Nicky Butt: Kẻ đóng thế phía sau ánh hào quang

Năm 2002, Pháp và Argentina đến World Cup 2002 bằng vị thế ứng viên sô một không thể chối cãi. Albiceleste thống trị vòng loại khu vực Nam Mỹ, đè bẹp đối thủ bằng thế hệ đỉnh cao của những Gabriel Batistuta, Juan Sebastian Veron, Ariel Ortega,...Les Blues là nhà đương kim vô địch thế giới, đồng thời là nhà đương kim vô địch châu Âu, sở hữu cầu thủ xuất sắc nhất đương đại Zinedine Zidane. Vì lẽ đó rất dễ hiểu Pelé dự đoán hai đội sẽ gặp nhau tại chung kết. Ông còn tin rằng Steve McManaman sẽ là cầu thủ xuất sắc nhất giải, hay chí ít cũng là hạt nhân chính của tuyển Anh trong cuộc viễn chinh ở phương đông.

Những gì về sau thì ai cũng đã rõ, McManaman bị HLV Sven-Goran Eriksson loại khỏi danh sách đầy bất ngờ, Pháp và Argentina thì chia tay giải ngay từ vòng bảng. Đến nay đó vẫn là trò cười được nhớ đến nhiều nhất về cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử. Ít ai nhớ rằng khi đó Pelé còn nổi tiếng với một phát biểu “Nicky Butt là cầu thủ xuất sắc của tuyển Anh tại World Cup. 

Đó là một lần hiếm hoi phát biểu của Pelé nhận được sự đồng tình của số đông cũng như số ít lần Nicky Butt trở thành trung tâm của sự khen ngợi.

Người Anh quả thật có một thế hệ vàng sẵn sàng để chinh phục World Cup 2002. David Beckham, Paul Scholes, Michael Owen, Rio Ferdinand, Owen Hargreaves,...là sự kết hợp tuyệt vời giữa kinh nghiệm thi đấu đỉnh cao và sự trẻ trung táo bạo. Trong đội ngũ đó, Nicky Butt như một cá thể lạc loài, nếu không phải một loạt những tiền vệ trung tâm sáng giá khác bất ngờ chấn thương, cơ hội của ra sân là gần như bằng không.

Lượt đấu đầu tiên Anh hoà Thuỵ Điển đầy thất vọng, với việc Eriksson để Butt ngồi ngoài dự bị cho bộ đôi Scholes và Hargreaves. Đối thủ ở lượt trận thứ hai là Argentina, đội bóng được đánh giá cao nhất giải và đã thắng trận đầu trước Nigeria. Eriksson đã có quyết định mang tính bước ngoặt, mở ra việc trung tuyến của Tam Sư đủ sức chống chọi lại bộ đôi Diego Simeone - Juan Veron bên phía đối thủ Nam Mỹ. Butt ra sân từ đầu bắt cặp với Hargreaves, Scholes được điều sang cánh trái, còn Emile Heskey thay thế Darius Vassell đá cặp với Owen.

Kết quả người Anh giành chiến thắng mong manh 1-0 bằng pha lập công từ chấm 11 mét của Beckham. Màn báo thù ngọt ngào của Beck trước người Argentina làm lu mờ công sức của một tâp thể thi đấu một trong những  trận đấu xuất sắc nhất dưới thời Eriksson. Chiến thắng quan trọng trở thành cột mốc đánh dấu sự nhập cuộc của Nicky Butt ở World Cup 2002. Anh ra sân toàn bộ số phút còn lại của tuyển Anh tại World Cup, đẩy Hargreaves lên băng ghế dự bị. Tuyển Anh hiên ngang lọt vào tứ kết, bị đánh bại bởi Brazil của Ronaldo. Dù bị loại sớm nhưng giới chuyên môn cho rằng tuyển Anh cùng Brazil mới là hai đội bóng mạnh nhất của giải.

Sự xuất sắc của Nicky Butt đôi khi rất khó lí giải. Anh là một tiền vệ kiểu Anh điển hình, tắc bóng chính xác và mạnh mẽ trong tranh chấp tay đôi. Thỉnh thoảng Butt ghi được những bàn thắng giàu cảm xúc, như trước Liverpool 1995 hay Leeds Utd 1998, nhưng đó không phải là sở trường của anh. Butt là một dạng cầu thủ gai góc như Roy Keane, tài năng kém hơn đôi chút để có thể đánh bật thủ quân lên băng ghế dự bị. Sir Alex Ferguson có cách dùng Butt của riêng mình. Trong những trận đấu được dự đoán khó khăn, ông để Butt đá cặp cùng Keane, không gì khác mục đích tăng chất thép ở trung tuyến, điều một Scholes hào hoa hoàn toàn kém hơn người đồng đội.

Roy Keane cũng hay tự loại mình bằng những chấn thương và thẻ phạt, đó cũng là cơ hội cho Butt ra sân. 

Mùa giải 1997-1998, Keane chấn thương nặng nghỉ gần như trọn mùa, Butt nắm bắt cơ hội ra sân 33 trận tại Premier League, 42 trận trên các mặt trận, được bầu chọn vào đội hình tiêu biểu của giải đấu. Đáng tiếc đó là mùa giải Arsenal áp đảo nước Anh với cú đúp quốc nội.

