Unai Emery & Aston Villa: Bên trong sự chuyển mình đầy kinh ngạc

Chẳng ai có thể nghĩ một đội bóng dưới thời Steven Gerrard còn phải nhờ đến hiệu số bàn thắng mới thoát khỏi vị trí xuống hạng lại có thể bứt phá lên ở nửa sau của mùa giải và giờ là cạnh tranh trực tiếp cho một suất đá Champions League. Đội bóng ấy thậm chí còn tham vọng hơn theo lời của Pep khi ông nói Aston Villa hoàn toàn có thể cạnh tranh chức vô địch Premier League.

Trong phòng gym đã được tân trang lại ở sân tập của Aston Villa , các cầu thủ vẫn tập luyện rất chăm chỉ để rèn luyện sức mạnh và sự linh hoạt. Đó đều là những hoạt động mà đội bóng nào cũng có nhưng việc phát triển mối liên kết trong đội mới là một phần quan trọng giúp cho Aston Villa có một phong độ đáng kinh ngạc kể từ thời điểm Unai Emery về cầm quân.

Và ở trong phòng tập ấy, chúng ta lại thấy một cảnh tượng có lẽ đã rất quen thuộc với cầu thủ của Aston Villa đó là Unai Emery chạy hàng dặm trên máy chạy bộ. Người bình thường khi chạy bộ sẽ thường nghe nhạc hoặc podcast, nhưng với Unai Emery thì lại hoàn toàn khác lạ. Ông không dùng nhạc để tập luyện mà lại sử dụng thời gian trên máy chạy để xem lại video các trận đấu của đối thủ sắp tới của Aston Villa.

Sở dĩ Unai Emery tận dụng thời gian như vậy là ông muốn tìm đến những công thức, những lỗ hổng và cả điểm yếu của đối phương để Aston Villa có thể khai thác một cách triệt để.

Sau khi nghiên cứu xong những băng ghi hình, ông sẽ truyền đạt lại cho các học trò bằng một video phân tích dài khoảng 1h15' để giúp họ có thể hiểu những thông điệp ông muốn nói.

Tập trung và cải thiện các chi tiết nhỏ là chủ đề cơ bản trong 13 tháng kể từ khi Emery được bổ nhiệm. Và việc đánh bại đương kim vô địch Man City và Á quân mùa trước là Arsenal trong vòng 4 ngày là đủ để chúng ta thấy sự tiến bộ vượt bậc của Aston Villa sau khi bổ nhiệm Unai Emery.

Tuần vừa qua có thể coi là một "tuần khó khăn nhất" với Aston Villa khi họ phải chạm trán với đương kim vô địch Man City và á quân Arsenal trong vỏn vẹn có 4 ngày. Nhưng việc giành trọn 6 điểm trước hai đội bóng cạnh tranh ngôi vô địch mùa trước khiến Aston Villa giờ đây đang tiến vào vùng lãnh thổ mà họ chưa bao giờ nghĩ tới. Đó chính là việc cạnh tranh cho một vị trí thi đấu tại Champions League.

Villa Park đã biến mình trở thành một biểu tượng của sự hồi sinh của Aston Villa khi giúp đội bóng trở thành một trong những CLB thi đấu tốt và hiệu quả nhất trên sân nhà ở Premier League. 

Chẳng ai có thể nghĩ một đội bóng dưới thời Steven Gerrard còn phải nhờ đến hiệu số bàn thắng mới thoát khỏi vị trí xuống hạng lại có thể bứt phá lên ở nửa sau của mùa giải và giờ là cạnh tranh trực tiếp cho một suất đá Champions League. Đội bóng ấy thậm chí còn tham vọng hơn theo lời của Pep khi ông nói Aston Villa hoàn toàn có thể cạnh tranh danh hiệu Premier League.

