Oleksandr Zinchenko đang "chết mòn" tại Arsenal cùng vị trí hậu vệ biên ảo

Thêm một lần nữa Pep Guardiola lại mắc bệnh “nghĩ quá nhiều” với sơ đồ 4-6-0, không trung phong cắm, không “mỏ neo” chính hiệu. Đó là một ngày mà tỉ lệ kiểm soát bóng lên đến 61% không Pep Guardiola đem cúp về Manchester. Còn hàng tiền vệ bạc tỷ của ông cũng bất lực trước tuyến giữa giàu sức mạnh thể chất của Chelsea. Vị trí nhạy cảm của Zinchenko liên tục bị Kai Havertz và Timo Werner khai thác. Chelsea chỉ cần một tình huống mất tập trung của hàng phòng ngự Man City, họ đã ghi bàn thắng duy nhất để định đoạt trận đấu.

Một năm sau thất bại cay đắng trước Chelsea, Pep Guardiola “khai tử” vị trí hậu vệ biên ảo. Zinchenko bị bán sang Arsenal, còn Cancelo cũng khăn gói chuyển sang đầu quân cho Bayern Munich theo dạng cho mượn. Việc trở lại với bộ khung hàng thủ chắc chắn, được “đúc” bằng 4 trung vệ John Stones – Manuel Akanji – Ruben Dias – Nathan Ake là chìa khóa để The Citizens lên ngôi tại Champions League 2022/2023.

Cỗ máy chuyền bóng nhưng hạn chế trong phòng ngự

Bất cứ cầu thủ nào cũng tồn tại điểm mạnh và điểm yếu. Với Zinchenko, anh thiếu nền tảng sức mạnh thể chất để chơi ở vị trí hậu vệ, thiếu luôn cả ý thức phòng ngự chủ động vì thói quen ham tấn công. Cũng giống như Pep Guardiola, Arteta hiểu rõ điều này, nhưng ông chấp nhận đánh đổi để đưa Zinchenko về bởi đó là thời điểm Arsenal cần mẫu cầu thủ có thể tăng tính kết nối giữa các tuyến.  

Sự xuất hiện của Zinchenko bên hàng lang cánh trái của Arsenal ở mùa giải 2022/2023 ngay lập tức tạo ra điều khác biệt cho lối chơi mà Arteta xây dựng. Với Zinchenko trong đội hình, Arsenal có một điểm nhận và phân phối bóng chất lượng. Thống kê cho thấy, Zinchenko nằm trong nhóm dẫn đầu giải đấu về số lần chạm bóng, cũng như số đường chuyền vào khu vực 1/3 cuối sân. Điều này đã tác động tích cực tới các nhân tố còn lại trong đội hình.

Cụ thể, Granit Xhaka được giải phóng bớt nhiệm vụ phòng ngự, được khuyến khích chơi cao hơn, có xu hướng xâm nhập vòng cấm dứt điểm nhiều hơn. Với 7 bàn thắng và 7 pha kiến tạo ghi được tại Premier League 2022/2023, đó cũng chính là thành tích tốt nhất của tiền vệ người Thụy Sĩ xuyên suốt 7 năm chơi bóng tại xứ sở sương mùa. Tương tự là trường hợp của Gabriel Martinelli – người cũng đã góp dấu giày trong 20 bàn thắng ở Premier League năm đó. Bên phía hành lang đối diện, đội trưởng Martin Odegaard cũng có cho mình một mùa giải bùng nổ nhất trong sự nghiệp với 15 bàn thắng và 5 kiến tạo. 

