Ryan Giggs đã giúp đội tuyển Xứ Wales vượt qua vòng loại Euro 2020. Từ chỗ bị nghi ngờ, ông đã chứng minh năng lực của mình và chiếm được lòng tin của những cổ động viên Xứ Wales.
1. Năm 2017, khi Ryan Giggs nói ông tận hưởng “năm đầu tiên không bóng đá”, ông đã giải thích những gì mình làm trong suốt quãng thời gian tạm gọi là nghỉ ngơi này.
Khoảng thời gian đó, Giggs làm khách mời bình luận trên truyền hình, làm quan sát viên kỹ thuật của UEFA và điều hành CLB Salford City - đội bóng mà ông nắm quyền đồng sở hữu cùng những người đồng đội cũ của “Thế hệ 92” như David Beckham, Nicky Butt, Gary Neville, Phil Neville, Paul Scholes và tỷ phú Peter Lim.
“Bạn phát hiện ra có cả một thế giới rộng lớn ngoài kia”, Giggs chia sẻ không chút mỉa mai khi đang ở một khách sạn tại London, nơi ông đang xem xét một dự án huấn luyện cho trẻ em cùng một nhà tài trợ của mình. Ngoài ra, ông cũng chơi futsal và xem con trai mình chơi bóng.
Một năm không bóng đá nhưng vẫn có quá nhiều hoạt động liên quan tới trái bóng tròn.
Giggs, thời điểm đó 44 tuổi, đang nghỉ ngơi sau khi đã cống hiến hơn nửa cuộc đời cho bóng đá cả trên cương vị cầu thủ lẫn HLV. Và những hoạt động của ông trong quãng thời gian đó càng cho chúng ta thấy ông say mê với môn thể thao này như thế nào.
6 tháng sau cái ngày chia sẻ ở khách sạn tại London, Giggs trở thành HLV trưởng đội tuyển Xứ Wales. Dù là huyền thoại bóng đá nhưng việc ông dẫn dắt đội tuyển quốc gia của mình vẫn gây nhiều ý kiến tranh cãi. Đơn giản bởi nhiều người hâm mộ vẫn hoài nghi, không ít người thì phẫn nộ vì họ tin trong quá khứ, Giggs đã đặt CLB lên trước đội tuyển quốc gia.
Giggs nói trong ngày nhậm chức rằng cách duy nhất để thay đổi suy nghĩ mọi người chỉ có thể là giành chiến thắng. Và sau khi dẫn dắt Xứ Wales vượt qua vòng loại Euro 2020 - giải đấu lớn thứ ba mà họ đã và sẽ tham dự - thì vị thế của ông đã khác. Giải vô địch châu Âu mùa hè năm sau dường như sẽ là thử thách rất lớn nhưng với Giggs bây giờ, mọi thứ vẫn đang tiến triển dần dần giống như cách đội bóng trẻ của ông tiến bộ qua từng trận.
2. Ai cũng đã rõ sự thăng tiến vượt bậc của Giggs trên tư cách cầu thủ. Tiềm năng của ông được thể hiện ngay từ khi còn trẻ, trong quãng thời gian đầu sự nghiệp. Song, những người bên cạnh Giggs còn cảm nhận thấy khí chất của một HLV trong tương lai.
Keith Gillespie - cầu thủ tốt nghiệp từ học viện Manchester United bên cạnh Giggs và “Thế hệ 92” - chia sẻ: “Mọi người nể sợ anh ấy. Dù anh ấy chỉ hơn chúng tôi một tuổi nhưng ai cũng phải nhìn vào anh ấy. Anh ấy là người chúng tôi muốn noi gương.
Khi bạn được một người như Sir Alex Ferguson dẫn dắt, ông ấy sẽ không cho phép bạn tự cao tự đại. Bạn phải thấm nhuần điều đó. Song, tôi nghĩ Ryan đã điềm tĩnh ngay từ khi còn trẻ. Tôi không nghĩ anh ấy sẽ là mẫu HLV bước vào phòng thay đồ và tức giận ném mấy cái cốc trà xuống đất”.
