Dù không có được sự ổn định ở thời điểm hiện tại, nhất là sau trận hòa trước Bournemouth, Tottenham Hotspur vẫn xứng đáng nhận được rất nhiều lời khen tặng sau những gì họ làm được ở những trận đấu gần đây.
Kể từ khi được dẫn dắt bởi Jose Mourinho, Tottenham Hotspur đã dần tiến bộ qua từng trận đấu. Tuy nhiên, vẫn có nhiều hoài nghi về việc họ có thể giữ vững chuỗi thành tích này trong thời gian dài. Vậy, đâu là công thức đã giúp đoàn quân của Jose Mourinho liên tục tỏa sáng trong những trận đấu gần đây?
Khi Spurs bị đánh bại bởi Sheffield United với tỷ số 3-1 hồi đầu tháng 7, có cảm giác như mùa giải của họ đã dần đi đến hồi kết. Khi đó Spurs đang đứng thứ 9 và tệ đến mức khiến Jose Mourinho phải đặt ra câu hỏi về tâm lý của các cầu thủ trong buổi họp báo sau trận. Ở thời điểm đó, việc kết thúc ở vị trí giữa bảng xếp hạng dần trở thành hiện thực của Tottenham. Mourinho khi đó thậm chí được hỏi rằng liệu ông có đem các cầu thủ trẻ vào những trận đấu sau đó. Có lẽ khi hỏi câu hỏi trên, họ đã nghĩ rằng mùa giải đã chính thức khép lại với Spurs.
Tuy nhiên, mọi thứ đang dần đổi chiều. Thống kê cho thấy Spurs đã đạt được 13 điểm, ghi được 9 bàn và chỉ để thủng lưới 2 bàn, thành tích giúp họ vươn lên vị trí thứ 7, một vị trí đủ để tham dự Europa League.
Dù không có được sự ổn định ở thời điểm hiện tại, nhất là sau trận hòa trước Bournemouth, Tottenham Hotspur vẫn xứng đáng nhận được rất nhiều lời khen tặng sau những gì họ làm được ở những trận đấu gần đây.
Vậy, đâu là công thức giúp họ thành công ?
Sự cân bằng
Một trong những thay đổi lớn nhất sau trận gặp Sheffield United đó là đem vào sân Harry Winks. Sự thay đổi này giúp Tottenham chuyển qua dùng 3 tiền đạo thay vì 4 như Mourinho đã từng làm trong những trận đấu gần đây.
Việc có Winks trong đội trong 5 trận đấu gần đây đã giúp Giovani Lo Celso được tự do thi đấu, đồng thời giúp Moussa Sissoko có thể di chuyển một cách thoải mái. Nhiều chuyên gia mô tả Winks giống như một tay trống trong ban nhạc: không phải lúc nào cũng được chú ý đến, nhưng luôn là người bắt nhịp cho các đồng đội tỏa sáng.
Thực sự có thể thấy được điều đó trong vài trận gần đây. Việc có Winks trong đội hình ở vị trí mỏ neo cũng đồng nghĩa với việc Spurs có thể chuyển sơ đồ giữa trận, qua đó giúp đội hình trở nên linh hoạt hơn. Trong khi đó, nếu tuân theo sơ đồ 3 tiền đạo hỗ trợ Kane, Spurs sẽ trói buộc với đội hình 4-2-3-1, khiến họ bị áp đảo ở khu vực tiền vệ và thiếu đi sự khéo léo ở hàng hậu vệ.
Giờ đây, Tottenham đã trở nên linh hoạt hơn về mặt chiến thuật và khó đoán hơn, như Michael Cox đã giải thích hồi tuần trước. Trong trận gặp Arsenal và trận gặp Newcastle, họ thường luân chuyển xung quanh 3 hệ thống khác nhau.
Thêm vào đó, việc có một tiền đạo trung tâm thứ 3 cũng giúp bảo vệ hàng hậu vệ 4 người tốt hơn. Điều dẫn đến lý do tiếp theo.
Sự chắc chắn ở hàng phòng ngự
Sau trận gặp Sheffield United, Tottenham đã để lọt lưới 42 bàn trong 29 trận Mourinho nắm quyền và chỉ có 4 trận giữ sạch lưới.
Tuy nhiên, trong 5 trận đấu gần đây, Tottenham đã giữ sạch lưới 3 trận và chỉ để lủng lưới 2 trận. Tỷ lệ bàn thua kỳ vọng của họ (xGA) cũng xuống rất nhiều, chỉ còn 1,15 bàn kể từ sau trận thua Sheffield United, trước đó, tỷ lệ này của họ là 1,61 trong 29 trận dưới thời Mourinho.
