Với một sự nghiệp không có quá nhiều những danh hiệu tập thể cao quý thì những bàn thắng của Roberto Baggio thực sự là tác phẩm nghệ thuật: những kiệt tác để chúng ta khám phá, tìm hiểu lại, mổ xẻ và tận hưởng qua nhiều thế hệ. “Bất cứ khi nào xem lại bàn thắng đó, kể cả đến hiện tại, tôi đều đứng dậy và vỗ tay”, HLV Roberto Mazzone viết trong cuốn tự truyện “Un Vita in Campo” của mình.
Đúng lúc ấy, một cuộc điện thoại xuất hiện. “Chào Roberto, tôi là Mazzone”, giọng nói ở đầu dây bên kia vang lên. Carlo Mazzone - người vừa tiếp quản chiếc ghế HLV trưởng Brescia sau khi đội bóng này thăng hạng - có thói quen đọc báo thể thao hàng ngày và ông tỏ ra nghi ngờ trước thông tin Baggio đang cân nhắc chuyển đến Reggina. Ông xin số điện thoại của Baggio từ một người bạn và hành động ngay lập tức.
“Tôi quay số còn nhanh hơn cả thời gian cậu ấy nói”, ông Mazzone sau này nhớ lại. Còn Baggio lúc đó rất ngạc nhiên. “Chào ông, có thật là ông không?”, anh đáp lại.
“Đúng, là tôi đây, Carlo Mazzone. Tôi đọc trên báo thấy họ viết cậu sẽ tới Reggina. Sao cậu không đến Brescia và có thể ở gần nhà mình hơn?”
Baggio có vẻ khá quan tâm đến lời đề nghị này nên Mazzone đã tới gặp ông chủ CLB - Luigi Corioni - để bàn về việc chiêu mộ anh. Bước ngặt xuất hiện khi vợ của ông Corioni - bà Annamaria Bottazzi - tình cờ nghe được cuộc trò chuyện. “Baggio ư? Đúng, phải ký hợp đồng với cậu ấy, hãy làm ngay lập tức”, bà nói. Và thương vụ được hoàn thành vào cuối ngày.
Dù đã có Baggio, tuy nhiên Brescia khởi đầu mùa giải không tốt khi chỉ giành được 3 điểm trong 7 trận đầu tiên. Baggio không ghi được bàn thắng nào và tệ hơn là anh còn bị chấn thương đầu gối trong cuộc chạm trán Lecce ngay trước Giáng sinh, qua đó phải ngồi ngoài 2 tháng.
Anh trở lại thi đấu vào cuối tháng 2 và cuối cùng cũng ghi được bàn khi lập cú đúp vào lưới Fiorentina - một trong những đội bóng cũ của anh. Nếu bàn thắng đầu tiên cho Brescia là một pha bóng không đúng thương hiệu Baggio - một cú đệm bóng bằng mũi giày ngay trước vạch vôi - thì pha lập công thứ hai mang đúng dáng dấp, đẳng cấp của anh. Khi Fiorentina đang dẫn 2-1, Baggio sút phạt trực tiếp đưa bóng dội xà ngang rồi đi vào lưới khiến thủ thành Francesco Toldo bó tay.
| Cú sút phạt thành bàn của Baggio vào lưới đội bóng cũ Fiorentina. Ảnh: Getty Images |
THAY ĐỔI BƯỚC NGOẶT
Hy vọng trụ hạng của Brescia được thắp sáng vào tháng 1 khi Brescia mượn tiền vệ 21 tuổi có tên Andrea Pirlo. Là người con của thành phố Brescia, Pirlo ra mắt CLB vào năm 1995 khi mới 16 tuổi trước khi gia nhập Inter. Sau quãng thời gian khó khăn ở Inter, anh trở lại đội bóng quê hương theo dạng cho mượn.
Trong khoảng thời gian Baggio chấn thương, Pirlo đá ở vị trí số 10 (trequartista) sau Dario Hübner. Tuy nhiên, Mazzone không có ý định sử dụng hai số 10 khi Baggio quay trở lại thi đấu, vì vậy ông đã nghĩ ra một giải pháp khéo léo. Ông chia sẻ: “Một buổi tập tôi gọi Pirlo ra một góc và nói: ‘Andrea này, tôi muốn cải thiện chất lượng lối chơi của đội và tôi cần cậu giúp. Cậu có nhãn quan chiến thuật tốt, một đôi chân khéo léo và cậu biết cách di chuyển. Tôi muốn thay đổi vị trí của cậu, cậu sẽ là tiền vệ kiến thiết ngay trước hàng phòng ngự’”.