Khi còn là cầu thủ trẻ, Giggs thường dè dặt đến mức nhút nhát. Nhưng khi ông lên tiếng, mọi người sẽ phải lắng nghe. Cựu tiền vệ Robbie Savage - đồng đội cũ tại Man United và đội tuyển Xứ Wales - cho biết: “Vì anh ấy nhận thức được những gì diễn ra xung quanh nên anh ấy không cởi mở với nhiều người. Tôi có bao giờ nghĩ anh ấy sẽ trở thành một HLV trưởng không ư? Tôi đã lắng nghe những cuộc nói chuyện trước toàn đội của anh ấy khi tôi còn thi đấu cho đội tuyển Xứ Wales và chúng truyền cảm hứng một cách đáng sợ”.
Cả Gillespie và Savage - trong những cuộc phỏng vấn khác nhau về Giggs - đều nhắc đến “nỗi sợ” (awe). Ông mang quyền lực thầm lặng đó vào đội một Man United trong đầu những năm 90, khi ấy Bryan Robson và Paul Ince vẫn là những người đàn anh được kính trọng và có tiếng nói trong phòng thay đồ.
Trong một môi trường có tôn ti trật tự như vậy, sự hiện diện có phần khiêm nhường của Giggs có lẽ không tạo cảm giác cho thấy ông sẽ trở thành một HLV. Tuy nhiên những người đàn anh trong đội của Giggs vẫn nhìn thấy điều gì đó.
HLV Mark Hughes - đồng đội của Giggs tại Man United và đội tuyển Xứ Wales trước khi trở thành chính HLV của ông tại đội tuyển - bày tỏ: “Hầu hết mọi người nghĩ những người có cá tính lớn nhất, những người ăn to nói lớn nhất trong phòng thay đồ, những đội trưởng sẽ trở thành HLV trưởng. Nhưng trường hợp này không phải như vậy.
Rất nhiều người trong phòng thay đồ có tư duy phân tích, hiểu trận đấu và luôn suy nghĩ về nó cũng như những gì diễn ra trên sân tập. Ryan thiên về kiểu như thế và bạn có cảm giác cậu ấy thực sự hiểu bóng đá. Hồi đó cậu ấy đã là một chàng trai trẻ trưởng thành, biết mình muốn gì và muốn sự nghiệp đi xa đến đâu”.
Sự nghiệp ở Man United mang lại cho Giggs thành công vang dội. 13 chức vô địch Premier League, 4 FA Cup, 2 cúp bạc Champions League và hàng tá danh hiệu cá nhân. Khi ông tiếp tục trở thành chỉ huy tuyến giữa khi đã ngoài 40, có lẽ không ít người đã tự hỏi đến bao giờ ông sẽ giải nghệ.
Nhưng trong quá trình điều chỉnh lối chơi của mình để kéo dài sự nghiệp, ông cũng lên kế hoạch cho sự nghiệp huấn luyện trong tương lai. Giggs học để lấy bằng cũng như học hỏi từ những người xung quanh.
Người thầy đầu tiên của huyền thoại tới từ Xứ Wales không ai khác là Sir Alex Ferguson. Giggs thi đấu dưới sự dẫn dắt của nhà cầm quân người Scotland tới tận năm 39 tuổi. Sau khi Sir Alex tuyên bố nghỉ ngơi, HLV David Moyes là người thay thế nhưng quãng thời gian ông dẫn dắt Manchester United kéo dài chưa đầy một mùa giải. Sau khi Moyes bị sa thải vào năm 2014, Giggs trở thành HLV tạm quyền kiêm cầu thủ của “Quỷ đỏ” trong 4 trận đấu.
Đó là cách ông bước chân vào sự nghiệp huấn luyện. Giggs thừa nhận sau trận đấu cuối cùng ông đã rơi nước mắt. Đó là cảm xúc khi sau khi dẫn dắt CLB mà ông yêu quý trọn đời. Song, Giggs mong muốn nhiều hơn thế. Ông ví trải nghiệm này giống một liều thuốc và nói quãng thời gian ngắn ngủ đó đã một lần nữa xác nhận lại mong muốn trở thành HLV bóng đá của ông.
Trong 4 trận đấu mà Giggs dẫn dắt tạm quyền, Man United thắng 2, hòa 1 và thua 1. Mùa hè năm 2014, HLV Louis van Gaal trở thành HLV trưởng đội bóng chủ sân Old Trafford và chiến lược gia người Hà Lan chọn Giggs làm trợ lý cho mình.
