Rivaldo: Đặt cả thế giới dưới đôi chân vòng kiềng

Xuất thân trong một gia đình nghèo ở khu ổ chuột ở ngoại ô Recife, thời niên thiếu của Rivaldo là những ngày khổ cực khi thường xuyên bị đói ăn và rơi vào tình trạng suy dinh dưỡng nặng. Hệ quả là Rivaldo sở hữu một khuôn mặt đầy góc cạnh, một hàm răng giả khi mới chỉ đôi mươi do chứng rụng răng sớm, và một đôi chân vòng kiềng chẳng giống ai. Nhưng những điều kiện khó khăn đó không thể ngăn anh tới với niềm đam mê bóng đá, thứ duy nhất có thể kéo anh khỏi cuộc sống lầm than nơi quê nhà.

Sáng bán đồ lưu niệm phụ gia đình, tối đá bóng cùng chúng bạn, cứ thế ước mơ của cậu bé Rivaldo lớn dần theo năm tháng. Thế nhưng sự nghiệp của anh có thể đã không trở nên vĩ đại nếu như không có một sự kiện khủng khiếp xảy ra: cha Rivaldo, người luôn muốn anh trở thành cầu thủ chuyên nghiệp, sớm qua đời vì tai nạn ô tô. Cú sốc ấy tưởng chừng như đã đánh gục được Rivaldo khi anh bỏ mặc trái bóng trong một tháng trời, nhưng cuối cùng anh vẫn quyết tâm đứng dậy nhờ lời khuyên của mẹ: “Con không thể từ bỏ được. Con phải biến giấc mơ của cha thành hiện thực.”

Và rồi điều gì đến cũng phải đến. Rivaldo thi đấu rực sáng ở Nam Mỹ, trở thành nhân tố chính giúp Palmeiras bảo vệ thành công chức vô địch Brazil khi mới 22 tuổi và nhanh chóng được Deportivo La Coruna mời sang châu Âu thi đấu. Trong thời kỳ chuyển giao của Super Depor, Rivaldo vẫn tỏa sáng rực rỡ khi trở thành một trong bốn chân sút xuất sắc nhất La Liga với 21 bàn thắng ở mùa 1996-1997, và đội chủ sân Riazor chỉ chịu khuất phục trước hai gã khổng lồ Barcelona, Real Madrid ở cuộc đua đến ngôi vô địch La Liga.

Hai mùa giải sau đó là quãng thời gian đẹp nhất của Rivaldo khi anh gia nhập Barca. Hai năm liên tiếp, anh đều là chân sút số một của Los Blaugrana và góp công lớn đưa 2 chức VĐQG về phòng trưng bày tại Nou Camp. Các cule nín thở dõi theo dáng chạy lòng khòng của anh, khi anh tả xung hữu đột giữa vòng vây của các hậu vệ. Những pha đi bóng của Rivaldo hiếm khi đi theo đường thẳng bởi anh sở hữu một đôi chân vòng kiềng đặc biệt, cũng có lẽ bởi thế mà những pha dứt điểm theo kiểu “xe đạp chổng ngược” được anh thực hiện một cách khoan thai và dễ dàng. Đôi chân dị tật do thiếu ăn ngày nào giờ đã trở thành nỗi khiếp sợ của mọi hàng thủ tại châu Âu. Năm 1999, tất cả đều ở dưới đôi chân ấy khi Rivaldo giành cả 2 danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới của FIFA và Quả bóng vàng châu Âu.

Và đến khi cùng với ĐT Brazil đăng quang tại World Cup 2002, Rivaldo thực sự đã ở trên đỉnh của thế giới. Giải đấu tại Hàn Quốc và Nhật Bản là cơ hội cuối cùng để “Phù thủy Brazil” hiện thực hóa ước mơ giành cúp vàng, và anh thi đấu với hơn 100% phong độ của mình. Dẹp bỏ mối quan hệ không mấy tốt đẹp với Ronaldo sang một bên, Rivaldo đã cùng với El Phenonenon và Ronaldinho hợp thành tam tấu 3R huyền thoại trên hàng công của Selecao. Mùa hè 2002 chứng kiến phong độ chói sáng của Rivaldo khi anh ghi 5 bàn thắng, trong đó phải kể tới pha lập công mở tỷ số trong cuộc đối đầu với Bỉ ở vòng 1/8.

Trong một trận đấu mà Brazil gặp quá nhiều khó khăn, Rivaldo đã sắm vai người hùng khi khống chế gọn gàng đường chuyền của Ronaldinho và xoay người dứt điểm tung lưới đại diện châu Âu, mở toang cánh cửa vào tứ kết cho thầy trò Luis Felipe Scolari. Kể cả hai bàn thắng của Ronaldo trong trận chung kết với Đức cũng đều có công lớn của Rivaldo, một cú sút khiến Oliver Kahn không thể bắt dính và một pha nhả bóng làm “hớ” tất cả các hậu vệ của Cỗ xe tăng.

