Kể từ khi gia nhập Dortmund tháng 1/2020, Erling Haaland đã ghi 34 bàn cho “Vàng-Đen” chỉ sau 37 trận tại Bundesliga. Pha kiến tạo cho Marco Reus phá lưới Man City ở lượt đi tứ kết đêm thứ Ba vừa qua cũng là lần thứ 12 tại Champions League mùa này, chàng tiền đạo tóc vàng tuổi đôi mươi trực tiếp hoặc gián tiếp sản xuất bàn thắng. 10 trong số đó là những lần Haaland tự mình lập công!
Haaland không nghi ngờ gì nữa, là một tay săn bàn theo nghĩa thuần túy nhất, một chân sút có thể đảm bảo hiệu suất 1 bàn mỗi trận. Và quan trọng hơn cả, anh còn chưa bước sang tuổi 21. Tức những gì hay nhất và những năm tháng thống trị đỉnh cao của Haaland vẫn còn ở phía trước.
Từ thời còn khoác áo Red Bull Salzburg, hợp đồng của Haaland đã có một “điều khoản giải phóng” giá 20 triệu euro sau mùa giải trọn vẹn đầu tiên. Cập bến Dortmund đầu năm ngoái, đại diện của Haaland - Mino Raiola cũng “thòng” điều khoản tương tự cho phép Haaland được tự do ra đi vào Hè 2022 nếu có bất kỳ CLB nào chồng đủ 75 triệu euro.
Nhưng ngay từ lúc này, bất chấp kỳ chuyển nhượng Hè 2021 chưa mở cửa, bất chấp cột mốc kích hoạt điều khoản giải phóng 75 triệu euro vẫn còn 15 tháng nữa, cuộc chạy đua giành chữ ký Haaland đã chính thức khai diễn. Hầu như tất cả những CLB hàng đầu châu Âu đều góp mặt. Từ Man United, Man City đến Chelsea. Từ Barcelona đến Real Madrid! Không ai trong số này muốn là kẻ đến sau trong cuộc đua!
*******
Kỹ năng số một của Haaland, không cần phải nói nhiều, đó là… GHI BÀN!
Chỉ xét bóng đá cấp CLB, Haaland đã ghi 20 bàn thắng không-bao-gồm-phạt-đền ở giải VĐQG mùa này. Chỉ Robert Lewandowski, với 29 bàn, là làm tốt hơn Haaland. Thành tích của tiền đạo người Na Uy bằng với Lionel Messi tại La Liga và hơn 1 khi đặt bên cạnh Cristiano Ronaldo - Serie A. Haaland ấy, tất nhiên, trẻ hơn tối thiểu 12 tuổi so với bất kỳ cái tên nào trong bộ ba siêu hạng vừa nêu.
Bất chấp tuổi đời non trẻ, Haaland vẫn nổi bần bật trong mối quan hệ so sánh với các tiền đạo tinh hoa nhất châu Âu. Thống kê từ StatsBomb cho thấy, chỉ số bàn thắng kỳ vọng bình quân mỗi 90 phút của Haaland là 0.77, thuộc Top 3 hay nhất trong 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu. Chỉ sau Lewandowski (Bayern) và Mauro Icardi (PSG). Với 0,96 bàn mỗi 90 phút, xét trong nhóm các cầu thủ đã chơi từ 900 phút trở lên mùa này, hiệu suất “nổ súng” của Haaland cũng chỉ thua 2 cái tên: Lewandowski và Luis Muriel (Atalanta).
Thu hẹp một chút mẫu thống kê - chỉ tính những cầu thủ ở độ tuổi U23, Haaland đương nhiên là đỉnh của chóp ở cả 2 hạng mục xG và hiệu suất ghi bàn bình quân 90 phút. Ngay cả Kylian Mbappe, cầu thủ được Transfermarkt định giá cao nhất ở thời điểm hiện tại (180 triệu euro) cũng ở phía sau sao trẻ Na Uy khá xa.
