Sebastian Deisler: Đỉnh núi tuyết của nuối tiếc

Ở thời điểm đầu thiên niên kỷ, Sebastian Deisler chính người đã trải qua chính xác những điều bạn vừa tưởng tượng - das Supertalent thực thụ của thời đại mà một trong những siêu cường bóng đá khan hiếm tài năng đến cùng cực.

 

Khi nhìn lại, kỳ Euro 2000 mở đầu thiên niên kỷ đã kết thúc một cách không thể bẽ bàng hơn với bóng đá Đức. Die Mannschaft vô dụng bị đá văng khỏi vòng chung kết một cách dễ dàng, trong khi phía trước là tương lai tăm tối, những kỳ vọng thấp đến mức chưa từng có trong lịch sử. Nước Đức đáng thương đến mức tờ Observer phải chạy tít: "Đội tuyển Đức: Họ đã tệ đến mức nào rồi?".

 

Thông thường, mỗi khi người Anh đánh giá thấp nước Đức thì sẽ dễ dẫn đến một cuộc phản kích ngoạn mục, nhưng lần này, thầy trò Rudi Völler bị tuyển Anh nghiền ra bã với thất bại đáng quên 1-5 ngay tại Olympiastadion. Chiến thắng đem lại danh tiếng cho nước, đồng nghĩa với sự sỉ nhục tầm quốc gia cho nước Đức.

 

Deisler chỉ là một trong số những người Đức đá kém hôm đó, nhưng màn thể hiện của anh gây sự khó chịu sâu sắc hơn bất kì đồng đội nào. Cầu thủ của Hertha Berlin được kỳ vọng là mối nguy hiểm gần như duy nhất khiến tuyển Anh phải lo ngại, hơn nữa, đó còn là người đàn ông giữ hy vọng có phép thần đưa tuyển Đức thoát khỏi giai đoạn đen tối nhất trong lịch sử bóng đá đầy kiêu hãnh của họ.
 

Deisler khốn khổ trước người Anh, thậm chí còn bị nhớ tới là một trong những người phạm sau lầm trực tiếp dẫn đến bàn thua - pha chuyền ngược cho Oliver Kahn. Thực tế, dù tuyển Đức là một tập thể rối loạn, vẫn có những dấu hiệu của sự tinh tế từ đường chuyền vượt tuyến của Deisler, Oliver Neuville đánh đầu ngược lại dẫn đến bàn mở tỷ số của Carsten Jancker. Tầm quan sát và kỹ thuật thượng thặng của Deisler, để rồi sau đó, phần còn lại trận đấu trở thành show diễn riêng của Michael Owen.

 

Nói một cách đơn giản, ở giai đoạn đầu sự nghiệp của Deisler, mọi thứ xung quanh anh đều bị thổi phồng lên một cách quá mức. Ra mắt bóng đá chuyên nghiệp với Borussia Moenchengladbach, tiền vệ xuất chúng ngay lập tức bị đẩy vào cuộc chiến chống xuống hạng của Die Fohlen, tuy vậy, những lời khen không ngớt từ khắp nước Đức dành cho tiền vệ tuổi teen. Nó đến từ những người có tiếng nói được trọng vọng nhất, như Der Kaiser Franz Beckenbauer: “kỹ thuật nhất, mạnh mẽ nhất nước Đức”, trong khi ông thầy ở đội tuyển Völler khẳng định “sẽ tạo ảnh hưởng đến bóng đá Đức suốt 10 năm”.

 

Thật không may cho Deisler, cũng như bóng đá Đức, những lời của Völler kết thúc ở rất xa của sự chuẩn xác. 10 năm sau lời khen đó, Deisler hoàn toàn biến mất khỏi thế giới bóng đá đỉnh cao – sau khi nói lời giải nghệ 2007, anh thậm chí không còn là một cầu thủ chuyên nghiệp. Đó là một kết thúc không thể bàng hoàng hơn nếu nhớ lại những cảnh tượng tươi đẹp đầu sự nghiệp, nhưng cũng là một bản chất không thể phủ nhận của bóng đá cấp độ cao nhất. Không có lối thoát nào khi bạn sa sút. Khá chắc là khi được dán nhãn sẽ trở thành một thứ gì đó vĩ đại của nước Đức, sự nghiệp bạn sa sút và truyền thông sẽ quên bạn còn nhanh hơn người yêu cũ.

