Vì sao Salah xứng đáng với một bản hợp đồng mới tại Liverpool?

Fenway Sports Group (FSG) luôn tập trung vào các con số và điều đó cho đến nay vẫn chưa bao giờ thay đổi. Kể cả trong trường hợp của Salah, mọi thứ vẫn phải theo một quy tắc nhất định.

Trên sân cỏ, dữ liệu và phân tích là yếu tố không thể thiếu đối với các đội thể thao thuộc quyền sở hữu của FSG. Những dữ liệu này giúp FSG có thể định hình chiến lược để từ đó đưa ra phương án chiêu mộ và xây dựng đội hình. Tại Liverpool, một đội ngũ chuyên biệt được thành lập dưới sự dẫn dắt của Michael Edwards và Ian Graham để cải thiện thành tích đội bóng, giúp họ giành lại vinh quang ở Premier League và châu Âu.

Bên ngoài sân cỏ, yếu tố cốt lõi đối với John W. Henry, Mike Gordon và Tom Werner - những người điều hành FSG từ Boston đơn giản chỉ là lợi nhuận. Mô hình kinh doanh tự duy trì (một kiểu quản lý tài chính cẩn trọng, chỉ chi tiêu trong phạm vi doanh thu câu lạc bộ tạo ra) tuy rất hiệu quả về mặt tài chính nhưng lại gây không ít sự thất vọng cho người hâm mộ, đặc biệt là khi họ mong muốn đội bóng chi nhiều tiền hơn cho cầu thủ.

Fenway Sports Group (FSG) tin tưởng vào việc sử dụng số liệu và phân tích để đưa ra các quyết định một cách lý trí và khách quan, thay vì bị chi phối bởi cảm xúc hoặc áp lực từ bên ngoài.

Điều này dẫn chúng ta đến trường hợp của Mohamed Salah. Việc gia hạn hợp đồng cho cầu thủ người Ai Cập với các điều khoản tương đương hoặc tốt hơn hợp đồng hiện tại (trị giá khoảng 350.000 bảng/tuần và sẽ hết hạn vào cuối mùa giải) không phải là một quyết định rõ ràng. Khi mùa giải Premier League 2025/26 khởi tranh, Salah sẽ 33 tuổi. Ở độ tuổi này, không có gì để đảm bảo cầu thủ người Ai Cập sẽ có thể lực và phong độ như thời kỳ đỉnh cao phong độ của mình.

Tuy nhiên, quan điểm của người hâm mộ Liverpool - những người đã giương biểu ngữ “FSG. Salah đang giương cung và bắn tên. Hay trao cho Mo một phần thưởng xứng đáng" cũng có lý lẽ rất thuyết phục. Họ cho rằng Salah xứng đáng được trả công xứng đáng với những đóng góp xuất sắc của mình cho tới thời điểm này của mùa giải. Với 10 bàn thắng và 6 kiến tạo sau 12 lần ra sân ở Premier League và 12 bàn thắng + 10 kiến tạo trên mọi đấu trường, Mohamed Salah rõ ràng đang là một trong những cầu thủ có phong độ tốt nhất thế giới vào lúc này.

Sau màn trình diễn ấn tượng để mang về chiến thắng 3-2 trước Southampton vào hôm Chủ nhật vừa rồi, Salah đã đưa ra những bình luận khá thẳng thắn về việc Liverpool chưa có lời đề nghị gia hạn chính thức. Bản thân Salah cũng thẳng thắn chia sẻ rằng anh “có khả năng rời đi nhiều hơn ở lại.” Những chia sẻ này phần nào đó cũng đã tạo thêm áp lực lên FSG.

Vậy, nếu dựa trên tinh thần của FSG là ưu tiên sử dụng dữ liệu để làm cơ sở cho các quyết định của mình, những con số nào sẽ là đủ thuyết phục để chứng minh rằng Mohamed Salah xứng đáng nhận được một bản hợp đồng mới?

Salah có thể không còn tham gia vào các tình huống trong trận đấu nhiều như trước vì phải buộc thay đổi cách chơi do vấn đề tuổi tác, nhưng rõ ràng khi nhìn nhận vào thực tế những gì tiền đạo người Ai Cập làm ở mùa giải này thì nó vẫn là một phong độ quá đỗi kinh ngạc. Nếu ban lãnh đạo của Liverpool đào sâu vào những dữ liệu liên quan, câu trả lời về giá trị của Salah đối với đội bóng sẽ càng trở nên rõ ràng.

