Vicente Del Bosque: “Ngài râu kẽm” vĩ đại

Sinh nhật 70 tuổi của Vicente Del Bosque vào năm 2020, ông nhận được lá thư của Alvaro, cậu con trai 31 tuổi mắc bệnh down. Ban biên tập tờ Marca là những người đề xuất ý tưởng này với bà Mari, vợ của HLV Del Bosque. Trong bức thư đó, Alvaro miêu tả Vicente Del Bosque là “người cha tuyệt vời nhất thế giới”, người mà anh thường nói chuyện về bóng đá và “cùng cười vui vẻ”. 

 

Tình yêu mà hai cha con Del Bosque dành cho nhau là vô bờ bến. Sau khi Tây Ban Nha vô địch World Cup 2010, HLV Del Bosque đã viết một bức thư cho con trai như sau: “Không phải bàn thắng của Iniesta hay nụ hôn của Iker Casillas với Sara – cô bạn gái nhà báo phỏng vấn cậu ấy trên truyền hình – khiến bố rơi nước mắt. Chính việc thấy con trên TV và nghe con nói rằng con tự hào về bố mới làm bố xúc động”.

 

Trong cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times vào năm 2014, HLV người Tây Ban Nha cho biết khi nghĩ về tình yêu thuần khiết, ông nghĩ tới Alvaro. Và cái cách mà Del Bosque yêu thương cậu con trai của mình cũng được phảng phất vào trong chính sự nghiệp huấn luyện của ông. 

 

Del Bosque không phải một chiến thuật gia mang hơi hướng cách tân chiến thuật hay có những phát kiến vĩ đại. Ông là một HLV thiên về việc quản trị, giữ sự dung hoà trong tập thể để các cầu thủ có môi trường thi đấu tốt nhất, từ đó có thể phát huy những phẩm chất trên sân. Cây bút Michael Cox miêu tả về Del Bosque trong cuốn “Zonal Marking: From Zidane to Ajax, the Making of Modern football” như sau: “Del Bosque là một người Castilla cổ điển: một người đàn ông của gia đình, lịch sự và luôn giữ cho tất cả mọi người vui vẻ”.

 

Tất nhiên, nói như thế không có nghĩa phủ nhận tài năng chuyên môn của Del Bosque, chỉ có điều năng lực chuyên môn đó được kết hợp với kỹ năng đắc nhân tâm để tạo nên những tập thể chiến thắng. 10 danh hiệu trên cương vị HLV trưởng toàn quyền cho Real Madrid và ĐT Tây Ban Nha. Con số thống kê không biết nói dối về sự vĩ đại của “ngài râu kẽm” Vicente Del Bosque.

 

Sự nghiệp bóng đá của Del Bosque gắn phần lớn với Real Madrid. Trên cương vị HLV trưởng Los Blancos, ông giúp đội bóng đoạt 8 danh hiệu, trong đó có 2 chiếc cúp LaLiga và 2 chức vô địch Champions League. Chỉ riêng 4 danh hiệu đó thôi đã là thành tích đáng mơ ước với bất cứ HLV nào. 

 

Nhưng sau khi đắc cử chủ tịch Real Madrid, Florentino Perez cho rằng Del Bosque không phải người phù hợp để dẫn dắt tập thể Los Blancos toàn sao mà ông dự định xây dựng. Dù vậy, Perez vẫn giữ Del Bosque ở lại cho đến mùa hè 2003, chỉ vài ngày sau khi chiến lược gia người Tây Ban Nha giúp Real Madrid đoạt LaLiga. Trong một tuyên bố của mình, Perez cho rằng “Del Bosque là người theo phong cách truyền thống, chúng tôi đang tìm những người có thể sắp xếp chiến thuật, cấu trúc đội hình và sự chuẩn bị thể chất tốt hơn”. Nhưng Perez đã sai, ít nhất là với những gì thực tế chỉ ra. Sau khi chia tay Del Bosque, Real Madrid thay tới 7 HLV trong vòng 4 năm để dẫn dắt dàn sao Galacticos và không đoạt được danh hiệu lớn nào cho đến năm 2007.

Có thể Perez nghĩ Del Bosque quá lành và không đủ sức để lãnh đạo dàn sao mà ông mang về Real Madrid. Sự hiền lành đã là một phần tính cách của Del Bosque, nhưng điều đó không phải không mang tới tác dụng. Kỹ năng quản trị của chiến lược gia người Tây Ban Nha dựa trên thu phục nhân tâm, có được sự tôn trọng của các thành viên trong đội cũng như lắng nghe và thấu hiểu. Ông nói: “Chỉ có những kẻ ngạo mạn mới nghĩ mình biết hết mọi thứ. Một trong những điều khó nhất là chấp nhận mình sai khi phạm phải sai lầm. Tôi là người rất tin tưởng vào văn hoá đối thoại”.

 

Sau khi trở thành HLV đội tuyển Tây Ban Nha, Del Bosque chịu không ít áp lực với thành công mà tiền nhiệm Luis Aragones đã mang tới. Áp lực đó tăng lên khi Tây Ban Nha thua Mỹ ở bán kết Confederations Cup 2009. Bước vào World Cup 2010, La Roja cũng khởi đầu không thuận lợi khi để thua Thuỵ Sĩ 0-1 ở trận ra quân. 

