Paul Ince: Vượt qua phân biệt chủng tộc để tỏa sáng

Hai trong số những quyết định quan trọng nhất đời HLV của Sir Alex Ferguson diễn ra trong...một chiếc xe.

Vào năm 2001, ở trạm xăng gần trung tâm huấn luyện Carrington, Fergie thông báo với Jaap Stam rằng sự nghiệp của anh ở Man United chính thức khép lại. Stam, ở thời điểm ấy là hậu vệ xuất sắc nhất từng thi đấu ở Premier League, vốn là hòn đá tảng ở hàng phòng ngự của Man United kể từ khi chuyển đến từ PSV Eindhoven vào năm 1998. Tài lĩnh xướng hàng công và sự bền bỉ của anh ở hàng ngự chính là nền tảng cho những thành công của CLB ở khúc quanh của thiên niên kỷ.

Man United sau đó bán hậu vệ người Hà Lan để cân bằng ngân sách. Nhưng khi anh rời đi, Jaap Stam đã để lại một khoảng trống rất lớn, nhờ đó, Arsenal nhanh chóng lật đổ ngôi vương của Man United ngay ở mùa giải hậu chia tay  Jaap Stam. Ông thầy người Scotland sau đó đã thú nhận rằng việc bán Stam xuất phát từ sự sai lầm trong phán đoán của ông. Có thể nói, ngoài Jaap Stam ra, chưa ai khiến Sir Alex hối tiếc đến thế, thậm chí đến Paul Ince, nhân vật chính của bài viết này, cũng chưa chắc khiến ông hối tiếc như Stam.

Paul Ince, khi đó được biết đến nhờ lối chơi "đầu lĩnh", đã luôn là một phần quan trọng của Man United ở thời kỳ họ thống trị Premier League. Không biết mệt mỏi, thông minh và cực kỳ khéo léo, Ince được đưa vào Đội Hình Của Năm do PFA bầu chọn trong 3 mùa liên tiếp trước khi anh rời Man United cũng giống như Stam. Nhưng Fergie, người luôn nói rằng ông dần tỏ ra thất vọng với thái độ của Ince trong phòng thay đồ, quyết định bán anh đi.

Theo Ince, khi anh nhận được cú điện thoại của Sir Alex, anh đang chơi gôn với Giggs. Sau đó anh bỏ lại cầu thủ chạy cánh xứ Wales để đi gặp ông thầy của mình ở Man United trong xe. Vài phút sau đó, đời Ince thay đổi mãi mãi. Anh không hề muốn rời Man United. Thậm chí, anh còn nghĩ rằng anh sẽ được gia hạn thêm 4 năm nữa.

Ở mùa giải chứng kiến nhiều sự đổi thay ở Old Trafford, Mark Hughes được đem bán cho Chelsea, Andrei Kanchelskis đén Everton, còn Ince đến Inter Milan. Đội bóng Italia cũng tính đem về Eric Cantona, nhưng khác với Ince, Ferguson luôn coi cầu thủ người Pháp như một phần không thể thay thế của đội bóng.

Ở thời đỉnh cao của mình, Ince gia nhập Nerazzurri với nhiều sự nghi hoặc. Vốn quen với việc giành danh hiệu cùng Man Untied, Ince đến với Inter khi họ đang bước vào thời kỳ chuyển giao. Sau khi tránh được suất xuống hạng ở mùa giải trước đó, đoàn quân của Ottavio Bianchi kết thúc ở vị trí thứ 6 khi mùa giải Serie A 1994-1995 hạ màn, cách đội đầu bảng Juventus tới 21 điểm

Thất bại của họ ở đấu trường quốc nội tình cờ thay lại trùng với 2 danh hiệu UEFA Cup đoạt được vào năm 1991 và năm 19994. Nhưng điều đấy vẫn chưa đủ. Giành được danh hiệu Scudetto đầu tiên kể từ năm 1989 mới thực sự là mục tiêu chính của Massimo Moratti, người mua lại CLB này hồi đầu năm đó. Ince, một tiền vệ khéo léo và mạnh mẽ, chính là mảnh ghép còn thiếu cho đội hình của Inter.

Vài tháng đầu tiên không được suôn sẻ cho lắm. Ince, cũng giống với Javier Zanetti, gia nhập từ Banfield, Roberto Carlos, gia nhập từ Palmeras và tiền đạo Caio, gia nhập từ São Paulo, gặp khó trong việc hòa nhập với bóng đá Italia. Một phần vì anh vốn quen với lối chơi nhanh chóng, thần tốc và thiên về sức lực của bóng đá Anh. Không chỉ thế, anh còn không thể nói được tiếng Italia, điều đó càng khiến anh trở nên lạ lẫm với các đồng đội trên sân. 

Dù anh là mảnh ghép đắt giá nhất của Inter thời điểm đó, Ince vẫn không thể giúp gì được cho lối chơi của Bianchi. HLV  người Italia, người vốn nổi tiếng qua việc đưa Napoli với Maradona trong đội hình đến Serie A, Coppa Italia và UEFA Cup trong khoảng thời gian từ năm 1987 đến 1989, sử dụng sơ đồ 5-3-2, với Ince thường xuyên được đẩy ra cánh. Vốn quen với số 4-4-2 đầy mới mẻ của Sir Alex Ferguson, Ince dần nhận ra mình đã bị đặt vào nhầm chỗ, vào nhầm một hệ thống anh không thông suốt, giữa những người anh không hiểu rõ.

