Ole Gunnar Solskjaer đã không ít lần làm tốt hơn Pep Guardiola trong những cuộc đấu trí, nhưng nhà cầm quân người Na Uy cần phải chứng tỏ rằng ông có thể trở nên táo bạo.
Cuộc chạm trán với Manchester City ở vòng bán kết Carabao Cup vào rạng sáng mai sẽ là bài test lớn nhất trong sự nghiệp cầm quân của Ole Gunnar Solskjaer cho đến nay.
Đó là một tuyên bố nghe có vẻ khá phóng đại khi mà Solskjaer đã không ít lần thể hiện xuất sắc hơn Pep Guardiola, và thành tích 3 thắng, 1 hòa và 2 thua trước nửa xanh thành Manchester của vị huấn luyện viên người Na Uy chắc chắn không có gì đáng để chê bai.
Nhưng vấn đề mà bài viết này muốn nói đến chẳng liên quan gì đến thành tích đối đầu. Nó cũng không liên quan đến việc Solskjaer đang cố gắng tìm cách vượt qua đội chủ sân Etihad để lọt vào một trận chung kết đấu trường Cup sau khi thua đến 3 trận bán kết ở mùa giải trước. Nếu Manchester United bị loại vào rạng sáng mai, bản thân họ và các fan chắc chắn sẽ rất thất vọng, nhưng điều đó không nhất thiết đồng nghĩa với một thất bại. Trong bóng đá có sự hiện hữu của yếu tố may rủi và điều này chắc chắn đúng tại các đấu trường Cup. Chính vì vậy, ngoài thực lực của bản thân, bạn cũng cần sự may mắn đứng về phía mình.
Không. Đây mới chính là bài test đang được nhắc đến: Liệu Ole Gunnar Solskjaer có dám chứng tỏ rằng ông có thể đổi mới? Liệu ông có đủ can đảm để “tạm biệt” những đấu pháp đã được thử nghiệm và đã đưa ra đáp án mà mình muốn nếu cần thiết? Liệu ông có đủ thực dụng để nhận ra rằng những đấu pháp từng hoạt động hiệu quả vào "lần trước" có thể sẽ không đưa ra cùng một kết quả trong lần áp dụng tiếp theo?
Chúng ta đều biết rằng Solskjaer có thể thiết lập đội bóng của ông một cách rất chất lượng trong những trận đấu lớn. Chúng ta đều biết rằng Solskjaer có thể đối đầu sòng phẳng với bất kỳ nhà cầm quân nào. Thành tích của ông chính là minh chứng rõ ràng nhất cho những điều đó.
Vấn đề của Solskjaer chính là khả năng thực hiện những thay đổi so với đấu pháp đã được thử nghiệm và hoạt động như mong muốn trong quá khứ gần, hay trong cuộc chạm trán gần nhất với cùng đối thủ. Đó chính là điểm yếu khiến nhà cầm quân người Na Uy rất dễ bị “bắt bài”. Điều này đã diễn ra vào năm ngoái khi ông chọn triển khai Scott McTominay và Fred thành một cặp pivot trong đội hình xuất trận ở trận đấu đầu tiên của Manchester United sau Lockdown, vì sự xuất sắc mà họ thể hiện trong cuộc chạm trán đầu tiên với Manchester City ở mùa giải 2019/2020 vào tháng 12.
Trong trận bán kết lượt đi của League Cup vào mùa giải trước, Solskjaer đã cố gắng sử dụng cùng một đấu pháp với chiến thắng mà Man United giành được tại Etihad, và Pep đã đánh bại ông. Trong cuộc đối đầu với Chelsea ở mùa giải này, Solskjaer đã sử dụng cùng những chiến thuật mà ông đã thi triển 3 ngày trước đó tại Paris. Một tuần sau, ông đã triển khai một tuyến giữa hình kim cương trong trận đấu với Arsenal, vì nó đã hoạt động hiệu quả trước RB Leipzig, mặc dù đó là hai đội bóng rất khác nhau.
