Phác họa HLV Steven Gerrard: Sẽ đủ tầm kế thừa Jurgen Klopp?

Sau đó, anh khẳng định sẽ không trở thành “một HLV xếp các marker, tham gia các buổi tập, thiết lập kiểm soát bóng, luyện dứt điểm và các bài tập ngày này qua ngày khác”. Trong lúc vẫn đang học lấy bằng huấn luyện, anh thừa nhận “Tôi vẫn thực sự không biết liệu đó có phải con đường mình sẽ theo đuổi hay không”.

4 năm trôi qua, những sự do dự của ngày ấy đã không còn và thay vào đó là một người với sự nghiệp huấn luyện non trẻ nhưng đầy hứa hẹn ở châu Âu. Gerrard đã có 21 tháng dẫn dắt Rangers và tạo ra tác động khá rõ nét với CLB, anh đưa đội bóng lọt vào vòng đấu loại trực tiếp Europa League và thu hẹp khoảng cách điểm gần nhất với Celtic - nhà vô địch Scotland - kể từ khi CLB bị vỡ nợ vào năm 2012.

Gerrard vẫn chỉ là một tân binh trong nghề và phong độ sa sút của Rangers thời gian gần đây đã khiến nét lạc quan của người hâm mộ CLB hồi đầu mùa giải giảm đi phần nào. Tuy nhiên, với mỗi kết quả tích cực, viễn cảnh anh sẽ dẫn dắt Liverpool một ngày nào đó lại càng trở nên sống động hơn. Gerrard có khát vọng sẽ trở thành HLV Liverpool và chính Jurgen Klopp đã công khai nói cựu thủ quân tuyển Anh chính là người kế nhiệm mà ông mong muốn.

Cả 2 hiện đều có hợp đồng với 2 đội bóng chủ quản tới năm 2024, điều đó càng khiến tất cả tin rằng Gerrard đã được nhắm đến là người tiếp quản công việc của Klopp. Tuy nhiên sự nghiệp huấn luyện của nhà cầm quân 39 tuổi vẫn đang ở giai đoạn đầu và câu hỏi mà nhiều người đặt ra là anh là mẫu HLV như thế nào, anh có điều gì để có thể kế thừa người đã đưa Liverpool trở lại với đỉnh cao?

Không bất ngờ khi Gerrard đã dựa vào những mối liên kết với Liverpool để kiện toàn đội ngũ huấn luyện của mình tại sân Ibrox. Cụ thể, người đồng đội cũ Gary McAllister trở thành trợ lý; Jordan Milsom - cựu chuyên gia vật lý trị liệu ở Anfield - là trưởng bộ phận hiệu suất; chọn Tom Culshaw - cựu HLV học viện Liverpool - làm HLV kỹ thuật.

Quyết định tuyển dụng quan trọng nhất của anh là chọn Michael Beale - một nhân vật khác từng làm việc ở học viện Liverpool - là trợ lý HLV đội một. Beale - người đã bắt đầu sự nghiệp huấn luyện ở Chelsea và từng có giai đoạn làm việc tại Sao Paulo, Brazil - là người phụ trách các buổi tập ở khu phức hợp Milngavie của Rangers. Trong khi đó Gerrard sẽ là người chịu trách nhiệm về chiến lược tổng thể.

Có một cảm giác về sự liên hệ chặt chẽ giữa chiến thuật của Liverpool và Rangers. Giống như đội bóng của Klopp, Rangers của Gerrard cũng thi đấu với 2 hậu vệ biên tấn công, một hàng tiền vệ 3 người có chức năng rõ ràng và bộ 3 tiền đạo thi đấu gần nhau. Hậu vệ phải kiêm đội trưởng James Tavernier và hậu vệ trái Borna Barisic có nhiệm vụ mở rộng chiều ngang đội hình; một trong 2 cầu thủ số 8 - có thể là Ryan Jack, Glen Kamara hoặc Scott Arfield - sẽ di chuyển như một con thoi để bảo vệ không gian khi đội bóng dâng lên.

Điểm mới ở hệ thống của Rangers là thay vì sử dụng 2 tiền đạo cánh - những người hỗ trợ cho tiền đạo cắm Alfredo Morelos, có thể là Ryan Kent, Joe Aribo hoặc Hagi - thì đội bóng chơi với 2 số 10. Điều đó có nghĩa đội hình của Rangers thường sử dụng là 4-3-2-1 hay còn gọi là đội hình cây thông.