Spurs cũng để lủng lưới ít bàn hơn kỳ vọng 1,15 lần một trận ở thời điểm hiện tại, cụ thể, họ chỉ để lủng lưới 0,4 lần một trận. Thành tích này một phần xuất phát từ sự tài năng của Hugo Lloris. Thủ môn người Pháp đã từng vấp phải chỉ trích trong những năm gần đây. Tuy nhiên, ở thời điểm hiện tại, anh đang thể hiện sự xuất sắc qua từng trận đấu, trong đó nổi bật nhất là pha cứu thua ở trận gặp Leicester City hôm chủ nhật ở tình huống sút bóng của Ayoze Perez. Một điều khác cũng ấn tượng không kém ở Lloris đó là sự xông xáo và khả năng lãnh đạo của anh ở trên sân, điều mà chúng ta có thể thấy được thông qua cái cách anh chỉ đạo hàng phòng ngự, điều mà anh có thể làm dễ dàng khi SVĐ không còn khán giả.
Một sự thay đổi khác cũng cần được nhắc tới đó là sự trở lại của Toby Alderweireld. Sau khi đánh mất sự nhanh nhẹn trong quãng thời trước giãn cách xã hội, Alderweireld đã dần trở lại làm chính mình, từ đó giúp Tottenham ít bị sơ hở hơn, đồng thời giúp Lloris không phải thực hiện vai trò "thủ môn quét" vốn không phải là sở trường của thủ môn người Pháp.
Eric Dier, người có được phong độ tốt trước thời điểm giãn cách xã hội, sẽ trở lại trong trận đấu cuối mùa giải. Dù sẽ phải cạnh tranh với Alderweireld và Davinson Sanchez, Eric Dier vẫn không cần phải quá lo khi anh là người có được khả năng bứt tốc mà Alderweireld và Davinson Sanchez không có được.
Tottenham cũng rất may mắn khi chỉ phải đối mặt với Arsenal và Leicester, những đội bóng thiên về kiểm soát bóng, qua đó giúp Mourinho có thể dồn đội hình xuống để cướp bóng ở các pha dàn xếp. Thống kê cho thấy, Spurs kiểm soát 37% trong trận gặp Arsenal và 29,5% trong trận Leicester, con số thấp nhất ở các trận đấu Premier League trên sân nhà của Tottenham tính từ năm 2003. Trong cả hai trận đấu đó, việc dồn về đã giúp Spurs trở nên nguy hiểm hơn ở các tình huống phản công.
Ngược lại, khi Spurs áp đảo về mặt kiểm soát bóng, họ lại thường để thua. Cụ thể, ở trận thua Sheffield United và trận hòa trên sân của Bournemouth, tỷ lệ kiểm soát bóng của họ lần lượt là 67,5% và 64,3%, con số cao thứ 4 của họ ở Premier League dưới thời Mourinho.
Tình cờ thay, trận thắng tốt nhất của Tottenham dưới thời Mourinho lại là trận đấu mà họ chỉ có 33,1% thời lượng kiểm soát bóng, cụ thể là trận thắng Manchester City 2-0 hồi tháng 2. Qua đó cho thấy Tottenham chỉ thực sự hiệu quả khi họ thực hiện các pha phản công nhanh.
Sự hiệu quả từ những lời chỉ trích của Mourinho
Sau trận thua Sheffield United, Mourinho nói rằng ông lo ngại các cầu thủ đã không phản ứng nhanh chóng ở các bàn thua của Tottenham.
"Bạn phải sẵn sàng đối đầu với những tình huống tiêu cực ở các trận đấu, từ đó cố gắng cho tới phút cuối cùng," ông chia sẻ. "Dù cố gắng tạo ra sự thay đổi ở phòng thay đồ, tôi vẫn cảm thấy chúng tôi vẫn chưa đủ mạnh để có thể đối mặt với các đội bóng chuyển qua phòng thủ phản công sau khi có bàn thắng."
Ông cũng phản bác lại việc các cầu thủ thiếu đi lòng quyết tâm chiến thắng đã khiến ông cảm thấy tuyệt vọng và khó chịu trong cuộc họp báo trước trận Everton vài ngày.
Việc chỉ trích các cầu thủ vốn không phải là phương pháp hay, thậm chí có thể tạo ra "phản ứng ngược". Thế nhưng, với Mourinho, điều đó có vẻ như đã tỏ ra hiệu quả. Trong phòng thay đồ, ông thường xuyên thúc giục học trò khắt khe hơn với các đồng đội, từ đó tạo ra một môi trường giàu tính cạnh tranh. Ông cũng thường xuyên cho rằng có một nhóm cầu thủ tỏ ra "quá dễ thương". Một điều khác mà chúng ta có thể rút ra được từ những đoạn băng quay cảnh Mourinho chỉ đạo các học trò đó là ông đang cố gắng biến Tottenham thành một đội bóng "dữ dằn" hơn ở những mùa giải tiếp theo.
