Wayne Rooney: Nghệ thuật ghi bàn dù không phải chân sút bẩm sinh

 

Điều này có thể khiến mọi người ngạc nhiên nhưng phải thành thật rằng tôi không phải một chân sút bẩm sinh. Tôi chưa bao giờ là mẫu cầu thủ như Gary Lineker hay Ruud van Nistelrooy, tôi chưa bao giờ xem bản thân mình giống họ. Tôi giữ kỷ lục ghi bàn cho Manchester United và đội tuyển Anh, đó là những điều khiến tôi vô cùng tự hào dù có nhiều cầu thủ số 9 giỏi hơn tôi.

 

Tôi luôn muốn ghi bàn nhưng cũng thích tham gia lối chơi nhiều hơn là tập trung vào bản thân. Những cầu thủ tôi thích theo dõi là Paul Scholes và Xavi. Tôi thấy vui khi xé toang hàng phòng ngự đối phương bằng một đường chuyền hơn là bất cứ bàn thắng nào tôi đã ghi. Ví dụ, một trong những khoảnh khắc yêu thích của tôi là cú sút của Robin van Persie vào lưới Aston Villa ở mùa giải 2012/2013, mùa bóng United lên ngôi vô địch Premier League. Tôi thấy anh ấy chạy từ trong phần sân của chúng tôi lên và anh ấy đã đánh bại Brad Guzan bằng một cú vô-lê tuyệt đẹp. Điều tuyệt vời nhất là Robin cùng tôi đã tập luyện cho pha bóng đó trước trận đấu vì chúng tôi biết các trung vệ Villa thích dâng cao.

 

 

Điều khó nhất để học chính là sự kiên nhẫn. Với tôi, không khó để thành thạo những bước chạy hoặc kỹ thuật dứt điểm chính xác, tuy nhiên thử thách tinh thần khi chơi vị trí số 9 là không nhỏ. Suốt sự nghiệp, hầu hết thời gian tôi chơi ở những vị trí lùi sâu và bản năng của tôi là lùi xuống, cầm bóng.

Một tiền đạo đúng nghĩa phải học cách chờ đợi, giữ nguyên vị trí và tin tưởng đồng đội sẽ đưa bóng đến đúng chỗ. Bạn có thể trải qua 40 phút với những cú chạm bóng duy nhất là một vài tình huống quay lưng lại khung thành, tuy nhiên bạn không được cho phép bản thân mình chán nản. Bạn phải tự nhủ rằng mình đang làm nhiệm vụ vì tập thể và cơ hội bạn tạo ra trên sân có thể thành bàn thắng bất cứ lúc nào.

 

Chỉ 2 trong số 13 mùa giải của tôi cho United là chơi vị trí số 9 chủ yếu và cả 2 mùa đó tôi ghi tổng cộng 34 bàn thắng. Tuy nhiên tôi chưa bao giờ rời khỏi sân mà cảm thấy mình đã chơi tốt. Tôi nhớ sau khi ghi 2 bàn bằng đánh đầu vào lưới AC Milan, tôi nhận được danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất trận. Thế nhưng tôi cảm thấy mình chơi khá tệ vì chưa thực sự tham gia đóng góp nhiều vào lối chơi. Nếu tư duy khác, có thể tôi đã ghi được nhiều bàn hơn.

 

Trận đấu đầu tiên của tôi trong vai trò số 9 là màn “tỉ thí” nổi tiếng giữa Keane và Viera trên sân Highbury. Khi đó tôi nghĩ: ‘Mình không thể chơi được vị trí này’. Tôi đối đầu Sol Campbell và Pascal Cygan, và tôi nghĩ mình không có cách nào để ngăn họ khắc chế mình cả.

 

Rốt cuộc tôi thi đấu tốt hơn mình kỳ vọng, về mặt thể chất cũng khá ổn. Tuy nhiên tôi rời sân với suy nghĩ: ‘Mình không thích, mình không muốn đá ở vị trí đó’. Đấu tranh với niềm thôi thúc chạy ngược lại và nhận bóng quả thực rất khó. Qua năm tháng, tôi bình tĩnh hơn và giai đoạn ghi bàn tốt nhất cho đội tuyển Anh của tôi là dưới thời Roy Hodgson. Khi đó tôi đá vị trí số 9 và đã là một cầu thủ trưởng thành, có đủ kiên nhẫn để chờ đợi những tình huống triển khai lối chơi từ đồng đội.