Manchester United và Manchester City đã có một trận hòa 0-0 đầy tẻ nhạt vào một tháng trước. Không phải tự dưng mà một trận đấu như vậy đã diễn ra. Cả hai đội đều rất lo lắng về khâu phòng ngự – vì những lý do của riêng họ – và đã triển khai 2 đội hình 4-2-3-1 cực kỳ thận trọng. Cuộc đối đầu này đã rất nhanh chóng trở thành thế trận hàng công 4 người vs hàng thủ 6 người đối với cả hai đội. Thực tế rằng mỗi đội chỉ thực hiện duy nhất 1 sự thay đổi người trong 20 phút cuối đã nói cho bạn biết rằng cả hai đội đều đã đạt được những gì mà họ muốn khi bước vào trận đấu này.
Đối với Man City, sự thận trọng, thực dụng này bắt nguồn từ việc Guardiola muốn giải quyết những điểm yếu đầy tai hại trong khâu phòng ngự đang phơi bày vào giai đoạn chuyển đổi trạng thái. Đây chính là điểm yếu chí tử từng bị Leicester City khai thác vào đầu mùa giải này, và sau đó là Tottenham Hotspur. Chưa kể Man United từng đánh bại họ với phong cách thi đấu tương tự vào mùa giải trước – Tottenham của Mourinho cũng vậy.
Kể từ sau trận thua trước Tottenham vào tháng 11, Manchester City của Pep Guardiola đã trở nên thực dụng hơn, nhàm chán hơn rất nhiều so với hình ảnh trước đây của họ, nhưng sự thay đổi đó cũng đã phát huy hiệu quả, giúp đội chủ sân Etihad đạt được điều mà họ muốn. Man City đã giữ sạch lưới đến 8 trong 11 trận gần nhất.
Mặt khác, đối với Manchester United, chúng ta đã biết rõ về câu chuyện của họ. Solskjaer cần gia cố hàng thủ sau trận thua 6-1 trước Tottenham. Cặp pivot mà ông sử dụng không còn là Nemanja Matić và Paul Pogba, mà nhà cầm quân người Na Uy đã chuyển sang sử dụng Scott McTominay và Fred. Về khía cạnh phòng ngự, sự lựa chọn này đã phát huy hiệu quả, nhưng sau đó thì đến lượt khâu tấn công gặp vấn đề. Vào cuối tháng 11/ đầu tháng 12, Solskjaer đã cố gắng sử dụng một lối chơi cởi mở hơn một chút, nhưng màn trình diễn tồi tệ trong khâu phòng ngự trước West Ham và thất bại trước Leipzig đã đưa ông quay trở lại với cặp pivot #McFred.
“The McFred pivot” chắc chắn có những lợi ích của riêng nó, đặc biệt là trong các trận đấu mà Quỷ Đỏ sẽ không kiểm soát bóng nhiều. Họ cũng đã chơi rất tốt trong những trận đấu lớn. Trong 2 mùa giải gần đây, khi được triển khai thành một cặp pivot (trong đội hình 4-2-3-1 hoặc 3-4-1-2 – không phải trong một tuyến giữa kim cương) trong các trận đấu với “Big Six”, hai người họ đã đối đầu với Liverpool, Chelsea (League Cup), Spurs, City, Spurs, Chelsea, và Manchester City, giành được 3 chiến thắng, 4 trận hòa và không thua trận nào.
Đó chắc chắn là một thành tích rất đáng khen, và với việc những cuộc đối đầu Man City luôn được nhận định là “trận đấu lớn” – Man United hầu như chắc chắn sẽ không kiểm soát bóng nhiều, vậy nên chúng sẽ được xếp vào loại trận đấu mà McTominay và Fred phải là những cái tên chắc chắn hiện diện trong đội hình xuất trận.
