Bukayo Saka là một trong số rất ít cầu thủ tấn công ở Premier League đã thi đấu trọn vẹn tất cả số phút trong dịp Giáng Sinh – Năm mới của bóng đá Anh. 4 trận đấu từ ngày 23/12 của Arsenal, Saka đều đá chính và đá đủ 90 phút! 4 trận ấy Arsenal đều không thắng và cũng không quá khó để nhận thấy, “Viên ngọc đen” đang có dấu hiệu sa sút về trí lực rõ ràng.
Ngược dòng thời gian trở lại thời điểm tháng 10 năm 2022. Arsenal lúc ấy đang dẫn đầu BXH Premier League, hơn Man City 4 điểm. Đó là lúc người hâm mộ Arsenal tận hưởng màn khởi đầu mùa bóng tốt chưa từng có của đội nhà. Tuy nhiên, có những lo ngại rằng: bất kỳ chấn thương nào đối với cầu thủ chủ chốt trong đội hình nhỏ gọn của Mikel Arteta có thể phá hỏng mùa giải của họ.
Vì vậy, khi Bukayo Saka ngã xuống sân trong đau đớn ở trận đấu giữa Arsenal với PSV Eindhoven tại Europa League mùa trước, sự âu lo trở nên lớn hơn bao giờ hết. Với việc Arsenal đã dẫn trước 1-0 khi trận đấu chỉ còn 15 phút và “Pháo thủ” cũng chỉ cần một điểm để đảm bảo suất dự vòng knock-out, người hâm mộ có lý do để kỳ vọng Arteta sẽ rút Saka khỏi sân.
Tuy nhiên, Arteta không làm như vậy. Saka vẫn phải đá thêm 10 phút nữa Anh rời sân với những bước chân tập tễnh khó chịu. Arsenal đã giành chiến thắng 1-0 và có luôn ngôi đầu bảng Europa League.
Arteta có lý do để tin rằng, quyết định đó của mình là chính đáng:
“Hãy nhìn những cầu thủ hàng đầu thế giới, họ chơi 70 trận mỗi mùa, một trận mỗi 3 ngày, họ tạo ra sự khác biệt và trở thành người chiến thắng. Nếu bạn muốn trở thành 1 cầu thủ bậc nhất, bạn phải làm được những điều đó. Chúng ta không nên gieo vào đầu các cầu thủ suy nghĩ: cậu ta nên chơi trận này hay không nên chơi trận kia. Nhất là những cầu thủ của tôi”.
“Không có huấn luyện viên thể lực nào trên thế giới có thể nói với tôi rằng các cầu thủ ngày này không thể làm được điều đó. Bản thân tôi đã chứng kiến không ít những cầu thủ hàng đầu, chơi với tần suất liên tục. Hơn 70 trận và ghi 50 bàn mỗi mùa”.
Đó cũng có thể coi là một lời tuyên bố về phương pháp Arteta đã và đang áp dụng với Saka. Phẩm chất và tiềm năng tuyệt vời của Saka là thứ không có gì phải hoài nghi nhưng vào thời điểm Arteta nói những lời ấy, chàng trai này mới chỉ 21 tuổi.
Saka, theo chúng tôi, đã là một trong những “cầu thủ hàng đầu thế giới”, nhưng có lẽ Arteta đang đòi hỏi ở cậu quá nhiều. Thực tế, hơn một năm đã qua kể từ cột mốc nêu trên, Arsenal càng trở nên phụ thuộc nhiều hơn vào cầu thủ chạy cánh phải của mình. Và tất nhiên, Arteta chưa bao giờ giảm “yêu cầu” đối với Saka!
Tất nhiên, nói đi cũng phải nói lại. Arteta đã làm rất tốt trong việc phát triển Saka, biến cậu từ một cầu thủ chạy cánh đa năng thành một trong những winger phải hay nhất Thế giới trong hơn 1 năm qua. Arteta đánh giá rất cao là SỰ THẬT. Và kỳ vọng siêu to khổng lồ mà Arteta dành cho Saka cũng là Thật.
Câu hỏi đặt ra là: Việc cày ải liên tục, trận này qua trận khác, liệu có phải là cách tiếp cận duy nhất và tốt nhất dành cho Saka? Bởi thực tế, trong kỷ nguyên của Arteta, mùa nào Saka cũng có một giai đoạn sa sút rõ ràng so với tiêu chuẩn cao nhất của cậu.
Mùa này, tình trạng sa sút ấy dường như đang đến sớm hơn thường lệ. Saka đã ghi 9 bàn và có 11 pha kiến tạo mùa này, tính mọi giải – nhưng chỉ anh chỉ làm điều đó duy nhất 1 lần trong 5 trận gần đây của Arsenal: pha lập công mở tỉ số ở… trận thua Fulham.
Saka đã chơi 90 phút trong 4 trong 5 trận đó, trận còn lại (Arsenal thắng Brighton 2-0), anh cũng đá tới 89 phút.
Để hiểu cụ thể về việc Saka đang phải cày ải với tần suất “vất” như thế nào, cách tốt nhất là so sánh anh với các đồng nghiệp cùng giải đấu. Chỉ có 49 cầu thủ Premier League chơi trọn vẹn 360 phút 4 trận đấu xuyên Giáng Sinh năm mới. Và chỉ 8 người trong số này là chơi trên hàng công như Saka!