Điều đầu tiên cần cân nhắc tới chính là khả năng ra sân thường xuyên của Mohamed Salah. Sự nỗ lực không ngừng của Salah trong việc chăm sóc cơ thể và duy trì thể trạng đã giúp anh gần như luôn có mặt trong đội hình ra sân chính thức (điều này đã được minh chứng rất rõ qua màn ăn mừng cởi áo để phô ra phần cơ bắp trong bàn thắng quyết định trước Southampton).

Trước mùa giải vừa rồi, Salah luôn góp mặt trong ít nhất 34 trận đấu của Liverpool tại giải quốc nội - một con số thực sự là đáng kinh ngạc với một cầu thủ thường xuyên phải nhận những pha va chạm rất nguy hiểm từ hậu vệ đối phương. Dù mùa giải trước, Salah bị dính chấn thương gân kheo làm gián đoạn thời gian thi đấu, nhưng đó cũng chỉ là lần đầu tiên anh bị chấn thương cơ đến mức phải nghỉ thi đấu trong vài tuần liên tiếp.

Nhìn chung, thể lực và khả năng sẵn sàng thi đấu của Salah là điều gần như luôn được đảm bảo. Mohamed Salah đã trở lại ở giai đoạn tiền mùa giải 2024/25 với một thể trạng xuất sắc và ra sân đủ 12 trận tại Premier League mùa này cho Liverpool.

Việc Salah duy trì thể lực tốt và ít khi vắng mặt trong các trận đấu đã tạo điều kiện cho anh liên tục đóng góp vào lối chơi của đội bóng, đặc biệt trong khâu tấn công. Chính nhờ khả năng này, Salah đã đều đặn có được những thống kê vô cùng ấn tượng về cả bàn thắng và kiến tạo qua từng mùa giải kể từ khi gia nhập Liverpool vào năm 2017.

Khởi đầu mùa giải này, Salah đang trên con đường thiết lập nên thành tích ghi bàn tốt nhất tại Premier League kể từ mùa giải đầu tiên của anh thi đấu tại Anfield. Kỷ lục tốt nhất của Salah tại Premier League là khi anh ghi 32 bàn thắng ở mùa giải 2017/18 (hiện tại kỷ lục này đã bị Erling Haaland vượt qua). Tuy nhiên, nếu tính cả thông số bàn thắng và kiến tạo, đây đang là mùa giải thi đấu hiệu quả nhất của Salah tại đấu trường bóng đá Anh.

Khả năng sáng tạo trong lối chơi của Salah cũng ngày được công nhận nhiều hơn. Số pha kiến tạo của anh ở mùa giải này đang trên đà phá đi kỷ lục của chính mình tại Premier League. Chỉ còn thiếu 8 pha kiến tạo nữa trong phần còn lại của mùa giải 2024/25, Mo Salah sẽ chính thức vượt qua kỷ lục 13 kiến tạo có được trong mùa giải 2021/22.

Không thể phủ nhận rằng, vào cuối mùa giải trước, đã có những câu hỏi đặt ra về Salah khi anh gặp khó khăn trong việc ghi bàn và giữ phong độ. Anh chỉ ghi được 7 bàn trong 17 trận cuối cùng - một thông số về cơ bản không phải là quá tệ nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với tiêu chuẩn vốn có của Salah.

Đây là lần thứ hai trong ba mùa giải gần nhất, Salah gặp khó khăn trong việc ghi bàn ở những tháng cuối của mùa giải. Trong mùa 2021-22, anh chỉ ghi được 8 bàn trong các trận cuối cùng của mùa giải. Cả hai trường hợp này đều xảy ra sau khi Salah phải trở về với ĐTQG để tham dự các giải đấu Cúp bóng đá châu Phi (Africa Cup of Nations) trong thời gian giữa mùa giải.

Biểu đồ trên minh họa dữ liệu trung bình lăn trong 900 phút, so sánh số bàn thắng kỳ vọng (xG) mỗi 90 phút với số bàn thắng thực tế mỗi 90 phút, để phân tích phong độ ghi bàn so với kỳ vọng. Màu đỏ biểu thị việc ghi bàn dưới mức chất lượng cơ hội nhận được, trong khi màu xanh biểu thị việc vượt qua kỳ vọng.