Đây chính là bài test của ông, Ole Gunnar, bởi vì mặc dù trên “giấy tờ” nó trông giống một trận đấu dành cho McFred, nhưng đây chắc chắn KHÔNG phải một trận đấu để sử dụng McTominay và Fred ở hàng tiền vệ trong đội hình xuất trận.
Sự hiện diện của McTominay và Fred gần như chắc chắn đã nằm trong dự đoán của đối phương và chính vì sự lựa chọn này có thể được dự đoán, nên việc lập kế hoạch để vô hiệu hóa đấu pháp của ông là rất dễ dàng. Hai người họ sẽ chơi rất hay khi chỉ cần tập trung mang nguồn năng lượng dồi dào của mình vào trận đấu để bẻ gãy các đợt tổ chức tấn công của đối phương và càn quét khu trung tuyến.
Sau khi đoạt được bóng, họ sẽ ngay lập tức thực hiện một đường chuyền ngắn nhanh cho một trong các cầu thủ đá cánh hoặc các tiền đạo của Man United để Quỷ Đỏ có thể tiến hành triển khai xuyên phá đối phương trong giai đoạn chuyển đổi trạng thái.
Một trong các điểm mạnh nổi bật nhất của McFred chính là họ có thể biến sự cần mẫn và nguồn năng lượng dồi dào của mình thành khả năng xuyên phá đối phương cho Man United trong giai đoạn chuyển đổi trạng thái. Solskjaer biết điều đó, các bạn biết điều đó, tôi biết điều đó, nhưng đáng tiếc là các đối thủ của họ cũng biết điều đó và đã đưa ra phương pháp khắc chế.
Khi Chelsea của Frank Lampard hành quân đến Old Trafford, The Blues đã chơi một cách thận trọng hơn nhiều so với những gì mà Solskjaer và mọi người dự đoán. Họ theo sát Bruno Fernandes và Marcus Rashford để cản trở giai đoạn chuyển đổi trạng thái từ thủ sang công của Man United, “mặc kệ” McTominay và Fred ở trung lộ của sân bóng, và “thách thức” họ để đánh bại họ (như bên dưới).
Lối chơi thận trọng, đầy thực dụng này trên thực tế đã vô hiệu hóa khả năng giành chiến thắng của chính Chelsea vào ngày hôm đó, nhưng đồng thời, nó cũng giúp họ không có khả năng thua.
Sau màn trình diễn tuyệt vời tại Paris, Man United đã tiếp đón PSG hành quân đến Old Trafford với cùng một chiến thuật tương tự. Nhưng thay vì chủ động kiểm soát trận đấu, chủ động tấn công như mọi khi, PSG đã kéo thấp đội hình xuống và “thách thức” McFred chủ động xuyên phá mình, đó là điều mà hai người họ đã cực kỳ chật vật khi cố gắng làm (việc có được bàn dẫn trước từ sớm chắc chắn đã giúp ích rất nhiều cho PSG trong trận đấu này).
Giờ thì chúng ta sẽ quay trở lại với Manchester City, một đội bóng đang tập trung rất nhiều vào việc ngăn chặn giai đoạn chuyển đổi trạng thái của đối phương trước khi chúng có thể diễn ra. Tại Old Trafford, kế hoạch của họ là “loại” McTominay và Fred ra khỏi cuộc chơi. Họ đã làm điều này bằng cách giữ quả bóng ở gần biên.
Giữ cho quả bóng tránh xa khỏi Fred và McTominay.
Bằng cách không tấn công ở trung lộ, Man City đã vô hiệu hóa thế mạnh lớn nhất mà McTominay và Fred thường đóng góp cho đội.
Bản đồ tấn công của Man City đã cung cấp một minh họa tuyệt vời về điều này. Họ không hề tấn công ở trung lộ.
