Trên đường Pitch
Rạng sáng qua, đội tuyển Scotland là một trong 4 đại diện giành những tấm vé vớt để tham dự vòng chung kết EURO diễn ra vào mùa hè năm sau. Họ đánh bại Serbia trên sân khách sau loạt đá luân lưu cân não… và ở đó người ta cảm thấy vui mừng khi mà những Andy Robertson, John McGinn, Kieran Tierney hay Scott McTominay sẽ có dịp tranh tài ở sân chơi mà đã rất lâu rồi đội tuyển Scotland không thể góp mặt. Tuy vậy, nhiều khán giả cũng tò mò về vị trí trung vệ mà Mc Tominay đã đảm nhiệm trong vài tháng
Cho đến đầu năm 2017, vẫn chưa ai biết đến cái tên Scott McTominay nhưng mọi chuyện đã thay đổi kể từ khi cầu thủ mang quốc tịch Scotland được huấn luyện viên Jose Mourinho triệu tập cho trận đấu với Swansea City ở cuối mùa giải 2016/17. Vâng, Scott McTominay sinh ngày 08/12/1996 tại Lancaster và sở hữu chiều cao cũng như cân nặng vượt trội (1,93 m, nặng 88 kg). Chính điều đó đã giúp anh chinh phục ông thầy người Bồ Đào Nha cho một vị trí ở đội hình một Quỷ đỏ cho đến tận ngày nay.
Trước khoảnh khắc đăc biệt đó, tài năng của McTominay thực tế được phát hiện khi mới 5 tuổi. Trong vai trò của một tiền vệ công, sao trẻ sinh năm 1996 đã gây ấn tượng mạnh với huấn luyện viên Nicky Butt ở học viện United. Nhờ tinh thần chăm chỉ hiếm thấy, anh đã được tưởng thưởng bằng một bản hợp đồng chuyên nghiệp đầu tiên vào tháng 7/2013.
“Scott là một cầu thủ triển vọng khiến chúng tôi phải đặc biệt chú ý đến. Cậu ấy sở hữu tốc độ, kỹ thuật tuyệt vời và chắc chắn sẽ còn tiến xa trong tương lai”, Warren Joyce – một vị huấn luyện viên khác ở đội trẻ Quỷ đỏ - nhận xét trong ngày McTominay ký ngồi trước tờ giấy để cam kết tương lai của mình với Manchester United.
Điều đáng nói, McTominay chỉ cao khoảng 1m67 vào năm 2015, nghĩa là anh đã tăng thêm 26cm sau 2 năm ngắn ngủi. Cầu thủ này được triệu tập lên đội U21 Man Utd vào năm 2016, có 4 lần đá chính và 5 lần vào sân từ băng ghế dự bị. Điểm nhấn của McTominay trong quãng thời gian này là bàn thắng giúp Quỷ nhỏ đánh bại U21 Blackpool ở Manchester Senior Cup trên sân vận động Bloomfield Road.
Khi ấy, anh còn chơi ở vị trí tiền vệ tấn công thay vì trung tâm như hiện nay. Bất ngờ hơn, McTominay còn là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Marcus Rashford cho vị trí số 10 khi cả 2 còn thi đấu ở cấp độ trẻ, mặc dù sự thăng tiến của Rashford về sau này nhanh đột biến dưới thời huấn luyện viên Louis van Gaal, còn McTominay thì phải đến khi Mourinho đến hơn một năm thì anh mới có cơ hội ra mắt Manchester United.
Trong chuyến làm khách đến sân của Sevilla ở vòng 16 đội Champions League mùa giải 2017/18, McTominay bất ngờ có tên trong đội hình xuất phát của Man Utd và trực tiếp thay thế vị trí của Paul Pogba. Gạt bỏ ngôi sao, tin dùng cầu thủ trẻ không phải là phong cách thường thấy ở Mourinho, nhưng quyết định đó được hiểu là biện pháp trừng phạt mà “Người đặc biệt” dành cho thái độ thi đấu và tập luyện thiếu chuyên nghiệp của bản hợp đồng đắt giá nhất lịch sử CLB trong quãng thời gian đó.
Không phụ sự kỳ vọng của ông thầy sinh năm 1963, McTominay đã cho thấy những phẩm chất tốt nhất của mình trong 2 trận đấu với Sevilla và Chelsea. Anh được giao nhiệm vụ theo kèm Ever Banega và Eden Hazard – những cầu thủ có ảnh hưởng lớn nhất đến cách chơi bóng của hai đối thủ kể trên. Vâng, McTominay đã tận dụng sức mạnh và tốc độ của mình để hạn chế tối đa các cầu thủ mà anh phải bắt chết.