Nhưng trớ trêu thay, chính vào thời điểm Rivaldo thăng hoa nhất cũng là lúc anh đối mặt với những trắc trở trong sự nghiệp. Anh mâu thuẫn công khai với HLV Louis Van Gaal vì không muốn bị đẩy ra cánh trái, để rồi phải khăn gói sang AC Milan khi "tulip thép" trở lại Nou Camp vào năm 2002. Ở Milan, Rivaldo vẫn có được những vinh quang, thậm chí là cả cúp bạc Champions League danh giá, nhưng đôi chân ma thuật của anh đã mãi mãi ở lại Catalunya rồi. Không ai biết vì sao Rivaldo sa sút nhanh đến thế, anh lưu lạc từ Olympiacos, AEK Athens cho tới Sao Paolo và cuối cùng trở về Mogi Mirim, đội bóng anh đã từng khởi nghiệp. Có người nói do thể lực của anh bị ảnh hưởng từ di chứng suy dinh dưỡng, người lại cho rằng do tính cách của anh dễ mất lòng HLV, cũng có người độc miệng cho rằng anh quá dễ thỏa mãn khi đạt được đỉnh cao.

Có thể một trong số những lý do đó đúng, mà cũng có thể đó chỉ là những chuyện tào lao. Rivaldo ích kỷ lắm, cái thói ích kỷ đã ăn sâu vào tiềm thức của anh sau những lần giành giật miếng ăn từ thuở ấu thơ. Tính cách ấy làm phật lòng HLV, nhưng thử hỏi nếu không có nó, làm sao anh có thể sống sót và trở nên vĩ đại như thế? Rivaldo dễ thỏa mãn ư? Một con người nuốt nước mắt để hoàn thành tâm nguyện của cha, một người đã từng cuốc bộ 16km mỗi ngày để luyện tập chắc chắn không phải là người dễ dãi với bản thân.

“Cha tôi không bao giờ từ bỏ tôi, kể cả khi tôi ở trên đường phố hay bãi biển, ông ấy luôn ở bên tôi. Ông ấy giúp tôi trở thành một cầu thủ chuyên nghiệp, và giờ tôi luôn chơi bóng vì ông ấy”, anh đã từng nói như thế đấy. Tất cả đã từng dè bỉu Rivaldo khi anh đâm đơn kiện Olympiacos và Gulnara Karimova (một CLB của Uzbekistan) vì nợ tiền lương, nhưng có biết đâu rằng anh dành nửa số tiền ấy cho những trẻ em gặp khó khăn. Rivaldo chẳng bao giờ quên cảnh cơ cực của mình, chính vì thế anh rất năng làm từ thiện, nói không với rượu bia, thuốc lá và sống chung thủy với vợ mình. Với tất cả những đức tính như thế, anh xứng đáng được người ta ca tụng như một tấm gương sáng, thay vì trở thành tâm điểm chỉ trích mỗi khi ĐT Brazil hay Barcelona thi đấu yếu kém.

Nhưng thôi, nói làm gì nữa khi mọi chuyện đã trở thành quá khứ. Giờ đây tất cả những ký ức mà người yêu bóng đá nhớ về anh là những pha đi bóng lắt léo, cái dáng chạy lòng khòng không lẫn vào đâu được, những cú sút phạt hàng rào mẫu mực, và đương nhiên là cả những pha lật bàn đèn đẹp như tranh vẽ nữa. Ai đó hẳn vẫn còn nhớ trận thắng 3-2 của Barca trước Valencia năm 2001, trận đấu mà cầu thủ Brazil rực sáng với một cú hattrick. Một pha đá phạt hàng rào đẳng cấp, một cú sút trái phá găm bóng vào góc sệt bên phải khung thành, và cuối cùng là siêu phẩm có một không hai. Phút thứ 90 của trận đấu, sau khi nhận đường chuyền vượt tuyến của Frank De Boer, Rivaldo khống chế một chạm bằng ngực và tung người móc bóng từ ngoài vòng cấm địa. Thủ thành Santiago Canizares bay người trong bất lực, còn Nou Camp vỡ òa trong niềm vui chiến thắng.

Đó có thể coi là màn trình diễn tóm lược những gì tinh túy nhất của Rivaldo, và sẽ là thước phim mà người ta sẽ thỉnh thoảng xem lại để nhớ về một thời vàng son của anh. Ronaldo có thể là Người ngoài hành tinh với những kỹ năng siêu việt, Ronaldinho có thể khiến tất cả phải mê đắm với những kỹ năng đi bóng trên sân cỏ, nhưng dù thế nào đi nữa, vẫn sẽ có những người dành một góc cho Rivaldo, người anh hùng của những kẻ khốn khổ. Và người ta sẽ tự hỏi rằng, liệu tới khi nào cả thế giới mới lại đứng dưới một đôi chân vòng kiềng như thế?

Thế Hưng - Trên Đường Pitch