Ricardo Kaka: "Chúng ta không còn được thấy số 10 cổ điển nào nữa!"

“Kaka, cut back!” (cut back: Chuyền trả ngược)
 

Sự nhiệt tình và nghiêm túc của Ali Aden đã trở thành một “meme” vào tháng Hai năm nay. Đây giống như một lời xác nhận rằng đất nước này thực sự đã quá quen thuộc với sự hiện diện của những ngôi sao lớn. Một cầu thủ nghiệp dư tại Hackney la hét với một nhà vô địch World Cup và từng giành được Ballon d'Or thực hiện một đường cut-back vào hướng chạy của anh ta, chỉ để nhìn thấy Kaka tung ra một cú sút bằng chân trái đưa bóng bay đến góc cao khung thành.
 

Thay vì tận hưởng mùa hè của anh tại Sao Paulo, sự góp mặt của Kaka tại một sân bóng ở Haggerston, gây bất ngờ cho một đội bóng đang thiếu cầu thủ – một phần trong một chiến dịch của Adidas, chắc chắn đã gây ra một sự xôn xao. “Thật tuyệt vời, vì tôi không ngờ trận đấu lại bùng nổ đến vậy,” Kaka chia sẻ với Sky Sports. 
 

Tuy nhiên, cựu cầu thủ người Brazil vốn đã quá quen thuộc với việc các đồng đội la hét yêu cầu anh chuyền bóng cho họ. Liệu Pippo Inzaghi có bao giờ gào lên đòi bóng vào những tháng năm sát cánh cùng anh trong màu áo AC Milan không? “Chuyện đó đã diễn ra một vài lần,” anh cười.
 

“Chính bản thân tôi cũng không ít lần đòi các đồng đội chuyền bóng cho mình. Tôi đã từng đứng chung chiến tuyến với những cầu thủ xuất chúng như Andriy Shevchenko, Ronaldo, Ronaldinho và Cristiano Ronaldo.”
 

“Đôi khi tôi chuyền bóng cho họ và nghĩ rằng việc họ ghi được bàn từ tình huống này là bất khả thi. Chỉ cần trả bóng lại cho tôi và tôi sẽ thử một phương án khác. Nhưng ngay sau đó, họ lại thực sự làm được việc bất khả thi ấy. Tất cả những gì bạn có thể làm tiếp theo là ăn mừng cùng họ và gửi lời khâm phục.”
 

Sau một năm tranh luận, Aden vẫn khăng khăng rằng Kaka lẽ ra nên chuyền bóng cho mình. Giờ đây, một “trận đấu” khác đã diễn ra với tấm lót giày thông minh Adidas GMR và công nghệ chip cho phép cặp đôi này tranh tài với nhau bằng cách thi xem ai là người có cú sút mạnh nhất. Kaka đã gửi đi những con số của anh. 

“Khi bạn ghi bàn, rất khó để bất kỳ ai có thể nói rằng bạn đã sai. Nhưng Ali đã có cơ hội để chứng minh rằng quyết định mà tôi đưa ra là sai. Chúng ta sẽ sớm được biết liệu cậu ấy có thể làm tốt hơn tôi không.” 
 

Trong số những người đồng đội cũ của Kaka, liệu anh cho rằng ai là người sở hữu khả năng sút bóng “khủng” nhất? “Có lẽ là Adriano,” Kaka trả lời. “Anh ấy đã tung ra rất nhiều những cú dứt điểm vô cùng uy lực. Nhưng theo quan điểm cá nhân của tôi thì Roberto Carlos là số một.”
 

Trong xuyên suốt cuộc trò chuyện đầy sâu sắc với chúng tôi về sự nghiệp của anh trong màu áo đội tuyển Brazil, cũng như những cuộc hành trình mà anh đã trải qua với AC Milan và Real Madrid, Kaka đã đề cập đến một số cái tên thuộc diện nổi tiếng nhất trong lịch sử bóng đá. Đó chính là một lời nhắc nhở về tất cả những gì mà anh đã đạt được. 
 

Kaka là một trong 6 cầu thủ nam hiếm hoi trong lịch sử bóng đá được tận hưởng cả ba cảm giác giành chức vô địch World Cup, đăng quang tại Champions League, và được trao danh hiệu Ballon d'Or. 
 

