Granit Xhaka đang có một mùa giải hay nhất kể từ khi chuyển đến chơi bóng cho Arsenal từ mùa hè 2016. Tuy nhiên, để tiền vệ người Thụy Sĩ thăng hoa trong vai trò mới, có đóng góp không nhỏ của một người đồng đội.
Chủ nhật tuần trước, Arsenal đã có chuyến hành quân đến SVĐ Gtech Community của Brentford, giữa bối cảnh đội trưởng Martin Odegaard phải ngồi ngoài vì chấn thương. Điều này mang đến nhiều sự lo lắng dành cho các Gooners, nhất là khi đội bóng vừa trải qua thất bại đầu tiên của mùa giải trước Manchester United. Và quan trọng hơn, Brentford không phải là một đối thủ dễ chơi. Thầy trò Thomas Frank chỉ để thua duy nhất 1 trên 6 trận tại Premier League mùa này. Họ cũng vừa nã 5 bàn thắng vào lưới Leeds United trong chiến thắng tưng bừng tại vòng 5. Lần gần nhất Arsenal làm khách tại đây, họ cũng đã ra về tay trắng với 3 bàn thua.
| Arsenal vừa trải qua một chiến thắng tưng bừng dù phải làm khách trước Brentford. |
Nhưng mọi thứ lại bỗng dưng dễ dàng hơn những gì nhiều người tưởng tượng. Arsenal dẫn trước đối thủ 2-0 ngay khi đồng hồ mới điểm sang phút thứ 28. Để rồi cú dứt điểm ngoài vòng cấm tuyệt đẹp cho Fabio Vieira ở phút 49 đã đóng sập hi vọng có điểm dành cho đội chủ nhà. Sau trận đấu, người ta dành lời ngợi khen cho sự hòa nhập nhanh của bộ đôi William Saliba và Gabriel Jesus. Đặc biệt là phong độ ấn tượng của Granit Xhaka khi được bố trí thi đấu trong vai trò tiền vệ trung tâm lệch trái trong sơ đồ 4-3-3. Tuy nhiên, cũng có một cầu thủ chơi xuất sắc, nhưng chẳng mấy ai để mắt đến, ngoài trừ những Gooners chân chính. Thậm chí một bình luận viên truyền hình nào đó còn đánh giá “đó là một màn trình diễn không mấy ấn tượng” khi cầu thủ này bị thay ra ở phút 78. Và người mà tôi muốn nói đến ở đây chính là Thomas Partey!
Ở trong bất kỳ một đội bóng chuyên nghiệp nào, HLV trưởng sẽ đánh giá vai trò của các cầu thủ dựa vào tầm ảnh hưởng của họ khi có mặt trên sân. Mức độ ảnh hưởng thường được chia thành 4 trường hợp. “Back up” – Nhóm cầu thủ dự bị, thường chỉ được ra sân ở một số đấu trường ít quan trọng. “Squad players” – Nhóm cầu thủ được sử dụng linh hoạt để hỗ trợ cho nhóm cầu thủ chính, trong trường hợp đội bóng cần thay người hoặc nhóm cầu thủ chính không thể thi đấu. “Regular Starter” – Nhóm cầu thủ thường xuyên đá chính, đóng vai trò quan trọng trong đội hình. Cuối cùng đó chính là “Important Players” – Nhóm cầu thủ cực kỳ quan trọng và cũng chẳng quá lời khi chúng ta dùng đến cụm từ “không thể thay thế” để nói về tầm ảnh hưởng của họ lên lối chơi chung của toàn đội. Vậy ở Arsenal hiện nay, vai trò của Thomas Partey là gì?
Có thể khẳng định rằng tiền vệ người Ghana là một nhân tố không thể thay thế ở trong đội hình Arsenal tại thời điểm hiện tại, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Tức là khi Partey phải ngồi ngoài, HLV Mikel Arteta không thể tìm được bất cứ cái tên khả dĩ nào có thể trám vào vị trí bị bỏ lại mà đảm bảo chất lượng chuyên môn tương đương. Hiểu rộng ra, Arsenal sẽ chơi tốt khi Partey ở trên sân, đồng thời gặp vô vàn các vấn đề nếu Partey vắng mặt. Cùng với Partey, trong đội hình của Arsenal còn có Martin Odegaard, Bukayo Saka và Gabriel Jesus là 3 cái tên còn lại đã và đang được xếp vào hàng ngũ không thể thay thế.