Trên thực tế, Saka đã đá chính mọi trận đấu ở Premier League mùa này ngoại trừ chiến thắng trước Man City mà anh vắng mặt vì chấn thương. Tất cả các trận ấy, thì trận Saka được thay khỏi sân sớm nhất là phút 73 màn hủy diệt Sheffield United 5-0 hôm 28/10.
Những người ủng hộ phương pháp Arteta có thể lấy trận Arsenal thua West Ham 1-3 ở Carabao Cup để nói về việc “Pháo thủ” nên có Saka trên sân. Nhưng chẳng phải Arsenal đã thắng chủ nhân của cú ăn ba Man City tại Emirates mà không cần Saka hay sao?
Một kế hoạch thi đấu hợp lý và những quãng nghỉ cần thiết, chắc chắn sẽ giúp ích mọi cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp. Trong số đó tát nhiên có Saka!
Nhưng tầm quan trọng ngày càng lớn của Saka khiến việc sử dụng anh nhiều hay vừa phải trở thành một bài toán “con gà quả trứng” với Arteta. Ngoài số lượng bàn thắng và kiến tạo rất nhiều, Saka còn mang đến rất-rất nhiều lợi ích cho đội.
Anh là 1 trong 12 cầu thủ có tổng hành động kéo bóng (311) nhiều nhất Premier League mùa này. Thực tế, chỉ có có cầu thủ thiên về tấn công, Bernardo Silva (321) và Dejan Kulusevski (315) sở hữu tần suất kéo bóng cao hơn Saka mà thôi. Kỹ năng với bóng và khả năng đưa trái bóng lên phía trước của Saka, rõ ràng rồi, là 1 trong những cách tốt nhất để Arsenal vượt qua áp lực từ đối phương.
Chỉ Bruno Fernandes của Manchester United (54) và Kieran Trippier của Newcastle (52) là tạo ra nhiều cơ hội hơn Saka (50), nhưng Saka lại đứng đầu giải đấu về tổng kiến tạo kỳ vọng (6,53 xA), cho thấy anh ấy đang tạo ra những cơ hội chất lượng hơn bất kỳ ai khác tại Premier League.
Bàn thắng mới đây của Saka vào lưới Fulham là G-A duy nhất của anh xuất phát tình huống mở trong 1 tháng rưỡi qua. Saka đã làm rất tốt khi giúp Arsenal dẫn trước tại Craven Cottage nhưng anh đã bỏ lỡ 1 cơ hội ngon ăn sau đó và kết quả “Pháo thủ” thua ngược.
Trong khi Saka đứng thứ 8 tại Premier League mùa này về số bàn thắng và kiến tạo (12), anh chỉ xếp 20 về đóng góp bàn thắng trong tình huống mở (7), kém Anthony Elanga của Nottingham (10), Richarlison của Tottenham (8) và bằng với Lyle Foster của Burnley. Gần đây Saka đã không còn chơi thứ bóng đá ở tiêu chuẩn cao nhất của bản thân và đội của anh - Arsenal cũng vậy.
Trận đấu ở FA Cup với Liverpool vào cuối tuần trước, về lý thuyết, có thể là cơ hội hoàn hảo để Saka được nghỉ ngơi và điều đó có thể giúp ích rất nhiều cho anh, đặc biệt khi ưu tiên hàng đầu của đội là Premier League và Champions League. Nhưng rốt cuộc, Arteta vẫn dùng Saka đủ 90 phút và “pháo thủ” thua tiếp. Thất bại thứ 3 chỉ trong vòng 10 ngày.
Tới đây, cần lưu ý rằng: sau khi chỉ vào sân từ băng ghế dự bị ở trận thua West Ham tại Carabao Cup đầu tháng 11, đá 24 phút cuối, Saka đã có được quãng thời gian thăng hoa nhất của anh mùa này: hoặc ghi bàn và kiến tạo trong 6 trận liên tiếp trước Sevilla, Burnley, Brentford, Lens, Wolves và Luton.
****************
Saka mới chỉ 22 tuổi 4 tháng nhưng kể từ mùa giải 2020/21, mùa đầu tiên Saka đá chính cho Arsenal – khi anh mới bước sang tuổi 19 – chỉ có 13 cầu thủ thi đấu nhiều hơn con số 13.394 phút của Saka ở Premier League. Trong 13 người đó, Saka là trẻ nhất.
Kỳ nghỉ đông muộn trong tháng Giêng giúp Arsenal có 13 ngày nghỉ ngơi tình từ trận thua Liverpool ở FA Cup đến trận tiếp Crystal Palace ở vòng 21 Premier League. Và đây chính là quãng thời gian quý hơn vàng dành cho Saka nói riêng, cũng như toàn đội Arsenal nói chung sau chuỗi trận đáng thất vọng cuối năm 2023 đầu năm 2024.
Đưa Saka trở lại phong độ tốt nhất chắc chắn phải là ưu tiên hàng đầu của Arteta. Nhưng trước hết, chàng trai trẻ này cần phải được nghỉ ngơi để tái tạo năng lượng! Một Saka sung mãn là điều kiện cần để Arsenal có thể cạnh tranh danh hiệu vô địch Premier League đầu tiên sau hơn 2 thập kỷ.