Mùa giải sau đó, Butt quay lại băng ghế dự bị nhìn Scholes và Keane toả sáng rực rỡ đưa Man Utd đến cú ăn ba. Nhưng chung kết Champions League ở Camp Nou có thể là một đêm bi kịch vì Quỉ Đỏ mất cả bộ đôi tiền vệ trung tâm sáng giá của mình vì treo giò. Butt có thể thay thế Keane hoàn hảo, nhưng người còn lại ở trung tâm hàng tiền vệ là bài toán khó giải. Sir Alex Ferguson chọn Beckham, với nhiệm vụ phân công rõ ràng: Butt cho phòng ngự, Beckham để tấn công.

Sự xáo trộn ngoài mong muốn khiến cho Man Utd lép vế ở phần đầu. Beckham không có nhiều kinh nghiệm nơi trung tâm, phải chống đỡ trước hàng tiền vệ tổ chức cực tốt của Bayern Munich. Đó là mùa giải Man Utd, nơi họ dốc cạn vốn trong mỗi trận đấu của mình bằng thứ tinh thần quả cảm xuất thần. Butt không phải là cầu thủ nổi bật nhất, nhưng thể hiện xuất sắc của anh giữ cho Man Utd nuôi hy vọng tới phút bù giờ trước khi Teddy Sheringham và Ole Gunnar Solskjaer mang chức vô địch về cho Quỉ Đỏ.

Nicky Butt sinh năm 1975 tại Gordon, một khu vực phức tạp phía đông nam thành phố Manchester. Nhắc đến Gordon, người ta sẽ nghĩ ngay đến một trong những vụ án chấn động lịch sử nước Anh với hàng loại vụ giết người giấu xác bí ẩn diễn ra trong 12 năm từ 1963 đến 1975. Phải đến 10 năm sau đó cảnh sát mới tìm ra hung thủ, nhưng là do kẻ thủ ác tự thú nhận. Butt lớn lên trong một mội trường như thế, với sự lo lắng thường trực về sát thủ bí ẩn đâu đó trên đường phố. 

Gordon, trớ trêu thay, cũng là nơi chứng kiến kình địch của Quỉ Đỏ là Manchester City ra đời trước đó hơn một thế kỷ. Nhưng tình yêu của Butt chưa bao giờ dành cho “Citizens”. Butt lớn lên trong lúc Liverpool, Nottingham Forest và Aston Villa đang thống trị nước Anh. Man Utd dù đôi lần nhen nhóm hy vọng nhưng rồi cũng nhanh chóng vụt tắt cho đến người đàn ông Scotland mang tên Alex Ferguson đến dẫn dắt đội bóng.

Butt gia nhập Manchester Utd năm 16 tuổi, chỉ một năm sau trở thành thành viên của “Thế hệ 1992” huyền thoại giành cúp FA dành cho các đội trẻ. Trong một bức ảnh nổi tiếng nhất của thế hệ này, Butt đứng thứ ba từ trái sang, phía sau HLV Eric Harrison và Ryan Giggs. Đứng đằng sau anh là Beckham, anh em nhà Neville, Scholes và thành viên bị quên lãng Terry Cooke.

Không tính Cooke, Butt và Neville được xem là hai thành viên kém nhất trong số này. Vì vậy cho nên con đường đi đến đỉnh cao của Butt là vô cùng khó khăn. Anh ra mắt Premier League mùa giải 1992-1993 nhưng không tạo ra đột phá nào đáng kể. Phía trước Butt là Paul Ince và đặc biệt là ngôi sao mới đến Roy Keane. Cầu thủ Ireland về sau sánh đôi cùng với Patrick Vieira trở thành hai tiền vệ phòng ngự xuất sắc hàng đầu giải đấu. Cơ hội của Butt là không nhiều, dù theo thời gian, Butt cũng trở thành một tiền vệ xuất sắc bậc nhất nước Anh. Butt giống Keane, nhưng không vượt trội hơn, anh đành chấp nhận ngồi ghế dự bị, chắt chiu cơ hội ra sân để cống hiến cho đội bóng anh ủng hộ từ bé.

Scholes có lần nói về Butt “Cậu ấy có cá tính đường phố. Khi rắc rối bạn có thể nhìn sang hai bên và nhìn thấy Butt đã có mặt ở đó để giải quyết mọi việc.”

Butt ra sân 387 lần trong 12 năm khoác áo Man Utd, một con số tuyệt vời với cầu thủ chỉ có vai trò đóng thế. Keane - Scholes là hai cái tên quen thuộc và tài danh nhất với người hâm mộ, nhưng Butt không hề kém cạnh khi thay thế một trong hai người. Keane nóng nảy và tìm đến rắc rối, trong khi Scholes khó có thể trông cậy khi phòng ngự, Butt là quân bài lợi hại trong tay áo mà Sir Alex luôn có thể tin tưởng.

Tuổi thanh xuân của Butt dành hết cho Quỉ Đỏ, khi chuyển đến Newcastle anh đã 29 tuổi, trên lý thuyết vẫn còn hữu dụng nhưng Man Utd cần dòng máu mới để chống lại một Arsenal mạnh mẽ nhất lịch sử. Sáu mùa giải khoác áo đội bóng Đông Bắc, Butt không thể có những vinh quang như trong màu áo Quỉ Đỏ nhưng có cơ hội ra sân nhiều hơn, trở thành đội trưởng của Bầy Chích Choè, vô địch Championship 2010.

***

Không quá khi nói rằng cả sự nghiệp Butt lẩn khuất phía sau ánh hào quang của những đồng đội danh tiếng, nhưng trong bất kì trận chiến nào, Sir Alex Ferguson cũng sẽ cảm thấy may mắn khi sở hữu một chiến binh như Nicky Butt.

Butt, lẩn khuất phía sau ánh hào quang nhưng không thể bị lu mờ!

LUKASZ (TTVN)