Partey quan trọng với Arsenal, điều này không mới. Vào tháng 4/2022, tờ báo Theguardian nổi tiếng nước Anh đã đưa ra một con số thống kê đáng kinh ngạc để nói về tầm ảnh hưởng của Partey tại Arsenal. Qua đó, tỉ lệ chiến thắng của Pháo thủ thành London là 65% khi Partey đá chính. Con số này giảm xuống chỉ còn 25% khi cựu cầu thủ của Atletico Madrid phải ngồi ngoài. Đồng thời số bàn thắng cũng giảm từ 1,83 xuống 0,38. Số bàn thua tăng từ 1,09 lên 1,5 (tính trong 90 phút).
| Thomas Partey trở lại, tuyến giữa của Arsenal trở nên chắc chắn hơn rất nhiều. Nguồn ảnh: Thư viện Arsenal |
Điều này càng có cơ sở khi trận thua duy nhất của Arsenal tại Premier League mùa này cũng đến từ sự vắng mặt của Partey. Thực chất, điều này đã được cảnh báo ở trong 2 chiến thắng nhọc nhằn trước Fulham và Aston Villa (cùng với tỉ số 2-1), dù thầy trò Mikel Arteta được chơi trên sân nhà Emirates. Nhưng phải đến khi hành quân đến Old Trafford, điểm yếu ở khu vực trung tuyến mới bộc lộ. Sambi Lokonga trong lần hiếm hoi được trao cơ hội đã không thể đáp ứng được kỳ vọng. Tệ hơn, sao mai người Bỉ là một trong những mắt xích yếu nhất bên phía Arsenal. Xhaka cũng chẳng thể chứng tỏ được nhiều trong một ngày mà anh mất đi đối tác đá cặp ăn ý.
Nhưng ngay khi Partey trở lại ở trận đấu với Brentford, Arsenal lập tức trở về với quỹ đạo chiến thắng. Đội khách kiểm soát bóng tới 64% cả trận, tung ra tổng cộng 592 đường chuyền, dễ dàng dẫn trước đối thủ 3-0 mà vẫn thi đấu nhàn nhã. Đặc biệt hơn, đó là trận đấu mà các chân sút bên phía Brentford chỉ tung ra vỏn vẹn 5 pha dứt điểm. Nên nhớ rằng, tỉ lệ dứt điểm trung bình của “Ong bắp cày” trong 6 trận đấu trước đó tại Premier League là 13,5.
Partey trong vai trò một tiền vệ mỏ neo ở sơ đồ 4-3-3 đã có 78 phút thi đấu chất lượng. Tiền vệ 29 tuổi là người chạm bóng nhiều nhất trên sân (93 lần) và cũng là người có số lượng đường chuyền thành công nhiều nhất (73 lần). Kỹ năng đọc trận đấu, chống lại sức ép từ đối thủ và điều phối chính là thứ vũ khí lợi hại của Partey. Khi không có bóng, anh luôn tận dụng tối đa khả năng chọn vị trí để bắt đầu quá trình thu hồi bóng và bọc lót phòng ngự. Đây là thứ yêu cầu kinh nghiệm rất lớn. Khả năng tranh chấp tay đôi cũng là điểm mạnh của cầu thủ cao 1,85m này. Kể từ đầu mùa, tỉ lệ cắt bóng thành công của Partey lên đến 80%, cao hơn cả Casemiro (50%), Rodri (67%) và Fabinho (75%).
Trong vòng gần 2 thập kỷ trở lại đây, kể từ khi Marcos Senna tỏa sáng trong vai trò tiền vệ mỏ neo tại Euro 2008, vai trò của các tiền vệ phòng ngự mới được nhiều người chú ý đến. Và cũng chính HLV Vicente Del Bosque – người từng đưa ĐT Tây Ban Nha lên đỉnh tại Euro 2008, đã dành những lời có cánh cho một tiền vệ phòng ngự khác là Sergio Busquets: “Nếu bạn xem trận đấu, bạn có thể không thấy Busquets đâu cả. Nhưng nếu bạn xem Busquets, bạn có thể nhìn ra cả trận đấu”. Về phần mình, Partey không đủ sự tinh tế để so sánh với tiền vệ của Barcelona. Nhưng nếu xét ở một góc độ chuyên môn, tiền vệ gốc Châu Phi cũng là một “mỏ neo” xuất sắc. Nhìn cách Partey thi đấu, người ta cũng có thể nhìn được cả trận đấu của Arsenal.
