Roman Abramovich: Siêu du thuyền, hoạt động xã hội và những ngày bị nước Anh nói “không”

Vịnh Zupa nằm ở phía bắc biển Adriatic là địa chỉ yêu thích của Abramovich mỗi mùa hè. Ông thường dùng bữa trưa với những người thân yêu ở trong khu phố cổ, sau đó lên chiếc du thuyền dài 533ft (khoảng 162m) để bắt đầu cuộc hành trình đến tham dự các trận đấu đầu mùa giải của Chelsea.
 

Tuy nhiên, sau thời gian lưu trú khoảng 2 tháng ở Croatia, hiện Eclipse đang dần dịch chuyển theo hướng ngược lại về vùng nước ấm hơn. Đối với tất cả mọi người, cuộc sống đang chuyển động rất nhanh, ngoại trừ Abramovich. Đến nay đã được 18 tháng, Chelsea đã trải qua 42 trận đấu và 3 đời HLV trưởng kể từ khi thị thực Anh của ông hết hạn và cựu thủ tướng Theresa May cấm ông nhập cảnh vào Anh - một hành động được cho là ăn miếng trả miếng với tổng thống Nga Vladimir Putin.
 

Chelsea - với án cấm chuyển nhượng - cũng đang tiến lên, bước vào một kỷ nguyên mới cùng sức sống từ những chàng trai trẻ, nếu họ thực sự không quá đặt nặng tham vọng vô địch. Dasha Zhukova - vợ cũ của Abramovich, người đã bên ông trong những ngày tháng vinh quang của Chelsea trước khi cả 2 ly dị vào năm 2017 - cũng đã kết hôn một tỷ phú khác vào tuần trước.
 

Trong khi mọi người đang trên con đường tiến về phía trước thì người đàn ông 53 tuổi này dường như lại đứng ngoài - một công dân không thuộc về nơi đâu, như cách mà bà May mô tả về tỷ phú Nga.

Thực tế, năm 2017 Abramovich đã trở thành công dân Israel tuy nhiên phần lớn thời gian ông ở Nga - cho cả công việc lẫn giải trí. Vào tháng trước, ông đã tới resort ở Biển Đen để gặp thống đốc Veniamin Kondratyev của thành phố Krasnodar. Hình ảnh này tương đối bất ngờ với một người rất muốn rũ bỏ và thoát khỏi hình ảnh một “oligarch [đầu xỏ kinh tế, chính trị] thân cận của điện Kremlin”.
 

Công việc kinh doanh của Abramovich đã bùng nổ từ những năm cuối thế kỷ 20. Ông rời ghế nhà trường năm 16 tuổi, bàn đầu là thợ cơ khí trước khi có thời gian phục vụ trong Hồng Quân và sau đó bắt đầu sự nghiệp bán vịt nhựa. Bằng cách nào đó, chính sự sụp đổ của Liên Xô đã góp phần giúp chàng trai trầm tính với nụ cười rạng rỡ ngày đó trở thành một tỷ phú. Khi ấy ông bắt đầu kinh doanh về khí đốt và từ đây sự nghiệp chỉ có đi lên. 
 

Các cộng sự cho biết Abramovich đầu tư rất lớn vào vận tải trong năm nay. Ngoài ra, ông cũng là cổ đông chính của Evraz - công ty lớn về thép có trụ sở tại London. Tại Nga, mọi thứ cũng không có quá nhiều xáo trộn. Ông vẫn thường xuyên xuất hiện tại các sự kiện văn hóa bao gồm các chương trình nghệ thuật, ra mắt một vở opera hay một sự kiện về yoga. Vào tháng 6 vừa qua, ông đã tham dự Liên hoan phim Kinotvar ở Sochi.
 

Tuy nhiên, có một việc ông dành thời gian hoạt động tích cực hơn tất cả đó là chống chủ nghĩa bài Do Thái. Chỉ riêng trong năm qua, Abramovich đã hỗ trợ hàng chục triệu bảng cho các hoạt động thiện nguyện dành cho người Do Thái đồng thời tận dụng mọi cơ hội để gắn Chelsea vào các hoạt động này.
 

Trong tháng 5 năm nay, ông là một vị khách bất ngờ khi Chelsea đá giao hữu với New England Revolution, hoạt động nằm trong chiến dịch “Nói không với chủ nghĩa bài Do Thái” của đội bóng thành London. Sau đó đến ngày 20/8 - không lâu trước khi du thuyền Eclipse cập bến Croatia - ông đã tới thành phố Petah Tikva ở trung tâm Israel cũng với nhiệm vụ nâng cao nhận thức cho mọi người. Ông cũng gây bất ngờ cho đội nữ của Chelsea khi tham dự trận đấu được sắp xếp đặc biệt với đội tuyển Israel.
 

