UEFA đã giương cờ trắng đầu hàng trước PSG như thế nào và câu hỏi về sự trong sạch của tổ chức bóng đá quyền lực nhất châu Âu (P1)

Trong một mùa hè mua sắm thả phanh vào năm 2017, Paris Saint-Germain đã thực hiện hai thương vụ được công nhận là đắt giá nhất trong lịch sử bóng đá, chi ra hơn 400 triệu Dollar để mang hai tiền đạo lừng danh Neymar và Kylian Mbappé về với “đội hình toàn sao” của nhà vô địch nước Pháp. 

Đối với người ngoài, những bản hợp đồng này – không hề được bù đắp bởi doanh số bán ra có giá trị tương đương hay một khoản doanh thu tài trợ khủng lồ - đơn giản là đã hoàn toàn làm trái với thứ mà bóng đá châu Âu gọi bằng cái tên “Luật công bằng tài chính.” Những luật lệ đó, được tạo ra nhằm giảm bớt tình trạng nợ nần của các câu lạc bộ, và tạo ra một sân chơi cân bằng trong một thời đại mà các đội bóng đang được các tỷ phú và thậm chí là cả một quốc gia rót tiền vào, yêu cầu họ phải cân bằng giữa việc chi tiêu với doanh thu kiếm được. 

Một cuộc điều tra về PSG đã được tiến hành. Một bản báo cáo đã được rút ra. Vào tháng 6 năm ngoái, khi nó được đặt trên bàn làm việc của José Narciso da Cunha Coleues, cựu thẩm phán tại một tòa án hàng đầu châu Âu và là chủ tịch của ban hội thẩm UEFA, chuyên đảm nhận việc xử phạt những đội bóng phá vỡ các quy tắc về tài chính, ông đã nhận ra rằng vị điều tra viên chính đã để cho PSG được trắng án. 

Vì vậy, sau khi một thành viên khác trong ban hội thẩm của ông xem qua báo cáo trên, Cunha Rodrigues đã gửi trả lại hồ sơ và yêu cầu người điều tra viên kia, chính là cựu thủ tướng Bỉ Yves Leterme, xem xét lại vụ án này. Khi thực hiện động thái đó, ông cũng đã tự đặt ra những câu hỏi về một số kết luận của Leterman.

“Quyết định đóng lại vụ án này sẽ là một sai lầm nghiêm trọng,” Cunha Rodrigues viết.

Các chi tiết của cuộc điều tra về PSG kéo dài gần 1 năm trời mà UEFA đã tiến hành và cuộc đấu tranh để phản đối kết luận của nó, đã được đính kèm trong những tài liệu mà New York Times công bố, chúng đã cho thấy quyết định của các nhà điều tra của UEFA về việc xác nhận trắng án cho câu lạc bộ đang được tài trợ bởi Qatari, và cũng là một trong những đội bóng tiêu tiền mạnh tay nhất thế giới thể thao.

Ngoài ra, các tài liệu đó cũng tiết lộ việc UEFA đã xuất hiện và đánh chìm cuộc điều tra của chính họ như thế nào, cũng như cái cách mà PSG đã sử dụng một chiêu trò để tránh được cái viễn cảnh về một án phạt nặng nề, và bảo vệ giấc mơ của họ trong việc vươn đến đỉnh cao tại giải đấu danh giá nhất bóng đá châu Âu: Champions League.

Chiến thắng của PSG đã mang một ý nghĩa rất to lớn, cũng như liên hệ mật thiết với một vụ án khác ở hiện tại – Nhà vô địch Premier League, Manchester City, đội bóng đã nổi lên nhờ sự tài trợ của một thành viên trong gia tộc hoàng gia Adu Dhabi, dòng tộc quyền lực nhất UAE, giờ đây cũng đang phải đối mặt với một cuộc điều tra tương tự vì bị nghi ngờ là đã có những sai phạm về mặt tài chính – và thậm chí là ngay cả tương lai của “luật công bằng tài chính”, cũng như khả năng và sự sẵn sàng của UEFA để có thể thực thi nghiêm chỉnh các nguyên tắc mà nó đề ra. 