Khi Man United duy trì cự ly đội hình, và nỗ lực phòng ngự thật chặt, các học trò của Guardiola đã tập trung vào việc luân chuyển bóng qua lại.
|
Nhận định chiến thuật Man Utd vs Man City: Can đảm lên nào, Ole Solskjaer! |
Khi làm điều đó, bạn sẽ khiến cho toàn bộ khối phòng ngự của Man United phải liên tục di chuyển từ phải sang trái và ngược lại. Đến một thời điểm nào đó, cuối cùng sẽ có một cầu thủ không còn di chuyển cùng tốc độ với những người khác, tạo ra một “vết nứt” để bạn khai thác.
Với việc Man City tập trung giữ bóng ở gần biên, họ đồng thời cũng đã chiếm lĩnh các vị trí cho phép mình sẵn sàng ngăn trở những cầu thủ nguy hiểm nhất của Man United (Pogba, Fernandes, Rashford, Mason Greenwood) khi bóng rơi vào chân đối phương ở các khu vực cánh. Còn khi Man United có bóng ở trung lộ, McTominay và Fred lại không có khả năng thực hiện những đường chuyền phát triển bóng nguy hiểm tại đây.
Kết quả cuối cùng là một trận hòa 0-0 đầy tẻ nhạt, Man City chỉ được ghi nhận 1,28 xG, còn Man United là 0,58.
Vào một tháng trước, một trận hòa là đủ để Man United và các cổ động viên của họ thỏa mãn. Còn lần này, họ phải giành chiến thắng và cơ hội giành chiến thắng cao nhất không nằm ở “the McFred pivot”. Nếu Solskjaer sử dụng họ, Man City sẽ triển khai cùng một đấu pháp tương tự như cuộc đối đầu trước và qua đó hoàn toàn vô hiệu hóa Man United.
Cho phép tôi được trích dẫn câu nói của huấn luyện viên Hockey người Mỹ Herb Brooks trong bộ phim Miracle, khi mô tả cho đội bóng của mình kế hoạch để đánh bại Liên Xô.
“Chúng ta không phòng ngự trung lộ. Chúng ta tấn công trung lộ.”
Tôi biết rằng có vẻ như Solskjaer vẫn chưa sẵn sàng cho việc chủ động kiểm soát bóng, kiểm soát trận đấu trước các đội bóng lớn, nhưng việc chơi phòng ngự phản công gần như chắc chắn sẽ không hoạt động hiệu quả trong trận đấu này. Bạn cần có những chân chuyền chất lượng trên sân.
Điều đó đồng nghĩa với việc Paul Pogba nên được sử dụng. Cầu thủ người Pháp đã thể hiện một phong độ kém cỏi vào đầu mùa giải, nhưng đã đến lúc ngừng suy nghĩ về những màn trình diễn thảm hại (và những gì anh đã không làm được) của Pogba vào 2 tháng trước, và suy nghĩ về những gì anh đã làm được trong 2 tháng qua. Kể từ khoảng thời gian tạm nghỉ nhường sân cho loạt trận của các đội tuyển quốc gia vào tháng 11, Pogba đã đá chính 6 trận và Man United đã giành 5 chiến thắng.
Điều tương tự cũng đã diễn ra với Nemanja Matíc. Tháng 9 đầy chật vật của tiền vệ người Serbia đã trôi qua và khả năng chuyền bóng của anh sẽ cực kỳ cần thiết. Nhưng cần phải nói rằng, gần như chắc chắn là vẫn sẽ chưa an toàn nếu triển khai họ thành một cặp đôi pivot trong đội hình chính trước Man City.
Trong khâu phòng ngự, Pogba là một cầu thủ có khả năng phòng ngự trong các tình huống cố định rất ấn tượng.
Tiền vệ người Pháp cũng thực hiện phòng ngự khá tốt khi anh có mặt sẵn ở nơi cần phòng ngự.
