Dennis Bergkamp: Đôi chân nghệ sĩ và khối óc kiến trúc sư

 

Từ bay tới không bay

Vậy chính xác tại sao người ta lại gọi Bergkamp là “Người Hà Lan không bay”? Lý do chủ yếu xuất phát từ một biến cố năm 1994 khi máy bay của đội tuyển Hà Lan phải hạ cánh gấp vì nghi bị đánh bom. Kể từ đó Bergkamp đã thể rằng anh sẽ không bao giờ bước lên máy bay một lần nào nữa, một câu chuyện kỳ khôi nhưng lại có thật. Tuy nhiên, trước thời điểm xảy ra sự cố hy hữu đó, Bergkamp vẫn di chuyển bằng máy bay, và thậm chí anh đã có những ngày tháng bay cao ở giải VĐQG Hà Lan.

 

Người ta vẫn thường nhắc tới Patrick Kluivert như một trong những tiền đạo xuất chúng nhất mà Ajax Amsterdam đã từng đào tạo ra trong vòng hơn hai thập kỷ vừa qua, nhưng ít người biết rằng trước đó chính Bergkamp mới là niềm hy vọng hàng đầu của đội bóng thủ đô. Được chính huyền thoại Johan Cruyff phát hiện và đôn lên đội một từ năm 17 tuổi, Bergkamp đã nhanh chóng cho thấy tiềm năng của một sát thủ thực sự khi ghi bàn trong 10 trận liên tiếp cho Ajax và 3 lần chạm mốc ghi 25 bàn trong một mùa giải, một kỷ lục của CLB.

Khả năng dứt điểm của Bergkamp thuộc loại thượng thừa, dù là một cú dứt điểm một chạm hay một pha tâng bóng qua đầu thủ môn; dù là một pha cứa lòng điệu nghệ hay một cú vô lê nửa nảy ngoài vòng cấm, anh đều thực hiện một cách hoàn hảo. Khả năng bứt tốc cũng là một điểm mạnh của Bergy khi anh đã từng luyện tập để trở thành một vận động viên chạy nước rút khi còn nhỏ. Nhưng vũ khí đáng sợ nhất của anh chính là lối chơi thông minh và những cú chạm bóng bước một thần sầu. Những cú first touch của Bergkamp luôn làm khán giả phải ồ lên thích thú, đó có thể là một pha hãm bóng như dính vào chân, có thể là một pha qua người đẳng cấp hay đơn giản là một pha chuyền bóng cực kỳ tinh tế cho đồng đội băng xuống.

 

Nhưng rồi sự nghiệp đang bay cao của cầu thủ người Hà Lan cũng nhanh chóng hạ cánh khi anh gia nhập Inter Milan với giá chuyển nhượng kỷ lục 7,1 triệu bảng. Những tưởng đây sẽ là một cuộc hôn nhân hoàn mỹ khi Inter đang ấp ủ tham vọng lật đổ Milan và Juve, nhưng dường như Serie A không phải là mảnh đất lành để Bergkamp thể hiện tài năng của mình. Việc không thể bắt cặp ăn ý với với đối tác Ruben Sosa trên hàng công, sự lạc lõng trong lối chơi toan tính của Serie A và cả những rắc rối với giới truyền thông Italia, tất cả khiến cho đôi chân của Bergy như đeo chì. 11 bàn thắng trong 2 năm thi đấu cho Nerazzurri là thành tích quá khiêm tốn so với những gì Bergy có thể làm được. Sau năm 1994, một người Hà Lan đã không còn có mặt trên những chuyến bay trên khắp châu Âu. Nhưng thực tế, anh đã không còn bay lượn trên các sân cỏ kể từ khi ra mắt ở Giuseppe Meaza trước đó một năm rồi.

 

Những cú first touch huyền thoại ở Highbury

Vào thời điểm mùa hè năm 1995, Ban lãnh đạo Arsenal đã phải chịu rất nhiều sức ép khi bỏ ra số tiền kỷ lục 7,5 triệu bảng để mang về Dennis Bergkamp. Cũng phải thôi, bởi lẽ với số tiền gấp ba lần giá trị hợp đồng của chân sút chủ lực Ian Wright, Pháo thủ hoàn toàn có thể mang về những ngôi sao hàng đầu thay vì một cầu thủ vừa trải qua quãng thời gian đáng thất vọng trên đất Ý. Sự hoài nghi càng tăng lên khi Bergkamp im tiếng trong 6 trận đấu đầu tiên của Arsenal trong mùa bóng mới. Báo chí lại tiếp tục chĩa mũi dùi vào chàng cầu thủ người Hà Lan, và tưởng như một lần nữa anh lại đi vào bi kịch của chính mình.