“Có những câu lạc bộ không thèm quan tâm đến doanh thu thực sự của họ khi họ muốn ký hợp đồng với một cầu thủ, bởi vì họ đang được rót tiền bởi cả một quốc gia,” Javier Tebas, Chủ tịch giải vô địch quốc gia Tây Ban Nha, cho biết vào tháng 5. “Điều đó đã buộc các câu lạc bộ khác lâm vào một tình huống kinh tế ‘đứng trên bờ vực’. Nó làm mất đi sự cân bằng của toàn bộ cấu trúc nền bóng đá châu Âu.” 

Trong những động thái phản kháng của PSG ở vụ án của năm 2017, họ đã lập luận rằng các bảng hợp đồng tài trợ khủng với những tên tuổi lớn tại Qatar, như Công ty viễn thông Ooredoo, Ngân hàng quốc gia Qatar và quan trọng nhất, là với Tổng cục du lịch Qatar, đã giúp cho kế hoạch mang về Neymar và Mbappé – cũng như những ngôi sao đẳng cấp khác – trở nên hoàn toàn khả thi.

Nhưng bằng những lời lẽ thẳng thắn, đanh thép, không hề che giấu sự hoài nghi, Cunha Rodrigues đã không đồng ý với những kết quả tính toán được trình bày bởi Leterme trong báo cáo mà ông này đưa ra, thứ đã hoàn toàn nghiêng về phía câu lạc bộ thủ đô Paris và công nhận rằng họ đang ở trong giới hạn thua lỗ được các luật của UEFA chấp nhận. 

Điều đó, theo Cunha Rodrigues đã viết, chính là một hành động: “Đối địch với lợi ích của những đội bóng cạnh tranh trong các giải đấu của UEFA, nhằm giúp cho một câu lạc bộ có thể tiếp tục giữ vững được lợi thế tài chính to lớn của họ, bằng hành vi cố tình làm sai các quy định trong luật của điều tra viên trưởng.”  

Nhưng sẽ không có thêm một cuộc điều tra nào được tiến hành nữa, và quyết định của Leterme cũng không hề được mang ra phân tích lại. PSG đã kháng nghị quyết định mà phòng xét xử của Cunha Rodrigues đưa ra, khi ông định gửi trả lại toàn bộ hồ sơ, và đưa vụ việc này lên Tòa Án Trọng Tài Thể Thao (CAS). Ở đó, họ lập luận rằng đã có một procedural error (lỗi sai về trình tự pháp lý) diễn ra và yêu cầu phải giữ nguyên quyết định của Leterme. UEFA đã đứng về phía PSG, đồng ý với cách giải thích các quy tắc của câu lạc bộ nước Pháp, và chấp nhận đơn kháng nghị của họ. Vụ án được đóng lại, phe của Cunha Rodrigues hoàn toàn tất bại. 

Trong một bản tuyên bố, UEFA đã khẳng định họ “hoàn toàn tin tưởng” vào những công việc được đảm nhận bởi Leterme và Cunha Rodrigues, cũng như chỉ ra rằng các ủy ban mà hai người họ điều hành là hoạt động hoàn toàn độc lập với nhau.  

“Do đó, không phải lúc nào quan điểm của các thành viên ở một chamber cũng giống với quan điểm của các chamber khác,” họ lập luận.

Các chi tiết xung quanh quyết định công nhận trắng án cho PSG vào năm 2018 đã hoàn toàn bị che giấu trong bóng tối, nhưng các tài liệu được tờ The Times xem xét đã cho thấy, ít nhất, các nhà vô địch nước Pháp đã có một màn thoát hiểm ngoạn mục bằng cách lách qua cánh cửa hẹp. Nhưng kết quả của vụ án này đã dẫn đến một sự xem xét, nhìn nhận kỹ lưỡng, chi tiết hơn về mối quan hệ chặt chẽ giữa các chủ sở hữu Qatari của PSG và UEFA. Chủ tịch của PSG, Nasser al-Khelaifi, hiện đang có một ghế trong ủy ban điều hành của UEFA, đồng thời cũng là ông chủ của belN Media Group, một đơn vị truyền hình có trụ sở tại Qatar đã chi ra hàng tỷ đô để mua bảng quyền truyền hình từ UEFA và các đối tác khác. 

