Phải chăng triều đại Lionel Messi đã đi đến hồi kết? (P2)

Messi sở hữu khả năng dứt điểm của Stephen Curry – còn những phẩm chất còn lại trong lối chơi thì chẳng khác gì LeBron. Bất chấp sự khác biệt về thể chất, tôi luôn ngay lập tức nghĩ đến LeBron khi bàn luận về Messi. Có thể khẳng định rằng, không một cầu thủ nào khác trong lịch sử của cả hai môn thể thao này có thể thống trị cùng lúc mọi phase của khâu tấn công như hai người họ. Tính từ năm 2008, Messi đã thực hiện 167 pha kiến tạo – cao hơn người đứng thứ hai tận 41. Anh đã tung ra 331 đường chọc khe thành công – cao hơn người đứng thứ hai tận 126. Anh đã đánh bại đối phương đến 1824 lần trong những pha rê dắt bóng – cao hơn người đứng thứ hai tận … 580.

Anh đã thực hiện 9839 đường chuyền thành công vào khu vực 1/3 cuối sân đối phương – nhiều hơn tận … 1477 so với người đứng thứ hai. Anh đã thực hiện 1.861 đường chuyền thành công vào vòng cấm – nhiều hơn 440 so với người đứng thứ hai. Và anh đã có 2996 lần chạm bóng trong vòng cấm – nhiều hơn 97 so với người đứng thứ hai. Lionel Messi là cây săn bàn khủng nhất, chân kiến tạo đỉnh nhất, chuyên gia hàng đầu về những đường chuyền xuyên tuyến, cầu thủ sở hữu khả năng đi bóng xuất sắc nhất, một bậc thầy điều phối, và là một điểm nhận bóng cực kỳ đáng tin cậy – anh đã thống trị mọi khía cạnh đó cùng một lúc.
 

Mùa giải này, Messi đang có số lần chạm bóng trung bình mỗi trận nhiều hơn mức trung bình của anh trong sự nghiệp; điều tương tự cũng đang diễn ra với những đường chuyền vào trong khu vực 1/3 cuối sân đối phương, và số lần chạm bóng bên trong vòng cấm. Nhưng sau một mùa giải có số pha kiến tạo khủng nhất trong sự nghiệp, giờ đây, khâu sáng tạo trong lối chơi của cầu thủ người Argentina đang trở nên sa sút. Hiện tại, Messi đang tạo ra trung bình 2 cơ hội mỗi trận, con số thấp nhất kể từ mùa giải 2012/2013, và anh đang có trung bình 4 đường chuyền thành công vào bên trong vòng cấm mỗi trận, con số thấp nhất kể từ mùa giải 2009/2010.

Mặc dù đúng là đáng lẽ ra Messi sẽ có nhiều pha kiến tạo hơn so với thành tích hiện tại, nhưng anh cũng chỉ đang đạt trung bình 0,17 pha kiến tạo mỗi 90 phút, con số thấp nhất trong sự nghiệp. Bên cạnh đó, sự sa sút đáng kinh ngạc nhất chính là việc cầu thủ người Argentina vẫn chưa có bất kỳ một đường chọc khe thành công nào ở mùa giải này. Hãy xem qua bản đồ những đường chọc khe mà anh đã thực hiện cho đến hiện tại ở mùa giải 2020/2021, được cung cấp bởi Stats Perform: 

 

Giờ thì nhìn lại bản đồ tất cả những đường chọc khe của Messi vào mùa giải trước (màu xanh là những đường chọc khe thành công, màu đỏ là không thành công). 

 

Có một sự khác biệt rất lớn: Siêu sao người Argentina đang thực hiện những đường chuyền có khoảng cách rất xa khung thành ở mùa giải này. Mặc dù Messi vẫn đang có rất nhiều tình huống nhận bóng bên trong vòng cấm, nhưng so với trước đây, anh đang có xu hướng dành nhiều hơn thời gian của trận đấu để hiện diện ở những khu vực ít nguy hiểm hơn. Anh đang thực hiện hơn 11 đường chuyền bên phần sân nhà mỗi trận; đây là lần đầu tiên siêu sao người Argentina được ghi nhận 2 chữ số trong thống kê này kể từ mùa giải 2010/2011.

Số đường chuyền bên trong khu vực 1/3 cuối sân đối phương anh đã thực hiện đang nằm dưới mức trung bình của sự nghiệp. Và Messi cũng đang tung ra 4,31 pha tạt bóng mỗi trận, con số cao hơn gấp đôi so với mức trung bình của sự nghiệp. Với việc những tình huống tạt bóng nói chung không phải là các cơ hội lý tưởng nhất và ý nghĩa của thông số này đối với người thực hiện chúng – tức là anh ta đang không hề hoạt động gần khung thành – các fan của Messi chắc chắn không muốn nhìn thấy anh tạt nhiều đến vậy. Lionel Messi của hiện tại không phải là Lionel Messi mà chúng ta thường thấy.
 