Thế nhưng vượt qua những sức ép từ dư luận, Bergy vụt sáng trong trận đấu ở vòng 7 với cú đúp vào lưới Southampton. Nhiều người biết tới Bergkamp với cái tên “người Hà Lan không bay”, nhưng ít ai biết rằng anh còn có một biệt danh khác, đó chính là “The Iceman” – Người băng. Bergkamp luôn thi đấu với một bộ mặt lạnh lùng và sự bình tĩnh đến đáng nể trong những giây phút ngặt nghèo nhất. Đó là điều mà anh đã được trui rèn từ nhỏ, và dường như 2 mùa bóng nằm gai nếm mật ở Inter Milan càng khiến cho tính cách đó trở nên rõ nét hơn. 

 

Ian Wright kể lại rằng anh đã thường xuyên trêu đùa Bergkamp khi trót tung hô anh là “đấng cứu thế” trước mặt các phóng viên: “Ôi đáng cứu thế, hãy cho chúng con một dấu hiệu”. Đáp lại, Bergy chỉ cười và bỏ qua mọi chuyện. Cho tới trận đấu cuối mùa, khi Arsenal cần một trận thắng trước Bolton để giành suất tham dự UEFA Cup, Bergkamp lạnh lùng tung cú nã đại bác ngoài vòng cấm để ấn định tỷ số 2-1 cho Pháo thủ. Sau trận đấu, anh tới nở nụ cười với Ian Wright và nói: “Đây, dấu hiệu của con đây”. Đó dường như là sự báo hiệu của một kỷ nguyên mới để chấm dứt cái gọi là “boring, boring Arsenal” (một Arsenal nhàm chán), kỷ nguyên mang tên Arsene Wenger.

 

Cũng giống như Bergkamp, vị chiến lược gia người Pháp đến với sân Highbury trong bầu không khí đầy nghi ngờ. Dáng vóc trông giống một giảng viên đại học cùng với cái mác vừa bị Nagoya Grampus sa thải khiến cho Wenger không chiếm được thiện cảm của người hâm mộ. Nhưng rồi Giáo sư đã xây dựng nên một Arsenal hoa mỹ với lối chơi mê hoặc lòng người mà chính Bergkamp là hạt nhân quan trọng nhất. Được xếp chơi ở vị trí tiền đạo lùi để hỗ trợ cho Ian Wright và sau đó là Thierry Henry, Bergy dường như đã phát huy hết được những gì là tinh túy nhất của mình. Nhãn quan chiến thuật sắc bén cùng khả năng xử lý bóng trong phạm vi hẹp khiến cho Bergkamp trở thành ngòi nổ trong mọi đợt tấn công của Pháo thủ. Người ta đã quá quen với hình ảnh cầu thủ số 10 giữ bóng trong vòng vây của hậu vệ đối phương rồi bất ngờ tung ra một đường chọc khe chết người để Henry, Pires hay Ljungberg băng xuống dứt điểm. 

 

Và dĩ nhiên không thể không kể tới những pha chạm bóng bước một đã trở thành thương hiệu của Bergkamp. Ai đó hẳn vẫn còn nhớ pha hãm bóng gọn ghẽ và dứt điểm tung lưới Leicester City ở mùa giải 1997/1998, mùa giải mà Arsenal giành cú đúp với 1/3 số bàn thắng có dấu giày của nhạc trưởng người Hà Lan. Nhiều người hẳn cũng chưa quên bàn thắng kinh điển của Bergkamp vào lưới Argentina ở tứ kết France 98, một pha khống chế bóng hoàn hảo sau đường chuyền vượt tuyến của Frank de Boer, một nút xâu kim loại bỏ Roberto Ayala, và một cú trivela chuẩn xác để tiễn đại diện của Nam Mỹ về nước. Và làm sao có thể không nhắc tới bàn thắng vào lưới Newcastle năm 2002, một pha làm bàn đã được BBC bình chọn là bàn thắng đẹp nhất kỷ nguyên Premier League. Nhận bóng từ Robert Pires, Bergy chích mũi giày để bóng và người đi theo hai đường vòng cung trái ngược, trước khi gặp nhau tại một điểm và tạo nên một kiệt tác có một không hai. Bàn thắng đó vượt qua trí tưởng tượng của tất cả các khán giả của giải Ngoại hạng. Và như lời của Nikos Dabizas, trung vệ tội nghiệp trong pha bóng thiên tài của Bergkamp, thì đó là một bàn thắng “không có lối mòn”.