Van Gaal là một chiến lược gia danh tiếng, đẳng cấp và gặt hái nhiều thành công. Không giống như Ferguson, ông nổi tiếng bởi sự thẳng thắn và những nguyên tắc bóng đá mạnh mẽ. Và nhà cầm quân người Hà Lan coi Giggs là người kế nhiệm tiềm năng của mình.
Van Gaal nhớ lại: “Cậu ấy rất cởi mở và mong muốn học hỏi, đây không phải điều thường thấy ở một cầu thủ bóng đá hàng đầu. Vì thi đấu cho Manchester United trong nhiều năm nên cậu ấy ngay lập tức nhận được sự tôn trọng của tất cả mọi người. Khả năng ăn nói là điều cậu ấy thể hiện ngay từ thời điểm đầu”.
Giggs làm việc với Van Gaal trong 2 năm, ngồi cạnh chiến lược gia Hà Lan trong các trận đấu, cố vấn cho ông trong các buổi tập và học hỏi kiến thức của ông bất cứ khi nào có thể. Thế nhưng dù Man United giành FA Cup 2016 và những cầu thủ trẻ như Marcus Rashford được đôn lên đội một thì 2 mùa giải của Van Gaal ở đội bóng chủ sân Old Trafford lại không được đánh giá cao.
Với Giggs, đó lại đúng là cơ hội để ông học hỏi từ một chiến lược gia giàu kinh nghiệm đã gặt hái nhiều thành công mà ông coi là “thầy”. Song, Van Gaal lại không coi như vậy.
“Tôi không cảm thấy như thế và tôi không hành xử với cậu ấy như thế. Cậu ấy được đào tạo để trở thành người kế nhiệm tôi”, chiến lược gia người Hà Lan trả lời một cách thẳng thừng đúng phong cách của mình.
Tháng 10 năm 2016, ông được phỏng vấn để dẫn dắt Swansea City. Tuy nhiên sau đó đội bóng Xứ Wales chọn Bob Bradley và chiến lược gia người Mỹ chỉ tại vị trong 85 ngày. Giggs quyết định nghỉ ngơi, dành “một năm không bóng đá” như đã nhắc ở trên. Song, ông nhanh chóng nhận ra mình không thể sống thiếu môn thể thao này. Và có một công việc từ lâu đã được gắn với ông.
3. Trong nhiều năm, Liên đoàn Bóng đá Xứ Wales (FAW) đã muốn Giggs trở thành HLV trưởng đội tuyển quốc gia của họ. Khi HLV Chris Coleman đưa Xứ Wales đạt thành tích lịch sử ở Euro 2016, nguyện vọng đó đã tạm thời gác lại. Nhưng sau khi Coleman bày tỏ ý định chia tay sau World Cup 2018, FAW đã khôi phục lại sự quan tâm của họ với Giggs.
Thực tế, khi Coleman chuyển tới Sunderland vào tháng 11 năm 2017 sau khi không thể giúp Xứ Wales tham dự World Cup 2018, FAW đã phỏng vấn Osian Roberts - trợ lý của Coleman - và những cựu tuyển thủ Xứ Wales như Craig Bellamy, Mark Bowen cũng như Giggs. Các ứng cử viên khác đều có sự ủng hộ bên trong FAW, song Giggs là ứng cử viên quá mạnh. Ông được bổ nhiệm làm HLV trưởng vào tháng 1 năm 2018.
Tầm ảnh hưởng của Ferguson và Van Gaal ngay lập tức được thể hiện khi Giggs cho thấy sự chú ý tới các chi tiết chiến thuật cũng như quyết tâm phát triển các cầu thủ trẻ. Trong 21 trận đã nắm quyền, ông đã giúp 18 cầu thủ có lần đầu tiên khoác áo đội tuyển.