Tóm lại, những con số nói rằng: Haaland đang là một ngoại lệ đặc biệt, một tài năng ghi bàn không phải bàn cãi. Trong phần sau của bài viết, chúng ta sẽ phân tích sâu hơn cách mà Haaland tạo ra những bàn thắng với hiệu suất cực kỳ ấn tượng này.
Theo Zonal Marking, cách một tiền đạo ghi bàn có thể được miêu tả qua một hình tam giác đều mà mỗi cạnh tam giác đặc tả những phẩm chất, kỹ năng, xu hướng thi đấu cùng mức độ hiệu quả của cầu thủ đó.
Cạnh trái biểu thị tốc độ và khả năng di chuyển không bóng-có bóng của 1 chân sút. Cạnh phải đo lường hiệu quả xử lý bóng tầm cao của cầu thủ này từ khả năng đón những đường chuyền dài-bổng, tranh chấp trên không, khai thác những quả tạt vào vòng cấm. Cạnh đáy bao gồm khả năng liên kết với các vệ tinh trong lối chơi chung của toàn đội, chất lượng giữ bóng và đi bóng khi chịu áp lực từ đối phương (pressing).
Và đây là “Tam giác của Haaland”! (xem hình). Chấm tròn ở trung tâm tam giác kết nối thông số 3 cạnh cho thấy cầu thủ Na Uy là một tiền đạo có thể làm tốt gần như tất cả. Điều này lý giải tại sao Haaland có thể ghi bàn bất chấp hoàn cảnh, bất chấp tư thế, bất chấp đối thủ. Hiểu 1 cách đơn giản hơn, Haaland có khả năng tận dụng mọi loại cơ hội khác nhau để phá lưới đối thủ. Đó cũng chính là nền tảng số một để kỳ vọng Haaland có thể duy trì hiệu suất ghi bàn cao trong nhiều năm tới.
Nhưng để bước trên hành trình siêu hạng của Messi-Ronaldo thì Haaland, không nghi ngờ gì nữa, cần một bệ phóng tốt hơn Dortmund. Điều chỉ có thể xảy ra khi anh chính thức được chuyển nhượng sau mùa giải này. Trong số 5 CLB hàng đầu đang được liên kết với Haaland, bao gồm Man City, Chelsea, Man United, Real Madrid và Barcelona, đâu sẽ là điểm đến thích hợp nhất để Haaland cất cánh bay tới những đỉnh cao nhất?
Kho vũ khí của Erling Haaland (P2) Khả năng di chuyển của Haaland cũng rất nổi bật và trong khi tiền đạo người Na Uy thực sự may mắn vì được chơi cùng một số cầu thủ sáng tạo tuyệt vời như Jadon...
Sergio Aguero sẽ chia tay Man City khi mùa giải hiện tại kết thúc. Bất chấp sự khác biệt về thể chất, có nhiều điểm chung giữa Haaland và chân sút người Argentina. Cả hai đều rất tích cực xâm nhập “box 16m50”, thích dứt điểm và có khả năng liên kết lối chơi với toàn độ khá tốt. Haaland được kỳ vọng hơn nhờ chiều cao vượt trội. Sải chân dài cũng giúp chân sút người Na Uy tăng tốc trong quãng ngắn và đua tốc độ quãng trung tốt hơn Aguero.
Man City 99.99% sẽ vô địch Ngoại hạng Anh 2020/21 bất chấp Aguero chỉ chơi 373 phút. Gabriel Jesus - cầu thủ đá trung phong thường xuyên nhất của Pep Guardiola chỉ ghi 8/66 bàn kể từ đầu giải cho thấy trong ngắn hạn The Citizens không cần 1 chân sút thượng thặng. Nhưng về mặt dài hạn thì đương nhiên cần.
