Gullit và Rijkaard: Tình bạn 50 năm và nửa thế kỷ bóng đá Hà Lan (P2)

Phần 1: Gullit và Rijkaard: Tình bạn 50 năm và nửa thế kỷ bóng đá Hà Lan (P1)

Phần 2:
Mùa hè năm ấy, Gullit lần thứ tư cố gắng thuyết phục Rijkaard gia nhập đội bóng của mình. Điều này không hề dễ dàng, đặc biệt khi Rijkaard đã có một kì Euro toả sáng. Milan tỏ ra hoài nghi về những cuộc chuyển nhượng gần đây của ông nhưng Gullit và Van Basten đã cố gắng thuyết phục huấn luyện Sacchi cũng như chủ tịch Berlusconi rằng Rijkaard chính là người mà đội bóng cần.
 

Và có thể nói, Rijkaard chính là mảnh ghép cuối cùng mà Sacchi còn thiếu. Cùng với Carlo Ancelotti, ông đem đến tất cả những gì mà Milan cần; ông có kỹ thuật cá nhân tốt và có thể liên kết hiệu quả với Gullit và Van Basten trên hàng công; ông đủ thông minh để các tiền vệ và hậu vệ cánh phát huy hết khả năng cũng như đủ mạnh mẽ để đối đầu với bất cứ đối thủ tầm cỡ nào. Rijkaard cũng sở hữu khả năng ghi bàn đáng nể nếu xét trên phương diện của một cầu thủ đã thi đấu trong vai trò phòng ngự trong gần như toàn bộ sự nghiệp của mình.

Mùa giải đó, Milan nâng cao chức vô địch European Cup. Hàng phòng ngự được tổ chức một cách chặt chẽ của Sacchi là nền tảng hoàn hảo để Van Basten và Gullit tung hoành để rồi sau đó cả hai đều có cú đúp trong chiến thắng 4-0 trước Steaua Bucharest trong trận chung kết. Năm tiếp theo, Milan đã bảo vệ thành công chức vô địch, dù đội bóng  đã không còn kiểm soát thế trận nhiều như năm trước nhưng đó vẫn là một kết thúc hoàn hảo với Rijkaard.
 

Bước vào thập niên 90, đây không còn giai đoạn xuất sắc nhất của Gullit và Rijkaard nữa. Đến kỳ World Cup tại Italia với đa số những ngôi sao tại Euro 88 vẫn đang ở thời kỳ đỉnh cao, Hà Lan đáng ra phải thi đấu tốt hơn thay vì bị loại ở vòng 16 đội trước Tây Đức.
 

Đỉnh cao cho những sự thất vọng của Hà Lan ở giải đấu ấy là một “màn kịch” được dựng lên. Các cầu thủ đã muốn Cruyff làm huấn luyện viên đội tuyển thế nhưng Michels quyết định chống lại người học trò cũ. Và dù khi Thijs Libregts đã bị sa thải ngay trước giải đấu, huấn luyện viên trưởng của Hà Lan tại Euro 1988 vẫn không muốn Cruyff mà thay vào đó lựa chọn Leo Beenhakker. Michels tiếp tục tạo ra tầm ảnh hưởng to lớn trong đội, điều này không làm hài lòng nhiều người và nhóm cầu thủ đã từng phục vụ ông nay quyết định quay ra chống lại người thầy cũ.
 

Trận đấu với người Đức, Rijkaard không giữ được cái đầu lạnh và nhổ nước bọt vào Rudi Völler. Trận đấu trở nên hỗn loạn. Nhưng khoảnh khắc đó đã tổng kết toàn bộ kỳ World Cup của Hà Lan, một thảm hoạ không hơn không kém.
 

Sự nghiệp của Gullit và Rijkaard tại đội tuyển dần đi xuống từ đó. Rijkaard không muốn lên tuyển khi được lựa chọn vì ông muốn vị trí tiền vệ trung tâm, trong khi nơi đó dường như lại là của Gullit. Ở Milan, mối quan hệ của họ đã có những xáo trộn nhưng cả hai vẫn tiếp tục chơi cùng một đội – mỗi khi Gullit sung sức.
 

Dù giành thêm 2 scudetto nữa và lọt vào chung kết Champions League 1993 nhưng dường như ánh sáng ngày nào toả sáng tại thành Milan đã dần lụi tắt khi Van Basten và Gullit sa sút vì thể lực và phong độ không tốt. Gullit sau đó bất đồng với tân huấn luyện viên của đội tuyển Hà Lan, Dick Advocaat, và từ chối thi đấu cho đội tuyển quốc gia. Ông nhanh chóng cân nhắc lại điều này vì Vòng chung kết World Cup 1994 và được lựa chọn trước khi thông báo cho Advocaat vào đúng phút cuối rằng sẽ không góp mặt cùng đội bóng. Rijkaard thì đi cùng đội và tuyên bố từ giã ngay sau khi bị Brazil loại ở trận tứ kết.

Năm 1993, Gullit và Rijkaard quyết định rời Milan. Gullit ở lại Italia thi đấu trong màu áo Sampdoria và thắp lửa lại mối tình trong một thời gian ngắn với Milan rồi lại quay về Sampdoria trong mùa giải 1994/1995.
 