Pirlo tỏ ra hoài nghi. Mazzone tiếp tục: “Cậu ấy nhìn tôi có vẻ hơi bối rối và nói: ‘Nhưng thưa thầy em sẽ không ghi nhiều bàn thắng nữa”. Mazzone tin ý tưởng của mình sẽ hiệu quả nên quả quyết: “Cậu là người có nhãn quan hoàn hảo. Cậu ấy phải chỉ huy lối chơi và không chơi quay lưng lại khung thành như một cầu thủ tấn công”.
Sự thay đổi không mang lại hiệu quả ngay lập tức. Brescia thua Lazio, Roma và Atalanta, nhận 7 bàn thua và chỉ ghi duy nhất 1 bàn. Thời điểm họ hành quân đến sân Delle Alpi để đối đầu Juventus trong ngày Cá tháng Tư, họ đang xếp thứ ba từ dưới lên trên bảng xếp hạng.
BÀN THẮNG KINH ĐIỂN
Trận đấu có những cuộc đối đầu hấp dẫn: Baggio và Pirlo đối đầu Alessandro Del Piero và Zinedine Zidane. Juve - khi ấy do Carlo Ancelotti dẫn dắt - đang cạnh tranh với Roma trong cuộc đua Scudetto. Giallorossi lúc đó đang dẫn đầu bảng xếp hạng và Ancelotti biết ông không được phép mắc sai lầm.
Juventus khởi đầu với thế trận khá mạch lạc và Del Piero sút phạt đập cột dọc. Bên kia chiến tuyến, Baggio thử thách Edwin van der Sar bằng một cú sút xa. Zidane thì thi đấu đúng với phong cách và đẳng cấp của mình - nhử mồi và tìm kiếm sơ hở hàng phòng ngự Brescia.
| Baggio và Pirlo là đồng đội của nhau ở Brescia. Ảnh: Getty Images |
Gianluca Zambrotta đưa Juve vươn lên dẫn trước sau nửa giờ bằng cú vô lê quyết đoán. Sau giờ nghỉ, Del Piero suýt chút nữa nhân đôi cách biệt bằng cú xe đạp chổng ngược đưa bóng đi vọt xà ngang. Baggio - lúc này mái tóc đuôi ngựa mang đầy tính biểu tượng đã điểm những sợi bạc - đưa bóng cho Pirlo ở cánh trái. Pirlo tung quả tạt vọt qua đầu của Hübner trong gang tấc. Thời gian trôi qua, tỉ số vẫn là 1-0 nghiêng về Juve.
Khi chỉ còn 4 phút nữa, Pirlo nhận bóng ở phần sân nhà và liếc mắt nhẹ. Anh đã nhận ra Baggio đang ở đâu. “Tôi thường nhận bóng từ các đồng đội và ngay lập tức tìm Roberto, lúc đó đứng ở sau hoặc giữa tuyến phòng ngự”, sau này Pirlo nhớ lại. Baggio lảng vảng phía sau bộ đôi trung vệ Ciro Ferrara và Igor Tudor. Pirlo - với phong thái toát ra sự uể oải như chúng ta biết - tung đường chuyền gần 40m về phía Baggio. Lúc này trước mặt Baggio chỉ còn Van der Sar và khung thành.
Baggio từng nói anh “không bao giờ thực sự hài lòng khi ghi một bàn thắng dễ” và tình huống này là minh chứng. Khi trái bóng từ đường chuyền của Pirlo rơi xuống, Baggio quyết định nâng độ khó từ 1 lên 100. Anh không sút mà thay vào đó co bàn chân lại đỡ và đưa bóng vượt qua thủ môn chỉ bằng một cú chạm nhẹ nhàng mà tinh tế như thế. Van der Sar đổ cơ thể to lớn của anh ra cản phá một cách tuyệt vọng.
Toàn bộ mọi thứ diễn ra trôi chảy và hoàn hảo. Không hề có chút hoảng loạn hay lúng túng nào trong chuỗi hành động của Baggio sau khi vượt qua Van der Sar: không vội vàng dứt điểm khi thủ môn đã bị loại bỏ. Thay vào đó Baggio bình tĩnh chờ đợi đúng thời điểm, nhẹ nhàng chậm rãi đệm bóng vào lưới mà có cảm giác như thể hậu vệ Michele Paramatti của Juve có thể ngăn cản trước khi nó lăn qua vạch vôi.
Nhưng tất nhiên Paramatti không ngăn cản được. Van der Sar đứng bất động, tay chống nạnh và có lẽ hiểu những gì mình vừa chứng kiến. Đó là một trong những cú chạm bước một xuất sắc nhất lịch sử bóng đá.