Luka Modric có thể đã phá vỡ sự thống trị tuyệt đối của cuộc đua song mã giữa Lionel Messi và Cristiano Ronaldo với việc trở thành chủ nhân của Ballon d'Or vào năm 2018, nhưng bạn sẽ phải quay ngược về hơn 1 thập kỷ trước đó – đến tận năm 2007 – để tìm thấy một cầu thủ thực sự được nhận định là xuất sắc hơn hai gã quái vật kia trong một cuộc tranh tài. 
 

Tay cầu thủ đó chính là Kaka. 
 

Bàn thắng của anh tại Hackney có thể đã tạo nên một cơn bão trên mạng xã hội, nhưng trong sự nghiệp cầu thủ của mình, Kaka vốn đã luôn có duyên với những pha bóng ngoạn mục trong các trận đấu diễn ra tại Anh. Pha lập công của huyền thoại người Brazil vào lưới Argentina trong một trận giao hữu diễn ra tại Emirates Stadium vào năm 2006, cướp bóng từ chân Messi ở bên phần sân của Brazil trước khi tăng tốc và ghi bàn, dường như đã được “thiết kế” để nhấn mạnh thực tế rằng anh là nhân vật chính của trận đấu. 
 

“Bàn thắng đó là một trong ba pha lập công tuyệt vời nhất trong sự nghiệp của tôi,” Anh chia sẻ. 
 

Một năm sau, một bàn thắng thậm chí còn nổi tiếng hơn nữa đã được ghi – cũng tại nước Anh, trên sân Old Trafford, trong trận đấu lượt đi của vòng bán kết Champions League với Manchester United. Lần này, người bị làm cho lu mờ là Cristiano Ronaldo khi Milan tiến bước trên cuộc hành trình chinh phục trời Âu. 
 

“Cuối cùng là pha lập công vào lưới Fenerbahce tại San Siro,” Kaka cho biết. “Nhưng nói thật thì tôi chưa bao giờ nhận ra rằng trong ba bàn thắng tuyệt vời nhất của mình trong sự nghiệp, hai trong số chúng đã được ghi tại Anh. Pha chọc thủng lưới Manchester United trong trận bán kết lượt đi có lẽ là bàn thắng đẹp nhất mà tôi từng ghi được.” 
 

“Tôi nghĩ năm 2007 chính là đỉnh cao sự nghiệp của mình. Đó là năm mà tôi đã giành được hầu hết các danh hiệu được khao khát nhất trong cuộc đời mọi cầu thủ. Champions League, Club World Cup, Ballon d'Or và FIFA player of the year (Cầu thủ xuất sắc nhất năm của FIFA). Dĩ nhiên là tôi cũng đã có những năm thành công khác, nhưng năm 2007 chính là đỉnh cao sự nghiệp của tôi.”
 

Kaka sẵn sàng thừa nhận rằng, “năm đỉnh cao” đó “chịu ơn” rất lớn từ những sự hỗ trợ của các đồng đội tại Milan. Anh đã được đưa lên chơi như một tiền đạo, nhưng khả năng sáng tạo ở tuyến giữa vẫn rất mạnh mẽ với Andrea Pirlo hoạt động trong vai trò deep-lying playmaker, còn Clarence Seedorf thường xuyên bó vào bên trong từ hành lang cánh trái. 
 

Ngôi sao người Brazil được phép thi đấu theo những sở trường của mình, nhận bóng và tìm cách xuyên phá đối phương bằng các kỹ năng thượng thừa, trong khi khả năng di chuyển tuyệt vời của Inzaghi thường xuyên mở ra những không gian lý tưởng phía trước anh. Bên cạnh đó, một hàng thủ vững chắc với sự hiện diện của Alessandro Nesta và Paolo Maldini đã tạo nên một tập thể cực kỳ đáng gờm. 
 

“Đó là một đội ngũ hoàn hảo,” Kaka hồi tưởng. “Không chỉ là vì nó sở hữu những tài năng xuất chúng, tất cả chúng ta đều biết điều đó. Dĩ nhiên, tài năng là rất quan trọng. Nhưng bóng đá cũng giống như một trò chơi giải đố, và bạn phải đặt các mảnh ghép lại với nhau một cách hợp lý nhất.” 
 