Tại Man City, Haaland sẽ được hưởng lợi lớn từ những quả tạt từ biên của Joao Cancelo, những đường chuyền dọn cỗ thiên tài của Kevin de Bruyne. Đội bóng của Pep Guardiola tạo ra 9.7 cơ hội ghi bàn từ bóng sống bình quân mỗi 90 phút mùa này, nhiều hơn bất kỳ CLB Premier League nào. “Vua phá lưới” của Man City hiện tại là… tiền vệ Ilkay Gundogan, cho thấy nếu có 1 chân sút xịn sò như Haaland, những cơ hội ghi bàn của tập thể này sẽ được tận dụng triệt để hơn nhiều!
Chelsea
Hoàn toàn khác với Man City, Chelsea đang khát một trung phong hàng đầu. Olivier Giroud vẫn nổ súng khá đều chân ở tuổi 34 nhưng tiền đạo người Pháp đương nhiên không phải là phương án dài hạn ở một tập thể đang trẻ hóa mạnh như The Blues. Tammy Abraham, 23 tuổi, cũng là một tiền đạo cừ nhưng với những gì đã và đang diễn ra mùa này, đặc biệt là thời tân HLV Thomas Tuchel, anh có lẽ không phải là cầu thủ mà Chelsea sẵn sàng xây dựng đội bóng xung quanh.
Tân binh được kỳ vọng Werner có lẽ không phải là mẫu cầu thủ có thể đảm bảo hiệu suất ghi bàn của một “số 9”. Điểm mạnh nhất của Werner là tốc độ cùng khả năng tạo ra các khoảng trống. Việc Chelsea theo đuổi Haaland cho thấy CLB này đã tính tới phương án khai thác Werner như một chân sút phụ, tập trung vào nhiệm vụ hỗ trợ cho chủ công hơn là tiếp tục để cầu thủ người Đức đánh vật với áp lực phải ghi bàn mỗi tuần.
Nếu loại bỏ các bàn thắng từ phạt đền, tất cả các chân sút tốt nhất của Chelsea tại Premier League mùa này chỉ đạt mức 5-6 bàn (Abraham, Werner, Mount). Thống kê từ Fbref cho thấy, Chelsea thời Tuchel chỉ xếp thứ 12 Ngoại hạng Anh ở chỉ số bàn thắng kỳ vọng không phạt đền (n-pxG). Loại bỏ các bàn thắng từ chấm 11m, Chelsea-Tuchel chỉ có 9 pha lập công, bằng Fulham và chỉ hơn 3 CLB khác là Crystal Palace (8), Sheffield United (7), Wolves (5).
Ở góc độ xây dựng đội bóng xung quanh một cầu thủ hàng đầu, vừa ghi bàn giỏi vừa có khả năng liên kết lối chơi tốt, Haaland là một lựa chọn hoàn hảo cho Chelsea-Tuchel. Haaland đã ghi rất nhiều bàn thắng ở Dortmund nhờ khả năng mở rộng không gian tấn công của các cầu thủ như Sancho hay Bellingham. Chelsea hiện cũng sở hữu những nhân tố tương tự với chất lượng không thua kém như Pulisic, Chilwell, Reece James và tất nhiên cả Werner.
Real Madrid
Với tuổi bình quân 28.4, Real Madrid là CLB có đội hình thi đấu… già thứ 10 châu Âu mùa này. Và Real Madrid ấy đang phụ thuộc quá nhiều vào khả năng ghi bàn của Benzema, người sắp bước sang tuổi 34. Xét riêng La Liga mùa này, Benzema đã ghi 18 bàn. Người có thành tích nổ súng tốt thứ 2 của CLB Hoàng gia? Tiền vệ trung tâm Casemiro, 5 bàn.
So với Chelsea, mức độ khao khát một “số 9” của Real Madrid thậm chí còn cấp thiết hơn. Real Madrid, thực ra cũng đã để Haaland vào tầm ngắm từ hơn 1 năm qua. Với những quyết sách tài chính xuất sắc trong mùa dịch covid-19, Real Madrid là CLB duy nhất trong nhóm “elite” không lỗ trong kỳ tài khóa gần nhất. Kỳ chuyển nhượng mùa Hè vừa qua, Real Madrid thậm chí không chi 1 xu nào cho hoạt động chuyển nhượng. Tóm lại, Real Madrid đã chuẩn bị “đạn dược” sẵn sàng để thực hiện bom tấn Haaland.