Một người mà các Gooners luôn lo lắng về tình hình sức khỏe, bởi lẽ kể từ khi cập bến Emirates ở TTCN mùa hè 2020, Partey luôn gặp chấn thương. Nếu chỉ tính riêng tại Premier League, anh chỉ thi đấu 55% tổng số phút. Nhưng điểm khác biệt lớn chính là dù phải ngồi ngoài khá nhiều vì các chấn thương, tuy nhiên Partey gần như chẳng bao giờ cần thời gian để thích nghi trở lại. Đó chính là đẳng cấp của một tiền vệ được mua về với mức giá 50 triệu euro. Từng xuất thân là một tiền vệ, HLV Mikel Arteta hiểu rõ giá trị mà một “máy quét” chất lượng như Partey đem lại. Nói cách khác, Partey chính là viên gạch đầu tiên mà chiến lược gia xứ Basque đặt nền móng cho sự phục hưng của Arsenal.
Trước đây, trong những năm tháng gắn bó với Arsenal với tư cách của một cầu thủ dưới triều đại của Arsene Wenger – người thầy của Mikel Arteta vẫn luôn đau đáu về hành trình đi tìm một “Patrick Vieira mới”. Đến khi được học hỏi kinh nghiệm từ bộ não thiên tài Pep Guardiola, Mikel Arteta một lần nữa hiểu được tầm quan trọng của vai trò mà Fernandinho hay Rodri đem lại trong cách vận hành lối chơi của Manchester City. Cho nên dù bất cứ giá nào, Mikel Arteta cũng phải sở hữu cho riêng mình một “số 6” đẳng cấp.
| HLV Mikel Arteta hiểu được giá trị mà một tiền vệ phòng ngự đẳng cấp như Partey đem lại. |
"Trust the Process" – Tin tưởng vào một quá trình, đây không phải là một câu khẩu hiệu xuông. Về cơ bản thì định hướng và phong cách huấn luyện của Mikel Arteta kể từ ngày đầu tiên cho đến nay luôn có sự nhất quán. Anh từng nói về việc 4-3-3 là chìa khóa tương lai của Arsenal. Tuy vậy cho đến hiện tại nhân sự đội bóng mới có đủ chất lượng để Arsenal chơi thứ bóng đá kiểm soát đẹp mắt giống như Man City.
Việc chuyển từ 4-2-3-1 với cặp “double pivot” Xhaka – Partey sang sơ đồ 3 tiền vệ trung tâm, giúp tuyến giữa có thêm sự lựa chọn để chuyền bóng. Partey thi đấu ở vị trí “mỏ neo”, là người giữ liên kết giữa hàng phòng ngự và hàng công. Nhịp độ lên bóng của Arsenal nhanh hay chậm, phụ thuộc rất nhiều vào vai trò điều tiết của Partey. Đó là lý do để giải thích vì sao Arsenal sau khi dẫn Brentford với tỉ số 3-0 lại chơi rất nhàn nhã, nhưng đồng thời không để lộ sơ hở để đối phương khai thác. Có 3 tiền vệ chơi bóng giữa sân, cộng thêm bộ đôi hậu vệ cánh có xu hướng bó vào trung lộ, cũng vô tình giúp Xhaka giảm tải áp lực phòng ngự, có nhiều đất diễn hơn trong vai trò mới.
Nói một cách khác, nhiều cầu thủ Arsenal đang hưởng lợi từ phong độ ổn định của Partey. Hơn tất cả, HLV Mikel Arteta rất cần cậu học trò cưng của mình đạt thể trạng tốt nhất trong chặng đường dài phía trước. Đặc biệt là trong tháng 10 giông bão, khi Arsenal liên tục chạm trán các đối thủ trong nhóm Big Six. Giống như những gì các Gooners đã nói: “No Thomas Partey, no party”.