Vấn đề của Pogba, bạn biết đấy, chính là khả năng “track back” (lui về cover khoảng trống cho đồng đội) …
Đó chắc chắn không phải là một điểm yếu được phép phớt lờ, nhưng những điều mà Pogba có thể làm được trên sân vẫn mang giá trị cực kỳ cao, vì vậy bạn sẽ cần một kế hoạch để phù hợp với tiền vệ người Pháp. Đó là lý do vì sao đội hình kim cương nên được sử dụng trong trận đấu này.
Cách tiếp cận trong trận đấu này nên giống hệt với đấu pháp đã sử dụng trong cuộc đối đầu với RB Leipzig tại Old Trafford. Pogba được bố trí lệch sang cánh trái của hàng tiền vệ – đó chính là vai trò ưa thích của cầu thủ người Pháp – với Matíc và Fred cover phía sau anh. Đội hình của Man United có thể linh hoạt thay đổi giữa 4-3-1-2 và 4-2-3-1 với Pogba đảm nhận cánh trái (như khi Man United chạm trán Aston Villa). Đừng quên, Matić và Fred cũng đã có một màn trình diễn thăng hoa trước Man City trong trận derby diễn ra vào tháng Ba năm ngoái.
Đội hình kim cương sẽ giúp Man United làm “tắc nghẽn” trung lộ và buộc Man City phải liên tục luân chuyển bóng ra hai bên cánh. Sự góp mặt của thêm một tiền vệ sẽ giúp Quỷ Đỏ cover mọi vết nứt được hình thành khi khối phòng ngự đang di chuyển từ phải sang trái và ngược lại. Bruno cũng có thể lùi xuống để hỗ trợ.
Không phải là không có sự rủi ro. Man United thường không chơi đặc biệt tốt trong đội hình kim cương, nhưng quan trọng hơn, nó sẽ khiến Bruno không được chơi ở vị trí sở trường nhất của anh: Một số 10 phía sau một tiền đạo duy nhất. Vị trí đó không tồn tại trong đội hình này vì đỉnh của viên kim cương sẽ là một cầu thủ thi đấu nghiêng về vai trò “số 9 ảo” hơn là một số 10. Sự khác biệt về những con số của Bruno khi Man United sử dụng 4-2-3-1 so với những đội hình khác là khá rõ ràng.
Nhưng phần thưởng tiềm năng vẫn sẽ lớn hơn rủi ro tiềm năng. Man United không nhất thiết phải chuyển sang sử dụng hệ thống này luôn. Đó là một đấu pháp dựa trên tình thế, vì bạn sẽ không thể chơi phòng ngự phản công trong trận đấu này. Sơ đồ 4-2-3-1 sẽ phơi bày việc Man United thiếu vắng chất lượng tấn công ở cánh phải và Pogba là một cầu thủ có xu hướng không track back. Man United đã triển khai đội hình 3 trung vệ trước Chelsea ở mùa giải 2019/2020 và Man City. Bruno đã có được những pha kiến tạo trong cả hai trận đấu đó từ các tình huống cố định. Ngay cả khi hệ thống được sử dụng không phù hợp với anh, tiền vệ người Bồ Đào Nha vẫn tìm ra được một cách để toả sáng.
Và đường kiến tạo còn lại của anh khi không chơi trong đội hình 4-2-3-1 đã đến khi nào? Đó chính là chiến thắng 5-0 trước RB Leipzig.
Đừng chỉ phòng ngự ở trung lộ. Hãy tấn công ở trung lộ. Can đảm lên, Ole. Hãy táo bạo lên. Đừng lạm dụng những đấu pháp cũ chỉ vì chúng an toàn. Chỉ có một lượt trận duy nhất thôi, và ông cần phải giành chiến thắng. Liều lên đi.
Nguồn: Lược dịch từ bài phân tích “Tactical Preview: Ole Gunnar Solskjaer faces his biggest test yet” của tác giả Pauly Kwestel, đăng tải trên The Busby Babe.