 

Với Deisler, sự sụp đổ của anh hiện thân một trong những câu chuyện buồn nhất lịch sử bóng đá Đức, nhưng điều đó không có nghĩa, khi nhìn lại chúng ta quên mất rằng đã có những năm tháng tươi sáng, đầy hứa hẹn trong sự nghiệp ngắn ngủi của anh. Khi Gladbach nhận vé rớt hạng, không dưới 26 CLB khắp châu Âu làm mọi cách để sở hữu Deisler.
 

Sức sáng tạo và linh hoạt của Deisler tỏa sáng rực rỡ dù chỉ trong thời gian ngắn với Gladbach, khủng bố hàng phòng ngự đối phương bằng đôi chân nhanh như điện xẹt và những cú tạt bóng chính xác như David Beckham. Phẩm chất của Deisler tiếp tục được rèn giũa thêm tại Hertha Berlin – đội bóng mang đến một trong những trải nghiệm đỉnh cao thú vị nhất: Champions League. Đó là sân khấu hào nhoáng nhất, quyến rũ nhất mà mọi cầu thủ châu Âu đều thèm khát được tham dự - Deisler cũng vậy.

 

Một Hertha thiếu kinh nghiệm được coi là kẻ lót đường tại bảng đấu của Chelsea, AC Milan và Galatasaray. Tuy nhiên, với Diesler là trung tâm chiến lược tấn công của HLV Jürgen Röber, cùng với đó là Ali Daei, Michael Preetz và Darius Wosz, họ đi thẳng vào vòng bảng thứ hai (đây là thời Champions League vẫn tồn tại một hệ thống thi đấu phức tạp với hai lần chia bảng trước khi đá tứ kết).

 

Sự nghiệp của Deisler có vẻ như đang đi đúng hướng thì điều đó xảy ra – chấn thương mà mọi cầu thủ sợ nhất: đứt dây chằng chéo và đối mặt với những tháng ngày dài lê thê điều trị đau đớn. Rất dễ hiểu đây là cú sốc tuyệt đối lớn với một cầu thủ vừa bước qua tuổi teen, và những nhà quan sát hồi hộp chờ đợi liệu Deisler có thể lại mạnh mẽ y hệt sau khi phục hồi chấn thương hay không.

 

Đúng là Deisler đã trở lại, nhưng không lâu sau lại phải tiếp tục các liệu trình vật lý trị liệu vì bị viêm màng hoạt dịch khớp gối tháng mười năm 2001, loại bỏ anh khỏi phần lớn mùa giải. Ám ảnh chấn thương xuất hiện ở thời điểm mang tính chất nhạy cảm với cá nhân Deisler, khi tờ báo lá cải Bild tung ra thỏa thuận gia nhập Bayern Munich đầu mùa giải 2002-2003 của anh đã hoàn tất. Sự nghiệp bị tàn phá nặng nề bởi chấn thương và vẫn đang chật vật thể hiện tài năng xứng đáng với sự kỳ vọng của mọi người, Deisler vẫn được một CLB lớn trao cơ hội.
 

Ở thời điểm đó, Deisler bị bủa vây bởi muôn vàn chỉ trích về vụ chuyển nhượng, đáp lại, anh chỉ im lặng. Về sau, Deisler tiết lộ chính giám đốc Hertha thời điểm đó Dieter Hoeness đã kêu anh hãy giữ im lặng. Deisler bắt đầu đặt ra những câu hỏi nghiêm túc về niềm tin của mình dành cho bóng đá, và dù cho đang có cả thế giới trong đôi chân, ở bên trong anh, sự đam mê và khát khao dành cho trái bóng đã xói mòn không cách nào hồi phục.