Lord Polak - một nhà vận động người Anh ủng hộ Israel, người đã ngồi cạnh Abramovich ở khu VIP - chia sẻ với Telegraph: “Tôi cũng ngạc nhiên giống mọi người khi thấy ông ấy ở đó. Điều đó cho thấy hoạt động này có ý nghĩa như thế nào với ông ấy”.

Thực tế, sự quan tâm đặc biệt này của Abramovich bắt nguồn từ bi kịch tuổi thơ. Gia đình Do Thái của ông đã buộc phải chạy trốn khỏi Lithuania sau nhiều năm bị đàn áp. Theo cuốn hồi ký “Billionaire from Nowhere” xuất bản năm 2005, mẹ ông qua đời vì bị dính độc trong máu vì sẩy thai khi ông mới 1 tuổi; 2 năm sau, cha ông cũng qua đời trong một vụ tai nạn kỳ lạ ở công trường xây dựng. Sau khi bị buộc phải rời khỏi nhà người chú, Abramovich được một cộng đồng Xô Viết nuôi dưỡng vào thập niên 70. Ở trường, các giáo viên đều viết chữ “Jew” (người Do Thái) bên cạnh cái tên của ông trên sổ sách đăng ký.
 

Những ký ức buồn luôn đi theo Abramovich và ngay sau khi sở hữu Chelsea, ông đã lập một quỹ từ thiện để biến đội bóng thành London trở thành những người đóng góp nhiều nhất Premier League cho các hoạt động thiện nguyện.
 

Do đó, các cộng sự hay người thân cận của Abramovich đều đặt ra một câu hỏi: ông có thực sự đáng bị đối xử khắc nghiệt hơn các tỷ phú hiện đang sở hữu các CLB hàng đầu châu Âu khác hay không?
 

“Thật không công bằng vì cậu ấy chẳng làm bất cứ điều gì cả”, Ken Bates - người đã bán Chelsea cho Abramovich vào năm 2003 sau 20 năm sở hữu - chia sẻ với Telegraph. Trong khi đó, HLV Leonid Slutsky của Vitesse Arnhem - một người bạn thân thiết với Abramovich - cũng nói: “Abramovich là một nhà cách mạng trong thế giới bóng đá”.

  

Thực tế, tỷ phú 53 tuổi có thể dễ dàng đến Anh bằng thị thực Israel tuy nhiên ông cảm thấy mình đã bị thiệt hại ngoài dự kiến trong căng thẳng giữa Anh và Nga. Các nguồn tin thân cận với tỷ phú người Nga cho biết suốt 18 tháng qua, ông không hề có cuộc đối thoại nào với chính phủ Anh.

“Sự vắng mặt chủ yếu là do tự ông ấy quyết định bởi ông vẫn đang rất phẫn nộ”, một người bạn cũ của Abramovich bày tỏ quan điểm. “Ông ấy tin mình đóng góp không thua bất cứ ai để biến Premier League được như ngày hôm nay”.
 

Tuy nhiên, Vương quốc Anh không phải nơi duy nhất cấm Abramovich nhập cảnh. Ông đã không được cấp quy chế định cư tại Thụy Sĩ vào năm 2016 khi cảnh sát liên bang nước này cho rằng tỷ phú Nga tạo ra “mối đe dọa với an ninh công cộng và rủi ro về danh tiếng”. Telegraph tiết lộ một yếu tố quan trọng đằng sau tuyên bố ấy là tranh chấp kéo dài 28 năm với Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) có trụ sở tại Thụy Sỹ. Ngân hàng này kiện ông vì một khoản vay trong quá khứ nhưng vào năm ngoái, vụ kiện đã được giải quyết.
 

Bates - chủ sở hữu cũ của Chelsea - lấy các hoạt động của Abramovich làm minh chứng cho thấy các cơ quan quản lý của châu Âu đã phạm sai lầm khi chối bỏ sự giàu có của ông. “Cậu ấy đã làm rất tốt ở Chelsea và đã có kế hoạch chi hơn một tỷ bảng cho CLB. Tuy nhiên họ đã dừng tất cả mọi thứ lại, đó dường như là một hành động trả thù”.
 

Ngay cả các cầu thủ đã bị gạt ra trong “cuộc cách mạng của Roman” vào giữa thập niên 2000 cũng cho rằng Abramovich nên được chào đón trở lại. Emmanuel Petit khi đó là một trong những cầu thủ lớn tuổi biết rằng thời gian của mình ở Chelsea đã hết sau khi gặp vị tỷ phú “ít nói”.
 

