Mặc dù những đóng góp của Sergio Busquets không thu hút được sự chú ý của người hâm mộ quá nhiều. Nhưng chàng "nghiện sĩ" hiếm có khó tìm ấy sẽ còn được nhắc tới rất nhiều về sau này mỗi khi chúng ta nói về Barcelona hay ĐTQG Tây Ban Nha.
Lựa chọn thời điểm luôn là khả năng tuyệt vời nhất của Sergio Busquets, và giờ đây anh quyết định rằng đã đến lúc mình phải ra đi. “Đây không phải là một quyết định dễ dàng, nhưng thời điểm để làm vậy đã đến,” đội trưởng của Barcelona bộc bạch. Hai tháng nữa anh sẽ tròn 35 tuổi; anh sắp dẫn dắt đội bóng của mình bước vào trận derby với Espanyol, với tâm thế biết rằng chỉ cần một chiến thắng nữa thôi họ sẽ trở thành những nhà vô địch của La Liga 2022-23. Chức vô địch La Liga thứ 9 trong sự nghiệp của Busquets cũng sẽ là lần cuối cùng của anh. Khi mùa giải này kết thúc, anh sẽ rời Camp Nou và “CLB của đời tôi”, một kỷ nguyên sẽ khép lại.
Xavi Hernández, trước đây là đồng đội và giờ là HLV trưởng của Busquets, muốn anh tiếp tục gắn bó với Barcelona, giống như Luis Enrique muốn anh tiếp tục khoác áo ĐTQG. Nhưng Busquets đã quyết định giã từ sự nghiệp thi đấu quốc tế sau kỳ World Cup 2022 diễn ra ở Qatar và anh cũng sẽ chia tay Barcelona – điểm đến tiếp theo vẫn chưa được xác định – sau khi các cuộc đàm phán về một bản hợp đồng mới không thể dẫn tới một thỏa thuận. Giờ đây, chẳng còn thành viên nào trong ĐTQG Tây Ban Nha từng được tận hưởng cảm giác vô địch World Cup nữa, chẳng còn cầu thủ nào tại đội bóng xứ Catalonia từng góp mặt trong đoàn quân tuyệt luân đã chinh phục được mọi đỉnh cao – một thế hệ vàng đã thay đổi mọi thứ, bao gồm cả thế giới bóng đá.
Nhiều năm tháng đã trôi qua kể từ khi mối tình này bắt đầu. Busquets gia nhập Barcelona vào năm 2005 và có trận ra mắt cho đội một trước đối thủ Racing Santander vào tháng 9 năm 2008, 719 trận về trước. HLV trưởng của Racing sau đó đã thừa nhận rằng ông không biết nhiều về tay tiền vệ trẻ tuổi này; không chỉ mình ông, thực tế là khi ấy hầu như chẳng ai biết nhiều về Busquets cả, ngoại trừ Pep Guardiola.
Cậu bé cao, gầy, và là con trai của cựu thủ môn Carlos ấy vốn đã bắt đầu làm việc với Guardiola từ thuở ông còn dẫn dắt đội B của Barcelona chơi tại giải tercera division của Tây Ban Nha. Ít ai có thể hiểu về lý do Busquets được cho thăng hạng lên đội 1, nhưng anh đã ngay lập tức được trọng dụng và có được một cú ăn ba ngay trong mùa bóng ấy – một mùa giải bắt đầu tại Santa Eulalia đã kết thúc bằng trận chung kết Champions League diễn ra ở Rome. Chỉ hơn một năm sau đó, anh đã trở thành một nhà vô địch thế giới. Một chức vô địch Champions League khác và những lần đăng quang ở Euro đã nối đuôi nhau kéo đến trong những mùa giải liên tiếp. Anh sẽ rời Barcelona với 9 chức vô địch quốc gia, 7 chiếc cúp quốc nội, 3 cúp châu Âu và có tổng cộng là 34 danh hiệu. Busquets đã chơi 864 trận trong sự nghiệp thi đấu của mình, và sắp tới sẽ có thêm 5 trận nữa.