Gắn kết, trơn tru và mạnh mẽ, Rangers của Gerrard đã có những thành công đáng chú ý ở đấu trường châu Âu. Vào mùa giải trước khi anh được bổ nhiệm, CLB dừng bước từ vòng loại Europa League bởi Progres Niederkorn của Luxembourg. Tuy nhiên, trong mùa giải đầu tiên của Gerrard, họ đã đi qua 4 vòng đấu loại để giành quyền tham dự vòng bảng và tiến tới vòng 16 đội, chạm trán Bayer Leverkusen. Cần nói rằng kể từ năm 2013 đến nay, Celtic không hề đi sâu đến vậy ở đấu trường châu Âu.

Dù vậy trên đấu trường quốc nội, nơi Rangers thường xuyên gặp phải những đối thủ có lối chơi phòng ngự lùi sâu với quân số đông, công thức không phải lúc nào cũng hiệu quả. Việc chỉ giành 11 điểm trên tổng số 24 điểm có thể kiếm được ở giải VĐQG Scotland càng cho thấy họ đang thiếu đi một kế hoạch B.

“Chiến thuật này phát huy tác dụng ở đấu trường châu Âu vì các đội bóng sẽ mạo hiểm hơn, điều này tạo ra khoảng trống cho tiền đạo của Rangers xâm nhập. Ngoài ra họ cũng rất giỏi chơi phản công. Tuy nhiên đôi lúc vấn đề của Rangers là khi bạn được kỳ vọng thắng mọi trận đấu và làm chủ nhịp độ thì các đội bóng lại chơi phòng ngự lùi sâu và gây ra khó khăn. Họ luôn chật vật trước các đội bóng chơi với khối phòng ngự tầm thấp”, cựu hậu vệ Steven Smith của Rangers chia sẻ với Bleacher Report.

Trong suốt sự nghiệp thi đấu trải dài 18 năm đầy rực rỡ của mình, Gerrard đã kinh qua rất nhiều cuộc họp báo. Do đó, nếu có một việc nào chắc chắn Gerrard không bao giờ lúng túng thì đó chính là làm việc với truyền thông.

Nhà báo Jonny McFarlane của Daily Record bày tỏ quan điểm: “Có rất ít cầu thủ, ngay cả ở Premier League, thoải mái ngồi trong một cuộc họp báo và trả lời các câu hỏi. Anh ấy là một người đã trải qua chuyện đó rất nhiều lần ở Liverpool và đội tuyển Anh, vì thế truyền thông là điều mà anh ấy xử lý hết sức nhẹ nhàng”.

Một đặc điểm nổi bật của Gerrard mỗi khi xuất hiện trước truyền thông kể từ thời điểm dẫn dắt Rangers là sự trung thực. Anh đã phê phán công khai đội bóng của mình không ít lần khi thấy thất vọng về màn trình diễn. Chính điều đó khiến giới quan sát cho rằng anh vẫn đang trong quá trình chuyển từ vai trò đội trưởng sang một HLV.

Gerrard từng thừa nhận anh phải che đậy cảm xúc của mình hay như chia sẻ với đồng đội cũ Danny Murphy trong cuộc phỏng vấn trên Daily Mail là “Tôi cần phải cải thiện điều đó”.

Tuy nhiên Steven Smith - người có hơn 100 lần ra sân cho Rangers trong 2 giai đoạn - tin cách nói chuyện thẳng thắn của Gerrard thể hiện cho khía cạnh cốt lõi của môi trường chiến thắng anh đang cố gắng vun đắp tại CLB.

“Tôi chưa từng nghe thấy anh ấy nhắc đến tên cầm thủ mà thay vào đó luôn chỉ là đội bóng. Anh ấy luôn chịu trách nhiệm với kết quả, rất cởi mở và thành thật. Gần đây có một trận đấu với Kilmarnock, trọng tài đưa ra những quyết định không đúng và họ thua cuộc. Tuy nhiên, anh ấy không bao giờ chỉ trích trọng tài. Anh ấy đang cố gắng xây dựng văn hóa ‘không biện hộ’ trong CLB. Nếu sân bãi xấu, điều thường diễn ra vào thời điểm này trong năm ở Scotland, hay nếu họ đang thi đấu ở AstroTurf thì anh ấy cũng không bao giờ nhắc đến chúng. Anh ấy luôn nói không với sự bao biện”.