 

Tôi cũng đã ghi rất nhiều bàn thắng trong vai trò số 10 và bí quyết nằm ở khả năng di chuyển. Van Nistelrooy là số 9 khi tôi gia nhập United và điều đầu tiên chúng tôi nói về đội bóng cũng như Sir Alex Ferguson chính là việc phòng ngự: nếu không có bóng, nhiệm vụ của tôi là lùi xuống thành tiền vệ thứ 5 của đội hoặc áp sát tiền vệ phòng ngự đối thủ.

 

Ruud và tôi sẽ cố gắng ép họ sang một bên sân - ví dụ nếu họ có cầu thủ thuận chân phải ở vị trí trung vệ lệch trái, chúng tôi sẽ ép họ sang hướng ấy để đội tôi có thể gây áp lực từ đó. Nhưng khi chúng tôi có bóng thì không có chỉ dẫn nào cả, mọi thứ phụ thuộc vào tôi và Ruud hiểu nhau đến đâu. Và tôi rất thích thi đấu với anh ấy, khả năng di chuyển của anh vô cùng xuất sắc.

 

Ở một vài đội bóng, cầu thủ số 10 thường đứng ngoài vòng 16m50. Tuy nhiên tôi là một số 10 luôn cố gắng xâm nhập vòng cấm và bí quyết để quyết định tình huống di chuyển của bạn là dựa vào việc số 9 đội bạn đang làm gì. Tôi luôn quan sát Ruud chạy trước mặt mình và chạy sau lưng anh ấy.

 

Pha di chuyển tốt phụ thuộc vào từng tích tắc, giao tiếp bằng mắt với đồng đội và hiểu lối chơi của họ: ví dụ nếu tôi là số 9 và Scholes hoặc Ryan Giggs có bóng, tôi sẽ cố gắng lùi xuống vì Scholes có thể tìm thấy bạn hoặc Giggsy có thể bấm bóng hoặc đập nhả, phối hợp dốc biên ở cánh.

 

Điều tôi học được từ Ruud là chẳng có gì phải sợ khi chạy chỗ như vậy và bóng không đến. Hãy cứ thi đấu đi và đừng bực bội thất vọng nếu không được chuyền.

 

Khi bạn đã ở vào vị trí, bạn hãy phân tích đường đi trái bóng và cách dứt điểm. Khi đó bộ não bạn sẽ phải suy nghĩ rất nhanh: đưa bóng vào cột gần hay cột xa, sút hay là lốp bóng? Sau đó, vấn đề là cách tiếp bóng của bạn. Bạn có thể vươn chân hoặc rút lại, điều đó tùy thuộc vào việc bóng tới như thế nào. Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn phải giữ điềm tĩnh khi bóng đến và đó là một trong những thứ khó chỉ dạy nhất. Tôi nhớ mình vẫn luôn nói với Danny Welbeck rằng: ‘Danny này, sau mỗi cú sút cậu luôn bị ngã. Hãy đứng thật vững, giảm tốc độ xuống”. Đó là bước cuối cùng, cơ hội để bạn kiểm soát cơ thể. Nếu bạn vẫn chạy ở vận tốc 100 dặm/giờ thì điều đó là không thể.

 

Giống như bạn chơi golf vậy: Khi bạn bước lên điểm đánh bóng và cố gắng quất thật mạnh, 10 tình huống thì bóng có thể chỉ vào lỗ 1 lần. Nhưng nếu bạn thực hiện một cú swing mượt mà, bóng có thể đi theo ý muốn.

 

Tương tự như thế, bạn ít khi ghi bàn nếu chỉ mắm môi mắm lợi sút bóng thật mạnh. Trong 363 bàn của tôi cho CLB và đội tuyển quốc gia, chỉ 3 bàn là từ những cú sút với lực tối đa: pha vô-lê trong trận đấu giữa United và Newcastle, một bàn vào lưới Wolves trên sân Old Trafford và một bàn cho Everton ghi vào lưới Portsmouth năm tôi 18 tuổi.

 

Với các cú đá phạt cũng như vậy. Khi còn trẻ, tôi không thể đưa bóng vòng qua hàng rào. Và trong mùa giải đầu tiên ở Everton, tôi thường đi ra ngoài với một túi bóng, không cần thủ môn, tôi cứ tập luyện các cách dứt điểm để tăng độ chính xác. Tôi bắt đầu bằng cách sút bóng thật nhẹ nhàng và dần dần tăng tốc độ lên trong khoảng 2 năm đến khi tôi đủ tự tin dứt điểm. Tôi ghi bàn đầu tiên từ chấm đá phạt trong trận đấu đầu tiên cho United khi đội bóng đối đầu Fenerbahce. Luyện tập là bí quyết: đó chính là điều nữa mà tôi thấy ở Ruud. Tôi đã sao chép sự nghiêm túc của anh ấy khi tập sút 11m.