Vấn đề đáng lưu ý ở đây là cách mà Zidane sẽ sử dụng Haaland khi có trong tay tiền đạo này. Haaland dù toàn năng nhưng khó có thể kỳ vọng cầu thủ này chơi như cách mà Benzema đã chơi sau khi Real Madrid chia tay Ronaldo. Ngôi sao người Pháp đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong cách tiếp cận kỹ-chiến thuật của Real-Zidane, không chỉ là việc ghi bàn.
Với 39 đường chuyền bình quân mỗi 90 phút, Benzema thuộc Top 4 % những tiền đạo có đóng góp tích cực nhất trong việc kiểm soát bóng và kiến tạo lối chơi của đội nhà, trong 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu. Haaland cập bến Bernabeu và Benzema sẽ… lùi lại phía sau như cách anh đã từng làm khi Real Madrid còn Ronaldo?
Man United
Dù thế nào cũng không thể loại trừ Man United như 1 điểm đến tiềm năng cho Haaland. Giữa ngôi sao của Dortmund và HLV trưởng “Quỷ đỏ” Ole Gunnar Solskjaer, từng là thầy của Haaland ở Molde, tồn tại một sự liên hệ rõ ràng. Cũng cần biết rằng, Dortmund chỉ-có-được Haaland mùa Xuân năm ngoái khi Man United chủ động rời bỏ “cuộc chơi”.
Việc Man United rất nhiều khả năng sẽ chia tay Edinson Cavani tháng Sáu tới, bổ sung một “số 9” là tất nhiên, trong bối cảnh Anthony Martial không bao giờ là một cầu thủ có thể đảm bảo hiệu suất ghi bàn ổn định, Mason Greenwood vẫn còn thiếu nhiều phẩm chất thượng hạng cũng như sự ổn định để dắt dắt hàng công United trong khi Ole lại phát triển Marcus Rashford thành một cầu thủ tấn công chơi rộng, làm nhiều đầu việc khác nhau kiểu Wayne Rooney hơn là dùng anh cho vai trò một tiền đạo mũi nhọn.
Haaland, tất nhiên được kỳ vọng sẽ kết hợp tốt với Bruno Fernandes. Ngôi sao người Bồ Đào Nha là kiểu tiền vệ sẵn sàng chuyền những đường chuyền có “độ rủi ro cao” và chẳng ai có thể khai thác năng lực này của Bruno tốt hơn một Haaland vốn sở hữu tốc độ cùng khả năng di chuyển không bóng khôn ngoan.
Man United là 1 trong số ít những CLB hàng đầu châu Âu không bị ảnh hưởng quá lớn bởi khủng hoảng covid-19, đủ để tin “Quỷ đỏ” có thể chi đậm nếu Ed Woodward chắc rằng thương vụ Haaland là thực sự cần thiết để tái lập 1 đế chế. Vấn đề lớn nhất ở thương vụ này là… Mino Raiola, cũng là đại diện của Paul Pogba, người mà Ole nếu được lựa chọn chắc chắn sẽ không muốn dính líu sâu thêm 1 chút nào.
Barcelona
Thời gian chẳng chờ đợi một ai, dù “ai đó” ở đây có là thiên tài trăm năm có một như Lionel Messi.
Tháng 6 tới, Messi sẽ bước vào tuổi 34. Và hiện tại mùa này, anh vẫn là số 1 ở tất cả các hạng mục ghi bàn, kiến tạo của Barcelona và cả La Liga. Tân chủ tịch Joan Laporta, trong những động thái liên tiếp của ông sau khi thắng cử, đã khẳng định 1 cách rõ ràng rằng: Barcelona chưa hề sẵn sàng cho cuộc sống không Messi.
