BĐN vô địch Euro 2016: Sứ mệnh “Hy Lạp mới” đã thành công!

Kết thúc Euro 2004, người Bồ Đào Nha đã không ngừng chỉ trích, dè bỉu cách đá phòng ngự đổ bê tông có phần tiêu cực của Hy Lạp. Trong trận chung kết trên sân Da Luz ngày 5/7 năm đó, Cristiano Ronaldo ở tuổi 19 cùng các đàn anh đã tung ra tổng cộng 16 pha dứt điểm song không thể một lần được ăn mừng. Còn Hy Lạp, số lần dứt điểm của họ chỉ bằng 1/4 đối thủ nhưng lại chính là những người có được bàn thắng duy nhất do công của Angelos Charisteas (nhiều hơn cả về số lần phạm lỗi và số thẻ phạt).

Một lứa cầu thủ xuất sắc bậc nhất lịch sử bóng đá Bồ Đào Nha với những Luis Figo, Rui Costa, Fernando Couto hay Pauleta… chỉ còn thiếu một danh hiệu để trở nên hoàn hảo và đã tiến đến rất gần nó. Nhưng rồi một Hy Lạp với cách chơi chẳng mấy đẹp đẽ đã phá hỏng tất cả và đến giờ cái tên này vẫn khiến nhiều người Bồ bực bội. Không rõ HLV Fernando Santos có nằm trong số những người Bồ Đào Nha xem thường Hy Lạp ngày đó hay không nhưng chắc chắn ông đã bị ám ảnh bởi trận cầu hôm đó.


Thật tình cờ là sau khi Otto Rehhagel chia tay Hy Lạp năm 2010, chính Santos đã được mời về dẫn dắt đội tuyển này. Từ đó, ông càng hiểu hơn về việc một đội bóng được đánh giá yếu hơn cần phải làm gì để giành được chiến thắng. Họ sẽ chỉ được lựa chọn một trong hai yếu tố: hoặc hình ảnh đẹp hoặc kết quả tốt. Và Santos đã tiếp nối triết lý của người tiền bối quyết biến Hy Lạp trở thành đội bóng khó chịu bậc nhất tại châu Âu.

Và ngay cả khi đã lên nắm quyền tại ĐT Bồ Đào Nha, Santos cũng không thay đổi chiến thuật đó. Ông thừa hiểu rằng những gì mình đang có trong tay là không đủ để xây dựng nên một đoàn quân đáp ứng đủ mọi yêu cầu. Vì thế, chiến thắng với Bồ Đào Nha và Santos trở thành ưu tiên hàng đầu. Họ đã toàn thắng cả 7 trận tại vòng loại Euro 2016 với một chi tiết đặc biệt: không trận nào cách biệt quá 1 bàn. Khi có lợi thế dẫn trước, lập tức Bồ Đào Nha lùi sâu để bảo vệ thành quả và thường là thành công.

Tới VCK Euro 2016, Santos đã vạch ra hẳn một lộ trình cụ thể, tính toán kỹ tới từng chi tiết. Nhiều người hơi ngạc nhiên khi Bồ Đào Nha khởi đầu ngày hội bóng đá lớn nhất châu Âu bằng lối chơi tấn công. Điều đó không mang lại hiệu quả cho họ với 3 trận hòa liên tiếp ở vòng bảng trước những đối thủ yếu hơn như Iceland, Áo hay Hungary. Nhưng chính những kết quả chưa như ý đó lại chỉ ra một điều rằng Bồ Đào Nha đang có những gì và cần phải làm gì để thành công hơn.


Đó là sự giải thích cho việc dù Bồ Đào Nha thi đấu vô cùng thực dụng từ khi bước vào giai đoạn loại trực tiếp, bị rất nhiều chỉ trích từ bên ngoài nhưng riêng người hâm mộ của họ vẫn hài lòng. Khi mà hàng công chỉ có duy nhất Ronaldo là ngôi sao tầm cỡ (cũng đã sa sút ở tuổi 31), thật khó để Bồ Đào Nha đá áp đảo đối thủ mà vẫn có chiến thắng. Thay vào đó, Santos quyết định tìm một cách khác để phát huy triệt để những điểm mạnh nhất của mình đó là năng lượng, tính tổ chức và nỗ lực không ngừng.