PSG đã luôn bị gắn chặt với hình ảnh của một đội bóng tầm thường cho đến khi được mua lại bởi Qũy đầu tư thể thao Quốc Gia Qatar, Qatar Sports Investments, vào năm 2011. Sau khi giành được quyền đăng cai World Cup 2022 một năm trước đó, quốc gia vùng Vịnh nhỏ bé này đã mong muốn tạo ra một siêu câu lạc bộ (superclub) có thể thách thức những tên tuổi đẳng cấp nhất đang đứng đầu thế giới bóng đá như Real Madrid, Barcelona, Bayern Munich, và Manchester United.

Họ ngay lập tức chi tiêu mạnh tay, vung tiền thả phanh để có thể xây dựng một đội bóng, và một tổ chức, có khả năng hoàn toàn áp đảo các đối thủ trong nước và chinh phục những danh hiệu cao quý nhất của bóng đá châu Âu. Vào năm 2017, dường như họ đã rút ra kết luận rằng, Neymar và Mbappé là hai ngôi sao có thể đưa họ lên đỉnh cao của thế giới bóng đá. 

Những thương vụ bom tấn, vung tiền thả phanh này đã đi ngược lại với các quy định về tài chính của UEFA - vốn đã có hiệu lực từ vài năm trước đó. Làm thế nào – một câu hỏi mà các nhà phê bình và các đối thủ của họ luôn thắc mắc – PSG có thể lập nên những kỷ lục chuyển nhượng thế giới, không chỉ một mà là đến hai lần, nhưng vẫn được công nhận là “không hề trái luật” ?

Giải pháp mà đội bóng này sử dụng – cũng như Manchester City, câu lạc bộ đang mang hàng loạt những ngôi sao hàng đầu thế giới về đội hình, với cùng một cách tiêu tiền tương tự như PSG – là ký kết một loạt các bảng hợp đồng tài trợ và kết giao với những doanh nghiệp liên kết với chủ sở hữu của họ. Có một sự kiện rất nổi bật: Một thỏa thuận “cực khủng” với Tổng Cục du lịch Qatar về một thứ mơ hồ gọi là “thương hiệu quốc gia”, đây chính là thỏa thuận tài trợ được cho là đã thu về cho PSG nhiều tiền nhất, với 111 triệu Euro/ mùa. 

Đó là những thỏa thuận tài trợ đã bị xem xét, phân tích rất kỹ lưỡng khi PSG - câu lạc bộ vốn đã từng bị phạt vì một vi phạm về tài chính vào năm 2015 - tiếp tục phải trải qua một cuộc điều tra khác chỉ 1 tháng sau khi tạo nên hai quả bom tấn Neymar và Mbappé. Theo luật FFP, các câu lạc bộ không được phép chi tiêu nhiều hơn số doanh thu mà họ kiếm được, và nếu họ vẫn quyết làm như vậy, thì con số thua lỗ không được vượt quá giới hạn 30 triệu Euro trong 3 năm. 

Để định giá các bảng hợp đồng tài trợ của PSG, Leterme, nhà điều tra tài chính của UEFA, đã ủy quyền cho công ty tiếp thị thể thao Octagon Worldwide phân tích các thỏa thuận tài trợ mà câu lạc bộ nước Pháp đã đạt được. Đồng thời, ông cũng nói với PSG rằng, họ có thể thuê một công ty khác để tiến hành những phân tích của riêng mình. 

Sau khi điều tra, phân tích kỹ lưỡng, Octagon đã đưa ra một bản báo cáo, trong đó khẳng định rằng, giá trị của thỏa thuận mà PSG đạt được với Tổng Cục du lịch Qatar, một nhà tài trợ không hề có bất kì một sự minh bạch và tầm nhìn rõ ràng nào, chỉ có giá trị chưa đến 5 triệu Euro; trong khi đó, phân tích mà PSG đưa ra, được tiến hành bởi Nielsen, lại đưa ra một con số gần giống với con số mà PSG đã báo cáo trước đó. Thay vì yêu cầu thêm một cuộc nghiên cứu, đánh giá thứ ba, Leterme đã đưa ra quyết định – bất chấp sự kinh ngạc và phản đối kịch liệt của các thành viên trong ủy ban điều tra của mình – chấp nhận các số liệu được Nielsen đưa ra trong bảng báo cáo của họ. (còn nữa)