“Có rất nhiều người thủ lĩnh mẫu mực trong đội ngũ đó và không hề tồn tại sự tự cao tự đại, chính vì vậy, tất cả mọi người đều hướng đến mục tiêu chung là giành chiến thắng về cho đội, bất kể ai là người ghi bàn. Khi bạn ở trong một tình huống kiểu này với một đội ngũ như vậy, việc ‘giải đố’ sẽ được thực hiện một cách hoàn hảo và chúng tôi đã đạt được những kết quả đáng kinh ngạc. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng được dẫn dắt bởi một vị thuyền trưởng tuyệt vời là Carlo Ancelotti.” 

Kaka đã có 6 mùa giải thi đấu dưới sự dẫn dắt của Ancelotti, giành được mọi vinh quang cùng nhau. Anh cũng đã trải qua 3 mùa giải làm việc cùng “Người Đặc Biệt” Jose Mourinho tại Real Madrid, nhưng nhà cầm quân người Ý vẫn là người thầy để lại ấn tượng mạnh mẽ với anh nhất.
 

“Với mọi vị huấn luyện viên mà tôi từng làm việc cùng trong sự nghiệp cầu thủ, tôi đều học hỏi được một điều gì đó từ họ. Tất cả những người mà bạn từng làm việc chung đều có thể dạy cho bạn một điều gì đó, cho dù là về mặt chiến thuật, kỹ thuật, hay chỉ đơn giản là những vấn đề cá nhân. Nhưng đối với tôi, Carlo là người tuyệt vời nhất, vì ông ấy đã giúp tôi phát huy được trọn vẹn toàn bộ mọi tinh túy của bản thân.”
 

“Phẩm chất ấn tượng nhất ở ông ấy, theo quan điểm của tôi, là khả năng quản lý con người. Quản lý con người là một khả năng cực kỳ quan trọng. Dĩ nhiên, tư duy chiến thuật của ông ấy cũng vô cùng xuất chúng, ông ấy hiểu về những trận đấu và mọi thứ khác, nhưng tuyệt vời nhất, nổi bật nhất vẫn là cách mà ông ấy quản lý các cầu thủ.” 
 

“Bạn có một đội ngũ 25 cầu thủ và bạn chỉ có thể đưa 11 người ra sân. Bạn sẽ làm gì với những người khác? Bạn sẽ làm thế nào để duy trì động lực của họ? Ông ấy biết cách làm điều đó. Tại bất cứ nơi nào mà Carlo đến, khi ông ấy rời đi, ông ấy cũng đều để lại những cảm xúc tốt đẹp trong lòng các cầu thủ.” 
 

Real Madrid đã phá kỷ lục thế giới về phí chuyển nhượng để đưa Kaka đến Tây Ban Nha vào năm 2009 – mặc dù họ đã tiếp tục phá kỷ lục này trong vòng vài tuần để chiêu mộ Cristiano Ronaldo từ Manchester United. Ở tuổi 27, đáng lẽ ra ngôi sao người Brazil phải đang đạt độ chín của sự nghiệp, nhưng cơ thể của anh đã thay đổi so với một cầu thủ trẻ uyển chuyển thường xuyên sử dụng tốc độ, cũng như sự lắt léo để đánh bại các hậu vệ, và bản chất của môi trường tại Madrid đã đặt ra những yêu cầu hoàn toàn khác biệt so với kinh nghiệm của anh.
 

“Tôi đã phải thay đổi một chút lối chơi của mình,” Kaka giải thích. “Phong cách của Real Madrid thực sự rất máu lửa, vậy nên khi chúng tôi đã dẫn trước 3-0, các cổ động viên vẫn hò hét yêu cầu chúng tôi ghi thêm bàn. Đây chính là phong cách của Real Madrid, lúc nào cũng cực kỳ máu lửa. Đôi khi bạn phải thích nghi.” 
 