Trong những ý tưởng của Giggs có hình bóng của những người thầy và giống như họ, ông cũng không ngại đưa ra những quyết định khó khăn. Kế nhiệm Coleman là nhiệm vụ không đơn giản bởi ông là HLV trưởng đầu tiên đưa đội tuyển Xứ Wales vào vòng bán kết của một giải đấu lớn và được các cầu thủ yêu quý. Họ đã xin ông ở lại. Đội bóng của Coleman đạt thành tích không giống bất cứ tập thể nào trong lịch sử đội tuyển Xứ Wales. Giggs muốn giữ lại phần lớn lực lượng nòng cốt nhưng ông cũng thấy cần phải có những thay đổi.
Trong những ý tưởng của Giggs có hình bóng của những người thầy và giống như họ, ông cũng không ngại đưa ra những quyết định khó khăn. Kế nhiệm Coleman là nhiệm vụ không đơn giản bởi ông là HLV trưởng đầu tiên đưa đội tuyển Xứ Wales vào vòng bán kết của một giải đấu lớn và được các cầu thủ yêu quý. Họ đã xin ông ở lại. Đội bóng của Coleman đạt thành tích không giống bất cứ tập thể nào trong lịch sử đội tuyển Xứ Wales. Giggs muốn giữ lại phần lớn lực lượng nòng cốt nhưng ông cũng thấy cần phải có những thay đổi.
Đội trưởng Ashley Williams và hậu vệ trái Neil Taylor đóng vai trò quan trọng trong hành trình của Xứ Wales tại Euro 2016 và từ lâu là những nhân vật có vị trí cố định ở đội tuyển. Cho đến khi Giggs xuất hiện.
Taylor - 31 tuổi - thì nói anh “hoàn toàn hiểu những gì Giggs đang cố gắng làm là đưa những cầu thủ trẻ vào đội”. Anh chia sẻ: “Tất cả những người trong chúng tôi đã tham dự Euro đều đã được John Toshack và Gary Speed trao cơ hội nên anh ấy cũng đang làm thế”.
Xứ Wales đã gặp những khó khăn trong quá trình vượt qua vòng loại Euro - với 2 thất bại trong 3 trận đấu đầu tiên. Nhưng việc lần thứ ba họ có mặt một ở vòng chung kết của giải đấu lớn là minh chứng cho năng lực của Giggs.
Robbie Savage bày tỏ quan điểm: “Bạn đánh giá anh ấy dựa trên kết quả vòng loại và anh ấy đã làm được. Có thời điểm chúng tôi thất bại ở Hungary và mọi thứ dường như rất khó khăn. Nhưng các cầu thủ đã phản ứng lại một cách tuyệt vời”.
Suốt chiến dịch vòng loại, Giggs thường là một người bí ẩn ở đường biên. Nhưng sau khi giành quyền vượt qua vòng loại sau chiến thắng trên sân nhà trước Hungary tháng 11 năm ngoái, ông đã thể hiện cảm xúc của mình. Ông đã rơi nước mắt khi chào các cổ động viên Xứ Wales đang vui sướng cuồng nhiệt. Có lẽ không ít người trong số họ trước đó từng chỉ trích ông khi còn là cầu thủ và tức giận khi ông mới được bổ nhiệm làm HLV trưởng. Giờ đây, những nghi ngờ đã tan biến và Giggs đã được các đồng bào của mình chấp nhận.
Mark Hughes bày tỏ: “Có rất nhiều nghi ngờ dành cho Ryan về cam kết của cậu ấy với công việc này. Nhưng điều đó chưa bao giờ cần phải nghi ngờ cả. Cậu ấy tự hào là một người Xứ Wales và không còn phải nhận suy nghĩ tiêu cực nữa. Bạn có thể thấy cậu ấy vui ra sao sau khi đội tuyển vượt qua vòng loại. Tôi cũng có mặt ở trận đấu đó và họ chơi rất hay. Bạn có thể thấy niềm vui trên gương mặt Ryan.
Đa phần thời gian cậu ấy là chính mình. Cậu ấy hơi giống tôi, cũng không thể hiện cảm xúc quá nhiều. Tuy nhiên bạn thấy những cảm xúc khi chúng tôi vượt qua vòng loại Euro lần này. Tôi nghĩ điều đó khiến cậu ấy được mọi người yêu quý”.
Lược dịch từ bài viết “Ryan Giggs: Manchester United legend’s journey to Wales leadership” của tác giả Dafydd Pritchard trên BBC.