Phil Foden và những trải nghiệm buồn qua hai kỳ Euro

7 lần ra sân, 0 bàn thắng, 0 kiến tạo; Phil Foden khép lại Euro 2024 một cách đáng quên. 

Rodri cho rằng Foden là một trong những nhân tố nguy hiểm nhất bên phía Anh trong buổi họp báo trước trận chung kết Euro 2024 của Tây Ban Nha. Số 16 của La Roja khẳng định anh và các đồng đội phải đề cao cảnh giác với số 11 bên phía “Tam sư”. “Foden là mẫu cầu thủ mà đối phương rất khó ngăn cản. Cậu ấy sở hữu khả năng di chuyển trong không gian hẹp rất tốt”, Rodri cho biết. 

Foden không tỏa sáng trong trận chung kết như dự đoán của Rodri. Cũng chẳng riêng gì trận đấu diễn ra trên sân Olympic Berlin đêm 14/7, siêu sao sinh năm 2000 không gây ấn tượng trong mọi lần ra sân của mình tại giải đấu vừa khép lại trên đất Đức. 

Từ kỳ vọng đến thất vọng

Với 24 bàn thắng kèm 11 kiến tạo ở Champions League cũng như Ngoại hạng Anh 2023/24, Foden giúp Manchester City vào tứ kết cúp châu Âu và vô địch quốc nội. Trên phương diện cá nhân, tiền vệ 24 tuổi góp mặt trong đội hình tiêu biểu Champions League và nhận giải cầu thủ xuất sắc nhất mùa tại Ngoại hạng Anh. 

Về giá trị, Foden (150 triệu euro trên Transfermarkt) chỉ đứng sau Jude Bellingham, Erling Haaland, Vinicius Junior và Kylian Mbappe – những cầu thủ đang được định giá 180 triệu euro. 

Foden cũng không phải dạng cầu thủ quá ít kinh nghiệm thi đấu quốc tế. Trước ngày khởi tranh của Euro 2024, tiền vệ sinh năm 2000 đã có 34 lần ra sân trong màu áo ĐTQG. 

Là cầu thủ hay nhất của giải VĐQG được mệnh danh là khắc nghiệt cũng như có chất lượng cao nhất thế giới, lọt top 5 ngôi sao đắt giá nhất thế giới và cũng không thiếu thốn kinh nghiệm là những yếu tố khiến Foden được kỳ vọng lớn trước khi cùng Anh bước vào Euro 2024. 

Dẫu vậy, tiền vệ thuộc biên chế Man City không thể đáp ứng được kỳ vọng ấy. Foden tung 13 cú sút, nhận được 348 đường chuyền, đá chính cả 7 trận trong hành trình vào chung kết của thầy trò HLV Gareth Southgate trên đất Đức. Nhưng anh không có bất kỳ bàn thắng hay kiến tạo nào sau 622 phút thi đấu (thời lượng có mặt trên sân của Foden đứng thứ 7 toàn đội). Harry Kane – cầu thủ đá ít hơn số 11 16 phút – ghi 3 bàn, nhiều nhất toàn đội, trong đó có 2 bàn ở vòng đấu loại trực tiếp. Kane cũng nhận giải đồng vua phá lưới. Whoscored chấm Foden số điểm 6.67, chỉ đứng thứ 6 trong đội hình Anh. 

Một trong những màn trình diễn mờ nhạt nhất của số 11 xảy ra ở trận thắng Serbia 1-0 ngày ra quân (17/6). Cựu HLV tạm quyền “Tam sư” Stuart Pearce nói Foden “xứng đáng bị thay ra khỏi sân chỉ sau 29 phút thi đấu”. 

Lý do dẫn đến màn thể hiện nhạt nhòa của Foden

Tuy nhiên, theo quan điểm của các chuyên gia, việc Foden không bùng nổ như kỳ vọng không hoàn toàn đến từ cá nhân tiền vệ sinh năm 2000. Pearce phân tích: “Kieran Trippier có sở trường hậu vệ phải và thuận chân phải, nhưng lại đá cánh trái nên không hỗ trợ được nhiều cho Foden”. Nhưng đây lại là vấn đề nan giải, khi Gareth Southgate liên tục phải để Trippier đá chính trái sở trường do hậu vệ trái số 1 của ông là Luke Shaw không có thể trạng tốt nhất vì chấn thương. 