Unai Emery coi trận thua 2-4 trước Arsenal hồi tháng Hai là một bước ngoặt cho đội bóng. Bất chấp những bình luận công khai, trận đấu với đội bóng cũ là trận mà Emery khao khát chiến thắng bậc nhất. Chính vì vậy, ông rất tức giận với cách đội bóng mình dẫn dắt trùng xuống sau khi mở tỉ số để rồi Arsenal lội ngược dòng thắng ngược ngay tại Villa Park. Sau trận đấu và ở một số cuộc họp của đội bóng, Unai Emery đã khẳng định một cách dứt khoát với các cầu thủ rằng lỗi lầm ở trận thua trước Arsenal không thể lặp lại.

Emery nhận xét Aston Villa đã chơi bóng dài quá nhiều lần, các cầu thủ phòng ngự thì liên tục phá bóng để đảm bảo an toàn chứ không cố gắng kiểm soát bóng và áp đặt lối chơi lên phía đội khách. Ông rao giảng rằng việc nắm được quyền kiểm soát bóng sẽ giúp cả đội bớt phải đối mặt với những tình huống dẫn đến bàn thắng hơn. Dường như thất bại 2-4 ngày hôm ấy trước Arsenal đã cho Unai Emery một ấn tượng sâu đậm về việc kiểm soát thế trận bởi ở phòng họp báo sau chiến thắng trước Man City ông vẫn cứ nhắc nhớ về nó như một lẽ tự nhiên.

Trận thua ngày hôm đó đã cách đây gần 10 tháng và cũng là lần gần nhất Aston Villa để thua trên sân nhà Villa Park. Cũng chính nhờ trận thua ngày hôm đó mà giờ đây Aston Villa đang có những bước chuyển mình được coi là ấn tượng nhất của Premier League. 

Trước ngày đánh bại Man City, Unai Emery cũng có những sự chuẩn bị khác lạ so với thông thường. Ông muốn các cầu thủ của mình tập luyện vào buổi sáng trước trận đấu và tìm hiểu chi tiết về đối thủ. Buổi tập ấy diễn ra ở cường độ thấp, chủ yếu tập trung vào lối chơi ban bật nhỏ và xoay chuyển giữa các đội hình để đảm bảo cả đội sẽ biết cách triển khai những thứ mà Unai Emery đã truyền đạt để xoáy sâu vào điểm yếu của Man City.

Và một hàng tiền vệ 4 người đầy linh hoạt liên tục hoán đổi vị trí đã giúp Aston Villa có thể luân chuyển bóng tốt hơn từ phía sau và khiến Man City thực sự phải "thở dốc" ở khu vực trung tuyến. Việc tung ra một đội hình và chiến thuật chơi bóng như vậy càng minh chứng cho việc nghiên cứu dài hạn của Emery và ban huấn luyện đã có được sự thành công.

Trước khi chính thức chuyển từ La Liga bên Villarreal vào cuối tháng 10 năm ngoái, Emery đã tổng hợp hồ sơ chi tiết của từng cầu thủ tại quê nhà Tây Ban Nha. Ông ấy đã kêu gọi các trợ lý từng hợp tác với mình cùng đến Anh để tập hợp các cảnh quay về các trận đấu trước đó và clip về từng cầu thủ. Và từ cách tổng hợp này, Unai Emery và cộng sự của mình đã tìm ra nhiều điểm thiếu sót trong đội hình mà ông được kế thừa từ Steven Gerrard trong đó hàng phòng ngự chính là vấn đề cần được giải quyết đầu tiên. 

“Với Gerrard, tập luyện chỉ là tập luyện” một nguồn tin thân cận với cầu thủ Villa cho biết. “Nhưng Emery rất chi tiết, giống như khi ông ấy còn ở Arsenal. Ông ấy vẫn huấn luyện các cầu thủ hàng ngày và nói về mọi khía cạnh của bóng đá đồng thời củng cố những thói quen tốt trên sân tập cho đến thời điểm nó bắt đầu có tác dụng trên sân. Sau những buổi tập đó, các cầu thủ tin bắt đầu tin vào phương pháp của Emery và từng bước thực hiện chính xác những gì ông ấy yêu cầu họ làm trong mọi trận đấu.”