 

Trên hành trình sự nghiệp, bạn sẽ học được những điều nho nhỏ. Lời khuyên tuyệt vời nhất mà tôi nhận được là từ Fergie. Ông ấy nói: “Cậu hoạt động quá nhiều’. Ban đầu tôi nghĩ: ‘Ý thầy là sao? Chẳng phải đó là điều thầy muốn ư?’. Tuy nhiên tôi thường cố gắng chạy nhiệt nhất có thể trong 90 phút và 10 phút cuối sẽ đuối sức. HLV muốn tiền đạo của ông giữ lại chút thể lực vì cơ hội ghi bàn giành chiến thắng có thể chỉ xuất hiện từ phút 90 trở đi - đó chính là “Fergie time”!

 

Tôi từng tập dứt điểm khi đã mệt lả. Cuối mỗi buổi tập, tôi lại tôi một thủ môn và Eric Steele, HLV thủ môn, và tập 5 trong 6 phiên: chạy nước rút ngắn rồi sút. Đến vòng thứ 5 và thứ 6 của mỗi phiên, tôi đã hết hơi mất rồi. Và nếu bạn học dứt điểm khi đã mệt, thì khi ở trạng thái bình thường và có cơ hội, bạn sẽ dứt điểm dễ hơn.

 

Trước khi gia nhập Man United, tôi đã thấy Ole Gunnar Solskjaer ghi những bàn thắng bằng cách sút bóng qua chân hậu vệ, thật tuyệt vời. Tôi nhìn anh ấy tập luyện và hỏi: “Sao anh biết được hậu vệ sẽ làm gì?”.

 

Câu trả lời khá đơn giản. Ole giải thích rằng khi bạn lấy đà vung chân, các hậu vệ thường giơ chân ra để chặn và sẽ tạo ra một khoảng hở. Anh ấy tập luyện thuần thục kỹ thuật đó. Và như thế càng khó hơn cho thủ môn vì họ không thấy trái bóng khi nó rời khỏi chân của bạn. Tôi đã ghi một bàn đánh bại Joe Hart của Manchester City theo cách ấy.

 

Các cú đánh đầu thì từng khiến tôi rất bực: khi còn trẻ, dường như tôi không thể ghi một bàn thắng bằng đầu và vấn đề nằm ở thời điểm. Tôi tập luyện ngày đêm để căn thời điểm thật chuẩn và mùa giải 2009/2010, tôi ghi 18 bàn trong 12 trận thì một nửa trong đó là từ đánh đầu. Vấn đề hoàn toàn nằm ở việc thoát khỏi trung vệ đối phương đúng lúc.

 

Mỗi khi được hỏi về bàn thắng yêu thích nhất, tôi luôn nói đó là cú xe đạp chổng ngược vào lưới City. Tuy nhiên ở đây chúng ta đang nói về kỹ thuật ghi bàn, về cách di chuyển, phối hợp đồng đội, kiểm soát, căn thời điểm. Và tôi xin nêu ra một bàn thắng của mình mà có lẽ ít người nhớ đến. Đó là pha lập công vào lưới Wigan khi Rafael tạt từ cánh phải và tôi căn thời điểm thực sự hoàn hảo: tôi vượt qua trung vệ, chạm nhẹ vào bóng và thủ môn không có cơ hội cản phá.

 

Việc dự đoán là rất quan trọng, bạn phải biết khi nào thủ môn sẽ đổ người hay hậu vệ sẽ đánh đầu mà không đủ lực, và các tiền đạo dường như luôn ở đúng vị trí cho những cú đệm bóng đôi khi bị gọi là may mắn. Tuy nhiên dân làm nghề thì thấy khác. Những chân sút xuất sắc thường xuyên như thế. Sergio Aguero thường được nghĩ tới khi nhắc đến các tiền đạo Premier League thời điểm hiện tại. Lối chơi của cậu ấy đa dạng chứ không đơn thuần chỉ là một số 9, tuy nhiên cậu ấy là chân sút xuất sắc, người có thể ghi đủ mọi kiểu.