“Câu hỏi đầu tiên bạn đặt ra là ‘Tại sao ông ấy lại mua CLB?’”, cựu tuyển thủ Pháp chia sẻ với Telegraph. “Tôi nghĩ sau khi ông ấy tới, Chelsea đã trở thành một CLB khác trên trường quốc tế. Tôi thích những gì Frank Lampard đang làm cho đội với xương sống là các cầu thủ Anh. Tôi có thể thấy một tương lai tươi sáng dành cho họ và đội bóng. Nếu một ngày ông ấy bán CLB đi thì đó là khi đội bóng đã có tương lai xán lạn rồi”.
 

Tuy vậy, những người bên ngoài Stamford Bridge thì không tỏ ra quá lạc quan, nhất là trong bối cảnh Manchester City và Liverpool đang nổi lên thống trị. “Ông ấy đang gặp câu hỏi hóc búa”, một cộng sự cũ của Abramovich bày tỏ quan điểm. “Ông ấy sẽ phải lựa chọn bán hoặc chi 500 triệu bảng để thu hẹp khoảng cách”.
 

Thực tế là bạn bè đã khuyên ông nên xem xét những lời đề nghị mua lại đội bóng trong thời gian gần đây, trong đó nổi bật là từ Sir Jim Ratcliffe - người sáng lập đế chế hóa dầu Ineos. Ngoài ra, Telegraph tiết lộ có một nhà đầu tư từ Trung Đông đã tiếp cận vào cuối mùa giải trước, tuy nhiên các nguồn tin gần Abramovich đều khẳng định: “CLB không phải để bán”.
 

Dù vậy một cộng sự ở Moscow vẫn tỏ ra hoài nghi: “Đơn giản là Roman muốn ít nhất 3 tỷ bảng trước khi bắt đầu lắng nghe những lời đề nghị mà thôi”. Trong khi đó, ban điều hành của CLB vẫn hy vọng rằng việc dự án tái phát triển Stamford Bridge đang bị “tạm dừng” có thể tiếp tục được đưa trở lại bàn luận trong vài tháng tới. Mark Thompson của Kore - công ty tài trợ thể thao - tin rằng đội sẽ thu về lợi nhuận ngay lập tức sau khi bán bản quyền tên sân vận động. “Tôi chắc chắn ông ấy vẫn rất muốn phát triển đội bóng”,  Thompson nói.

Để làm điều đó, Abramovich sẽ phải giảm cái tôi và nén sự tự ái của mình lại. Trong những đêm xa xỉ bất tận trên chiếc duy thuyền Eclipse, dường như ông lại bùng phát sự phẫn nộ với những đối xử mà nước Anh dành cho mình.
 

***

Cuộc sống của Roman Abramovich thời gian qua như thế nào?
 

- Ngày 29/5: Dự khán trận chính thức gần nhất của đội nam Chelsea - trận chung kết Europa League ở Baku (Azerbaijan).
 

- Ngày 16/6: Tham dự liên hoan phim Kinotavr, tham dự buổi ra mắt phim “Guard” với nhà sản xuất Alexander Rodnyansky tại Sochi (Nga).
 

- Ngày 24/6: Tham dự một sự kiện về yoga ở công viên quốc gia Meshchyorsky tại Moscow (Nga).
 

- Ngày 30/6: Xuất hiện tại bảo tàng Do Thái ở Moscow.
 

- Ngày 10/7: Siêu du thuyền Eclipse xuất hiện ở một resort tại Beaulieu-sur-Mer, gần Nice (Pháp).
 

- Ngày 26/7: Xuất hiện với tư cách nhà tài trợ của một liên hoan phim tại St Petersburg (Nga).
 

- Ngày 28/7: Xuất hiện ở đảo New Holland ở St Petersburg - đảo nhân tạo do Abramovich sở hữu, ông cũng có một văn phòng làm việc tại đây.
 

- Ngày 31/7: Có mặt trên khán đài, theo dõi trận đấu giao hữu trước mùa giải của Chelsea với Red Bull Salzburg tại Salzburg (Áo).
 

- Ngày 20/8: Có mặt ở trận đấu giữa đội nữ Chelsea và đội tuyển Israel tại Tel-Aviv (Israel).
 

- Ngày 2/9: Abramovich - một người ủng hộ M.ART, dự án phi chính phủ và phi lợi nhuận nhằm quảng bá văn hóa Nga hiện đại ở New York, London và Tel Aviv - có mặt tại biểu trình diễn tại nhà hát Gogol Center.
 

- Ngày 5/9: Tham dự lễ khai mạc Hội chợ nghệ thuật đương đại quốc tế Cosmoscow ở Moscow.
 

- Ngày 24/9: Được nhìn thấy xuất hiện ở resort Biển Đen cùng thống đốc Veniamin Kondratyev của Krasnodar.

- Ngày 20/10: Eclipse rời thành phố cảng Dubrovnik (Croatia). Chiếc du thuyền này đã neo đậu ở đây trong suốt vài tháng.