Không chỉ mang tới những phương án tấn công mới mà Unai Emery còn giúp hàng phòng ngự có sự hiện diện của Tyrone Mings và Konsa trở nên chắc chắn hơn. Emery muốn cả hai cầm bóng tốt hơn và phải bảo vệ được khu vực phòng ngự họ đảm nhiệm. Và nhờ vào những phân tích chi tiết tới từ Emery nên giờ bộ đôi trung vệ của Aston Villa đã thi đấu mạch lạc và tự tin hơn rất nhiều.

Các cầu thủ đã ghi nhận sự tương phản ngay lập tức trong quá trình tập luyện giữa Gerrard và Emery. Mọi thứ dường như đã thay đổi hoàn toàn chỉ sau một đêm, các cầu thủ cảm nhận được đẳng cấp của hai huấn luyện viên là hoàn toàn khác nhau. Emery biết chính xác những gì ông ấy muốn ở đội bóng của mình, trong khi Gerrard được cho là luôn tìm kiếm những “khoảnh khắc kỳ diệu” từ một cá nhân cầu thủ.  

Trong trận thua 0-3 trước Fulham vào hồi tháng 10, Gerrard chỉ biết ngồi thẫn thờ cùng trợ lý Gary McAllister. Cả hai đều không nhận ra đó là những giờ phút cuối cùng họ được làm việc cùng Aston Villa. Việc thiếu người truyền lửa còn tệ hại đến mức mà một người được coi là dè dặt và trầm tính như Ollie Watkins cũng phải tổ chức một cuộc họp nhỏ trên sân để tiếp thêm tinh thần cho cả đội thi đấu nốt những phút còn lại.

Nhưng ở triều ngược lại, Unai Emery lại mang một phong cách hoàn toàn khác. Ông liên tục bám sát đường biên để hướng dẫn cả đội qua từng nhịp bóng. Nguồn tin thân cận với Aston Villa cho rằng đó chính là một khía cạnh để nhìn ra tính cách toàn tâm toàn ý của Emery, ông luôn cảm thấy "ám ảnh" về việc phải tận dụng mọi lợi thế từ đường biên vào từng pha bóng.

Trong những ngày đầu ở Villa, Emery sẽ làm việc tại Bodymoor Heath - sân tập của Villa cho đến tận 10 giờ tối. Người bạn thân của anh ấy, và hiện là giám đốc bóng đá của câu lạc bộ - Damian Vidagany đã đi cùng Emery và nói đùa rằng thói quen về đêm của họ sẽ khiến các nhân viên an ninh cảm thấy hơi khó chịu khi không được nghỉ ngơi đúng giờ. Emery có xu hướng làm việc từ 7 giờ sáng đến 7 giờ tối nhưng có xu hướng ở lại muộn hơn để nghiên cứu thêm cho trận đấu tiếp theo. Mặc dù việc trở về nhà vào ban đêm đã giảm bớt đi một chút, nhưng đến bây giờ cường độ làm việc của Emery thì vẫn duy trì đều đặn như vậy. 

Với Unai Emery, việc đạt được kết quả nhanh chóng là yếu tố quan trọng trong việc thu hút các cầu thủ có đẳng cấp cao về đội bóng. Các cầu thủ sau khi gia nhập đội bóng sẽ nhìn ra được kế hoạch dài hạn của Emery và nghiêm túc tuân thủ kế hoạch của vị chiến lược gia người Tây Ban Nha.

