Victor Valdes: Vàng son một thuở

Victor Valdes không lưu giữ nhiều kỷ vật liên quan đến sự nghiệp cầu thủ, dù sự nghiệp của anh không thiếu những danh hiệu. Chỉ có một thứ duy nhất gắn liền với những ngày tháng quần đùi áo số được anh giữ trong nhà, đóng khung và treo cẩn thận. Đó là chiếc áo thi đấu trong trận chung kết UEFA Champions League năm 2006 trên sân Stade de France.

 

“Thứ duy nhất mà tôi lưu giữ trong suốt quãng thời gian đứng trong khung gỗ. Vô cùng biết ơn những tin nhắn của các bạn suốt những ngày qua”, Valdes chụp bức ảnh chiếc áo thủ môn màu xanh của Barcelona trong trận chung kết hôm đó và đăng lên Instagram nhân dịp kỷ niệm ngày Barca lên ngôi ở Paris.  

 

Ngày hôm ấy, Valdes từ chối hàng loạt nỗ lực ghi bàn của Arsenal, trong đó có Thierry Henry, để giúp Barcelona chỉ phải nhận bàn thua duy nhất. Henry mùa giải ấy có phong độ rất cao, anh là biểu tượng, thủ lĩnh và nguồn cấp những bàn thắng cho Arsenal, nhưng hoàn toàn bất lực trước thủ môn của Barca. Sự chắc chắn đó của Valdes đã tạo tiền đề để Samuel Eto’o và Juliano Belletti tung 2 “nhát kiếm” quyết định giúp đoàn quân của Frank Rijkaard trở thành nhà vua của bóng đá châu Âu.

Sau này nhớ lại, Valdes nói trận đấu đó giống như một bước ngoặt của bản thân. “Buổi tối hôm ấy giúp tôi có thêm sức mạnh để tiếp tục thi đấu ở Barcelona thêm nhiều năm nữa. Nếu không có trận đấu ấy, có lẽ tôi sẽ chẳng thể thi đấu lâu hơn được. Tôi đã vượt qua mọi lời chỉ trích”, cựu thủ môn Barcelona chia sẻ.

 

Dễ hiểu khi Valdes lại trân trọng chiếc áo thi đấu của ngày hôm đó đến như vậy. Anh không phải thủ môn xuất sắc nhất, nhưng chắc chắn là một thủ môn giỏi. Không giỏi sao được  khi cầu thủ ấy đã 2 lần là người gác đền xuất sắc nhất LaLiga và 5 lần nhận danh hiệu Zamora, là thủ môn có số lần ra sân nhiều nhất lịch sử Blaugrana. Valdes có thể có những ngày tồi tệ trên sân cỏ, không đạt phong độ cao nhất và phạm những sai lầm đáng tiếc (như mọi thủ môn) nhưng anh là một phần quan trọng làm nên tập thể Barcelona vĩ đại của quãng thời gian 2008 đến 2012.

 

HLV Pep Guardiola từng nói về quãng thời gian ở Barca như sau: “Sơ đồ chiến thuật của tôi không phải 4-3-3, tôi nghĩ nói như thế thật thiếu tôn trọng với Valdes. Sơ đồ của tôi là 1-4-3-3, tất cả mọi đường bóng đều bắt đầu từ chân của thủ môn, mọi thứ được triển khai từ khung gỗ”. Chúng ta đều đã biết nhà cầm quân người Tây Ban Nha yêu cầu cao ở thủ môn như thế nào, điều này được biểu hiện rõ nhất ở quãng thời gian ông dẫn dắt Manchester City. Chúng ta vẫn thường gọi tên các dạng sơ đồ chiến thuật với chỉ 10 người trong đó giống như thể loại thủ môn ra khỏi cuộc chơi.

 

Tuy nhiên, Guardiola từ chối ý tưởng ấy. Với ông, thủ môn không chỉ có nhiệm vụ cản phá và bảo vệ khung thành. Thủ môn cũng có thể đóng góp vào một bàn thắng như những người khác. Nói cách khác, với Guardiola, thủ môn không chỉ là người giải quyết rắc rối đối phương gây ra mà phải tham gia gây rắc rối cho cầu môn phía bên kia.

 

Trong bộ phim tài liệu “Take the ball, pass the ball” về tập thể Barca của Guardiola, Valdes kể lại kỷ niệm cuộc trò chuyện đầu tiên với Guardiola như sau: “Tôi nói chuyện với HLV trưởng trong văn phòng của ông ấy ở sân Camp Nou, trước mặt có cái bảng vẽ, trên đó có 2 cục nam châm xếp ở 2 bên 1 cục nam châm khác viết tên tôi, chúng được đặt sát phần mô phỏng đường biên ngang sân bóng.

 

Ông ấy hỏi 2 cục nam châm đó miêu tả cầu thủ nào, tôi bảo không biết. Ông ấy tiết lộ đó là 2 trung vệ. Tôi khá bối rối vì không biết ông ấy định nói gì với mình, lúc đó cảm tưởng như ông ấy đang nói với tôi bằng tiếng Trung Quốc vậy.

 

Sau đó ông nói: ‘Tôi muốn 2 trung vệ đứng ở vị trí đó và nhận bóng từ cậu’. Đó là lúc tôi nghĩ ông ấy bị điên rồi, ông ấy bảo tôi rằng tôi là người bắt đầu mọi đường triển khai bằng cách chuyền bóng cho họ”.

