Vì sao Gabriel Magalhaes mất suất đá chính tại Arsenal?

Làm thế nào mà một trung vệ đã đá chính 73/76 tổng số trận đấu của Arsenal tại Premier League trong 2 mùa giải gần nhất lại phải ngồi dự bị khi mùa giải mới khởi tranh? 

Nên nhớ rằng 3 trận đấu mà Gabriel Magalhaes vắng mặt là do anh nhận án treo giò (dính thẻ đỏ trực tiếp trong trận đấu với Man City ở mùa giải 2021/2022). Điều đó đồng nghĩa với việc chỉ cần trung vệ người Brazil đủ điều kiện ra sân, anh mặc định có một suất trong đội hình xuất phát của HLV Mikel Arteta. Xét tổng thể, trong 2 năm qua, không ai tại Arsenal thi đấu nhiều hơn Gabriel, kể cả thủ thành Aaron Ramsdale. 

Thế nhưng mọi thứ đã thay đổi chóng mặt ở mùa giải năm nay. Thi đấu vỏn vẹn 4 phút trong trận đấu Nottingham Forest, 20 phút trong Crystal Palace, đó là quá ít với người từng là chốt chặn quan trọng bậc nhất ở hàng phòng ngự của Arsenal trong quá khứ. Vậy chuyện gì đang xảy ra với Gabriel?

Thông thường, có 3 nguyên nhân để lý giải cho việc một cầu thủ quan trọng trong đội hình đột ngột phải ngồi dự bị. 

Đầu tiên, cầu thủ đó vi phạm quy định của đội bóng, dính án phạt nội bộ, hay đơn giản là có biểu hiện bất mãn, chống đối HLV trưởng. Đơn cử giống như trường hợp của Cristiano Ronaldo của Manchester United và sau này là Joao Cancelo tại Manchester City. Tuy vậy, cho đến thời điểm hiện tại, hoàn toàn không có bất cứ thông tin gì về việc Gabriel dính án kỷ luật của Arsenal. Và trong trường hợp nếu như Gabriel dính án kỷ luật, không có chuyện một người nổi tiếng cứng rắn như HLV Mikel Arteta nhân nhượng để anh ra sân, dù chỉ là vào sân từ băng ghế dự bị. Trường hợp của Pierre-Emerick Aubameyang trong quá khứ cũng là một minh chứng rõ ràng.

Thứ hai, Gabriel có thể sắp bị bán. So với điều đầu tiên, khả năng này khả thi hơn. Có thông tin cho rằng các ông lớn tại Saudi Pro League đang dành những sự quan tâm nhất định cho trung vệ sinh năm 1997, tuy nhiên mọi thứ vẫn chỉ dừng lại ở mức độ tin đồn. Trước đó, cả Paris Saint-Germain và Real Madrid đã muốn sở hữu Gabriel. Thế nhưng bản thân cựu cầu thủ của Lille tỏ quan điểm bản thân anh và gia đình đang hạnh phúc với cuộc sống tại London. Về cơ bản, Arsenal không chịu áp lực tài chính phải bán đi trụ cột ở trung tâm hàng thủ, đặc biệt trong bối cảnh hàng phòng ngự của Pháo thủ vừa mất Jurrien Timber dài hạn, còn Rob Holding đang trên đường rời Emirates. Nếu Arsenal muốn bán Gabriel, họ cũng chẳng dại gì chờ đến cuối phiên chợ hè để thực hiện điều đó. Bởi khi ấy, rất khó để tìm kiếm một cái tên đủ tầm thay thế cho vị trí của cầu thủ Brazil bỏ lại. 

Thực tế, một chuyên gia săn tin như Fabrizio Romano cũng khá chắc chắn với việc Gabriel sẽ tiếp tục gắn bó với Arsenal, ít nhất là trong mùa giải 2023/2024, với tuyên bố: “Cuộc đàm phán đầu tiên giữa phía Al Ittihad và Gabriel Magalhaes là điều mà cả Arsenal lẫn phía cầu thủ này đều đánh giá là gần như không thể xảy ra. Arsenal không có ý định bán Gabriel Magalhaes, họ xem cậu ấy là trụ cột của đội bóng. Theo nguồn tin của tôi, họ nói rằng có chồng 200 triệu euro đi nữa cũng không thuyết phục được Arsenal bán Gabriel. Gabriel ở lại Arsenal. Rất rõ ràng!”.