 

Deisler thực sự lẻ loi trong cuộc chiến với truyền thông. Anh cảm thấy phát bệnh vì những chỉ trích và cũng cảm thấy thất vọng với Hoeness, người đã tư vấn anh đủ kiểu nhưng không làm gì bảo vệ anh trước sức tấn công dữ dội của công luận.

 

“Thay vào đó, ông ấy chỉ đứng nhìn tôi bị cuốn gói khỏi Berlin. Điều này hủy hoại quan điểm của tôi về bóng đá. Đó như phát súng vào cổ họng. Bây giờ khi nhìn lại, tôi biết mình nên dừng lại từ lúc đó” – Deisler nói trong buổi phỏng vấn về sau với Die Zeit. Nếu anh nghĩ rằng áp lực của đấng cứu thế ở Hertha Berlin đã điên rồ lắm rồi, thì tới Bayern Munich, áp lực còn khủng khiếp hơn, đẩy Deisler không thương tiếc lún sâu dần vào vũng bùn tăm tối.

 

Deisler đến Munich với đôi nạng gỗ. HLV Otmar Hitzfeld, dù biết rõ những chấn thương nghiêm trọng mà anh gặp phải, quyết định xây dựng đội bóng xung quanh tiền vệ này. Về tính biểu tượng, Deisler được trông đợi kế nhiệm Stefan Effenberg, sau khi đội trưởng kỳ cựu của Bayern chuyển sang Wolfsburg hoàn tất nốt phần cuối sự nghiệp.

 

Khi đặt Effenberg bên cạnh Deisler, dĩ nhiên vẫn có những sự tương đồng nhất định ở khía cạnh bóng đá, thế nhưng ở tâm lý thì họ trái ngược nhau hoàn toàn. Nếu chúng ta vẫn nhớ, suốt sự nghiệp Effenberg gắn với biệt danh Der Tiger – con hổ, vì tính cách dễ sợ, không khoan nhượng.
 

Effenberg gai góc, sẵn sàng gây hấn với bất kỳ ai, kể cả BHL, một trong số những vụ như vậy đã kết thúc sự nghiệp của ông tại đội tuyển quốc gia. Nhưng Deisler không như vậy. Sau khi bị vùi dập nặng nề vì rời Hertha, Deisler không cho thấy cảm giác có cùng mức độ đam mê mãnh liệt cho cuộc sống bóng đá tại Bayern như Effenberg. Tuy nhiên, không một ai biết chính xác điều gì diễn ra với Deisler phía sau hậu trường.

 

Năm 2003, anh khiến cả thế giới bóng đá bàng hoàng với thông báo bị ung thư. Deisler nghỉ thi đấu dài ngày để được điều trị tại viện Max-Planck, Munich. Deisler lê từng bước về phía căn bệnh trầm cảm, cả nước Đức tiếc thương, đặc biệt trong bối cảnh tiền vệ người Séc Jan Simak của Hannover cũng phải dừng thi đấu với lý do kiệt sức trước áp lực. Trong khi Simak cuối cùng cũng quay lại với bóng đá, Deisler cảm thấy không có đủ động lực để quay lại với môn thể thao đã khiến anh tổn thương quá nhiều.

 

“Tôi không có kế hoạch gì cả. Tôi sẽ không đặt mình vào áp lực thêm lần nào nữa. Đây là bài học tôi rút ra trong vài tuần đã qua. Thời điểm (tôi quay lại với bóng đá) còn rất xa. Trước tiên, tôi phải chắc là mình ổn” – Deisler trả lời phỏng vấn khi đang trong quá trình điều trị. “Tôi biết mình đang bị trầm cảm, rằng mình đang là bệnh nhân. Tôi cần tìm lại được sự yên bình. Khi thời điểm thích hợp, tôi sẽ nói nhiều hơn”. Đây là những từ ngữ mang tính biểu tượng rất nhiều, vì nó nói rằng Deisler không còn tìm thấy sự bình yên trên sân cỏ.