Biểu đồ trên sử dụng dữ liệu trung bình trong các chu kỳ 900 phút để so sánh giữa số bàn thắng kỳ vọng mỗi 90 phút (xG) và số bàn thắng thực tế mỗi 90 phút mà một cầu thủ ghi được. Mục đích là để đánh giá phong độ ghi bàn của cầu thủ so với kỳ vọng. Màu đỏ là cho thấy cầu thủ ghi bàn dưới mức chất lượng cơ hội mà họ nhận được; còn màu xanh là biểu thị việc cầu thủ ghi bàn vượt trên mức kỳ vọng.

Kể từ khi gia nhập Premier League, số bàn thắng của Salah cũng có sự dao động nhất định so với chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG). Nó có nghĩa là có khi số bàn thắng của anh vượt mức kỳ vọng, lúc thì thấp hơn kỳ vọng - một đặc điểm mà chúng ta thường thấy ở các tiền đạo.Nhưng trên thực tế, Salah hiếm khi có những giai đoạn mà phong độ ghi bàn bị giảm sút trong một thời gian dài. Điều này cho thấy sự ổn định tương đối cao trong khả năng ghi bàn của anh qua từng mùa giải. Một điều thú vị nữa là, trong bốn mùa giải trước đó, anh thường kết thúc mùa giải với mức sụt giảm nhẹ về thông số ghi bàn so với mức kỳ vọng. Tuy nhiên, ở mùa giải này, xu hướng của biểu đồ đang có phần nghiêng về màu xanh nhiều hơn khi Salah đang có phong độ vượt xa mức kỳ vọng.

Mùa giải này, Salah đã ghi 29% tổng số bàn thắng của Liverpool, nhưng thực tế đây cũng chả phải là điều bất thường kể từ khi anh tới thi đấu tại Anfield. Trong tất cả các mùa (ngoài trừ mùa trước với chỉ 19%), Salah luôn đóng góp ít nhất 20% số bàn thắng của Liverpool trên mọi đấu trường. Thậm chí có những mùa, anh gần chạm mốc 1/3 tổng số bàn thắng của cả đội. Điều này cho thấy Liverpool sẽ phải đối mặt với sự thiếu hụt trầm trọng về bàn thắng nếu như Salah rời đi khi hợp đồng của anh với đội bóng kết thúc.

Sự xuất sắc của Salah không chỉ nằm ở khả năng ghi bàn. Anh đã thích nghi, phát triển và thay đổi liên tục để tiếp tục có những đóng góp quan trọng cho đội bóng ngay cả khi bàn thắng của anh không xuất hiện một cách đều đặn.

Salah thường được mô tả là 'ngôi sao số 1' của Liverpool, là một con quái vật về mặt hiệu suất. Tuy nhiên, trên thực tế, không phải mọi đường bóng hay tình huống tấn công đều nhất thiết phải đi qua chân anh. Anh vẫn nằm trong số những cầu thủ hàng đầu về khả năng tham gia vào các tình huống bóng sống. Bản thân Salah không chỉ đóng vai trò là cầu thủ ghi bàn chính cho Liverpool mà còn thường xuyên hỗ trợ đồng đội bằng những đường kiến tạo hoặc tạo ra cơ hội nguy hiểm - điều khiến anh trở nên toàn diện hơn so với một tiền đạo thông thường. 

Kể từ khi Liverpool triển khai chiến lược 'Liverpool 2.0' vào đầu mùa trước, Salah đã khẳng định mình là một mối đe dọa kép trong tấn công. Đối thủ giờ đây không chỉ phải dè chừng khả năng ghi bàn của anh, mà còn phải đặc biệt chú ý đến khả năng kiến thiết - kỹ năng mà Salah đã hoàn thiện và không ngừng nâng cao qua từng mùa giải.

Trong tập thứ hai của chương trình The Reds Roundtable của Liverpool, Salah đã kể lại một cuộc trò chuyện với cựu huấn luyện viên Arsenal - Arsene Wenger. Cuộc trò chuyện diễn ra từ những ngày đầu anh ở Merseyside, khi Salah đặt câu hỏi với Wenger về sự khác biệt giữa một cầu thủ giỏi và một cầu thủ thật sự xuất sắc là gì?