Với một sự nghiệp không có quá nhiều những danh hiệu tập thể cao quý thì những bàn thắng của Baggio thực sự là tác phẩm nghệ thuật: những kiệt tác để chúng ta khám phá, tìm hiểu lại, mổ xẻ và tận hưởng qua nhiều thế hệ. “Bất cứ khi nào xem lại bàn thắng đó, kể cả đến hiện tại, tôi đều đứng dậy và vỗ tay”, HLV Mazzone viết trong cuốn tự truyện “Un Vita in Campo” của mình.
Siêu phẩm của Roberto Baggio từ đường kiến tạo của Andrea Pirlo
Trận đấu kết thúc với tỉ số 1-1, Juve tụt lại trong cuộc đua danh hiệu và cuối cùng Roma đoạt Scudetto. Thật trùng hợp khi Baggio lại cản đường Ancelotti và Juve bởi chính Carletto đã từ chối cơ hội chiêu mộ Baggio vào năm 1997 khi ông còn dẫn dắt Parma. Khi đó, Ancelotti tin rằng hệ thống 4-4-2 chặt chẽ của ông không thể có chỗ cho Baggio (quyết định mà sau này chính ông thừa nhận là cảm thấy hối tiếc).Và dù Baggio luôn được yêu quý ở mọi đội bóng anh từng khoác áo nhưng Juventus vẫn là ngoại lệ. Cảm xúc nguôi ngoai theo thời gian nhưng nhiều cổ động viên Juve không bao giờ quên anh từng từ chối thực hiện quả 11m trước Fiorentina vào tháng 4 năm 1991 và sau đó quàng chiếc khăn của Viola sau khi một cổ động viên ném xuống. Kể từ khi rời CLB vào năm 1995, anh liên tục bị huýt sáo khi trở lại sân Delle Alpi.
Quay trở lại với bàn thắng của Baggio, người tỏa sáng không chỉ có anh. Đó còn là khoảnh khắc Pirlo thi đấu xuất sắc và đó là trận đấu thuyết phục anh về vị trí mới. “Buổi chiều hôm đó, tôi biết mình đã tìm thấy một hiện tượng phi thường của bóng đá Italy”, Mazzone nói. Và đến nay, ông vẫn chưa được công nhận một cách đầy đủ vì quyết định kéo Pirlo xuống vị trí regista.
Hưng phấn sau trận hòa ở Turin, Baggio và Brescia trải qua chuỗi trận ấn tượng: Baggio ghi 7 bàn trong 5 trận tiếp theo (bao gồm cú hattrick trước Lecce, trong đó một bàn ghi trực tiếp từ chấm phạt góc) và Brescia bất bại trong 10 trận cuối cùng của mùa giải. Chuỗi trận này giúp họ kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 8 - vị trí cao nhất CLB từng đạt được sau một mùa giải. Brescia giành quyền tham dự Intertoto Cup và Baggio được đề cử Quả bóng Vàng. Ở tuổi 34, anh là cầu thủ lớn tuổi nhất có tên trong danh sách rút gọn.
| Roberto Baggio và HLV Roberto Mazzone luôn dành cho nhau sự trân trọng. Ảnh: Getty Images |
Baggio đã nhiều lần xung đột với các HLV trong suốt sự nghiệp nhưng ở Brescia, mối quan hệ tốt đẹp với Mazzone là chìa khóa dẫn đến thành công. Khi Baggio gia nhập CLB, anh đã kiên quyết đưa điều khoản nếu Mazzone bị sa thải thì anh cũng được cho phép rời đi vào trong hợp đồng. Mazzone ở lại Brescia trong 3 năm và Baggio ở lâu hơn 1 năm.
Baggio viết trong cuốn tự truyện của mình như sau: “Ông ấy là HLV mà tôi luôn mơ ước. Mazzone chân thành, không đạo đức giả và không say mê quyền lực cũng như sự độc đoán. Ông ấy để tôi tự khám phá lại niềm vui thi đấu, rê bóng và cố gắng làm những điều ngoạn mục. Hối tiếc duy nhất của tôi trong sự nghiệp là không gặp ông ấy sớm hơn”.
Còn Mazzone cũng không tiếc lời khen cậu học trò: “Baggio là một trong những cầu thủ Italy xuất sắc nhất mọi thời đại. Cậu ấy trầm tĩnh, lịch sự, khiêm tốn và biết trước biết sau. Cậu ấy không bao giờ để tài năng to lớn của mình lấn át hay làm gánh nặng cho người khác. Cậu ấy là người bạn giúp tôi giành chiến thắng các trận đấu vào ngày Chủ nhật. Nhưng với tư cách một con người, cậu ấy còn vĩ đại hơn gấp ba lần”.
Dịch từ bài viết “Celebrating Roberto Baggio’s Magnum Opus: That goal against Juventus, 20 years later” của tác giả Emmet Gates trên The Gentleman Ultra.