Trong nỗ lực nâng cao tiêu chuẩn đội bóng, Gerrard cần phải đưa ra những yêu cầu cho các cầu thủ. Tuy nhiên, trong phong cách quản lý của anh cũng không thiếu sự nhẹ nhàng.

“Mọi thứ đều được đánh giá. Đội bóng có rất nhiều điều tích cực, cậu ấy lúc nào cũng nỗ lực để nâng cao trình độ, cải thiện cầu thủ. Mọi người có thể nghĩ cậu ấy là một người luôn thích la hét vào mặt cầu thủ, tuy nhiên thực tế không phải vậy. Cậu ấy rất chắc chắn với những gì mình làm”, cựu cầu thủ Gareth McAuley của Rangers - người đã thi đấu mùa giải cuối cùng trong sự nghiệp dưới sự dẫn dắt của Gerarrd - nói trên BBC Sport vào tháng 1.

Trong khi đó, một cựu cầu thủ Rangers khác là Joe Worrall thì trả lời tờ Daily Record vào mùa giải trước rằng: “Anh ấy rất vững chãi, luôn sẵn sàng giang vòng tay ôm lấy bạn khi bạn cần một cái ôm”.

Có lẽ kỹ năng quản trị nhân sự của Gerrard được thể hiện ra rõ nét nhất với tiền đạo Morelos - người có khả năng đánh hơi bàn thắng đồng thời cả những rắc rối. Sau khi sát cánh cùng Morelos suốt cả mùa trước, sự kiên nhẫn của Gerrard cuối cùng cũng có điểm dừng khi chân sút người Colombia nhận thẻ đỏ thứ 5 trong mùa giải (một trong số đó đã bị hủy) ở trận đấu với Celtic vào tháng 4 năm ngoái. Và hệ quả là Morelos bị phạt một tuần lương.

Mùa giải năm nay, Morelos đã ghi 28 bàn thắng trong 35 trận đầu tiên nhưng đã bị đuổi 2 lần trong 3 trận vào cuối tháng 12. Và kể từ giai đoạn nghỉ đông, anh chỉ có thêm 1 lần làm rung lưới đối thủ trong 9 trận. Gerrard đã đẩy Morelos lên ghế dự bị sau khi anh trở về muộn sau một chuyến đi gần đây tới Colombia, và kết quả chứng kiến đội bóng thất bại trước Hearts ở Cúp Quốc gia Scotland.

Giống như cách các HLV Liverpool “vật lộn” với Luis Suarez trong suốt 3 năm rưỡi tiền đạo Uruguay khoác áo đội bóng chủ sân Anfield, Gerrard vẫn đang học cách uốn nắn tiền đạo người Nam Mỹ của mình.

Khi Gerrard gia nhập, Rangers đang sa sút nghiêm trọng. Sau khi quay trở lại giải VĐQG Scotland vào năm 2016, họ có 2 năm xếp thứ 3 và trải qua 11 trận không thắng trước đối thủ truyền kiếp Celtic - trong đó bao gồm những thất bại 1-5, 0-4 và 0-5.

Mùa giải năm ngoái, Rangers đã giành chiến thắng đầu tiên trước Celtic kể từ tháng 8/2016, trong khi ở cuộc chạm trán gần nhất giữa 2 đội vào tháng 12, họ đã giành chiến thắng đầu tiên trên sân Celtic Park sau 8 năm. Những kết quả gần đây của Rangers có thể khiến họ vỡ mộng ngăn cản Celtic tiến tới kỷ lục 9 chức vô địch quốc gia Scotland liên tiếp, tuy nhiên “Light Blues” (biệt danh của Rangers) đang trên hành trình giành vị trí á quân 2 năm liền. Và ít nhất, Gerrard đã giúp đội bóng cạnh tranh một cách sòng phẳng.

“Anh ấy khiến nơi đây thực sự phấn khích”, Jamie Currie - blogger và cổ động viên Rangers - chia sẻ. “Anh ấy khiến người hâm mộ có thể hãnh diện lại với đội bóng của mình. Trước khi anh ấy tới, mỗi khi CLB đối đầu với Celtic, bạn sẽ cảm thấy sợ sệt. Nhưng giờ đây, bạn có niềm tin rằng Rangers dám thi đấu sòng phẳng với Celtic trên mọi phương diện”.