Tiền vệ sinh năm 1996 chơi vô cùng ăn ý với đàn anh Nemanja Matic để tạo thành "bức tường thành" cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng trước hàng phòng ngự của Man Utd. Và rồi chính Mourinho đã đăng đàn ca ngợi cậu học trò. Ông nói: “Scott là một cầu thủ tuyệt vời, mẫu tiền vệ hiện đại và có thể làm mọi thứ. Điều duy nhất cậu ấy không thể thực hiện là ghi bàn. Tất nhiên, cậu ấy hoàn toàn đủ khả năng nhưng đó không phải nhiệm vụ tôi muốn giao phó”.
Ngoài ra, McTominay còn được cả Sir Alex Ferguson nhắc đến trong buổi lễ tưởng niệm 60 năm thảm kịch Munich 1958, khi ông đích thân gọi Jose Mourinho lại và căn dặn trao cơ hội thường xuyên hơn cho cầu thủ này trong thời gian tới. Tuy nhiên, trong hơn 3 năm qua, thực tế là Mr Nước Sốt chưa bao giờ chơi ở vị trí trung vệ nếu ra sân trong màu áo Manchester United. Dù vậy, việc anh làm điều đó với ĐT Scotland hiện nay có lẽ không hẳn là điều bất ngờ nếu chúng ta tìm hiểu sâu hơn một chút.
Vào thời điểm này, huấn luyện viên Steve Clarke – người tiếp quản ĐT Scotland từ tay Alex McLeish vào năm ngoái – đang gò đội hình theo sơ đồ 3 hậu vệ khi kiểm soát bóng và sẽ là hàng thủ 5 nhân tố nếu phải lùi sâu. Trong khi đó, thường trực lên tuyển thì chỉ có 3 trung vệ thuần túy là Liam Cooper (của Leeds), Declan Gallagher (của Motherwell), và Scott McKenna (của Nottingham). Do đó, nếu muốn vận hành trơn tru và an tâm ở sơ đồ kể trên, họ cần phải có ít nhất 5 người có thể chơi ở vị trí trung vệ, mà chưa bao gồm các hậu vệ biên.
Thật thú vị khi ĐT Scotland hiện nay có thể đưa Kieran Tierney vào vị trí trung vệ lệch trái như anh đang làm ở Arsenal dưới thời Mikel Arteta. Do đó, nếu phải chọn một người cuối cùng cho suất còn lại dưới phòng tuyến thì không có ai thích hợp hơn McTominay. Cầu thủ sinh năm 1996 đã phát triển mạnh mẽ kỹ năng phòng ngự dưới thời Ole Gunnar Solskjaer và đặc biệt là anh sở hữu thể hình đồ sộ, chủ kém duy nhất Declan Galagher (1m98) và cao hơn cả các thủ môn chính thức.
Trận đầu tiên mà McTominay chơi như một trung vệ lệch phải trong sơ đồ 3-1-4-2 là khi ĐT Scotland mở màn vòng bảng UEFA Nations League vào ngày 5/9 vừa qua, thời điểm họ thủ hòa Isarel với tỉ số 1-1. Kể từ đó, ngôi sao của Manchester United thường xuyên được bố trí ở vai trò mới mẻ này và thực tế là anh thể hiện tương đối ổn, cho đến rạng sáng qua với màn trình diễn coi được trước Serbia, ĐT sở hữu gã khổng lồ Alexsandak Mitrovic (thuộc biên chế Fulham).
Trong quá khứ, Yaya Toure từng làm điều tương tự khi Barcelona hạ Man Utd ở chung kết Champions League 2009, hay Michael Carrick cũng trải qua cảm giác này ở mùa giải 2009/10, thời điểm Sir Alex Ferguson trải qua cuộc khủng hoảng nhân sự lớn nhất sự nghiệp cầm quân ở Old Trafford và họ đã hủy diệt West Ham với tỉ số 4-0, rồi hạ gục Wolfsburg trên đất Đức vớ cú hatrick của Michael Owen…
Thế nên, việc McTominay được gò vào vị trí trung vệ thì cũng không phải điều bất ngờ, nếu nhìn vào những ví dụ mà chúng mình vừa kể ra. Điều cốt yếu là cầu thủ sinh năm 1996 đang thể hiện tốt và chắc chắn anh sẽ còn được thử sức ở vai trò này trong tương lai, khi mà ĐT Scotland nên sử dụng sơ đồ lùi sâu như vậy cho hành trình ở vòng chung kết EURO 2021 diễn ra vào mùa hè năm sau.