Cựu tuyển thủ Anh Micah Richards đồng quan điểm với Pearce. Richards cho rằng Foden không thể phát huy hết khả năng vì lý do chiến thuật, do hệ thống và cách sắp xếp nhân sự của Gareth Southgate, không phải do cá nhân tiền vệ 24 tuổi chơi kém. 

Dưới đây là bản đồ vị trí trung bình trận Anh 0-0 Slovenia hôm 26/6, cho thấy Foden và Jude Bellingham luôn giẫm chân nhau.

Theo cách bố trí của Southgate, Bellingham có suất đá chính ở vị trí tiền vệ công sở trường. Nhà cầm quân 53 tuổi đẩy Foden sang cánh trái. 

Trong cả sự nghiệp, theo Transfermarkt, vị trí mà cầu thủ sinh năm 2000 thi đấu nhiều nhất là tiền vệ trung tâm với 74 lần ra sân. Ở mùa 2023/24, Foden chơi tiền đạo cánh phải nhiều nhất với 21 trận, gần gấp đôi so với 12 lần đá biên trái. Theo phân tích của Stuart Pearce, Foden dù chơi ở cánh nhưng thường xuyên di chuyển bó vào trung lộ, vị trí mà Bellingham đang quán xuyến. 

Gareth Southgate chọn Bellingham thay vì ưu tiên Foden. Vị chiến lược gia sinh năm 1970 cũng không chọn một trong hai, ông điền tên cả hai vào đội hình xuất phát. Gareth Southgate có sai lầm không? Phương án ông chọn có phát huy hiệu quả không? Bellingham có 3 lần góp dấu giày vào bàn thắng (2 lần lập công và 1 đường chuyền thành bàn) sau 671 phút thi đấu, nhiều nhất toàn đội, bằng Kane. 

Còn nếu giữ nguyên Bellingham ở vị trí số 10 và kéo Foden sang phải, Gareth Southgate lại phải hy sinh Bukayo Saka – ngôi sao vừa ghi 20 bàn và có 14 kiến tạo trong màu áo Arsenal mùa vừa qua. 

Foden – Bellingham – Saka là bài toán nan giải với Gareth Southgate. Người vừa từ chức HLV tuyển Anh chọn câu trả lời mà ông nghĩ là ổn nhất. 

Ngoài nguyên nhân khách quân, cũng có những ý kiến cho rằng cá nhân Foden cũng chơi không hay. “Bellingham hay hơn hẳn Foden. Mỗi khi bị đối thủ gây áp lực, Foden lại chuyền dài mà không quan sát kỹ, dẫn đến mất bóng. Cậu ấy cần nỗ lực hơn”, Cesc Fabregas nêu quan điểm. 

“Tôi thất vọng với màn trình diễn của mình tại Euro 2024”, Foden thừa nhận.

Euro vẫn là nỗi thất vọng của Foden

3 năm trước, trong lần đầu tiên dự Euro, Foden chỉ được Gareth Southgate cho đá chính 2 trận trên tổng số 3 lần ra sân trên tổng số 7 trận trong hành trình á quân của Anh. Với chỉ 159 phút thi đấu, Foden không có bàn thắng hay kiến tạo nào. Nhưng với một cầu thủ mới 21 tuổi như Foden, đây có lẽ chưa phải điều đáng buồn bằng việc anh bỏ lỡ trận chung kết Euro đầu tiên trong sự nghiệp vì một chấn thương mà theo chính lời kể của ngôi sao mang áo số 20, là “ngu ngốc” trong buổi tập. 

Những gì Foden trình diễn ở Euro khác hẳn so với những gì tiền vệ sinh năm 2000 làm được ở World Cup 2022, kỳ World Cup đầu tiên của anh. Trên đất Qatar 2 năm trước, Foden vẫn có thể tạo ra những dấu ấn với 1 lần “nổ súng” và 2 lần “dọn cỗ”.

Nhưng thật đáng tiếc cho ngôi sao thuộc biên chế Man City, khi Foden chơi không tốt thì thành tích chung của toàn đội lại… khá hơn. Ở World Cup 2022, Anh dừng bước tại tứ kết sau khi thua á quân Pháp 1-2. Còn ở cả Euro 2020 lẫn 2024, đại diện xứ sở sương mù đều về nhì. 

Dẫu vậy, Euro vẫn là những trải nghiệm đáng tiếc với Foden. Ngôi sao sinh năm 2000 vừa không thể rực sáng như kỳ vọng, vừa phải chìm trong tiếc nuối khi 2 lần liên tiếp phải trải qua cảm giác gục ngã trước ngưỡng cửa vinh quang cùng tuyển Anh.