Kaka đã chấp nhận thay đổi lối chơi của mình để thích nghi với Real Madrid, nhưng một câu hỏi đã được đặt ra là liệu bản thân thế giới bóng đá có còn chỗ cho những số 10 hay không. Tại Tây Ban Nha, ngôi sao người Brazil thường phải cạnh tranh một suất đá chính với Mesut Ozil, nhưng giờ thì “nhạc trưởng” người Đức đang trở thành một “người thừa” ở Arsenal, bị xem là một kẻ hết thời. 

Thế giới bóng đá đang ưu tiên đặt chất lượng của hệ thống lên trên sự tỏa sáng cá nhân, với việc những cầu thủ có khả năng sáng tạo cao nhất của đội được đẩy sang hai cánh để hoạt động như những tiền đạo cánh. Sự phổ biến của những đội bóng thiên về tính “công nhân” với trọng tâm là pressing đã khiến cho vị trí từng được đảm nhận bởi những cầu thủ thú vị nhất thế giới đã không còn tồn tại ở một số câu lạc bộ hàng đầu. 
 

“Chúng ta đã không còn được thấy số 10 cổ điển nào nữa,” Kaka chia sẻ. 
 

“Tôi đã nhận thấy sự thay đổi này trong cuộc chơi. Tình hình thật khó xử bởi vì không phải chúng ta không có những cầu thủ kiểu số 10, mà bởi vì các vị trí khác đã được xem trọng hơn. Thay vào đó, chúng ta đang có xu hướng sử dụng sơ đồ 4-3-3, một đội hình mà cả ba cầu thủ ở hàng tiền vệ đều là kiểu box-to-box.” 
 

Theo quan điểm riêng của anh thì tại sao chuyện này lại xảy ra? 
 

“Trong thế giới bóng đá hiện nay, việc triển khai một hàng thủ dâng cao đã trở thành xu hướng chung,” Kaka giải thích. 
 

“Khi hàng thủ dâng cao, các không gian sẽ trở nên nhỏ hơn, vậy nên các số 10 không còn có được những khoảng trống thuận lợi để suy nghĩ về các phương án tấn công lý tưởng nhất. Trước đây, chúng tôi có một chút khoảng trống vì các hậu vệ thường lo sợ rằng gã số 10 sẽ tung ra những đường chuyền mang tính ‘sát thương’ cao. Điều đó đã mở rộng không gian sân đấu ra một chút cho chúng tôi.”
 

Có một cách để Kaka có cơ hội thay đổi tình hình này là bắt đầu một sự nghiệp huấn luyện của riêng anh, trở thành đồng nghiệp của những người chiến hữu cũ như Pirlo, Inzaghi và Gennaro Gattuso tại Serie A. 

Tuy nhiên, anh vẫn chưa có kế hoạch bước chân vào nghề huấn luyện. 
 

“Có thể là trong 3 đến 5 năm nữa tôi sẽ muốn quay trở lại sân cỏ và gần gũi hơn với các cầu thủ,” Kaka chia sẻ. “Nhưng hiện tại, tôi nghĩ rằng bản thân phù hợp hơn với một vai trò cấp lãnh đạo.” 
 

Hiện tại, Kaka đang sống ở Sao Paulo, việc đi lại của anh đã bị hạn chế trong phần lớn năm 2020, nhưng cựu cầu thủ người Brazil vẫn rất bận rộn, cố gắng lấy được bằng Thạc sĩ điều hành dành cho các cầu thủ quốc tế của UEFA, nhằm hướng đến một tương lai trong ngành quản lý của thế giới bóng đá. Bên cạnh đó, với việc đứa con thứ ba đã chào đời vào tháng 10, nên anh cũng dành rất nhiều thời gian cho gia đình. Tuy nhiên, không phải anh đã quên đi khía cạnh “vận động viên thể thao” của mình. 
 

“Tôi muốn tham gia một giải marathon vào năm sau,” Anh chia sẻ. “Những buổi tập luyện vẫn đang gắn bó với cuộc sống của tôi. Tôi đang dự định tham gia Berlin Marathon vào tháng 9. Tôi vốn đã định làm điều đó trong năm nay, nhưng giải đấu đã không thể diễn ra vì COVID-19. Hy vọng rằng vaccine sẽ sớm được chính thức sử dụng. Tôi cũng cảm thấy rất nhớ London nữa.”