 

Tôi từng giải thích việc ghi bàn phụ thuộc vào cách cầu thủ phối hợp nhau và bộ 3 hàng công của Liverpool là ví dụ hoàn hảo. Salah và Sadio Mané tạo ra độ chiều dài sân bằng cách đẩy đối phương lùi xuống, điều này cho phép Firmino lùi về nhận bóng. Khi các trung vệ đối phương lơ là thì bất ngờ có 2 tiền đạo Liverpool chạy chéo, cắt vào trong với tốc độ rất cao để tấn công vào khoảng trống. Điều đó khiến tôi nhớ về cách Roma sử dụng Totti trong vai trò số 10 và 2 chân chạy tốc độ tấn công vòng cấm từ cánh. Thật đau lòng khi phải thừa nhận Liverpool là đội bóng tấn công hay nhất thế giới thời điểm hiện tại.

Ngoài ra còn phải nhắc tới Harry Kane. Trong 2 mùa giải vừa qua, chúng ta đã thấy cậu ấy lùi sâu nhiều hơn và phối hợp bóng từ tuyến dưới. Quả thực cậu ấy làm việc đó rất tốt, chúng ta đã được chứng kiến khi Anh đánh bại Tây Ban Nha ở Seville. Tuy nhiên nếu tôi đang huấn luyện Harry, tôi sẽ bảo cậu ấy giữ vị trí trên cao như một số 9. Điểm mạnh nhất của cậu ấy là dứt điểm và cậu ấy dứt điểm tốt nhất từ khoảng 20 yard đổ lại, cậu ấy nên tìm cách kết thúc bóng bất cứ khi nào có thể.

 

Harry là số 9 cổ điển, người tôi thấy tiệm cận nhất với Ruud. Nếu xây dựng một đội hình, cậu ấy sẽ là người đầu tiên tôi chọn. Harry Kane: số 9 của tôi. Sau đó tôi sẽ xây dựng đội hình xoay quanh cậu ấy.

 

Khi chúng tôi bắt đầu thi đấu cùng nhau, Ronaldo không tập trung vào việc ghi bàn. Tuy nhiên bạn có thể thấy tất cả những gì cậu ấy muốn là trở thành cầu thủ giỏi nhất thế giới. Cậu ấy tập luyện liên tục và bắt đầu ghi nhiều bàn thắng. Cristiano đã trở thành chân sút xuất sắc, và cậu ấy cùng Messi có lẽ là 2 cầu thủ bóng đá xuất sắc nhất từ trước đến nay.

 

Tuy vậy, dù tôi với Cristiano là bạn bè nhưng tôi sẽ chọn Messi. Lý do của lựa chọn này giống như lý do tôi thích xem Xavi và Scholes thi đấu: đó chính là những sự khác biệt trong lối chơi của Messi. Tôi đã nói về sự điềm tĩnh và tôi không nhớ từng thấy Messi ghi bàn bằng cách sút thật mạnh như búa bổ. Cậu ấy làm bóng đi thật cuộn và nhìn dễ dàng lắm.

 

Ronaldo là một sát thủ, một kẻ lạnh lùng trong vòng cấm. Tuy nhiên Messi sẽ hành hạ bạn trước khi cậu ấy xử bạn. Với Messi, bạn có cảm giác cậu ấy nhiều niềm vui hơn. Cả 2 đã hoàn toàn thay đổi bóng đá trên phương diện số lượng bàn thắng và tôi không nghĩ họ sẽ phù hợp nhau.

 

Đối với tôi: Tôi đã trở thành một người phá kỷ lục như thế nào khi tôi còn không phải một chân sút thiên bẩm? Câu trả lời là thời gian. Tôi đã khoác áo United 13 năm, chơi cho đội tuyển Anh 15 năm. Tôi có thời gian để phá những kỷ lục, và khi nhìn lại đáng lẽ tôi phải ghi nhiều bàn hơn.

 

Tôi nghĩ không lâu nữa Harry Kane sẽ phá kỷ lục ghi bàn trong màu áo tuyển Anh của tôi và với cá nhân tôi, đó sẽ là thời khắc vô cùng tự hào. Tôi chưa bao giờ là một cầu thủ ích kỷ và sẽ tuyệt vời biết bao cho đội tuyển Anh khi Harry đạt được cột mốc đó. Bobby Charlton đã phải chờ 50 năm và tôi hy vọng mình sẽ không phải chờ đợi lâu đến vậy.

 

Còn kỷ lục của tôi ở United có thể kéo dài đơn giản vì các cầu thủ không ở CLB đủ lâu. Tuy nhiên, nếu Messi hay Ronaldo đến Old Trafford cho những thử thách cuối cùng của sự nghiệp, tôi nghĩ họ sẽ phá kỷ lục đó trong 3 hoặc 4 năm mà thôi”.