Renato Sanches: Quá khứ ở lại phía sau

Bóng đá là một môn chơi khó đoán. Và chuyện ngày hôm nay thắng rồi hôm sau thất bại vốn không phải điều gì lạ lẫm. Vì thế đôi khi chúng ta kỵ khen ngợi một ai đấy đã chơi tốt bởi biết đâu ngay sau đó cầu thủ ấy lại trong hàng ngũ những người thất bại, hoặc có một màn trình diễn không vượt qua được cái bóng của chính mình ở trận đấu trước. Nhưng vẫn có những điều cần phải nói ra, như một sự cởi bỏ những định kiến của đại chúng và chính thức để quá khứ ở lại phía sau.

 

Tất nhiên là quá khứ sẽ phải ở lại phía sau, nhưng vẫn có những ký ức đeo đẳng ta mãi không buông. Ngày hôm nay, Renato Sanches chính thức rũ bỏ nó trước sự chứng kiến của toàn thế giới, ít nhất là chứng minh rằng anh là cầu thủ có thực lực. Một màn trình diễn tuyệt vời ở khu trung tuyến, khi mà trước mặt anh là những “quái vật” như Paul Pogba và đặc biệt là N’Golo Kante. Y như một động cơ vĩnh cửu, bộ máy của Bồ Đào Nha được vận hành bằng nguồn năng lượng mà Sanches tạo ra: lên công về thủ, qua người, tranh chấp, thu hồi bóng, tạo cơ hội ghi bàn. 

 

Tất nhiên bóng đá là môn chơi tập thể và một mình tiền vệ sinh năm 1997 không thể làm hết, nhưng nói thế để thấy anh đã chơi xuất sắc thế nào. Phút 88, khi Sanches rời sân, những tràng pháo tay của khán giả đã nói thay tất cả. Sanches đã thi đấu ổn định kể từ khi gia nhập Lille, nhưng phải tới những trận đấu đã qua ở Euro, đặc biệt là cuộc chạm trán Pháp, chúng ta mới cùng được chứng kiến hình ảnh một “quái thú” như anh đã từng thể hiện ở Euro 2016. Sanches đã chơi thứ bóng đá đúng với tiềm năng của mình.

 

5 năm trước, Sanches trở thành cầu thủ trẻ nhất vô địch Euro khi mới 18 tuổi 328 ngày. Ngay sau giải đấu, anh gia nhập Bayern Munich với mức giá 35 triệu euro như thỏa thuận đã ký từ trước khi ngày hội bóng đá châu Âu bắt đầu. Bản hợp đồng đó có thời hạn 5 năm với điều khoản sẽ phải trả thêm cho Benfica nếu Sanches đoạt Quả bóng Vàng trong thời hạn trước khi hợp đồng kết thúc. Nếu mọi thứ suôn sẻ, đáng lẽ hợp đồng đó chuẩn bị kết thúc.

 

Nhưng trong suốt 5 năm qua là những biến động sự nghiệp của cầu thủ này. Từ “Golden Boy” đến một người bỏ đi, đã có lúc tưởng như anh sẽ bị dìm xuống đáy. Sanches đến Bayern và không thể cạnh tranh được vị trí trong một đội bóng có những Thiago, Xabi Alonso, Phillip Lahm, Joshua Kimmich và Javi Martinez. Cầu thủ người Bồ Đào Nha chỉ đá 1 trận trọn vẹn ở Bundesliga trong suốt mùa giải 2016/2017 và không thể hòa nhập với cuộc sống ở Đức cả trong lẫn ngoài sân cỏ. Anh rời Bayern để tìm cơ hội thi đấu, và Paul Clement - HLV trưởng của Swansea lúc đó - đã ngỏ lời hỏi Carlo Ancelotti - khi ấy là HLV trưởng Bayern - có cầu thủ nào để mượn hay không. Clement là trợ lý lâu năm của Ancelotti và chiến lược gia người Italy đã cho cộng sự cũ của mình mượn Sanches. 

 

Nhưng sau đó, các cổ động viên Swansea cảm thấy như vớ phải một cú lừa. Clement thừa nhận: “Khi tới Swansea, cậu ấy tệ hơn tôi nghĩ nhiều. Thực sự rất buồn. Cậu ấy gần như phải gánh áp lực từ cả thế giới trên vai. Trong lúc tập không có áp lực, cậu ấy là cầu thủ xuất sắc nhất. Nhưng bước vào trận đấu, cậu ấy liên tục đưa ra những quyết định sai lầm. Cậu ấy rơi vào một vỏng luẩn quẩn với những lựa chọn không tốt. Các cầu thủ khác bảo ‘cậu ta đá như thế mà ông vẫn không chọn tôi’, nên khó lòng tôi lựa chọn cậu ấy được’”.

