Năm chuyển tiếp của bóng đá Việt Nam

Từ những tiếc nuối trong trận chung kết AFF diễn ra tại Bangkok vào đầu năm, bóng đá Việt Nam đang hướng đến một chương mới đầy ắp niềm hy vọng với niềm tin vào thế hệ trẻ.

Ngày 16/1, ĐT Việt Nam nhận thất bại 0-1 trước tuyển Thái Lan trong trận chung kết lượt về AFF Cup, qua đó khép lại kỷ nguyên Park Hang Seo mà không có cái kết trọn vẹn nhất. Tuy nhiên, chiến lược gia người Hàn Quốc đã giúp bóng đá Việt Nam đạt những thành tựu chưa từng có trong lịch sử ở cả đấu trường khu vực lẫn châu lục, tiến vào chung kết U23 châu Á 2018, bán kết ASIAD 18, vô địch AFF Cup 2018 và lần đầu giành HCV SEA Games, cũng như lọt vào vòng loại thứ 3 một kỳ World Cup.

Khi triều đại của HLV Park khép lại, NHM Việt Nam kỳ vọng tân HLV sẽ tiếp nối và nâng tầm thành công cho bóng đá nước nhà. Tuy nhiên, điều đó là không công bằng với HLV Philippe Troussier, bởi chiến lược gia người Pháp cũng muốn xây dựng một câu chuyện của riêng mình với nền tảng từng làm việc với các cầu thủ trẻ tại PVF.

Khởi đầu tại Campuchia

Trong giải đấu đầu tiên của HLV từng vô địch Asian Cup (cùng ĐT Nhật Bản), có nhiều kinh nghiệm dẫn dắt khắp các châu lục, ĐT U23 Việt Nam giành HCĐ sau khi thua U23 Indonesia ở trận bán kết. Xét về mặt thành tích, HLV Troussier không làm được như người tiền nhiệm, nhưng SEA Games 32 cũng là giải đấu đặt nền tảng cho triết lý tấn công, kiểm soát mà ông đang áp dụng ở ĐT quốc gia.

Nhiều cầu thủ trẻ đã được HLV Troussier trình làng và từng bước trở thành trụ cột của đội U23 Việt Nam, góp mặt trên ĐT quốc gia, có thể kể đến Khuất Văn Khang, Phan Tuấn Tài, Nguyễn Thanh Nhàn hay Nguyễn Văn Tùng. Thất bại ở SEA Games 32 cũng nói lên hiện trạng, trình độ của bóng đá Việt Nam với các nước trong khu vực – không còn vượt trội và cần có sự thay máu lập tức, điều vốn đã lộ dấu hiệu trong năm cuối của HLV Park Hang Seo.

Điều đó, thực tế có ích lớn cho các cầu thủ trẻ để giữ đôi chân mình trên mặt đất. Trong những buổi tập đầu tiên, HLV Troussier tái hiện “đặc sản” khi cho toàn đội tập vào buổi tối. Bên cạnh đó, ông thầy người Pháp cũng nắn nót và chỉnh sửa rất kỹ từng động tác cho các học trò, từ cách nhận bóng, chuyền bóng, mở người, che bóng và tư duy không gian, vị trí. Nói cách khác, bóng đá Việt Nam đang làm lại từ đầu với những điều căn bản, và thành công sẽ không đến một cách suôn sẻ, nhanh chóng.

Ngoài ra, một thực tế khác là ngay cả những cầu thủ trẻ tham dự SEA Games, được triệu tập lên ĐT quốc gia, nhưng khi về CLB đều phải chật vật tìm suất đá chính. Điều đó cần sự chung tay của các CLB, HLV các đội bóng và không thể thay đổi một sớm một chiều.

World Cup mở ra trang sử mới

Tháng 7 tại New Zealand, ĐT nữ Việt Nam mở ra trang sử khi có lần đầu tiên Quốc ca được vang lên trên đấu trường thế giới. Chiến tích tham dự VCK World Cup nữ là một kế hoạch dài hạn, với rất nhiều đợt tập trung, tập huấn nước ngoài (Nhật Bản, Hàn Quốc), hay đá giao hữu với những đối thủ hàng đầu thế giới, từ Đức, Pháp cho tới New Zealand, Tây Ban Nha.

Tại giải đấu chính thức, thầy trò HLV Mai Đức Chung không giành được điểm số hay ghi bàn, khép lại World Cup đầu tiên với những trải nghiệm khó quên. Đây cũng có thể là kỳ World Cup cuối cùng của những cựu binh như Thuỳ Trang, Huỳnh Như, Thuý Nga,… mở ra gạch nối cho thế hệ tiếp theo của bóng đá nữ Việt Nam với một HLV khác kế nhiệm ông Mai Đức Chung.

Thái Thị Thảo, Bích Thuỳ, Kim Thanh, Chương Thị Kiều, Hải Yến, Tuyết Dung, Diễm My, Mỹ Anh, Hoàng Thị Loan,… đều thuộc lứa 1993-1996, sẽ đóng vai trò trụ cột cho ĐT quốc gia. Bên cạnh đó, còn 6 gương mặt lứa tuổi 2K trở đi, gồm Kiều Oanh (2003), Thu Thương (2001), Hải Linh (2001), Vạn Sự (2001), Thanh Nhã (2001) và Vũ Thị Hoa (2003). 6 cái tên này trải đều các vị trí từ thủ môn tới tiền đạo, chính là trục dọc của ĐT trong tương lai.