Nhưng những con số sẽ chẳng thể giúp ích nhiều khi bàn luận về Busquets; anh gần như là một tay “anti-stat” – kiểu cầu thủ bóng đá không thể đo lường hay giải mã một cách dễ dàng. Busquets đã khởi đầu cuộc hành trình bóng đá với tư cách một tiền đạo, anh cũng đã ghi bàn ngay trong trận ra mắt cho Barcelona B, nhưng với tư cách một cầu thủ chuyên nghiệp, anh không ham hố rê dắt bóng, anh chẳng phải một tay săn bàn – chỉ ghi được 20 bàn trong toàn bộ sự nghiệp – và cũng không phải một cỗ máy kiến tạo. Busquets là một tiền vệ phòng ngự không “phòng ngự”: Anh chẳng có những cú tắc bóng táo bạo, chẳng phải kiểu cầu thủ băm bổ lao vào các đối thủ để tranh bóng. Anh chẳng sở hữu năng lực thể chất “bá đạo” hoặc trông giống như một vận động viên thể thao cừ khôi. Anh chẳng tạo ra những thống kê khủng về tổng quảng đường di chuyển trên sân và không chạy trên sân với tốc độ nhanh xé gió. Tuy nhiên, dưới đôi chân của anh, quả bóng sẽ di chuyển thật nhanh khi nó cần phải nhanh, và chậm rãi khi nó cần phải chậm. Bộ não của Busquets nhanh nhạy đến khó tin. Anh biết rõ mình nên làm gì trong mọi khoảnh khắc. Anh thấy rõ mọi thứ diễn ra trên sân đấu.
Busquets đã mang đến định nghĩa mới cho một vai trò thi đấu trong sự nghiệp khoác áo 2 đội bóng của mình, làm thay đổi mô hình, bản chất của một ý tưởng. “Cậu ấy là một trong những tiền vệ phòng ngự hay nhất thế giới bóng đá và là tiền vệ phòng ngự hay nhất lịch sử Tây Ban Nha,” Xavi từng nói, nhưng chỉ dùng cụm từ tiền vệ phòng ngự thì sẽ không đầy đủ, không hoàn toàn chính xác khi bàn luận về Busquets. “Pivot” sẽ là từ lý tưởng nhất; một mảnh ghép lặng lẽ chi phối tất cả, một cầu thủ mà tốc độ hiện hữu trong bộ não thay vì đôi chân, một sự kiểm soát tuyệt đối được áp đặt lên quả bóng: Là người biết khi nào nên dừng bóng, khi nào lên giữ bóng lâu và trên hết là khi nào nên nhả nó ra. Một cầu thủ âm thầm khiến mọi thứ trên sân đấu đều xoay quanh mình. Có thể nói, một tuyến giữa có sự hiện diện của Busquets trong vai trò “pivot”, đã vậy có một thuở chơi cạnh anh còn có Xavi và Andres Iniesta nữa, thì việc thống trị khu trung tuyến sẽ trở nên dễ hơn bao giờ hết.
Tất nhiên, tầm ảnh hưởng này đã hiện hữu ở cả CLB lẫn ĐTQG. Trong một đội bóng có sự góp mặt của Iniesta và Xavi, Lionel Messi và David Villa, Fernando Torres và Sergio Ramos, Gerard Piqué và Carles Puyol, Thierry Henry và Samuel Eto’o, Villa và Zlatan Ibrahimovic, Luis Suárez và Neymar, hiển nhiên Busquets chính là cái tên kém thú vị, kém hấp dẫn và mờ nhạt nhất. Chẳng ai muốn trở thành Sergio Busquets cả. Nói chính xác hơn là hầu như không có ai muốn trở thành Sergio Busquets. Tại Nam Phi, vào thời điểm mà nhiều người đã thắc mắc về vai trò của anh trong đội, Vicente del Bosque đã tuyên bố: “Nếu giờ đây tôi có thể chọn trở thành bất kỳ cầu thủ nào, thì tôi muốn được trở thành một cầu thủ giống như Busquets.” Các HLV và đồng đội vô cùng nể trọng năng lực của anh, Johan Cruyff từng gọi anh là một món quà, Guardiola từng nói anh là vô giá. Guardiola từng kể rằng Messi đã quay sang ông ngay sau khi Busquets bắt đầu tập luyện với đội một và nói một câu ngắn gọn, đơn giản: “Cậu ấy có thể chơi.”
