Trên đường Pitch
American Samoa, quốc gia nhỏ bé với tộc người Polysenia sinh sống ở Nam Thái Bình Dương, cho tới năm 2011 chưa từng nếm vị ngọt của chiến thắng trong một trận cầu quốc tế.
Họ là ĐTQG tồi nhất bóng đá thế giới với 30 thất bại liên tiếp kể từ khi được thành lập năm 1994. Năm 2001, trong giai đoạn tồi tệ nhất, họ bị Australia đè bẹp 31-0, trận thua đậm nhất trong lịch sử bóng đá. Thế nên, khi chiến thắng đến với quốc gia chỉ vỏn vẹn 55.000 cư dân, thông tin về nó nằm trên trang nhất tất cả các mặt báo. Tháng 11/2011, American Samoa đã xuất sắc đánh bại đội láng giềng Tonga với tỷ số 2-1.
Chiến thắng của một “Người đặc biệt”
Người American Samoa bảo, chiến thắng đó không dành riêng cho họ. Nó còn có ý nghĩa lớn lao với trung vệ Jaiyah Saelua, cầu thủ chuyển giới đầu tiên tham gia vào một trận cầu quốc tế của môn bóng đá nam.
Câu chuyện của Saelua và chặng đường dài đấu tranh để tìm kiếm chiến thắng của ĐT Samoa, là chủ đề của bộ phim tài liệu sẽ được phát hành trong tuần này: Next Goal Wins. Được thực hiện bởi bộ đôi đạo diễn người Anh, Mike Brett và Steve Jamison, phim là một nghiên cứu toàn diện về những gì có thể đạt được trong một nền văn hóa, nơi mà định kiến không tồn tại.
American Samoa là quốc gia không tồn tại kỳ thị giới tính. Ở đây, người ta gọi những người chuyển giới là fa'afafine. Hiện có khoảng 500 fa'afafine đang sinh sống ở American Samoa, theo cách thoải mái và tự do nhất. “Nền tảng của văn hóa là sự tôn trọng, trong đó có tôn trọng fa'afafine”- Saelua nói với tờ The Independent. “Năm lên 6, tôi nhận ra rằng mình không thích phần nữ tính trong con người. Nhưng tôi không gặp bất kỳ sự phân biệt đối xử nào. Cộng đồng nơi tôi ở chấp nhận điều đó như là lẽ đương nhiên”.
Mọi chuyện chỉ thay đổi khi Saelua rời quê nhà, chuyển tới Hawaii để theo học ngành múa ở một trường đại học. Vì đam mê bóng đá, Saelua đăng ký tham dự đội bóng nam của trường. Tuy nhiên, mười lăm phút trước thời gian khởi động, Saelua bị yêu cầu về nhà.
Cuộc gặp gỡ định mệnh
Saelua không nhụt chí, vẫn miệt mài theo đuổi đam mê cho tới ngày gặp gỡ HLV Thomas Rongen, người duy nhất nộp đơn xin việc tại Samoa sau khi người tiền nhiệm Pailasi Saumani ra đi. Ban đầu, Thomas Rongen đề nghị được làm bán thời gian bởi chưa hết đau buồn sau cái chết của cô con gái 18 tuổi trong tai nạn xe hơi.
Next Goal Wins đã cho thấy mối liên hệ đặc biệt giữa Thomas và Saelua trong thời gian này. Trong khi người tiền nhiệm nhìn nhận ra tài năng của Saelua nhưng không sử dụng, Thomas quyết định loại bỏ định kiến của thế giới để đưa Saelua vào đội hình dự trận đấu lịch sử với Tonga năm 2011.
“Ở Samoa, việc Saelua tham gia vào bóng đá là bình thường. Tôi khuyến khích văn hóa đó. Tôi coi Saelua như những cầu thủ khác trên sân và chỉ đánh giá dựa trên màn trình diễn. Saelua tiến bộ mỗi ngày và chứng minh được rằng xứng đáng có tên trong đội hình xuất phát”- Thomas nhận định về học trò đặc biệt.
Saelua, tên tiếng Anh là Johnny, ban đầu cũng không nhận thức được rằng sự hiện diện của mình trong trận cầu quốc tế có ý nghĩa ra sao. “Sau trận đấu, phóng viên hỏi về cảm giác của tôi khi trở thành cầu thủ chuyển giới đầu tiên và tôi nói ‘Cái gì cơ? Không có cầu thủ chuyển giới nào chơi bóng trên thế giới này ư?’.
Nhưng dần Saelua hiểu vấn đề mà cầu thủ chuyển giới phải đối mặt. Những trò đùa, những lời mỉa mai khiến cầu thủ khó sống với giới tính thực của mình. Niềm mong mỏi của Saelua là con người không giới hạn quyền sống của bất cứ ai. “Nếu bạn chấp nhận những người như tôi, họ có thể sẽ mang đến nhiều điều cho môn thể thao này”- Saelua kỳ vọng.
Theo Thể Thao Văn Hoá