Giai đoạn tiền mùa giải đầu tiên dưới thời Emery vào mùa hè này có lẽ khiến Aston Villa cảm thấy bị tiêu hao nhiều năng lượng nhất. Việc di chuyển nhiều (bao gồm chuyến du đấu ba trận ở Mỹ) với nhiều trận khởi động tạo ra rất ít thời gian nghỉ ngơi. Điều này khiến các cầu thủ phải nỗ lực hơn rất nhiều tăng cường thể lực và làm việc với năng suất nhiều hơn thời còn thi đấu dưới thời Gerrard. Đã có một vài vấn đề sau trận giao hữu với Valencia, nhưng xét về tình hình chung các cầu thủ và đội ngũ của Villa vẫn thu về được những điều cần thiết trước khi mùa giải bắt đầu.

Việc vượt qua giới hạn về mặt thể chất một lần nữa được minh họa khi Emery lựa chọn 11 cái tên thi đấu với Arsenal trùng khớp với đội hình với đá với Man City. Đó là quyết định chưa đầy 72 giờ sau tiếng còi chung cuộc với Man City. “Tôi đang nghĩ đến việc thay đổi đội hình xuất phát, nhưng trước trận đấu với Arsenal mọi cầu thủ đều nói rằng họ vẫn hoàn toàn khoẻ mạnh để chiến thêm trận nữa".

Emery muốn xây dựng một tâm lý tốt nhất trong toàn bộ câu lạc bộ. Các nhân vật cấp cao liên quan đến các vấn đề bóng đá cho biết các khía cạnh khác của đội bóng đang phải cố gắng bắt kịp để đạt được tiến bộ song song với sự thành công của Aston Villa dưới thời Emery. Điều này cũng được phản ánh rõ nét trong việc chiêu mộ cầu thủ của Villa, nơi mà Emery và Vidagany đã cùng nhau không bằng lòng với chính sách ký hợp đồng với cầu thủ ở giải hạng hai của đội bóng.

Ở tháng Giêng vừa rồi, Unai Emery cũng được đội bóng cho tự do tuyển quân và xử lý những mục tiêu mà ông ấy cần cho đội bóng của mình. Việc Emery bị sa thải khỏi Arsenal vào tháng 11 năm 2019 đã khiến ông ấy bị tổn thương sâu sắc. Đó là một diễn biến mà Emery không thể lường trước và ông cảm thấy thực sự choáng váng trước sự sụp đổ niềm tin của ban lãnh đạo về mình chỉ sau 18 tháng.

Chính vì vậy trong lần thứ 2 làm việc tại Anh, Emery đã đặt ra một kế hoạch để xây dựng một tập thể đủ vững chắc nhằm chống chọi với sự sa sút về mặt phong độ và quan trọng hơn là xây dựng câu lạc bộ theo phong cách của Emery. Cả ông và Vidagany đều có chung quan điểm rằng sở hữu một tập thể ổn định còn tốt hơn nhiều so với việc có tiền để tiêu.

Hai nhân vật đồng sở hữu đội bóng là Sawiris và Wes Edens rất hào hứng với dự án của Emery và họ muốn hỗ trợ ông một cách tốt nhất có thể. Điều đó đến khi họ chứng kiến ông đã giúp đội bóng từ đang phải vật lộn ở vị trí cầm đèn đỏ lên tới vị trí của một đội bóng được dự Conference League trong vòng vỏn vẹn có nửa mùa giải. Ban lãnh đạo của Aston Villa giúp Emery có thêm nhiều sự chủ động hơn trong công tác huấn luyện khi mang về những trợ lý nói tiếng Tây Ban Nha, trong đó nổi bật là giám đốc thể thao - Monchi. 

Trước thời điểm Emery tới với Aston Villa, cả Edens và Sawiris đều không tham dự nhiều trận đấu của Aston Villa. Tuy nhiên, điều này đã thay đổi hoàn toàn khi họ chứng kiến những chiến thắng mà Emery mang lại cho Aston Villa. Sau những trận thắng gần đây, Sawiris đã có mặt ở sân vận động để vỗ tay chào đón các cầu thủ của Villa bước ra sân thi đấu. Và để đáp lễ cho sự nhiệt tình đó của ban lãnh đạo, Emery cùng đội ngũ của mình cũng đã đến Mỹ để dự khán một trận đấu bóng rổ của đội Milwaukee Bucks - đội bóng mà Edens là đồng sở hữu.  