“Tôi không muốn mọi người bàn tán về mình,” Busquets chia sẻ. “Tôi không thực hiện nhiều cuộc phỏng vấn. Tôi không có tài khoản Twitter. Các tiền đạo nhận được nhiều lời ca ngợi hơn tôi, nhưng tôi không chơi bóng với sự ích kỷ, tôi không khao khát được khen ngợi hay được đóng vai chính. Tôi muốn các tiền đạo ghi bàn hơn; họ sống là để ghi bàn. Tôi thì không quan tâm tới việc đó. Nếu không thì tôi đã chẳng chơi ở vị trí này. Tôi yêu vai trò của mình, tôi yêu công việc mà mình đang làm.” Anh đã đảm nhận vị trí mà mình được giao phó theo một cách không giống bất kỳ ai khác. Có một câu nói được cho là của Del Bosque, nhưng việc nó có thật hay không thì vẫn chưa được xác nhận, tuy nhiên nó có thể tóm tắt một cách hoàn hảo về tiền vệ đại tài này: “Nhìn vào trận đấu, bạn không thấy Busquets. Nhưng khi nhìn vào Busquets, bạn sẽ thấy toàn bộ trận đấu.”
“Cậu ấy là của hiếm,” cựu HLV trưởng của ĐTQG Tây Ban Nha Luis Enrique nói cách đây không lâu, và đó là một lời khen. Thật khó để tìm ra một ai khác giống với Busquets, một cầu thủ đã thay đổi cách nhìn về vai trò tiền vệ trụ, một chàng trai đã đảm nhận nó theo một cách khác biệt với các đồng nghiệp chơi cùng vị trí và mang tới một định nghĩa mới cho nó. Anh có vẻ “phản văn hóa”, nhưng đồng thời cũng là hiện thân của một nền văn hóa mới, khiến cho cuộc chơi thay đổi. “Để trở thành một pivot giỏi, sự sắc sảo về tư duy chiến thuật được đặt trên năng lực thể chất: Suy nghĩ, tính toán, đưa ra các giải pháp, phòng ngự và tấn công, kiểm soát mọi thứ,” anh chia sẻ. Trong một thời gian rất rất dài, anh đã làm tốt tất cả những điều đó.
Ở cái tuổi hiện tại của Busquets, hiển nhiên nhiều người sẽ nghi ngờ rằng liệu anh có còn chơi được như vậy hay không, bao gồm cả bản thân anh. Thực sự đã có những ngày Busquets chơi tệ và cái giá phải trả để giữ chân anh giữa cuộc khủng hoảng tài chính của Barcelona là rất cao, sự ra đi của anh sẽ được xem là một gánh nặng được trút bỏ, và thời điểm để làm vậy đã đến. Tuy nhiên, khi World Cup 2022 kết thúc, Luis Enrique đã tự đặt ra cho mình nhiệm vụ thuyết phục Busquets tiếp tục góp mặt ở World Cup 2026. Còn Xavi vẫn tiếp tục gọi Busquets là “nền móng” của đội và cũng đã cố gắng thuyết phục anh tiếp tục đồng hành cùng Barcelona. Nhưng có một điều mà Busquets luôn biết rõ, đó là khi nào thì nên “nhả quả bóng ra”.