Barcelona, tính cho đến lúc này, đang làm khá tốt khâu trẻ hóa với sự hiện diện của Ansu Fati, Pedri, Trincao. Họ sẽ là rường cột tương lai của CLB. Nhưng phía trên họ thì là một khoảng trống lớn. Trung phong đúng nghĩa duy nhất của Barcelona là Martin Braithwaite, một tiền đạo hạng hai. Cả Messi và Antoine Griezmann đều có thể đá “số 9” ảo khi cần, nhưng rốt cuộc họ cũng không phải là tiền đạo cắm.
Haaland, nếu gia nhập Barcelona, tất nhiên không phải là một sự thay thế TƯƠNG TỰ Messi. Chẳng ai có thể làm được điều đó! Haaland-của-Barcelona, nếu điều đó là thật, sẽ là người tận dụng tốt nhất những phẩm chất siêu hạng của Messi để giúp Barcelona chinh phục những đỉnh cao.
Messi, trong lối chơi của Barcelona mùa này, cũng những trong vài năm qua sau khi Iniesta rời đi là một cầu thủ 3 trong 1, một đầu bếp - một người phục vụ - kiêm luôn khách hàng trong lối chơi của Barcelona. Một mình anh làm tất, từ sáng tạo, kiến tạo đến ghi bàn.
Theo Smarter-Scout, Messi đã tham gia vào 71% các hành động dẫn đến dứt điểm của Barcelona tại La Liga 2020/21, nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào của giải đấu. Con số này ở Haaland-Dortmund là 41%. Bình quân mỗi trận Messi chạm bóng 90 lần, hơn gấp ba so với mức trung bình của Haaland (28).
Haaland tóm lại sẽ đại diện cho 1 kiểu cầu thủ tấn công hoàn toàn khác biệt so với cách mà các cule vốn đã quá quen thuộc với Barcelona-Messi. Thứ duy nhất mà Haaland có khả năng “mô phỏng” được Messi chính là hiệu suất ghi bàn.
Lược dịch: Haaland analysed: Why he can emulate Messi and Ronaldo and where he fits best after Dortmund (The Athletic)
Trong khi Pep Guardiola đang cố gắng chấm dứt chuỗi phong độ tệ hại nhất của CLB trong 1 thập kỷ, Cole Palmer, Jadon Sancho, Romeo Lavia và Tosin Adarabioyo đang cùng HLV Enzo Maresca làm nên cuộc cách mạng tại Chelsea.
Điều đáng ngạc nhiên nhất trong pha ghi bàn tuyệt đẹp của Jadon Sancho trước Tottenham Hotspur không phải là bản thân cú sút chìm, đưa quả bóng đi theo quỹ đạo vòng cung từ bên ngoài vòng cấm bay chạm cột xa khung thành của Fraser Forster rồi bật vào lưới. Mà chính là việc anh đã quyết định dứt điểm trong khoảnh khắc đó.
“Trận đấu tiếp theo. Một tuần mới và cuộc sống mới”. Đó là thông điệp của HLV Ruben Amorim gửi đến Marcus Rashford sau khi loại tiền đạo này khỏi đội hình Man United ở trận derby Manchester vào Chủ Nhật tuần trước.
Sau trận thua ngược 1-2 trước MU ở derby Manchester đêm Chủ nhật vừa qua, Pep Guardiola cay đắng nói rằng ông là một HLV không đủ giỏi. Liệu đấy là một lời thừa nhận mang màu sắc chán nản trong bối cảnh vận đen đeo bám, hay quả thực, Pep đã “hết bài” và không còn đủ khả năng giúp City ngự trị trên đỉnh cao?
Ở mỗi đội bóng trước đây, HLV Arne Slot luôn có một “số 9” biết cách ghi ít nhất 20 bàn/mùa. Còn tại Liverpool bây giờ, ông dường như vẫn chưa dứt khoát chọn được ai giữa Diogo Jota và Darwin Nunez làm “số 9”.
Man City
Erling Haaland 