Với mong muốn đem lại tất cả những gì Emery muốn, công ty cổ phần của Edens và Sawiris  - V Sports còn tuyến bố hợp tác với CLB Real Union ở Tây Ban Nha vào tháng trước. Đội bóng này đã được Emery và anh trai của ông mua lại cổ phần để kiểm soát đội bóng quê nhà, nơi ông nội và bố của Emery thi đấu từng thi đấu. Điều này giúp Emery có thể chia sẻ thêm những triết lí của mình với Real Union nhằm cải thiện cơ cấu bóng đá tại đây.

Mặc dù có nhiều nhận định cho rằng chủ sở hữu Aston Villa đang trao quá nhiều quyền lực cho Emery nhưng quan điểm của giới chủ lại tỏ ra kiên định với suy nghĩ Emery sẽ là người thành công và không rời bỏ đội bóng.

Bạn thân của Emery - Vidagany nói : “Bạn không thể biết Aston Villa đã may mắn thế nào khi có được giới chủ như vậy. Từ một câu lạc bộ truyền thống ở Tây Ban Nha đến Aston Villa, các ông chủ đều hiểu họ đang làm những gì. Điều này không hề dễ dàng bởi sự quan tâm của nhà đầu tư đôi khi còn lớn hơn sự hiểu biết của đội bóng.

“Những gì chúng tôi tìm thấy ở đây là các ông chủ cam kết việc đầu tư tài chính và trân trọng di sản của Aston Villa. Chúng tôi đã biết ngay từ giây phút đầu tiên chúng tôi sẽ không trở thành Manchester City hay Manchester United , nhưng chúng tôi biết rằng nếu chúng tôi chuyên nghiệp và giải thích rõ ràng những kế hoạch mà mình đặt ra, các ông chủ sẽ ủng hộ chúng tôi hết mình.”

Một trong những cuộc điện thoại đầu tiên mà Emery thực hiện trước khi gia nhập Villa là cho Vidagany, người ban đầu đi cùng ông với tư cách là trợ lý riêng. Vidagany được giao nhiệm vụ xử lý các khía cạnh quản lý ngoài sân tập, kết nối nhiều bộ phận trong câu lạc bộ và đảm bảo sự liên kết xuyên suốt giữa các bên. Sau đó sự xuất hiện tiếp theo của đồng nghiệp cũ Monchi ở Sevilla đã giảm bớt gánh nặng công việc cho cả hai. Emery và Vidagany sau đó chỉ đảm nhận các cuộc đàm phán chuyển nhượng và đóng vai trò là người giải đáp mọi thắc mắc liên quan tới đội bóng.

Vidagany là một người giao tiếp minh bạch và thẳng thắn trong các giao dịch với các cầu thủ và người đại diện. Ông thông báo cho họ qua email và trong các cuộc họp nếu họ tìm kiếm một câu lạc bộ khác. Mùa hè này, ông nói với một số cầu thủ rằng họ có thể rời đi nếu đến đại bản doanh của Aston Villa cùng với đại diện của đội bóng mới, đồng thời nêu rõ các loại phí mà câu lạc bộ yêu cầu trong từng trường hợp.

Emery, Vidagany và Monchi đã hình thành một 'tam giác quyền lực' và chịu trách nhiệm đưa ra các quyết định quan trọng liên quan đến bóng đá tại Aston Villa. Họ có mối quan hệ thân thiết, cùng ăn sáng và làm việc tại văn phòng chung được chia thành ba phòng. Giữa ba người vẫn có một niềm tin rằng Aston Villa có thể trở thành một kẻ thách thức cho những danh hiệu ngay cả khi có sự chênh lệch về nguồn lực kinh tế giữa họ và các đội bóng lớn trong nước.

