Với Leo Messi, một pha đá phạt trực tiếp không khác nào một quả penalty

Phải tới mùa giải 2006/07, Messi mới có pha đá phạt đầu  tiên ở La Liga, và xét tới vị trí lệch sang hẳn cánh phải của nó, có thể nói đây là một quả tạt hiểm hóc chứ không phải một cú sút thẳng tới khung thành. 

Tới tận giữa mùa giải 2011/12, Messi mới đạt đến cột mốc 50 lần đá phạt ở giải VĐQG Tây Ban Nha, nhưng khi ấy anh đã trở thành chân đá phạt số một của Barcelona rồi. 

Bàn thắng đầu tiên từ sút phạt của siêu sao người Argentina tại La Liga là một khoảnh khắc vô cùng táo bạo và ngẫu hứng trước Atletico Madrid vào mùa giải 2008/09. Trong khi thủ môn Gregory Coupet đang mất tập trung vì mải mê la hét chỉ đạo hàng rào và di chuyển về phía cột gần, Messi đã tinh quái sút thẳng vào góc xa bỏ trống của khung thành. 

🏟️ Camp Nou
⚽️ #BarçaAtleti
🔙 05/10/2008

Messi's first EVER free-kick goal in #LaLiga came in a 6-1 @FCBarcelona win! 💙❤️ pic.twitter.com/SFvWbwa4t7

— LALIGA English (@LaLigaEN) December 16, 2018

Tuy nhiên thực chất thì khoảnh khắc này chủ yếu phản ánh khả năng đọc tình huống cực nhanh của Messi so với những người xunh quanh chứ chưa hẳn là một dấu hiệu thực sự của kỹ năng sút phạt điêu luyện. Trong giai đoạn đầu sự nghiệp, tỷ lệ sút phạt thành bàn của Messi chỉ ở mức trung bình, vì anh vẫn chưa thực sự hoàn thiện được kỹ thuật này.

Như tập hợp các bản đồ sút phạt của Messi cho thấy dưới đây, phải tới tận mùa giải 2017/18 anh mới bắt đầu thực sự “vào form” trong lĩnh vực sút phạt trực tiếp, ghi được từ 5 bàn trở lên trong mùa giải đó và cả 2 mùa giải tiếp theo. 

Từ thời điểm ấy trở đi, người hâm mộ bóng đá đã bắt đầu nhận ra những yếu tố chính làm nên thương hiệu sút phạt của Messi, và sau đây chúng ta sẽ cùng phân tích kỹ hơn chúng là gì.

Đầu tiên là vị trí sút. Giống như siêu phẩm vào hôm thứ Năm tuần trước, nơi sút phạt yêu thích của Messi là những vị trí nằm chính diện trước khung thành, ngay bên ngoài vòng cấm. Khoảng 10% số lần đá phạt của ngôi sao sở hữu 8 Quả Bóng Vàng đã diễn ra ở khu vực này.

Tuy sự ổn định trong kỹ thuật đá phạt của siêu sao người Argentina là yếu tố then chốt, nhưng sự lợi hại của anh trong việc dứt điểm tại khu vực này nói chung cũng đóng một vai trò quan trọng không kém cạnh. Như bản đồ phân bổ của những vị trí dứt điểm trong các tình huống mở của Messi dưới đây cho thấy, tỷ lệ ghi bàn của anh khi dứt điểm ở khu vực này lúc bóng đang lăn cũng giống như khi nó đứng yên.

Tiếp theo là điểm đến của quả bóng. Pha ghi bàn hôm thứ 5 tuần trước hoàn toàn tuân theo một “kịch bản quen thuộc”: Một cú sút xoáy vòng qua hàng rào và hướng tới phía góc phải khung thành. Bản đồ phân bổ các đích đến mà những cú sút phạt từ Messi đã tìm tới sẽ cho chúng ta thấy các mục tiêu yêu thích của anh, và pha dứt điểm này đã đưa quả bóng tìm đến đúng vào nơi mà siêu sao người Argentina thích nhắm vào nhất: Khoảng 22% những cú sút phạt mà Messi đã thực hiện cho đến nay đã đưa quả bóng bay tới khoảng trống nằm ngay bên dưới góc cao bên phải khung thành.