 

Một hình ảnh đã trở thành biểu tượng cho “thảm họa Renato Sanches” thời điểm ấy chính là hành động chuyền bóng vào biển quảng cáo. Tiền vệ người Bồ Đào Nha quan sát, xung quanh không hề có áp lực nào từ cầu thủ Chelsea, tưởng chừng ít nhất một lựa chọn dễ dàng sẽ được đưa ra. Nhưng Sanches lại chuyền thẳng vào biển quảng cáo ở ngoài đường biên, đến một cầu thủ học việc có lẽ cũng không làm như vậy nữa là một người đã nhận danh hiệu “Golden Boy”, một người đá chính toàn bộ các trận đấu vòng đấu loại trực tiếp của Bồ Đào Nha ở Euro 2016 khi mới 18 tuổi.

 

Đứng ở đường piste, Clement buột miệng “Cái quái gì đấy, Renato” và ôm mặt thất vọng vì không thể tin vào mắt mình. Không ai tin được vào mắt mình cả, dẫu biết Sanches khi đó đã sa sút. Anh chính thức bị nhấn chìm trong nỗi thất vọng.

 

Trong bài viết của mình trên New York Times, ký giả Rory Smith nhận xét rằng Sanches là minh chứng cho những rủi ro của việc đặt quá nhiều kỳ vọng từ sớm vào một cầu thủ trẻ, đặc biệt khi cầu thủ đó phải thích nghi với một giải đấu, văn hóa và ngôn ngữ mới. Với Sanches, anh còn mang áp lực của việc là nhà vô địch châu Âu ngay trong mùa giải chuyên nghiệp đầu tiên của mình, gia nhập một CLB lớn nhất thế giới với số tiền chuyển nhượng cao. “Mọi thứ diễn ra quá nhanh”, Smith nhận xét.

 

Renato Paiva, HLV đội U19 Benfica, cho rằng Sanches đã quá vội vàng gia nhập Bayern với mức phí chuyển nhượng cao khi mới chỉ 18 tuổi: “Ngay cả khi chúng tôi là một trong những CLB lớn nhất Bồ Đào Nha cũng rất khó để cạnh tranh với những đội bóng ấy. Giá trị của lời đề nghị cũng như tiền lương mà cầu thủ có thể nhận được là quá lớn, khó lòng mà chối từ. Về mặt kinh tế, bán cậu ấy là điều duy nhất CLB có thể làm. Nhưng đó có phải thời điểm phù hợp cho sự phát triển của cầu thủ không? Không”.

 

HLV Carlos Carvalhal của Swansea cũng đồng quan điểm: “Renato có tài năng lớn nhưng cậu ấy còn phải học hỏi nhiều. Tuy nhiên cậu ấy đã thôi học hỏi khi rời Benfica để tới một trong những CLB lớn nhất thế giới”.

 

Nhưng giờ đây Sanches đã trưởng thành hơn. Anh đã tìm được nhịp điệu của mình sau khi chuyển tới Lille - nơi có những đồng đội người Bồ Đào Nha như đội trưởng Jose Fonte, Xeka, Tiago Djalo và một người Bồ Đào Nha khác là cựu giám đốc thể thao Luis Campos - giúp anh hòa nhập. Tại Euro năm nay, chứng kiến những màn trình diễn đáng tin cậy của anh sau khi được tung vào sân, có lẽ HLV Fernando Santos hiểu ông không thể để cậu học trò của mình ở ghế dự bị nữa. 

 

Không cần danh hiệu Cầu thủ xuất sắc nhất trận đấu vừa qua để chứng minh Sanches đã chơi hay ra sao. Sự cơ động của Sanches và Joao Moutinho đã góp phần kiềm tỏa sự nguy hiểm của Pogba và Kante. Bồ Đào Nha rất khác khi Renato Sanches có mặt trên sân: sáng tạo và mạnh mẽ hơn với hai cái “nhất” là tranh chấp thành công nhiều nhất (9) và thu hồi bóng nhiều nhất (8).

 

Chặng đường của giải đấu còn dài, nhưng màn trình diễn ở những trận đấu đã qua, đặc biệt là cuộc đối đầu với tuyển Pháp là lời khẳng định của Renato cho cả thế giới thấy anh đã trở lại. Dù thế nào thì ít nhất những định kiến đã ở trong quá khứ.