Sự xuất hiện của Zinchenko đã thay đổi bộ mặt của Arsenal ở mùa giải 2022/2023

Sự nguy hiểm của Zinchenko ở mùa giải 2022/2023 được mô tả trong một bài phỏng vấn của Jacob Murphy trước trận đối đầu giữa Arsenal và Newcastle diễn ra vào tháng 5/2023. Khi được đặt câu hỏi rằng đâu là cầu thủ nguy hiểm nhất bên phía đối phương, tiền vệ người Anh thẳng thắn chia sẻ: “Đó là Zinchenko. Luôn là thử thách rất lớn khi hàng phòng ngự của chúng tôi phải đối đầu với cậu ấy. Ở trận lượt đi, tôi nhớ rằng Zinchenko đã chuyền bóng xuyên qua khoảng trống giữa tôi và Sean Longstaff tới 3 lần chỉ trong vòng chưa đầy 15 phút. Gã đó thật điên rồ với những đường chuyền không tưởng. Nếu hàng thủ Newcastle không thi đấu tập trung, Zinchenko sẽ dễ dàng tìm ra những khoảng trống tương tự như vậy để làm khó chúng tôi”. 

Hành trình chinh phục Premier League của Arsenal mùa giải 2022/2023 khép lại với vị trí á quân cùng khoảng cách 5 điểm thua kém Man City. Và người ta nói rằng Zinchenko là nhân tố quan trọng bậc nhất trong chiến dịch năm đó. Sang đến mùa giải tiếp theo, Arsenal vẫn tiếp tục cuộc đua song mã với Man City, nhưng vai trò của Zinchenko đã không còn nổi bật như trước nữa. Anh bỏ lỡ toàn bộ giai đoạn chuẩn bị trước mùa giải vì chấn thương và điều này ảnh hưởng rất nhiều đến phong độ.   

Anh mắc sai lầm tai hại trong trận hòa trước Fulham ở giai đoạn lượt đi, để rồi tiếp tục là “điểm đen” trong thất bại 0-2 trước Aston Villa ở giai đoạn then chốt nhất mùa giải. Nếu giành chiến thắng ở trận đấu đó, cơn khát danh hiệu Premier League kéo dài 2 thập kỷ của Arsenal đã được giải tỏa. Đến lúc này, Arteta đã hiểu được cảm giác chua chát mà “thầy cũ” Pep Guardiola trải qua. 

Zinchenko chưa bao giờ được đánh giá cao bởi kỹ năng phòng ngự

Sau tất cả, phòng ngự kỷ luật vẫn luôn là thứ cần được ưu tiên hàng đầu đối với một hậu vệ. Đó là lý do Riccardo Calafiori được đưa về và Lewis-Skelly dù còn non kinh nghiệm cũng được ưu tiên hơn Zinchenko vì sở hữu khả năng tranh chấp đáng nể. Ngay cả Tomiyasu nếu không dính chấn thương nặng, chắc chắn cũng là phương án mang lại sự an toàn hơn Zinchenko. 

Điểm quan trọng khác trong việc Zinchenko thường xuyên bị bỏ rơi trên băng ghế dự bị ở mùa giải vừa qua đến từ việc HLV Arteta đã chuyển từ lối chơi kiểm soát bóng sang một cách tiếp cận trận đấu thực dụng hơn. Tỷ lệ kiểm soát bóng của Arsenal trong các trận đấu với nhóm Big Six đã giảm từ 53,5% ở mùa giải 2022/2023 xuống còn 43,3% ở mùa giải 2024/2025. Với việc ít chú trọng hơn vào khâu kiểm soát thế trận, khả năng chuyền bóng của Zinchenko không còn là phẩm chất được ưu tiên hàng đầu. 

Với việc chỉ còn hợp đồng đến năm 2026 và hai bên không có bất cứ động thái thúc đẩy gia hạn, gần như chắc chắn Zinchenko sẽ rời Emirates ngay mùa hè này bởi Arsenal hoàn toàn không muốn mất trắng cầu thủ mà họ từng tiêu tốn 32 triệu bảng. Đó là thương vụ giúp đại diện thành London thay đổi vị thế và cách thức tiếp cận trận đấu, nhưng không thể là thương vụ giúp họ vô địch Premier League. Dẫu biết rằng cuộc cải tổ nào cũng có những sai lầm, nhưng với Zinchenko, đó là cảm giác tiếc nuối nhiều hơn trách cứ.