Cảm xúc mà Gerrard thể hiện sau chiến thắng ở Celtic Park hồi tháng 12 khi anh hét vào máy quay truyền hình đã gây nóng mắt cho nửa xanh lá của Glasgow. Cựu tiền đạo Chris Sutton của Celtic cho rằng Gerrard “ăn mừng như thể anh ta đã vô địch quốc gia vậy”. Nhưng với người hâm mộ Rangers, hành động đó cho thấy HLV của họ hiểu được ý nghĩa của khoảnh khắc ấy.

“Tôi thách bất cứ người hâm mộ Rangers nào không ăn mừng như thế khi tiếng còi chung cuộc trận đấu hồi tháng 12 vang lên”, James Black - một người mua vé của mùa ở Ibrox - nói. “Rõ ràng Gerrard đã hoàn toàn hòa vào niềm đam mê của CLB và cổ động viên. Tôi nghĩ có lẽ anh ấy thấy những điểm tương đồng giữa Rangers và Liverpool, của cả 2 thành phố, người dân và người hâm mộ. Với tầm vóc của chiến thắng như thế, anh ấy sẽ luôn ăn mừng như vậy”.

Cùng Mark Allen và Ross Wilson - 2 giám đốc thể thao anh đã làm việc kể từ khi dẫn dắt đội bóng vào tháng 6/2018 - Gerrard đã chỉ đạo một cuộc thay máu lớn tại Rangers với không dưới 31 cầu thủ mới tới CLB, trong đó bao gồm cả mượn lẫn mua đứt.

Một lần nữa, những mối liên kết với Liverpool được thể hiện. Ryan Kent và Jon Flanagan đều tới từ Anfield trong khi Sheyi Ojo hiện đang được mượn dài hạn còn Ovie Ejaria thi đấu dưới dạng cho mượn ở mùa trước. Ngoài ra, tên tuổi của Gerrard đủ sức kéo những cầu thủ về mà không cần mối liên hệ với Liverpool, chẳng hạn như bản hợp đồng Jermain Defoe vào tháng 1/2019.

Thực tế, không phải bản hợp đồng nào dưới thời Gerrard cũng thành công và Rangers chưa thể cạnh tranh với Celtic về chiều sâu đội hình. Tuy nhiên, những người dõi theo CLB đều tin rằng HLV trưởng của họ đã gia tăng đáng kể chất lượng đội bóng.

Nhà báo Jonny McFarlane nói: “Nếu bạn nhìn vào vị trí hiện tại của Rangers với nơi đội bóng đứng khi anh ấy tiếp quản, chắc chắn bạn sẽ nhận ra anh đã bổ sung rất nhiều giá trị cho đội bóng. Nếu Steven Gerrard có rời đi vào ngày mai, Rangers có thể sẽ bán James Tavernier, Borna Barisic, Connor Goldson, Nikola Katic, Ryan Kent, Alfredo Morelos, Scott Arfield, Ryan Jack. … Một vài cầu thủ trong số này đã ở đội khi anh ấy vừa đến nhưng anh giúp họ tiến bộ rất nhiều thông qua những gì đội bóng đạt được dưới sự dẫn dắt của anh”.

Trái ngược với những điều anh vẫn hy vọng đạt được tại Rangers, Gerrard đủ thực tế để thừa nhận anh vẫn cần thời gian khẳng định bản thân trước khi có thể trở thành một ứng viên nghiêm túc kế nhiệm Klopp. Cựu thủ quân Liverpool chia sẻ với Daily Mail: “Họ sẽ không chọn tôi nếu tôi chỉ là ứng cử viên xếp thứ 20 đâu”.

Nhưng nếu còn quá sớm để khẳng định chắc chắn anh sẽ trở thành người kế nhiệm Klopp thì cũng chẳng có lý do gì để phủ nhận anh không thể làm được việc đó. Cựu cầu thủ Steven Smith cho rằng: “Điều đó luôn ở trong suy nghĩ của anh ấy vì nó gắn với anh, nơi anh lớn lên và tất cả những gì anh đã làm cho đội bóng. Tôi nghĩ một ngày nào đó chắc chắn anh sẽ là HLV trưởng Liverpool. Tuy nhiên hy vọng điều đó sẽ trở thành hiện thực sau một giai đoạn thành công tại Rangers”.