Sau 20 năm thi đấu dưới sự dẫn dắt của những HLV giỏi nhất, Xabi Alonso được trang bị hành trang tốt nhất để bước chân vào sự nghiệp huấn luyện.
 |
Xabi Alonso đang tạo ấn tượng trên cương vị HLV trưởng Bayer Leverkusen. Mùa giải này, sau 3 vòng đầu tiên, đội bóng đang toàn thắng và dẫn đầu bảng xếp hạng Bundesliga. Liệu Alonso có chuẩn bị cho công việc huấn luyện khi vẫn đang ở đỉnh cao sự nghiệp chơi bóng? Có lẽ Bayern Munich cũng từng rất quan tâm đến câu hỏi này.
Sau khi Alonso gia nhập đội bóng xứ Bavaria vào giai đoạn cuối sự nghiệp thi đấu nhiều vinh quang của mình, những người có mặt trên sân Allianz Arena vẫn thường xuyên phải dành lời ca ngợi cho phẩm chất thủ lĩnh, nhãn quan chiến thuật cùng khả năng điều tiết nhịp độ siêu việt của anh ở trên sân. Những nhân vật cộm cán ở Bayern đánh giá rất cao IQ bóng đá của Alonso và rất mong muốn anh trở thành HLV đội bóng vào một ngày nào đó.
Cựu CEO Karl-Heinz Rummenigge chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với tờ Kicker vào năm 2019: “Cậu ấy là tiền vệ trung tâm xuất sắc nhất chúng tôi có trong những năm gần đây. Cậu ấy không phải người nhanh nhất nhưng trong toàn bộ cầu thủ tôi từng xem ở hàng tiền vệ của chúng tôi, cậu ấy là cầu thủ thông minh và có óc chiến lược nhất. Cậu ấy là cầu thủ xuất sắc, có thể nói 4 thứ tiếng, bao gồm tiếng Đức. Cậu ấy cũng có nhân cách tốt. Tôi muốn cậu ấy trở lại Bayern vào ngày nào đó với tư cách HLV. Cậu ấy hiện tại ở Tây Ban Nha để học lấy bằng huấn luyện. Chúng tôi sẽ phải nỗ lực đưa cậu ấy trở về Bayern Munich một lúc nào đó”.
 |
4 năm sau, Alonso đang thể hiện tốt kể từ khi dẫn dắt Bayer Leverkusen và giúp đội bóng này vực dậy ở mùa giải 2022/2023, công việc huấn luyện đầu tiên của danh thủ người Tây Ban Nha ở cấp độ bóng đá cao nhất. Alonso, người được Leverkusen mời về vào tháng 10/2022 sau khi đội bóng sa thải Gerardo Seoane, nhận trọng trách nặng nề khi tới BayArena. Vốn đã quen mặt ở nhóm nửa trên bảng xếp hạng Bundesliga, nhưng thời điểm đó, đội bóng ở Rhineland lại vật lộn ở vị trí áp chót với chỉ 5 điểm sau 8 vòng. Một cuộc khủng hoảng phủ lên đội bóng thời điểm ấy.
Rõ ràng, ban lãnh đạo Leverkusen chấp nhận mạo hiểm khi bổ nhiệm Alonso vào ghế nóng. Chúng ta không cần phải tranh luận gì thêm về sự nghiệp cầu thủ hiển hách của anh với hàng loạt danh hiệu lớn cùng tài năng đã được khẳng định. Nhưng trên phương diện HLV, Alonso tới Đức khi năng lực vẫn chưa hoàn toàn được chứng minh bởi trước đó anh mới chỉ dẫn dắt đội U14 Real Madrid và Real Sociedad B.
Ngay cả một HLV dày dạn kinh nghiệm cũng sẽ ngán ngẩm với tình hình của Bayer Leverkusen lúc đó. Tuy nhiên, Alonso sẵn sàng đương đầm rồi nhanh chóng truyền sự tự tin và ổn định cho đội bóng trước khi giúp họ cán đích ở vị trí thứ 6 Bundesliga cũng như lọt vào vòng bán kết Europa League. Mùa giải này, Bayer Leverkusen là cái tên đầy hứa hẹn với sự bổ sung chất lượng từ các tân binh như Granit Xhaka, Victor Boniface, Arthur, Jonas Hofmann, Alex Grimaldo.
Dưới thời Alonso, “Werkself” đã tìm thấy sự cân bằng và ổn định. Không còn nét thơ ngây trong phòng ngự cùng sự rối rắm, hỗn loạn khi tấn công, đội bóng đã được tổ chức chặt chẽ hơn, lối chơi kiểm soát bóng và cách presisng của họ cũng tốt hơn nhiều. Giai đoạn đầu năm 2023, Leverkusen của Alonso trở thành hiện tượng với chuỗi 8 trận bất bại ở Bundesliga, trong đó bao gồm thắng lợi 2-1 trước Bayern Munich. Đó thực sự sự là bài kiểm tra lớn với Alonso cả về chiến thuật lẫn tâm lý.
Mấu chốt trong chiến thắng của Leverkusen là quyết định hoán đổi vị trí của Robert Andrich từ tiền vệ phòng ngự xuống thành một hậu vệ thòng. Nhờ đó, Andrich liên tục di chuyển lên xuống giữa hàng tiền vệ và hậu vệ khiến Bayern không thể tìm ra cách hóa giải, từ đó đội bóng chủ sân BayArena đã có thể xuyên phá được lớp pressing của đối thủ.