 

Sau một quãng ngắn phục hồi rồi lại tái phát, đến mùa 2004-05, Deisler cuối cùng cũng đột phá vào đội hình chính của Bayern, có một suất bên cạnh thủ quân Michael Ballack. Tuy nhiên màng hoạt dịch đầu gối của anh lại xảy ra vấn đề và lần nữa khiến anh bỏ lỡ kỳ World Cup 2006 ngay trên sân nhà. Những chấn thương không có dấu hiệu thuyên giảm cộng với sự bất mãn với bóng đá không ngừng tăng lên, Deisler đứng rất gần với tuyên bố giã từ bóng đá.

 

Deisler lần nữa quay lại sân cỏ vào tháng mười một 2006, nhưng trong sâu thẳm, anh biết nó không kéo dài lâu nữa. Lấy hết can đảm, Deisler tuyên bố nghỉ hưu, thừa nhận rằng cuộc sống của anh không thể tiếp tục nếu gắn với bóng đá. Deisler đã tỏa sáng rực rỡ trong phần đầu sự nghiệp, nhưng đôi khi quyết định giã từ là không thể tránh khỏi bởi sự khác biệt sâu sắc giữa nội tâm cầu thủ và thế giới bóng đá. Đôi khi phải học cách chấp nhận. Deisler chấp nhận rằng sau hàng loạt ca chấn thương, các cuộc phẫu thuật kéo dài và bệnh trầm cảm, anh phải từ bỏ bóng đá.

 

Câu chuyện của Deisler có thể đơn giản như một người mất tinh thần vào sự nghiệp, nhưng đổi lại, khiến nhận thức về tầm quan trọng của bệnh trầm cảm trong cầu thủ bóng đá tăng lên “Cậu ấy là một trong những cầu thủ xuất sắc nhất nước Đức từng tạo ra, do đó quyết định này thật khó để nuốt trôi. Tuy nhiên, chúng ta đã cùng thua trận chiến này” – Uli Hoeness bình luận về tuyên bố giải nghệ của Deisler. Beckenbauer cảm thấy xúc động khi nhớ về Deisler những ngày đầu đến Bayern: “Khi mới tới, Deisler cho thấy mình là người hướng nội hoàn toàn […] tuy nhiên không ai có thể ngờ được có ngày nó trở thành căn bệnh tâm lý”.

 

Trong quyển tự truyện của mình về sau, Deisler luôn nhấn mạnh áp lực anh chịu ở Munich là một trong yếu tố chính dẫn đến bệnh trầm cảm. “Tôi luôn kìm nén mọi thứ và áp đặt bản thân rằng ‘CLB cần mình thể hiện’. Mình không thể cứ để chuyện này tiếp diễn được”. Sự nghiệp của Deisler đóng vai trò cảnh báo về những áp lực khổng lồ dành cho các cầu thủ chuyên nghiệp. Phía sau tài năng, tiền bạc và sự chú ý của truyền thông, cầu thủ cũng là những con người. Họ có cảm xúc và chịu đựng những tổn thương y hệt chúng ta. Deisler là ví dụ điển hình cho việc một thần đồng trẻ khó mà trụ vững trước sự hỗn loạn của việc thổi phồng từ thế giới xung quanh. Deisler nhấn mạnh rằng mình đã cảm thấy “trống rỗng” và “kiệt sức”, và anh “không muốn bị tra tấn thêm nữa”.
 

“Kiệt sức” và “bị tra tấn”, đó có thể phải là cảm xúc mà chúng ta muốn người hùng của chúng ta gánh chịu? Không, họ phải cảm thấy phấn chấn và hứng khởi như là cổ động viên ăn mừng chiến thắng. Họ phải cảm giác được nỗi đau, nhưng nỗi đau chỉ nên đến từ việc thua trận hay chấn thương. Còn nỗi đau của Deisler khiến anh muốn xóa tên mình vĩnh viễn khỏi thế giới bóng đá. Chúng ta thử lùi lại một chút, nhìn vào những cầu thủ trẻ hiện nay. Sự nghiệp họ luôn khởi đầu với tình yêu cháy bỏng dành cho trái bóng, buồn thay, mọi thứ sẽ không thể còn vẹn nguyên theo năm tháng.

 

fußballgott (TTVN)