Tottenham vs Leipzig: Ngày gặp lại

Rạng sáng ngày mai, Champions League sẽ chứng kiến lần đầu tiên trong lịch sử RB Leipzig đối đầu cùng Tottenham Hotspur. Tuy nhiên với Spurs, họ đã có trải nghiệm đến Leipzig để đá một trận trong khuôn khổ cúp châu Âu. Năm 1974, với đối thủ Lokomotive Leipzig: một đội bóng khác, một thời đại khác, một thế giới khác.
 

*** 

Chuyến bay đặc biệt (charter flight) khởi hành từ London đến Leipzig bắt đầu vào không phận Đông Đức. Cơ trưởng yêu cầu các hành khách phải kéo cửa sổ xuống, không được quan sát những gì bên dưới mặt đất.
 

Hầu hết trong 150 hành khách là cổ động viên của Spurs. Họ là những người may mắn được phép đi đến Đông Đức theo dõi trận đấu với Lokomotive Leipzig trong khuôn khổ lượt đi bán kết UEFA Cup.
 

Một vài trong số hành khách chắc chắn không phải cổ động viên bóng đá. Và khi máy bay chuẩn bị hạ cánh, họ phơi bày thân phận.
 

“Bảy hay tám người đàn ông đột ngột đứng lên. Họ kiểm tra hộ chiếu rồi yêu cầu chúng tôi để lại hành lý ở chỗ ngồi” - Glen Crook, một trong những người có mặt ngày ấy, nhớ lại. “Hộ chiếu, tiền bạc và máy ảnh. Không được phép chụp ảnh và chúng tôi chỉ có thể lấy lại đồ đạc khi quay trở lại máy bay”.
 

Đó là lần đầu tiên Crook chạm trán Stasi. 
 

(Bộ An ninh Quốc gia thường được biết đến là Stasi, là cơ quan tình báo nội vụ và hải ngoại của Cộng hoà Dân chủ Đức (hay còn gọi là Đông Đức). Cơ quan này còn có nhiệm vụ điều tra những hành động phạm pháp về chính trị -Wikipedia)

“Họ yêu cầu chúng tôi không được phép nói chuyện với bất kỳ người Đức nào sau khi hạ cánh. Kể cả nhân viên ở sân bay hay sân vận động cũng không. Không được phép có bất kỳ tương tác nào, kể cả là nói cảm ơn. Nói chung rất đáng sợ”.
 

Sau khi hạ cánh, một chiếc xe buýt được che kín mít chở họ đến thẳng Zentralstadion. Họ không được nhìn thấy gì ở Leipzig cả. Chỗ của những Lilywhites đã được sắp xếp sẵn, là đỉnh của sân vận động hình chảo. Nhà chức trách thông báo có 74,000 người hiện diện nhưng Crook tin rằng con số thực sự còn nhiều hơn.
 

 

Tuy nhiên cầu thủ Tottenham Hotspur không bị chùn chân. Họ chỉ cần 30 phút để dẫn trước đội chủ nhà 2-0. Lokomotive gỡ lại được 1 bàn trong hiệp hai, nhưng nhiệm vụ ở trận lượt về rất nặng nề. Trên sân nhà White Hart Lane, Spurs đã bất bại trong 25 trận liên tiếp tại đấu trường châu Âu.
 

“Tottenham khiến chúng tôi hoàn toàn bất ngờ”, Rainer Lisiewicz, tiền vệ của Lokomotive, người đã ra sân mọi trận đấu trong hành trình đến bán kết, sau khi vượt qua Torino, Wolverhampton Wanderers, Fortuna Düsseldorf và Ipswich Town.
 

“Không có quá nhiều hy vọng ở lượt về nhưng chúng tôi không quá thất vọng. Ít ra thì cũng có thêm một chuyến đi tới Anh và có thể mua thêm quần áo ở phố Carnaby”.
 

Là cầu thủ bóng đá, Lisiewicz và các đồng đội có những đặc quyền ở Đông Đức, nơi tất cả công dân đều không được phép đi ra nước ngoài, đặc biệt là Tây Đức.
 

“Chúng tôi luôn được trang bị kỹ lưỡng trước mỗi chuyến đi bởi Genossen”, Lisiewicz nói mỉa về các ‘đồng chí’ ở Đảng Xã Hội Thống Nhất Đức (SED).

“Chúng tôi được dặn dò kỹ lưỡng rằng đang đi đến đất nước mà tầng lớp thống trị bóc lột người lao động, rằng họ không thể mua nổi thức ăn đắt tiền và phải ăn cả bơ bị thiu. Họ nói chúng tôi không nên tin vào những gì nhìn thấy, rằng những khu vườn lộng lẫy và cơ sở vật chất không thuộc về tầng lớp lao động. Đó là hệ thống tư bản”.
 

Các cầu thủ không thực sự tin tưởng điều đó. Một số đài truyền hình và radio ở Tây Đức xâm nhập vào nhiều khu vực ở Đông Đức (dĩ nhiên là bất hợp pháp). Cầu thủ biết điều gì sẽ chờ đón mình ở ‘lãnh thổ nước ngoài phi xã hội chủ nghĩa’. Tuy nhiên những nhân viên của Stasi luôn theo sát họ trong từng đường đi nước bước.
 

“Lúc nào cũng họ cũng đi cùng chúng tôi, bạn sẽ nhận ra ‘yeah, đó là người của Xí Nghiệp’” 
 

Xí Nghiệp là tiếng lóng chỉ Stasi. 
 

An ninh chỉ đặc biệt thắt chắt ở vòng 16 đội, khi Lokomotive đối đầu với Fortuna bên kia bức tường. Tây Đức vẫn là vấn đề khó chịu. Các cầu thủ thậm chí không được phép nói chuyện với họ hàng.
 