Emery đã thuê một số trợ lý nói tiếng Tây Ban Nha mà ông hoàn toàn tin tưởng, bao gồm trợ lý Pako Ayestaran, người từng làm việc ở Premier League trước đây dưới thời Rafa Benitez tại Liverpool từ 2004-07 – thời điểm Lữ đoàn đỏ vô địch Champions League. Việc bổ nhiệm Ayestaran đang được coi là một trong những quyết định sáng suốt nhất của Emery bởi với kinh nghiệm của ông đã có giúp Emery có thêm tiếng nói trong ban huấn luyện của Aston Villa.

Một nhân sự đáng tin cậy khác là huấn luyện viên thủ môn Javi Garcia. Thủ thành Emiliano Martinez đã mời Garcia đến dự lễ trao giải Ballon D'or gần đây, nơi anh được vinh danh là thủ môn xuất sắc nhất thế giới. Garcia sẵn sàng sử dụng các công nghệ và dữ liệu khác nhau để thay đổi cách huấn luyện và đạt được lợi ích bên trong khả năng cản phá và phân phối bóng của Emi Martinez.

Emery cũng thích đưa những trợ lý làm việc tại sân tập Bodymoor Heath đi ăn trưa và ăn tối. Việc làm nhỏ này đã giúp nuôi dưỡng tinh thần đoàn kết tại một nhà hàng mà cả đội thường hay lui tới ở ngoại ô phía bắc Birmingham.

Mạng lưới hỗ trợ bên ngoài sân tập cũng rất quan trọng trong việc hỗ trợ Unai Emery huấn luyện cầu thủ.

Phil Roscoe, người đứng đầu bộ phận chăm sóc cầu thủ luôn sẵn sàng giúp đỡ bất cứ lúc nào với mọi cầu thủ của Aston Villa. Sofia Allen, một nhân viên chăm sóc cầu thủ khác của Villa, người nói được nhiều thứ tiếng và đã giúp các bản hợp đồng mới từ nước ngoài của Aston Villa ổn định cuộc sống. Và nổi bật trong đó là Diego Carlos, một người biết rất ít tiếng Anh khi gia nhập Aston Villa vào giai đoạn tiền mùa giải 2022. Trung vệ người Brazil sau đó đã có một thời gian rất khó khăn khi dính chấn thương nặng (đứt gân Achilles) chỉ trong lần ra sân thứ hai cho câu lạc bộ vào tháng 8, đồng thời phải giúp gia đình và các con ổn định cuộc sống tại Anh sau khi chuyển đến từ Tây Ban Nha. 

Việc nâng cấp cơ sở hạ tầng cục được thực hiện một cách nghiêm túc trong năm qua. Câu lạc bộ hiện tự hào có cơ sở đào tạo hiện đại, đã được tân trang lại với nhiều trang thiết bị mới, có khu phức hợp học viện và đang thúc đẩy kế hoạch tăng sức chứa 42.000 chỗ ngồi của Villa Park lên 50.000 chỗ ngồi.

Sự tăng trưởng một cách chóng mặt như vậy không thể có nếu Villa không thể mang lại mức độ ổn định cho Emery. Đặc biệt là khi giới chủ của đội bóng nắm rõ tình hình hiện tại và chỉ ra tình trạng rối ren đang tồn tại ở những đội bóng khác tại Premier League như Chelsea hay Manchester United.

Các cầu thủ Aston Villa đã được nghỉ hai ngày sau chiến thắng kỷ lục thứ 15 liên tiếp trên sân nhà trước khi chuẩn bị cho trận đấu cuối cùng tại vòng bảng của Conference League. Chiến công mang tính lịch sử đó là một dấu hiệu cho thấy nền tảng mới đang được khai phá dưới thời của nhà cầm quân Unai Emery.

Nguồn: Unai Emery and Aston Villa: Inside a stunning transformation - Jacob Tanswell and Gregg Evans (The Athletic)