“Đó là quyết định xuất sắc của Xabi. Sau 20 phút, Bayern phải thay đổi sơ đồ và chúng tôi phản ứng với điều đó một cách linh hoạt. Rob [Andrich] thi đấu tốt ở hàng hậu vệ và tạo ra khác biệt khi dâng lên hàng tiền vệ, nơi Bayern không thể áp đảo quân số với chúng tôi”, CEO Simon Rolfes chia sẻ.
Không bất ngờ khi HLV Alonso lúc này đang thể hiện những phẩm chất từng khiến anh là một cầu thủ xuất chúng: Khả năng đọc trận đấu, phán đoán trước nước đi của đối phương và xoay xở giải quyết vấn đề. Vị thế cầu thủ của anh sẽ mãi được tôn trọng. Và bản CV bao gồm danh hiệu vô địch thế giới cùng rất nhiều chức vô địch châu Âu và các chức vô địch quốc gia là nguồn cảm hứng cho rất nhiều người.
Điều khiến nhiều chuyên gia bóng đá Đức không ngờ tới là Alonso lại thích thú với thử thách ở Leverkusen và vai trò của anh trong toàn bộ dự án. Trước và sau trận đấu, anh thường đưa ra những con số thống kê có ý nghĩa cho toàn đội. Ngoài ra, anh cũng không phải mẫu HLV trưởng thích đứng yên một chỗ và để các trợ lý điều hành buổi tập. Anh thích đắm mình vào công việc, chỉ dẫn, giải thích, tham gia vào các bài tập, thậm chí là tự tay xếp cone và các hình nhân. Trong màn khởi động trước trận đấu, Alonso thường tham gia phát bóng cho các thủ môn.
 |
Có thể nói, phẩm chất lãnh đạo nằm trong DNA của Xabi Alonso và những ý tưởng của anh chịu ảnh hưởng từ những HLV giỏi nhất anh từng phục vụ. Trong số 15 chiến lược gia đã đoạt chức vô địch Champions League trong thế kỷ 21, Alonso thi đấu dưới sự dẫn dắt của 5 người: Vicente del Bosque, Rafael Benitez, Jose Mourinho, Carlo Ancelotti và Pep Guardiola (Alonso thi đấu cho Del Bosque ở đội tuyển Tây Ban Nha). Đáng nói, anh thường xuyên đóng vai trong then chốt trong những đội hình đoạt cúp và chính là đại diện cho tiếng nói của HLV trên sân. Nếu phải kể ra một người có sự nghiệp cầu thủ phù hợp trở thành HLV ở đẳng cấp cao nhất, một trong số đó là Alonso.
Là con trai của Periko Alonso, cựu tiền vệ phòng ngự người Tây Ban Nha từng đoạt 2 La Liga với Real Sociedad vào đầu thập niên 80, cuộc sống của Xabi Alonso gắn liền với với bóng đá. Môn thể thao vua với anh không chỉ là danh tiếng hay tiền bạc. Sâu bên trong anh là sự tò mò về môn thể thao này và suốt sự nghiệp, anh thu nạp rất nhiều thông tin, kiến thức.
Việc anh quyết định gia nhập Bayern Munich vào năm 2014 thể hiện rõ nét khát khao học hỏi của cựu tiền vệ người Tây Ban Nha. Ở tuổi 32 khi đó, anh có thể đưa ra những lựa chọn dễ dàng hơn cho phần còn lại của sự nghiệp như đến Mỹ hay Trung Quốc chơi bóng. Thay vào đó, anh chọn Bayern, nơi anh sẽ có cơ hội làm việc và học hỏi từ Pep Guardiola, vị HLV mà anh gọi là một người “có tầm nhìn xa trông rộng”. Họ chia sẻ chung nhiều thứ với nhau: Sự khéo léo chiến thuật, cảm quan vị trí, chú trọng vào các chi tiết, khả năng phân tích kỹ lưỡng, kiểm soát cảm xúc, làm chủ trận đấu và cường độ thi đấu.
 |
Trong khi đó, Carlo Ancelotti, người từng gọi Alonso là “El Profesor” (Giáo sư), cũng cung cấp nhiều tri thức trong nghề huấn luyện cho cậu học trò, đặc biệt là khả năng quản trị nhân sự, giao thiệp cũng như tìm cách sắp xếp những con người mình có vào hệ thống. Giống như Ancelotti sử dụng nhiều sơ đồ trong suốt quãng thời gian dẫn dắt Milan, PSG, Napoli, Bayern hay Real Madrid, Alonso cũng không bị trói buộc trong một đội hình nào. Khi còn dẫn dắt Real Sociedad B, anh thường xuyên sử dụng sơ đồ 4-2-3-1 và 4-3-3. Ở Leverkusen hiện tại, anh thích hệ thống 3-4-3 hoặc 3-5-2 và trong những hoàn cảnh nhất định có thể chuyển sang hệ thống hàng thủ 4 hậu vệ.
Trong khi đó, nhìn bề ngoài có vẻ cá tính của Jose Mourinho không phù hợp với một người luôn toát lên sự nhã nhặn và chất quý ông như Alonso, tuy nhiên cựu tiền vệ Real Madrid từng khẳng định “Người đặc biệt” rất giỏi trong việc giao tiếp, đồng cảm và truyền động lực cho cầu thủ. “Tôi học hỏi được rất nhiều từ Jose. Đó là cách trở thành một nhà lãnh đạo, cách thuyết phục tập thể chiến đấu vì mục tiêu chung. Jose rất giỏi ở khoản đó”, đó là khẳng định của Xabi Alonso trước trận bán kết Europa League mùa giải 2022/2023 với Roma của Mourinho.
Lĩnh hội từ những người giỏi nhất, Xabi Alonso cũng đang trên đường khẳng định bản thân và năng lực của mình.
Theo Nick Bidwell | World Soccer