Hơn 40% những cú đá phạt của Messi đã bay về phía góc phải khung thành, và khuynh hướng này là do “sở thích” nhắm vào cột gần của anh. Vì vậy, trên thực tế thì khi vị trí sút phạt nằm ở phía bên trái sân đấu, Messi lại thường nhắm vào góc bên trái khung thành nhiều hơn, như bản đồ phân bổ bên dưới cho thấy.

Kỹ thuật sút phạt của Messi tự nhiên phù hợp với những cú dứt điểm về phía cột gần khi đá từ bên phải sân đấu (tức là bóng đi về phía bên phải khung thành). Dù khả năng dứt điểm bằng chân phải của Messi cũng rất đáng gờm, nhưng anh vẫn luôn sử dụng cái chân trái huyền thoại của mình để thực hiện các tình huống sút phạt trực tiếp. 

Kết quả là: Khi Messi nhắm vào góc phải khung thành (từ vị trí dứt điểm nằm bên phải sân đấu), quỹ đạo bay của bóng sẽ là xoáy ra xa khỏi thủ môn, còn khi anh sút về phía góc trái (từ vị trí đá phạt nằm bên trái sân đấu), quả bóng lại xoáy về phía thủ môn, vậy nên độ chính xác của cú sút phải cực kỳ, cực kỳ cao thì mới có thể ghi bàn. Chính vì thế, tại các giải VĐQG đã chinh chiến Messi chỉ có 11 cú đá phạt thành bàn khi anh nhắm vào phía góc trái khung thành. 

Ví dụ nổi tiếng nhất cho những cú đá phạt hiếm hoi thành bàn khi nhắm vào góc trái khung thành của Messi chính là pha lập công vào lưới Liverpool trong chiến thắng 3-0 của Barcelona trên sân nhà Nou Camp ở vòng bán kết Champions League, mùa giải 2018/19. Siêu sao người Argentina đã vẽ nên một đường cong tuyệt đẹp đưa bóng bay về phía cột gần với độ chính xác hoàn hảo, vừa đủ để vượt qua những đầu ngón tay của thủ môn Alisson. Đó là kiểu dứt điểm tuyệt đối không cho phép sai số – trái ngược hoàn toàn với những cú sút về phía góc phải khung thành, khi mà độ xoáy tự nhiên của quả bóng sẽ mang tới cho Messi nhiều không gian và biên độ để xử lý hơn. 

Tư thế sút phạt của Messi cũng đã trở thành một “thương hiệu” lừng lẫy: Chân phải làm trụ, thân người hơi khom, phần mắt cá gần như bị lật hẳn ra phía sau khi anh muốn tạo nên cú “vung chân” đặc trưng của mình. Tuy nhiên, kể từ khi chia tay Barcelona vào mùa hè năm 2021, hiệu suất sút phạt thành bàn của siêu sao người Argentina đã giảm dần một cách rõ rệt. 

Trong 2 mùa giải khoác áo Paris Saint-Germain, Messi chỉ ghi được vỏn vẹn 2 bàn từ các tình huống đá phạt trực tiếp ở giải VĐQG Pháp, và chỉ có 2 bàn trong 2 mùa giải MLS gần nhất (mỗi mùa 1 bàn). 

Tuy nhiên, anh vẫn là cầu thủ sút phạt thành bàn nhiều nhất trong kỷ nguyên bóng đá hiện đại. Từ mùa giải 2010/11 đến nay, anh đã có 39 lần làm được điều đó ở Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu – nhiều hơn gấp đôi người đứng thứ 2 là Cristiano Ronaldo (19 lần). 

Tính trên mọi đấu trường, đến hiện tại Messi đã chạm mốc 68 pha lập công từ những tình huống sút phạt trực tiếp, và siêu phẩm hôm thứ Năm tuần trước là một lời nhắc nhở đáng kinh ngạc khác cho cuộc hành trình siêu phàm đó. 

Theo Conor O'Neill, The Athletic