Dĩ nhiên, siêu sao người Argentina vẫn có thể thực hiện những pha bóng xuyên phá đối phương từ dưới sâu. Cứ hỏi Juventus là biết.
 

 

Nhưng dù cho đường chuyền trên có là một trong số những điểm nhấn ít ỏi của Messi ở mùa giải này cho đến hiện tại đi chăng nữa, thì nó cũng đang nói lên một vấn đề khác trong khoảng thời gian sa sút này của anh: Những kỹ năng đáng kinh ngạc mà siêu sao người Argentina sở hữu giờ đây đang đòi hỏi các đồng đội phải làm nhiều việc hơn để chuyển hóa một tình huống tấn công mà anh tham gia thành bàn thắng. Số đợt kiểm soát bóng không bị gián đoạn dẫn đến các cú sút và những bàn thắng mà Messi tham gia đều đang ở mức thấp nhất sự nghiệp: 8,6 và 0,8 mỗi 90 phút.

Những sự ảnh hưởng trực tiếp của Messi đã suy yếu, và những sự ảnh hưởng “ẩn” cũng thế. Mặc dù vậy, tình trạng này không hề hiện lên một cách đặc biệt rõ ràng. Anh vẫn trông như mọi khi, vẫn thể hiện một khả năng kiểm soát/xử lý bóng hoàn hảo như thể người ngoài hành tinh, và vẫn liên tục đóng góp vào các pha tấn công. Messi chỉ đang hoạt động cách xa khung thành hơn bình thường, những đường chuyền nguy hiểm không còn xuất hiện nhiều như trước, và những tình huống làm mất quyền kiểm soát bóng đang xuất hiện thường xuyên hơn so với trước đây.
 

Kịch bản tồi tệ nhất dành cho Barca trong khoảng thời gian sa sút của Messi cũng chính là tình trạng đang diễn ra ở mùa giải này: Anh vẫn cần nhận bóng nhiều như trước, nhưng chẳng chuyển hoá chúng được thành bất kỳ điều gì cả. Cho đến hiện tại, mỗi 90 phút, Barcelona đang trải qua trung bình 6,7 sequences  chỉ góp mặt duy nhất Messi – nghĩa là anh nhận bóng, sau đó làm mất bóng hoặc dứt điểm. Mức trung bình trong sự nghiệp của cầu thủ người Argentina về thống kê "solo-sequences" mỗi trận chỉ là 4,2. Có lẽ đó là hệ quả từ chiến thuật mới của Ronald Koeman, đưa Messi hoạt động bó vào trung lộ nhiều hơn. Có thể nguyên nhân là vì sự ra đi của cầu thủ luôn đảm nhận vai trò mũi nhọn tấn công tại khu vực 1/3 cuối sân đối phương, đối tác ăn ý trong nhiều năm trời của Messi, Luis Suarez. Có thể là vì sự tác động của tuổi tác. Có thể là vì lịch thi đấu khắc nghiệt của mùa giải này. Cũng có thể tình trạng đó được tạo nên từ sự kết hợp của tất cả các nguyên nhân trên.
 

(*Chú thích: Sequences hiểu nôm na là chuỗi cầm bóng liên tiếp không đứt đoạn của một đội, bắt đầu tính từ lần đoạt bóng đầu tiên cho tới khi bị cướp đi, bóng ra biên, hoặc khả quan nhất,là  kết thúc bằng một pha dứt điểm về phía khung thành đối phương)
 

Nhưng Messi vốn luôn được nhìn nhận là một sự hiện diện bất biến trong thế giới bóng đá –  bất chấp những gì diễn ra xung quanh anh. Bất kể 21 cầu thủ khác trên sân bao gồm những ai đi chăng nữa, Messi luôn là tâm điểm, ghi những bàn thắng không ai có thể bắt chước, khiến các cầu thủ phòng ngự của đối phương khổ sở đến tột cùng, tung ra những đường chọc khe xuyên phá các tuyến phòng ngự, thực hiện những đường chuyền lên bóng cực kỳ "sáng nước" –  trong hết đợt kiểm soát bóng này đến đợt kiểm soát bóng khác. Tôi không dám khẳng định rằng Messi đã thực sự bước sang sườn dốc bên kia của sự nghiệp, nhưng tôi chắc chắn rằng, khi anh quyết định kết thúc sự nghiệp cầu thủ, chúng ta sẽ không bao giờ được chiêm ngưỡng thêm bất kỳ "gã quái vật" nào sở hữu khả năng tương tự chàng trai người Argentina này nữa.
 

Nguồn: Lược dịch từ bài viết “The end of Lionel Messi?” của tác giả Ryan O’Hanlon, đăng tải trên No Grass in the clouds.