Euro 2008 và ấn tượng từ siêu sao "số 10"

Theo nhiều cách, có thể đẹp hoặc không đẹp, nhưng những cầu thủ hoặc đeo áo số 10 hoặc làm nhiệm vụ của một “số 10” thực thụ, đều có tầm ảnh hưởng lớn và đóng góp tích cực vào lối chơi của đội nhà tại Áo - Thụy Sĩ.

Theo truyền thống, áo số 10 thường dành cho những cầu thủ có khả năng thổi hồn vào lối chơi của cả đội bằng kỹ thuật cá nhân điêu luyện và óc sáng tạo, làm cầu nối cho các đợt tấn công, thực hiện các pha đá phạt kinh điển và khi cần có thể ghi bàn bằng các tình huống bóng sống. Bóng đá thế giới từng sản sinh ra rất nhiều số 10 như vậy, từ Didi, Mazzola… qua Zico, Platini, Maradona… đến Boban, Zidane, Totti… gần đây. Nhưng cùng với việc bóng đá hiện đại ngày một đề cao sức mạnh tập thể, sự ra đời của trào lưu “0 tiền đạo” với sơ đồ 4-6-0 đang thịnh hành ở nhiều CLB và ĐTQG đã làm cho vai trò của “số 10” truyền thống nhạt phai đáng kể. Euro 2008 cũng không nằm ngoài quy luật ấy.

Moutinho (áo trắng) đeo áo số 10 nhưng lại đảm nhận vị trí tiền vệ trụ

Nhìn lại các trận đấu trên đất Áo - Thụy Sĩ, không phải cầu thủ nào đeo áo số 10 cũng đều hoạt động đúng với vị trí truyền thống của họ. Ở tuyển Bồ Đào Nha, người đeo áo số 10 hiện nay là Moutinho, nhưng tài năng 22 tuổi này không đóng vai trò dẫn dắt lối chơi. Trong sơ đồ 4-2-3-1 mà cựu HLV Scolari áp dụng, anh chỉ cùng Petit hợp thành cặp tiền vệ đánh chặn, chủ yếu làm nhiệm vụ che chắn cho hàng thủ rồi chuyền bóng lên cho bộ tam Ronaldo, Deco hoặc Simao triển khai tấn công. Nhưng khi cần, Moutinho vẫn có thể dâng cao trực tiếp kiến tạo hoặc uy hiếp cầu môn đối phương, mà điển hình là pha vờn bóng bằng gầm giày rồi chuyền cho Meireles ấn định thắng lợi 2-0 trước Thổ Nhĩ Kỳ hoặc cú đệm bóng bằng đầu gối đi vọt xà trong trận thua Đức ở tứ kết.

De Rossi và Sneijder, số 10 của tuyển Italy và Hà Lan, cũng có lối chơi tương tự. Người đầu tiên chơi kém sáng tạo, nhưng bù lại, rất mạnh trong khâu đánh chặn, hỗ trợ Pirlo làm nhiệm vụ kiến thiết. Không thường xuyên, nhưng trong một số trường hợp, De Rossi cũng có thể triển khai bóng lên phía trên cho các đồng đội, hoặc trực tiếp uy hiếp cầu môn đối phương bằng những cú "đại bác" như khi xé lưới tuyển Pháp ở loạt trận cuối vòng bảng. Còn Sneijder thì đá lệch hẳn sang cánh trái trong sơ đồ 4-2-3-1 của Hà Lan. Do đã có Van der Vaart đảm nhiệm khâu điều nhịp và dẫn dắt lối chơi, tiền vệ nhỏ con của Real chủ yếu khuấy đảo ở hành lang anh phụ trách và tận dụng khoảng trống mà trung phong Van Nistelrooy tạo ra để ghi bàn. Tần suất hoạt động và 2 bàn của Snejder chính là một trong những lý do giúp Hà Lan bùng nổ và toàn thắng 3 trận vòng bảng.

Khác với 3 cái tên vừa nêu, Deco, Ballack, Modric và Arshavin có thể được xem là những cầu thủ chơi gần nhất với vai trò của một “số 10” truyền thống tại Euro 2008, dù không phải ai trong số họ cũng được vinh dự mặc chiếc áo này. Ở tuyển Bồ Đào Nha, không nổi bật như cầu thủ chạy cánh Ronaldo, nhưng Deco mới là người có ảnh hưởng lớn nhất đến các pha lên bóng của đội nhà. Anh có sự kết hợp tuyệt vời giữa khả năng sáng tạo, tầm nhìn của một tiền vệ tổ chức tài ba đi kèm với sự tận tụy và kỹ thuật thu hồi, giữ bóng điêu luyện của một tiền vệ thủ giàu kinh nghiệm. Tại Euro 2008, Deco in dấu giày trong hầu hết pha triển khai tấn công của Bồ Đào Nha, thông qua những đường chuyền, các pha đi bóng, đánh chặn, dứt điểm và cả bàn thắng. Ballack và Modric cũng chơi như vậy, dù khả năng hỗ trợ phòng ngự của họ ở tuyển Đức và Croatia không tốt bằng Deco.

Ballack thi đấu như một số 10 dù anh mang áo số 13