Như vậy chỉ còn lại nguyên nhân thứ 3. Đó chính là sự thay đổi chiến thuật của HLV Mikel Arteta khiến Gabriel vô tình trở thành “vật hi sinh”. Điều này diễn ra cụ thể như thế nào?

Một điều khác biệt về Arsenal hiện tại so với chính họ của 1 năm về trước chính là việc chất lượng nhân sự trong tay HLV Mikel Arteta đã được bổ sung đáng kể. Bỏ qua trường hợp của Timber (khả năng cao sẽ bỏ lỡ cả mùa giải vì chấn thương), Declan Rice và Kai Havertz sẽ là những mảnh ghép quan trọng của chiến lược gia người Tây Ban Nha cho chiến dịch 2023/2024. 

Ở trận đấu đầu tiên của mùa giải khi đối đầu với Man City tại Siêu cúp nước Anh, tức trận đấu duy nhất mà Gabriel được lựa chọn đá chính ngay từ đầu, bộ tứ vệ trước khung thành của Ramsdale bao gồm: Ben White, William Saliba, Gabriel và Timber. Trên hàng tiền vệ là sự có mặt của bộ 3 Martin Odegaard, Thomas Partey và Rice. Phía trên họ là Bukayo Saka và Gabriel Martinelli. Havertz được bố trí cao nhất trên hàng công.

Dễ nhận ra, hàng thủ là khu vực ít xáo trộn nhất, với việc Timber sở hữu phẩm chất chơi bóng tương tự Oleksandr Zinchenko. Sự thay đổi chỉ đến ở trên hàng tiền vệ khi Rice đá trám vào vị trí của Granit Xhaka. Tuy nhiên trong 81 phút có mặt trên sân, cầu thủ người Anh chỉ hoàn thành tốt ở nhiệm vụ phòng ngự, chứ chưa tạo ra sự kết nối trong các tình huống lên bóng, điều mà Xhaka làm khá tốt ở mùa giải 2022/2023. Thực tế, đây mới là trận đấu chính thức đầu tiên của Rice trong màu áo đỏ trắng. Hơn nữa, việc Rice bỡ ngỡ khi chơi lệch trái trong sơ đồ 3 tiền vệ trung tâm cũng là điều dễ hiểu, bởi trước đây tại West Ham anh thường thi đấu trong sơ đồ 2 tiền vệ trung tâm. Ngoài ra, vị trí của Xhaka bỏ lại vốn dĩ được nhắm đến dành cho Havertz, còn Rice được cơ cấu để đá như một “số 6”, chơi thấp nhất trên hàng tiền vệ. 

Ở trận khai mạc Premier League gặp Nottingham Forest, HLV Mikel Arteta chỉ có 1 sự điều chỉnh so với cuộc đối đầu với Man City, khi Gabriel ngồi ngoài, nhường chỗ cho Eddie Nketiah. Đẩy một trung vệ lên băng ghế dự bị, thay vào đó trao cơ hội cho một tiền đạo, chỉ một phương án thay thế duy nhất nhưng báo hiệu sẽ có nhiều bất ngờ.

Cụ thể, Partey xuất phát ở vị trí hậu vệ cánh phải, đẩy Ben White vào đá trung vệ. Ý tưởng được đưa ra là việc cầu thủ người Ghana sẽ thường xuyên di chuyển bó vào trong để kết hợp cùng Rice trở thành cặp đôi tiền vệ trung tâm áng ngữ trước mặt bộ ba trung vệ White – Saliba – Timber. Ở vai trò này, Partey có thể phát triển bóng từ phía dưới và hợp thành tam giác phối hợp với Saka và Odegaard bên cánh phải. Bộ ba này thường xuyên hoán đổi vị trí cho nhau. Nói cho đơn giản thì khi không có cả Zinchenko lẫn Timber, Arsenal cần một “Inverted Fullback” chất lượng tương tự. Ben White không thể chơi như vậy, việc kéo Partey xuống là điều được tính đến. Phương án này cho phép Partey vừa có thể hỗ trợ tấn công cũng như vừa tăng cường chất thép cho khu vực trung tuyến. Về cơ bản, Arsenal vẫn chơi với khối đội hình 4-3-3 khi mất bóng và 3-2-5 khi có bóng, giống như mùa giải 2022/2023. Điểm khác biệt chỉ là Pháo thủ phát triển bóng ở hành lang cánh phải nhiều hơn.