"Ông ấy (Wenger) nói: ‘Tôi nghĩ một cầu thủ thật sự xuất sắc là người luôn tập trung vào trận đấu, ngay cả khi anh ấy không có đà phong độ tốt nhất. Cầu thủ đó vẫn sẽ hiện diện trên sân cho đến phút cuối cùng hoặc cho đến khi tiếng còi mãn cuộc vang lên’" - Salah nhớ lại.

Chiến thắng 3-2 trước Southampton là ví dụ mới nhất về việc Salah đã bùng nổ đúng vào thời điểm quan trọng. Anh đã tỏ ra khá im ắng ở đầu hiệp hai, nhưng chỉ trong một khoảnh khắc cơ hội lộ ra, Salah đã chớp lấy nó. Một pha thoát xuống loại bỏ pha băng ra của thủ thành Southampton để gỡ hoà 2-2 và sau đó là cú sút phạt đền không thể uy tín hơn nhằm ấn định tỉ số 3-2 cho đội khách.  

Đáng nói hơn, quả phạt đền mà Liverpool được hưởng cũng xuất phát từ một đường chuyền đầy khó chịu bằng chân trái của Salah về phía cột xa. Độ cuộn đầy của trái bóng đã vô tình khiến Sugawara để tay chạm bóng trong nỗ lực lui về để phòng ngự. Đây không phải là lần đầu tiên ở mùa giải này, Salah thực hiện những đường chuyền kiểu như vậy cho các đồng đội tận dụng băng vào ở cột xa. Kỹ năng này đang được coi là vũ khí mới của tiền đạo người Ai Cập khi thi đấu dưới trướng của tân HLV Arne Slot.

Qua mỗi trận đấu, Salah luôn thể hiện tầm quan trọng và khẳng định vai trò không thể thay thế trong đội hình Liverpool. Nhưng không chỉ dừng lại ở đó, anh còn liên tục có những màn thể hiện xuất sắc để khiến giá trị của bản thân tại Liverpool tăng lên theo từng ngày, từng tuần thi đấu.

Nếu Liverpool không thể giữ Salah vì lý do tài chính và để anh ra đi, việc tìm một cầu thủ khác có khả năng đóng góp tương tự sẽ là một nhiệm vụ vô cùng khó khăn. Khả năng ghi bàn và kiến tạo của Salah hiện giờ đang đạt mức rất cao và gần như vượt xa mọi tiền đạo khác ở Châu Âu vào thời điểm này.

Kể từ đầu mùa giải 2022-23, rất ít cầu thủ nào tại 5 giải đấu hàng đầu châu Âu có thể đạt được tỷ lệ bàn thắng và kiến tạo mỗi 90 phút tốt hơn Salah. Đáng chú ý hơn, Salah đang duy trì được điều này khi chơi ở vị trí cánh phải và không phải ở vai trò trung phong tại một giải đấu có tính cạnh tranh cao nhất tại Châu Âu.

Mo Salah là một cầu thủ đặc biệt và nếu Liverpool không thể giữ anh lại, họ sẽ buộc phải tìm phương án thay thế tương đương. Tuy nhiên, đây sẽ phải là một quyết định mang tính chất 'rủi ro có cơ sở' - một quyết định phải thực sự có những tính toán kỹ lưỡng để đặt niềm tin vào một cầu thủ mới có tiềm năng trở thành ngôi sao và gánh vác đội bóng trong tương lai.

Rõ ràng, đây là một phương án hoàn toàn rủi ro so với việc chi một khoản tiền hậu hĩnh cho một người đã khẳng định được đẳng cấp như Salah. Nhìn vào những con số thống kê, việc giữ Salah trong thời gian tới dường như là một quyết định không cần phải đắn đo đến từ FSG.

Tương lai có thể còn nhiều biến chuyển, nhưng rõ ràng ở thời điểm này người hâm mộ Liverpool và có thể là bản thân Salah chỉ trông ngóng vào đúng một tín hiệu về bản hợp đồng mới mà thôi.

Theo Andy Jones và Mark Carey (NY Times)