 

World Cup 2010 quả thực là kỷ niệm đáng nhớ của Del Bosque. Trước thềm giải đấu đó Andres Iniesta có một mùa giải mà anh phải chịu rất nhiều chấn thương cả về thể chất lẫn tinh thần. Sau trận ra quân gặp Thuỵ Sĩ, Iniesta lại dính chấn thương phải rời sân trong hiệp 2 và ngồi ngoài ở trận đấu với Honduras. Truyền thông Tây Ban Nha chỉ trích Del Bosque kịch liệt vì điều này. Song, cựu HLV trưởng Real Madrid không nao núng. Bên cạnh đó ông trò chuyện chân tình với Iniesta để trấn an và giúp tiền vệ của Barcelona vững tâm.

 

Khả năng truyền động lực và gắn kết tập thể là một phẩm chất của Del Bosque. Trong cuộc phỏng vấn với Financial Times, ông chia sẻ về điều mình đã nói với toàn đội trước trận chung kết World Cup 2010 như sau: “Tôi bảo họ hãy nghĩ về bản thân mình như những con người lãng mạn trong thế giới bóng đá phải đối diện với trận đấu quan trọng nhất cuộc đời. Tôi bị hấp dẫn bị chủ nghĩa lãng mạn, tôi nghĩ rất nhiều người trong chúng ta có điều đó từ khi còn nhỏ.

 

Dù bạn tham gia vào thế giới bóng đá chuyên nghiệp nhiều, dù có nhiều sự can thiệp của tiền bạc, điều quan trọng là bảo vệ sự cao quý của bóng đá. Tôi bảo họ rằng chúng ta không phải những người lính. Chúng ta không ở đây để chiến đấu. Chúng ta là cầu thủ, những con người trẻ trung tài năng. Chúng ta có thể chơi thứ bóng đá chất lượng và cùng nhau đạt được thành tựu”.

 

Nói không ngoa, thế hệ La Roja ấy ổn định nhờ chính uy tín của Del Bosque. Tháng 8/2011, mâu thuẫn của các cầu thủ Real Madrid và Barcelona lên đến đỉnh điểm sau trận Siêu cúp Tây Ban Nha, trận đấu mà HLV Jose Mourinho đã lấy tay làm hành động chọc vào mắt trợ lý Tito Vilanova. Đó là giai đoạn mà Real Madrid và Barcelona có mối quan hệ cực kỳ thù địch và nó cuốn các cầu thủ vào vòng xoáy. 

 

Chính Del Bosque đã liên lạc với hai trụ cột của hai đội là Iker Casillas và Xavi và làm cầu nối để cả hai gạt bỏ hiềm khích, sau đó hai cầu thủ này khuyến khích các đồng đội của mình dẹp bỏ mâu thuẫn với đối thủ. Và cũng chính Del Bosque đã dung hoà tính cách và mối quan hệ của Gerard Pique và Sergio Ramos trước thềm Euro 2012. 

 

“Tại một buổi tập ngay trước thềm Euro 2012, tôi gọi Pique và Ramos ra một góc và bình tĩnh bảo họ: ‘Này, tôi nghe nói các con vẫn thấy khó hoà hợp với nhau phải không?’ Họ nhìn nhau và cười phá lên. ‘Không, thừa thầy, không có vấn đề gì cả, chúng con đều ổn’, họ trả lời. Tôi nói tiếp: ‘Này các con, cả hai đều còn trẻ, đều là những anh chàng đẹp trai, lịch sự. Các con có thể giành được nhiều thứ cùng nhau, vì thế hãy khoác vai nhau tiến lên nhé”. Phần còn lại là lịch sử. Pique và Ramos đá cặp với nhau suốt cả giải đấu và giúp Tây Ban Nha đoạt chức vô địch.

 

Dưới thời Del Bosque, Tây Ban Nha chơi với nền tảng là những trụ cột từ Real Madrid và Barcelona. Trong giai đoạn cực thịnh của Barca, ông đã khéo léo cân bằng tính chính trị phức tạp trong đội hình vốn đầy những mâu thuẫn vùng miền, mâu thuẫn tư tưởng. Trong giai đoạn từ khi nắm quyền ở Tây Ban Nha đến khi đoạt chức vô địch Euro 2012, La Roja của Del Bosque không hoàn toàn chơi như Barcelona. Họ vẫn thi đấu dựa trên nền tảng là khả năng kiểm soát, chuyền bóng nhưng thực dụng hơn.

 

Sự khéo léo cả trong lẫn ngoài sân cỏ của Del Bosque đã giúp Tây Ban Nha trải qua giai đoạn cực thịnh. Còn những đóng góp của ông đã được ghi nhận bằng tước hiệu Hầu tước mà Hoàng gia Tây Ban Nha trao tặng. Không cần phải là một chiến lược gia truyền bá, cách tân triết lý chiến thuật một cách cao siêu, Del Bosque vĩ đại theo cách riêng của mình. Từ Real Madrid đến Tây Ban Nha, “Ngài râu kẽm” thực sự là một trong những HLV vĩ đại nhất với những giai đoạn thành công mà ông mang lại cho các đội bóng của mình.