Rijkaard thì lựa chọn trở về Amsterdam. Ajax có một huấn luyện viên trẻ là Louis van Gaal và một tập hợp những cầu thủ trẻ tài năng đang trên đường trở thành những tên tuổi xuất sắc. Một Danny Blind đáng tin cậy ở vị trí trung vệ cần một đối tác ở hàng phòng ngự và Rijkaard là một phương án hợp lý. Sự nghiệp của ông viên mãn với chức vô địch Eredivisie trong hai mùa giải cuối ở De Meer đồng thời là khép lại nó theo một cách không thể nào tuyệt vời hơn bằng chức vô địch Champions League 1995 với chiến thắng trong trận chung kết trước đội bóng cũ AC Milan.
 

Một vài tuần sau khi Rijkaard vô địch Cúp châu Âu lần thứ ba, Gullit từ nước Ý chuyển tới Premier League. Dù phong độ đỉnh cao đã qua vài năm trước nhưng cuộc chuyển nhượng tới Chelsea này vẫn là một lời tuyên bố đanh thép, rằng một ngôi sao bóng đá thế giới được thừa nhận bây giờ đã ở nước Anh.
 

Huấn luyện viên Glenn Hoddle lên tiếng đảm bảo rằng Gullit có thể thi đấu trong vai trò hậu vệ quét như trước kia. Với Gullit, đây là một sự trở về với quá khứ. Khi được ra mắt trong màu áo mới, vẫn là bộ tóc dreadlocks đã thành thương hiệu nhưng nay đã mày râu nhẵn nhụi, ông khẳng định: “Những kĩ năng của tôi sẽ được thể hiện tốt hơn ở vị trí hậu vệ quét”.
 

Gullit đã làm thay đổi Premier League về khía cạnh chiến thuật. Vị trí này ở Anh không còn được nhìn nhận đơn giản là vị trí “phát động” nữa. Ông cố gắng tái hiện lại những gì mình từng thể hiện ở Haarlem và DWS, lao lên phía trước với sải chân dài và nó phá vỡ sự tổ chức của các tuyến bên phía đối phương. Thế nhưng, hạn chế duy nhất ở đây là nó cũng phá vỡ kết cấu tổ chức đội hình của chính đội bóng ông.
 

Khi Hoddle ra đi, Gullit được lựa chọn thay thế và trong một mùa giải, ông đã giúp đội bóng giành FA Cup – danh hiệu lớn đầu tiên của câu lạc bộ trong gần 30 năm. Ngôi sao người Hà Lan trở thành huấn luyện viên nước ngoài đầu tiên và cũng là huấn luyện viên da màu đầu tiên vô địch một danh hiệu lớn ở Anh. Ông cho thấy mình là một người luôn biết tiếp thu ý tưởng mới khi mang về những ngôi sao nước ngoài và chính bộ ba Italia gồm Zola, Vialli và Di Matteo đã đưa đội bóng đến với đỉnh cao theo cách riêng của họ. Gullit là một người tiên phong trong công cuộc toàn cầu hoá của Premier League, và có lẽ do quãng thời gian ngắn ngủi ở nước Anh mà điều đó đã không hoàn toàn được nhìn nhận một cách đúng đắn.
 

Trong khi đó, Rijkaard bước vào nghiệp huấn luyện năm 1998 với vai trò tân huấn luyện viên của đội tuyển quốc gia Hà Lan. Tuy nhiên, quãng thời gian ở Barcelona trong giai đoạn giữa của thập niên 2000 mới là thời kỳ định nghĩa nên sự nghiệp cầm quân của chiến lược gia này. Nó đến sau một lời đề nghị từ Cruyff và cho đến ngày ra đi, Rijkaard được ghi nhớ vì đã nhen nhóm lại ánh hào quang cho Barcelona.

Cả Gullit lẫn Rijkaard đều không có một bảng thành tích quá chói lọi trong nghiệp huấn luyện sau những thời kỳ tạo được ảnh hưởng ở Chelsea và Barcelona. Sau này Gullit bước vào sự nghiệp của một chuyên gia, bình luận viên bóng đá trong khi Rijkaard tuyên bố giã từ nghiệp cầm quân vào năm 2006. 
 

Thật thú vị khi nửa cuối thế kỷ 20 của bóng đá Hà Lan có thể được chứng kiến hai trong số những ngôi sao vĩ đại nhất. Cách mà con đường sự nghiệp của họ cắt nhau rồi lại rẽ theo hai hướng giúp chúng ta phần nào hiểu được chính câu chuyện của bóng đá Hà Lan. Cả hai tồn tại rất nhiều điểm tương đồng nhưng đâu đó vẫn có những nét khác nhau. Gullit nóng tính; Rijkaard lạnh lùng. Gullit là âm; Rijkaard là dương. Gullit là Hamlet còn Rijkaard là Horatio. Thật khó để có thể tìm thấy một tình bạn nữa trong thế giới bóng đá mà cả hai người trải qua những thăm trầm cùng với nhau như vậy.