Việc Partey thay thế Ben White ở vị trí hậu vệ phải, cho phép Ben White thi đấu lùi sâu hơn, qua đó có thời gian quan sát và tạo ra ảnh hưởng bằng khả năng chuyền dài đa dạng của mình. Mặt khác, Havertz cũng được trả về vị trí “số 8” lệch trái, thay vì tiếp tục đá trung phong.

Ý tưởng của Mikel Arteta là muốn các học trò kiểm soát thế trận bằng khả năng chuyền bóng, thoát pressing tốt của các cầu thủ. Khi một đội bóng kiểm soát được thế trận, họ đồng nghĩa cũng hạn chế được tối đa khả năng gây sát thương từ những tình huống lên bóng của đối thủ.

Điều này tiếp tục được áp dụng trong cả hai trận đấu tiếp theo với Crystal Palace và Fulham. Gabriel mất suất đá chính, bởi đơn giản anh không đảm nhận vị trí trung vệ giữa tốt bằng Saliba, đồng thời cũng không thể phát huy tối đa điểm mạnh cần có ở vị trí hậu vệ lệch trái như Timber hay Takehiro Tomiyasu. Hậu vệ người Nhật Bản dù thiếu đi một vài phẩm chất trong khâu hỗ trợ tấn công, nhưng sự đa năng khi có thể tròn vai mọi vị trí ở hàng thủ là lý do để anh được lựa chọn.

Tuy vậy, bất cứ thử nghiệm nào cũng mang đến rủi ro. Khi mà hàng tấn công chưa thể vận hành trơn tru thì hàng thủ của họ lại liên tiếp mắc lỗi. Trải qua 2 trận đấu trên sân nhà trước những đối thủ dưới tầm, thế nhưng các học trò của Mikel Arteta lại thủng lưới tới 3 bàn.

Trong bàn thua lãng xẹt ngay phút đầu tiên trước Fulham, khi Partey di chuyển vào trung lộ, Ben White dạt cánh phải hỗ trợ Saka, đường chuyền tai hại của Saka thẳng về trung tâm hàng phòng ngự vô tình đặt Saliba vào thế đơn độc trước sự áp sát cực nhanh của 2 cầu thủ đối phương. Bàn thua thứ 2 đến từ một tình huống cố định, khi hàng thủ của Arsenal để Joao Palhinha thoải mái băng cắt dứt điểm ghi bàn. Lúc này người ta mới thấy giá trị của một trung vệ thuần thúy như Gabriel – một người sở hữu nền tảng thể chất vượt trội, rất giỏi trong các tình huống bọc lót và không chiến. Không phải ngẫu nhiên sau khi Palhinha ghi bàn, một góc máy quay hướng đến Gabriel với khuôn mặt trầm ngâm trên băng ghế dự bị. 

Trận hòa 2-2 trong thế hơn người của Arsenal chẳng khác gì một trận thua. Các Gooners bắt đầu lo lắng với sự khởi đầu nhọc nhằn của đội bóng sau 3 vòng đấu đầu tiên. Liệu phải chăng căn bệnh “nghĩ nhiều” của Pep Guardiola đã ảnh hưởng trực tiếp đến Mikel Arteta. Nên nhớ rằng không phải sự thay đổi nào cũng là đúng đắn. Arsenal sắp đối đầu với Man Utd và có lẽ đã đến lúc Mikel Arteta cần đưa Gabriel trở lại trung tâm hàng phòng ngự để đá cặp với Saliba. 

Đức Thịnh