Sau khi lần lượt vượt qua Croatia (1-0 trong hiệp phụ), Ba Lan (trên chấm 11m) và xứ Wales (2-0 trong 90 phút chính thức), những lời chê bai Bồ Đào Nha và HLV Santos vẫn vang lên không ngừng. Nhưng khi được hỏi trước trận chung kết Euro 2016 với Pháp, thuyền trưởng 61 tuổi vẫn khẳng định chiến thắng là quan trọng nhất dù nó được xem là xấu xí. Và cũng chẳng có lý do gì để Santos thay đổi điều đó khi Pháp nắm gần như đầy đủ mọi yếu tố để thành công từ lực lượng hùng hậu cho tới chơi tại sân nhà.


Đã thế, khi cuộc đấu tại sân Stade de France mới chỉ trôi qua được 25 phút, Bồ Đào Nha lại mất đi Ronaldo do chấn thương. Nhưng trong khó khăn, tinh thần Hy Lạp năm nào lại hiện hữu rất rõ ở đội bóng do HLV Santos dẫn dắt. Vẫn với bộ tứ vệ lùi sâu lại cộng thêm bộ ba tiền vệ ở giữa sân là Renato Sanches, Joao Mario rồi William Carvalho pressing nhiệt tình khiến khâu tấn công của Pháp lâm vào không ít bế tắc.

Những mũi nhọn được kỳ vọng bên phía Pháp như Payet, Pogba hay Griezmann đều bị bức tường người bên phía Bồ Đào Nha vắt kiệt sự sáng tạo. Người chơi hay nhất bên phía đội chủ nhà hóa ra lại là Moussa Sissoko, người không có suất đá chính hồi đầu giải. Không có Ronaldo trên sân song dường như tinh thần của các cầu thủ áo bã trầu lại càng hăng hái hơn một phần cố gắng làm thay phần việc người đội trưởng, một phần không để dư luận cười chê.


Trong suốt 90 phút của trận đấu Pháp vs Bồ Đào Nha, các học trò của Santos có thể chơi không hay bằng đối thủ nhưng chưa lúc nào cho thấy sự thua kém về quyết tâm chiến thắng. Sau biết bao nỗ lực chống đỡ những đợt tấn công của Pháp, cuối cùng Bồ Đào Nha đã được tưởng thưởng bằng bàn thắng quý giá của Eder ở phút 109 trong hiệp phụ. Cách đây 12 năm, người Bồ áp đảo về thế trận nhưng vẫn thua Hy Lạp thì giờ điều ngược lại đã xảy ra với họ.

Pháp tung ra tổng cộng 17 pha dứt điểm nhưng hoặc trúng khung gỗ sau cú sút của Andre-Pierre Gignac hoặc bị thủ môn Rui Patricio xuất sắc cản phá (7 lần). Rốt cục, Bồ Đào Nha lại là những người được hưởng niềm vui chiến thắng bởi sự lạnh lùng trước cầu môn đối phương. Cũng phải thấy được sự điều chỉnh nhân sự hợp lý của HLV Santos khi tung Eder, tiền đạo có tốc độ và sức mạnh vào sân (từ phút 79) để đánh vào hàng thủ đã mệt mỏi lại không được hỗ trợ bởi đội hình dâng lên cao của Pháp.


Sau Pháp 0-1 Bồ Đào Nha, thầy trò Santos đã trở thành nhà vô địch châu Âu. Họ đã tiếp nối Italia trở thành đội tiếp theo vô địch một giải đấu lớn khi không thắng cả 3 trận ở vòng bảng. Nếu như đoàn quân thiên thanh lên ngôi tại World Cup 1982 nơi lần đầu tiên tăng số đội lên thành 24 thì thật thú vị khi Bồ Đào Nha cũng làm điều tương tự ở kỳ Euro đầu tiên có 24 đại diện. Thêm nữa, Bồ Đào Nha cũng khiến Pháp nếm trải nỗi buồn thua trận y như họ phải nếm trải cách đây 12 năm cũng trên sân nhà.

Thất bại trước Hy Lạp năm 2004 mang tới nỗi đau cho người Bồ Đào Nha song cũng dạy cho họ những bài học đáng giá. Để giờ đây sau 12 năm, chính A Seleccao lại mượn thứ vũ khí đó của “thù xưa” để bước lên đỉnh cao. Một “Hy Lạp mới” được tái hiện trên đất Pháp là kế hoạch thành công rực rỡ của HLV Santos và có thể cũng là của… số phận.


Xem lại Video tổng hợp trận Pháp 0-1 Bồ Đào Nha (Chung kết Euro 2016)

Mạnh Hùng