Có ít hơn 16 cầu thủ đến Inter mùa hè năm đó. Bianchi, người nhận khá nhiều chỉ trích của giới truyền thông, liên tục vấp phải khó khăn trước cuộc cách mạng lớn lao này. Thêm vào đó, tính chất phân biệt chủng tộc của bóng đá Italia cũng tạo ra một môi trường độc hại cho Ince. Là cầu thủ da đen đầu tiên trở thành đội trưởng của ĐT Anh, Ince cảm thấy khó chịu sau khi được "đón chào" bởi những bức tranh tường đầy tính chất phân biệt chủng tộc trên những bức tường của sân Giuseppe Meazza sau khi đến thương thuyết hợp đồng.

Dù quan chức đội bóng cho rằng những hình vẽ đó đến từ NHM của đội bóng kình địch AC Milan, Ince vẫn phải đối mặt với sự xấu xí của bóng đá Italia. Vào tháng 4 năm 1996, Ince bị NHM Cremonese phân biệt chủng tộc sau khi ghi bàn trong trận thắng 4-2 của Inter. "Điều này chưa bao giờ xảy ra cho tôi khi thi đấu ở Anh," Ince nói. "Nhưng tôi không muốn nghĩ tới điều đó, tôi chỉ muốn tận hưởng bàn thắng đầu tiên của mình ở Italia. Còn về thẻ phạt, tôi chỉ vỗ tay những kẻ xúc phạm tôi, chẳng có gì mang tính xúc phạm hết."

Tệ hơn cho anh, mọi thứ dần chuyển biến xấu. Vào tháng 10 năm 1996, Ince bị truất quyền thi đấu ở trận thắng 2-0 của Inter trước Piacenza sau khi anh được cho là đã đánh nguội Gianpietro Piovani khi các cầu thủ đón một pha phạt góc. Piovani khi đó đã "ngã" rất kịch. Dù sau đó anh thú nhận rằng đã tỏ rõ sự phân biệt chủng tộc với Ince, chính tiền vệ của Inter mới là người bị truất quyền thi đấu.

Vụ việc giữa Ince và Piovani chỉ là một vụ rất nhỏ trong số rất nhiều vụ sau đó, trong đó nổi tiếng nhất là vụ George Weah húc đầu Jorge Costa, khiến cầu thủ này gẫy mũi. Sau đó, cầu thủ người Liberia tố cáo anh xúc phạm chủng tộc cầu thủ người Milan trong suốt trận đấu gặp Porto ở Champions League. Trước đó, một vài CĐV Verona đáp trả việc CLB ký kết hợp đồng với cầu thủ người Hà Lan Michel Ferrier bằng cách treo cổ một hình nộm da đen trên khán đài sân của mình.

Trong khi Paul Gascoigne trở thành anh hùng ở Lazio, nhận được rất nhiều sự quan tâm của giới truyền thông Italia trong suốt quãng thời gian thi đấu cho Lazio, Ince lại gặp rất nhiều vấn đề với NHM Italia. May mắn thay cho anh, mọi thứ dần sáng sủa khi Bianchi bị sa thải sau 4 trận đầu tiên của mùa giải 1995-1996. Thay thế ông là Roy Hodgson.

Dưới sự dẫn dắt của HLV người Anh, Ince thi đấu cực tốt, ghi 10 bàn ở mọi đấu trường, giúp CLB Italia đến được trận chung kết UEFA Cup 1997. Anh cũng thể hiện khả năng săn bàn của mình khi ghi bàn thắng thứ 2 trong chiến thắng 3-0 trước Juventus trên SVĐ Stadio Delle Alpi.

Được cho là đội bóng "cửa trên" trong cuộc đối đầu trước Schalke, đội bóng của Hodgson để thua 1-0 ở trận lượt đi của trận chung kết Châu Âu. Ince để lỡ trận đấu đó, nhưng trở lại ở trận đấu lượt về. Chính anh là người kiến tạo cho Zamorano ghi bàn khi anh nối tiếp đường tạt của Alessandro Pistone để đưa hai đội vào hiệp phụ. Tuy vậy, Inter vẫn thua 4-1 trên chấm penalty. Điều đó khiến NHM Inter nổi điên. Họ quyết định "xả giận" lên đầu Hodgson bằng bất cứ vật gì có thể: đồng xu, bật lửa...

Cựu HLV ĐT Thụy Sĩ rời Inter sau đó hai ngày để gia nhập Blackburn. Ince cũng không ở lại lâu. Anh gia nhập Liverpool vào tháng 7 năm đó, khiến mối quan hệ của anh với Man United từ tệ thành...cực tệ. Dù cầu thủ từng ra sân 53 lần cho ĐT Anh cảm thấy khó chịu khi nhắc về cách anh rời khỏi Man United, anh vẫn rất tự hào với quãng thời gian 2 năm thi đấu ở Milan.

Ince chính là chứng nhân của việc phá vỡ mọi khoảng cách về nguồn gốc, ngôn ngữ, chiến thuật, văn hóa. Có lẽ minh chứng rõ nhất cho ảnh hưởng của anh lên Inter chính là chuyện Moratti đã rớt nước mắt khi anh rời khỏi sân Giuseppe Meazza. Dù không thể thêm vào các danh hiệu trong bản CV của mình ở khoảng thời gian thi đấu cho đội bóng vùng Bắc Italia, Paul Ince vẫn sẽ được nhớ đến vì tinh thần quật cường và khả năng vượt qua sự phân biệt chủng tộc mà anh đã phải chịu đựng trong suốt quãng thời gian thi đấu ở Italia.