Trong năm 2024, ĐT nữ Việt Nam có thể không tham dự giải đấu nào, và cũng không có HLV trưởng. Đây là cơ hội để các cầu thủ trẻ được thử nghiệm và hướng đến những giải đấu trong tương lai. HLV người Nhật Akira Ijiri đang dẫn lứa U17 nữ quốc gia, khẳng định bóng đá Việt Nam cần có một kế hoạch lâu dài và kiên trì: “ĐT nữ Nhật Bản trong lần đầu đi World Cup cũng không thắng trận nào cả. Dù vậy chỉ 8 năm sau, họ đã đạt tới tầm thế giới. ĐT nữ Việt Nam cần phải phân tích trong 8 năm tới chúng ta sẽ như thế nào, từ đó mới làm rõ được câu chuyện.

Tôi đang nghĩ về một chiến lược dài hạn. Với đội U20 hiện tại, khả năng rất khó để 4 năm sau chúng ta có thể đi World Cup, hoặc nếu có đi thì lối đá của chúng ta vẫn vậy, bởi 4 năm là quãng thời gian khá ít để thay đổi. Bóng đá nữ Việt Nam có thể phải mất từ 10 đến 20 năm để cải thiện”.

Niềm hy vọng tương lai

Bóng đá Việt Nam bước sang mùa giải mới 2023/24 theo lịch châu Âu, công nghệ VAR cũng được áp dụng rộng rãi và ngày càng phổ biến trong mỗi vòng đấu. Hình ảnh các vị vua áo đen chạy ra ngoài đường pitch, theo dõi màn hình và vẽ động tác tay giờ không chỉ được theo dõi trên truyền hình Premier League, mà quen thuộc với khán giả cả nước Việt Nam. Hai điều này cho thấy bóng đá Việt Nam ngày càng thích nghi và tiếp cận với quốc tế.

Sau nhiều đợt tập trung, HLV Philippe Troussier cũng cho gọi nhiều cầu thủ trẻ lên tuyển để tập cùng những cầu thủ giàu kinh nghiệm, thu lại những kết quả khác nhau. ĐT U23 Việt Nam giành vé dự giải U23 châu Á 2024. ĐT quốc gia cũng thắng một số trận giao hữu FIFA Days trước Hong Kong (1-0), Syria (1-0), Palestine (2-0), nhưng thua trước những đối thủ đẳng cấp hơn trong đợt FIFA Days tháng 10 là Trung Quốc (0-2), Uzbekistan (0-2) và Hàn Quốc (0-6).

Tháng 8, ĐT U23 Việt Nam dưới sự dẫn dắt của HLV Hoàng Anh Tuấn bảo vệ thành công chức vô địch Đông Nam Á. Từng bước, NHM dần quen thuộc với sự xuất hiện của những cầu thủ trẻ trên ĐT quốc gia. Trong 2 trận đấu chính thức của HLV Troussier với ĐT Việt Nam gặp Philippines và Iraq, đều có 6 cầu thủ dưới 23 tuổi được sử dụng – như Đình Bắc, Thanh Nhàn, Văn Khang, Tuấn Tài, Thái Sơn, Minh Trọng…

Hiện tại, ĐT quốc gia Việt Nam cũng đang trong quá trình chuẩn bị lực lượng, xây dựng lối chơi cho Asian Cup diễn ra vào tháng 1 tại Qatar. Ngay sau giải đấu này, HLV Philippe Troussier và các cộng sự sẽ tiếp tục tới Qatar để dự U23 châu Á. Năm nay, giải đấu đóng vai trò giành vé tham dự Olympic và đây là chiến tích bóng đá Việt Nam chưa từng đạt được.

Bên cạnh sự thay đổi mang tính chất bản lề của Việt Nam, những quốc gia khác trong khu vực cũng có biến động lớn. ĐT Indonesia cũng trải qua nhiều giải đấu cấp độ trẻ dưới sự dẫn dắt của HLV Shin Tae Yong hay Indra Syafri, mới chiêu mộ bác sĩ Choi Ju Young chuẩn bị đối đầu Việt Nam ở cả Asian Cup lẫn vòng loại World Cup. 

Thái Lan sau giai đoạn thành công cùng HLV Mano Polking, bước vào kỷ nguyên mới với tân Chủ tịch được công bố vào tháng 2/2024, cùng HLV người Nhật Masatada Ishii. Malaysia, Singapore cũng đều có những biến chuyển tích cực. Nếu muốn hướng đến chức vô địch AFF diễn ra vào cuối năm 2024, các quốc gia trong khu vực cần hành động ngay từ bây giờ.

Bóng đá Việt Nam không có thành tích, danh hiệu nào nổi bật trong năm 2023, nhưng đây sẽ là một năm quan trọng và định hình sức mạnh của các cấp độ ĐT quốc gia trong tương lai.