 

Thời nay, việc 2 trung vệ dạt sang 2 bên thủ môn để tạo thành 1 hàng ngang trong mỗi pha phát bóng lên đã là hình ảnh quen thuộc và các khán giả theo dõi trận đấu không còn cảm thấy bỡ ngỡ. Các đội bóng hiện nay không còn lạ gì việc triển khai bóng từ vị trí thấp nhất trên sân, các thủ môn dù chơi trong hệ thống nào thì cũng đang ngày càng sử dụng chân tốt hơn để chuyền bóng có ý đồ thay vì chỉ đơn thuần phá bóng mạnh lên trên.

 

Tuy nhiên 10 năm trước, đó là ý tưởng khá lạ lẫm, chúng ta có thể nhận ra điều đó trong chia sẻ của Valdes, một người xuất thân từ lò đào tạo La Masia và thấm nhuần triết lý kiểm soát bóng, kiểm soát không gian mà Johan Cruyff truyền bá. Tuy nhiên, Valdes đã cùng Barca làm nên lịch sử với thứ bóng đá mà Guardiola kế thừa và phát triển từ huyền thoại người Hà Lan. Có thể nói, Valdes giống như người đầu tiên gặt hái thành công ở vị trí “thủ môn quét” (sweeper goalkeeper) của bóng đá hiện đại, một người biết cách chuyền bóng ngắn để triển khai thế trận. 

 

Sự nghiệp của Victor Valdes có thể chia làm 2 giai đoạn với cột mốc là ngày 26 tháng 3 năm 2014. Trước đó là những vinh quang chói ngời cả trên phương diện tập thể lẫn cá nhân, sau đó là quãng thời gian đen tối mà anh sẽ không bao giờ có được phong độ như trước nữa. Trong cuộc chạm trán Celta Vigo trên sân Camp Nou, anh dính chấn thương đứt dây chằng chéo trước ở phút 22 và phải rời sân. Buổi tối hôm ấy cũng là lần cuối cùng Valdes đứng trong khung gỗ của Blaugrana.

 

Gần 1 năm trước đó, anh tuyên bố sẽ không gia hạn hợp đồng với Barcelona. Tuy nhiên chấn thương kinh hoàng ấy đã rút ngắn quãng thời gian để người gác đền ấy có thể tận hưởng việc khoác trên mình bộ trang phục thi đấu của đội bóng mà anh phục vụ từ tuổi thơ. Valdes ngồi ngoài suốt phần còn lại của mùa giải, không có một màn tri ân nào được tổ chức để người hâm mộ Camp Nou có thể dành những tràng pháo tay cho người cận vệ của thế hệ vàng.

 

“Ngày rời Barca, tôi đã không đi theo cách mình mong muốn một phần bởi tính tôi và một phần vì quá trình điều trị của tôi ở Đức. Chắc chắn mọi người đã chờ đợi hơn nhiều từ tôi”, Valdes chia sẻ trong cuộc phỏng vấn với đài RCN của Colombia 1 năm sau. 

 

Rời Barcelona, Valdes gia nhập Manchester United vào tháng 1 năm 2015 sau khi đã không thể gia nhập AS Monaco cũng bởi chấn thương trên. Quãng thời gian ở “Quỷ đỏ” của Valdes là chuỗi ngày làm phương án dự phòng cho người đồng hương David de Gea cũng như xảy ra mâu thuẫn với HLV Louis van Gaal. 

 

Truyền thông Anh từng đưa tin chiến lược gia Hà Lan đã từng cấm Valdes hiện diện ở Carrington trong khi đội một đang tập luyện. Valdes lang bạt tới Standard Liege ở Bỉ rồi trở lại Anh trong màu áo Middlesbrough trước khi giải nghệ. 

 

Cũng trong cuộc phỏng vấn với đài RCN vào năm 2015, cựu thủ thành người Tây Ban Nha khi ấy đã nói: “Nếu được sinh ra lần nữa, tôi sẽ không làm thủ môn. Mọi người đã thuyết phục rằng tôi có tài năng nhưng quả thực con đường không hề dễ dàng và nó không thể nào bù đắp cho những năm tháng đớn đau. Có những ngày tôi không muốn ở đó nhưng tôi đã bước vào giữa khung gỗ vì đó là điều mọi người đã thuyết phục tôi từ khi còn bé. Tôi đã đi trên con đường này với sự kỷ luật nhưng nó đã mang lại cho tôi hàng ngàn khoảnh khắc đau khổ”.

 

Vẫn biết từ “nếu” là một thứ không nên nhắc đến quá nhiều bởi dù sao nó cũng không thể xảy ra, nhưng biết đâu đấy Barcelona hơn một thập niên trước đã không giành nhiều vinh quang đến như thế nếu đứng trong khung thành của thời kỳ vàng son ấy không phải Victor Valdes?

 

Những ký ức thì luôn còn đó và không thể biến mất đi đâu cả. Đôi khi ta chỉ cần một đồ vật đơn giản để biết mình đã cố gắng và đi một chặng đường dài ra sao, như chiếc áo thi đấu mà Valdes đã lưu giữ từ đêm Paris 15 năm trước.