Ở trận đấu đầu gặp Everton, một vài sự cạnh tranh mà Mourinho tạo ra đã được thể hiện rõ trên sân, cụ thể là ở tình huống tranh cãi giữa Son Heung Min và Hugo Lloris. Thêm vào đó tình huống tắc bóng của Giovani Lo Celso và những lời tranh cãi gữa các cầu thủ sau trận thua Sheffield United.
Có lẽ, các cầu thủ thực sự muốn làm việc với Mourinho, điều được thể hiện rõ nhất qua sự tiến bộ sau các trận đấu. Dù vậy, vẫn có một vài cá nhân trong phòng thay đồ cho rằng các phương pháp này của ông đã lỗi thời.
Mourinho hết lời khen ngợi Harry Kane sau khi đánh bại Leicester
Người đặc biệt đã dành cho cậu học trò cưng Harry Kane nhiều lời tán dương sau khi Tottenham đánh bại Leicester với tỉ số 3-0.
Các cầu thủ đã dần lấy lại tốc độ
Một số nguồn tin thân cận với Spurs cho rằng một trong những lý do giúp Spurs có được sự tiến bộ trong thời gian gần đây đó là việc các cầu thủ của họ đã dần lấy lại được 100% thể lực.
Harry Kane, Son và Sissoko đều đã trở lại từ chấn thương sau thời gian giãn cách xã hội. Dù phải mất vài trận để có thể bắt nhịp trở lại, chúng ta vẫn có thể thấy rằng họ đã thực sự trở lại trong các trận đấu gần đây.
Đặc biệt, Kane và Son đã cho thấy sự tiến bộ vượt bậc khi ghi 5 bàn trong 5 trận gần đây. Cả hai đều tỏ ra sắc bén hơn ở một vài trận đấu hậu giãn cách xã hội, từ đó giúp Spurs ít khi phải sử dụng nhiều tiền đạo khi biết rằng Son và Kane có thể tạo ra những khoảnh khắc ma thuật trên sân.
Điều này có thể được thấy rõ nhất ở trận gặp Leicester hôm chủ nhật, trận đấu mà Kane tỏ ra hiệu quả đến bất ngờ. Đội khách dù nhập cuộc tốt hơn và có tỷ lệ xG đạt 2,06 vẫn không thể đánh bại Tottenham, đội bóng chỉ có tỷ lệ xG đạt 0,77. Tất cả là nhờ vào sự hiệu quả của Kane.
Một đội hình ổn định
Mourinho rất không thích việc phải "xoay tua", đó là lý do ông thường xuyên than phiền về tình hình chấn thương của Tottenham hồi đầu mùa.
Tuy nhiên, mọi thứ đang dần thay đổi. Ở 3 trận đấu gần đây, ông chỉ ra sân với một đội hình duy nhất. Điều này giúp đội bóng có được sự ổn định và định hình rõ ràng hơn lối chơi của họ, hai điều mà Tottenham đang thiếu.
Thêm vào đó, việc không gặp phải một ca chấn thương nào cũng đã giúp Tottenham ổn định hơn rất nhiều so với thời điểm trước giãn cách xã hội, thời điểm họ gặp rất nhiều khó khăn.
Sự may mắn
Mọi người ở Tottenham vẫn giữ được cái đầu lạnh. Kể cả sau trận hòa thất vọng trước Bournemouth, trận đấu được coi là bản lề cho sự thay đổi của Spurs.
Trận thắng trước Everton trên sân nhà là một trận đấu gây thất vọng. Cả hai đội đều tỏ ra hời hợt trong việc tìm kiếm bàn thắng, thể hiện rõ nhất qua tỷ lệ xG ít ỏi (của Tottenham là 0,5, còn Everton là 0,48), còn ở trận gặp Arsenal và Leicester, họ luôn bị áp đảo. Thậm chí ở trận gặp Newcastle, họ thực hiện rất ít cú sút trúng đích và cầm bóng ít hơn.
Dẫu vậy, kể cả những người bi quan nhất cũng không thể nghĩ đến việc Tottenham có thể giành được 12 điểm sau 3 trận, một thành tích đáng nể với một đội bóng sút ít hơn và kiểm soát bóng ít hơn đối thủ của mình.
Khi nhìn vào những kết quả kể trên, ta có thể thấy rằng tập thể của Mourinho đã tiến bộ rất nhiều sau trận đấu gặp Sheffield United, từ đó giúp họ có được bản lề cho một mùa giải 2020-2021 thành công.
Thực sự khó có thể nói trước được điều gì, tuy nhiên, nếu Tottenham vẫn giữ vững được phong độ và đem về những cầu thủ chất lượng ở mùa sau, rất có thể, chúng ta sẽ được chứng kiến một Tottenham đầy hiệu quả của Mourinho ở mùa sau.
Dịch từ bài viết: "How Spurs turned it around: some home truths, a fit squad, Kane firing and luck" của tác giả Charlie Eccleshare đăng trên The Athletic.