“Nhưng ngay khi vừa đáp xuống Düsseldorf, người nhà đã đợi sẵn. Chúng tôi reo hò và ôm lấy nhau” - Lisiewicz cười ngặt nghẽo. “Người của Stasi đứng đó nhưng chỉ dòm theo chứ không làm sao ngăn được”.
 

Có một vài cầu thủ danh tiếng của Đông Đức đã đào tẩu về phía tây trong chiến tranh lạnh, bao gồm ba thành viên của Dynamo Berlin là Falko Goetz (cựu HLV ĐTQG Việt Nam), Dirk Schlegen và Lutz Eigendorf. Người cuối cùng đào thoát năm 1979 nhưng mất 1983 sau vụ tai nạn giao thông mà người ta tình nghi Stasi nhúng tay vào. Lisiewicz nhấn mạnh thời điểm đó không có cầu thủ nào của Lokomotive có ý định bỏ trốn cả.
 

“Chúng tôi cảm thấy họ rất tín tưởng”. 
 

Lok là một trong số những CLB thành công nhất ở Đông Đức, dù họ chưa từng vô địch Oberliga. Danh tiếng của họ đến từ việc thi đấu ấn tượng ở các cúp. Lisiewicz góp mặt trong thành phần vô địch cúp quốc gia Đông Đức 1976, họ còn vào chung kết 3 lần nữa bên cạnh trận chung kết cúp Hội Chợ 1987, để thua Ajax.

 

 

“Chúng tôi là đội chơi phản công hay nhất ở Đông Đức”
 

“Chúng tôi rất chặt chẽ ở phía sau, còn tuyến đầu có những cầu thủ hết sức tốc độ như - giúp chúng tôi có thể chơi bóng dài”.
 

Lisiewicz tin rằng bóng đá phía sau Bức Màn Thép tiến bộ hơn so với những gì phía tây hình dung.
 

“Pressing là điều hết sức bình thường ở Oberliga. Đó là lợi thế của chúng tôi”.
 

“Các đội ở Bundesliga muốn luân chuyển bóng liên tục, còn chúng tôi thì tập trung vào việc kèm người sát sao. Một khi giành được chiến thắng trong cuộc đấu tay đôi, chúng tôi sẽ triển khai theo ý mình. Đó là cách chúng tôi đã hạ Düsseldorf, vì chúng tôi thực sự chơi một thứ bóng đá hiện đại hơn”.
 

46 năm sau, RB Leipzig cũng chơi một thứ bóng đá hiện đại. Đối thủ của Tottenham Hotspur không còn là Lokomotive nữa mà sẽ là một đội bóng có phong cách pressing dữ dội và chuyển đổi trạng thái thần tốc, dưới quyền HLV trẻ tuổi Julian Nagelsmann.

Tuy nhiên, CLB mới ở thành phố Leipzig được tạo ra năm 2009 là công cụ cho chiến dịch quảng bá của tập đoàn nước tăng lực Red Bull. Nhiều người Đức coi đây là hệ thống plastic, một nỗi ô nhục làm suy đồi truyền thống bóng đá Đức. Đáng ngạc nhiên, có nhiều người vẫn ủng hộ họ, bao gồm cả huyền thoại Lokomotive Lisiewicz.
 

“Bạn phải chấp nhận điều đó”.
 

“Tiền có thể bơm bao nhiêu tùy thích nhưng quan trọng là phải được sử dụng bởi những người am hiểu bóng đá. Chúng tôi có thể hạnh phúc vì dù sao họ cũng đứng ở top đầu Bundesliga. Dĩ nhiên sẽ tốt hơn nếu đó Lok. Nhưng chúng tôi đã phạm quá nhiều sai lầm trong quá khứ rồi”.
 

Sau khi nước Đức thống nhất 1990, Lok trở về tên gọi cũ VfB Leipzig, nhà vô địch Đức đầu tiên năm 1903, đã từng có trận giao hữu với Tottenham hồi tháng năm 1912. VfB có một mùa giải Bundesliga nhưng tụt dốc không phanh, đắm chìm trong nợ nần, phải cải tổ lần nữa, đổi tên lại thành Lokomotive Leipzig năm 2003 với HLV là Lisiewicz.

 

Kể từ đó, họ vững vàng ở giải hạng tư, đang đứng đầu bảng ở thời điểm của bài viết này. Nhưng nó vẫn là một trời khác biệt so với năm 1974 họ để thua Tottenham với tổng tỉ số 1-4 sau hai lượt trận. Lilywhite sau đó để thua Feyenoord trong trận chung kết.
 

“Không khí ở Anh luôn tuyệt vời”.
 

“Các cổ động viên ngồi rất gần sân và họ thậm chí còn cổ vũ chúng tôi trong hiệp hai. Vì vậy chúng tôi cũng không quá thất vọng”.
 

***

“Sau trận, chúng tôi được đưa thẳng ra xe và lên máy bay ngay lập tức. Khi vào không phận Tây Đức, phi công mới thông báo chúng tôi thể mở cửa sổ ra quan sát” - Glen Crook nhớ lại.
 

Rainer Lisiewicz, 70 tuổi, có 143 lần ra sân cho Lokomotive Leipzig từ 1968 cho đến 1978, vô địch cúp quốc gia 1976. Khi đội bóng cải tổ 2003, ông đưa họ từ giải hạng 11 lên giải hạng 5 trong vai trò HLV trưởng. Ông trở lại trong mùa giải 2018-2019 và vẫn tham gia vào CLB.
 

Theo Matt Ford | DW