 

Johan Cruyff đã từng nói rằng: “Bóng đá chỉ là một trò chơi đơn giản, nhưng chơi bóng đơn giản lại là điều vô cùng khó”. Dennis Bergkamp có lẽ là một trong những người thấm nhuần tư tưởng đó nhất khi biến first touch, một kỹ năng cơ bản khi chơi bóng trở thành một thứ vũ khí lợi hại trên sân cỏ, một công cụ để tạo nên những kiệt tác thực sự. Jan Mulder, cây viết kỳ cựu của bóng đá Hà Lan, đã bỏ qua tất cả những tên tuổi như Marco van Basten, Ruud Gullit, Patrick Kluivert hay cả Thánh Johan để khẳng định rằng: “Bergkamp là tuyển thủ Hà Lan có kỹ thuật tốt nhất từ xưa tới nay”. Thierry Henry ngó lơ người đồng hương Zinedine Zidane khi tuyên bố Bergkamp mới là cầu thủ vĩ đại nhất mà anh từng được thi đấu cùng. Còn Peter Schmeichel, người không ít lần bị Bergy hạ đo ván ở Premier League, miêu tả cầu thủ người Hà Lan thi đấu nhẹ nhàng như một giấc mơ. Chừng đó là chưa đủ để nói lên nguồn cảm hứng bất tận mà Dennis mang lại cho các Gooners nói riêng và người hâm mộ bóng đá nói chung, nhưng là đủ để thấy được tầm vóc của anh trong thế giới bóng đá hiện đại lớn đến nhường nào. 

 

Tình yêu và danh hiệu


Còn nhớ trước mùa giải bất bại lịch sử của Pháo thủ, tưởng chừng như Bergkamp sẽ nói lời tạm biệt với Arsenal ở tuổi 34, thế như HLV Wenger đã một mực giữ anh lại với niềm tin son sắt từ chiếc vòng tay mà ông tình cờ có được. Chiếc vòng tay với dòng chữ “Invincible era” – Kỷ nguyên bất bại, một niềm tin có phần mê tín nhưng cuối cùng đã được Bergkamp cùng các đồng đội hiện thực hóa một cách thần kỳ. Ở cái tuổi xế chiều của một cầu thủ, Bergy vẫn chơi bóng với một đôi chân nghệ sĩ, một khối óc kiến trúc sư và một bộ mặt lạnh lùng như băng. Cái ngày Highbury đi vào dĩ vãng cũng là ngày Pháo thủ nói lời từ biệt với số 10 vĩ đại cùng những pha bóng một chạm bất hủ của anh. Người Arsenal vẫn ám ảnh bởi những pha first touch đầy mê hoặc ấy, đến nỗi họ đã dựng tượng anh đang khống chế bóng trên không ngay bên ngoài khán đài Clock End.

 

Và để đáp lại tình yêu bất diệt ấy, Dennis đã có một câu trả lời phỏng vấn có thể khiến các Gooners chân chính bật khóc, một lời nhắn nhủ của con người đã yêu Pháo thủ từ tận đáy lòng: “Tôi rất yêu Arsenal, nhưng còn các bạn, các bạn có thật sự yêu mến Arsenal không? Hay chỉ yêu những danh hiệu của Arsenal mà thôi?”

 

Một con người đã trải đủ vinh quang, đã nếm đủ vị ngọt của mùa giải bất bại đã nói như thế đấy. Anh không cần bay, anh sẽ giữ quả bóng dưới mặt đất để các Gooners bay theo những giấc mơ của riêng mình mà thôi.

Tổng hợp những pha bóng đáng nhớ trong sự nghiệp của của Dennis Bergkamp

► Cập nhật lịch bóng đá Euro 2016 và kết quả VCK Euro 2016 mới nhất.

Thế Hưng - Trên Đường Pitch