Hơn cả một HLV, hơn cả một hậu vệ. Ông còn là một người truyền lửa, một người lạc quan trong bối cảnh kinh tế khó khăn ở Espanyol
Sau khi tạo nên dấu ấn trong lối chơi của Espanyol trong một mùa giải hỗn loạn của Blanquiazules. Mùa tiếp theo, mùa 2009-2010, Pochettino tiếp tục đưa Espanyol đứng giữa BXH, lần này là ở vị trí thứ 11, kém hơn mùa trước một bậc. Nhưng, như BLV và fan lâu năm của Guillem Balague đã chỉ ra: "Kết quả không phải lúc nào cũng tốt, nhưng họ vừa đủ tốt và chúng tôi cũng tận hưởng lối đá này. Một lối đá dựa trên kiểm soát bóng và một nền tảng vững chắc nơi hàng hậu vệ. Ông ấy truyền vào cho các cầu thủ sự tự tin để thực hiện điều đó và khiến chúng tôi thực sự thích thú."
Một vị trí ở giữa BXH không phải là một cuộc cách mạng, nhưng rõ ràng, Pochettino đã tạo nên sự ổn định cần thiết cho Espanyol. Một sự cân bằng cực kỳ thú vị.
Về việc xây dựng sự đoàn kết, Pochettino cũng là một bậc thầy. Có thể thấy qua việc ông bảo vệ học trò một cách quyết liệt, nhất là ở mùa này. Nhưng, cũng như ông thầy Bielsa của mình, việc gắn kết quá mức với học trò của mình là một điều mà Pochettino luôn tránh mắc phải. Điển hình nhất đó là ở mùa đầu tiên thực sự có được ghế nóng ở Espanyol, trường hợp của ông với Raul Tamundo: người đội trưởng lâu năm, cây săn bàn số 1 và là ông chủ thực sự ở phòng thay đồ của Espanyol.
Pochettino là đồng đội cũ của Tamundo, thậm chí là bạn của anh, nhưng ông cũng chẳng ngại ngần tước băng đội trưởng của người đồng đội cũ và đưa anh khỏi Espanyol. Điều tương tự cũng xảy ra với Francisco Rufete và Moises Hurtado, cả hai đều được coi là một gánh nặng với một HLV đề cao sức mạnh vô hạn của tuổi trẻ. Không chỉ cầu thủ, mà đến HLV thể lực của Espanyol cũng không nằm ngoài tầm ngắm của Pochettino.
Đã có những sự tiến bộ ở mùa tiếp theo, mùa bóng mà những sự định hình của Pochettino đã vào khuôn. Xuyên suốt mùa giải 2010-2011, đã có lúc Espanyol thực sự cho người ta thấy rằng họ có thể kết thúc mùa giải ở một vị trí đủ để có được một suất đá Châu Âu. Thậm chí là Champions League. Chỉ còn 9 trận và họ đang ở vị trí thứ 5, nhưng Pochettino luôn cảnh báo các học trò về sự tự mãn. Tiếc thay, một mùa giải mà đáng lẽ ra Espanyol đã có được suất đá Châu Âu, họ lại bị tụt lại phía sau và để Atletico đánh bại trong cuộc chạy nước rút, để rồi phải kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 8.
2010-2011 cũng là mùa giải chứng minh cho lòng tin của Pochettino vào việc đào tạo các cầu thủ trẻ. Shunsuke Nakamura là bản hợp đồng sáng giá nhất của họ, nhưng rồi cũng thụt lùi, trong khi đó những bản hợp đồng khác như Sergio Garcia, Ernesto Galan, Felipe Mattioni và Jesus Datolo thường dính phải những chấn thương hay thi đấu kém cỏi. Những điều này tuy vậy, không ảnh hưởng nhiều đến niềm tin của NHM cho Pochettino.
Các học trò của Pochettino thực sự nắm bắt được phương pháp của ông, họ giờ đây đã gắn kết hơn rất nhiều về mặt chiến thuật. "Rất ít CLB có được thành quả mà Espanyol đạt được," Sid Lowe viết trong một bài viết cho Guardian. "Rất ít đội bóng làm được với một sự quả cảm như Pochettino. Đây thực sự là một thành công rất lớn."
Lòng dũng cảm thực sự chiếm rất nhiều trong thành quả của Pochettino, nhưng đồng thời cũng có công của lý trí. Những phân tích của Pochettino cũng tỉ mỉ như bất cứ HLV nổi tiếng nào ở thời đó, một điểm mạnh mà ông tích được từ một người thầy cũng tỉ mỉ không kém, Marcelo Bielsa. Ông thường ghi lại các trận đấu bằng Iphone, giúp ông có thể xem lại các pha chiếu chậm phục vụ cho việc phát triển các chiến thuật trong các trận đấu và ở khoảng thời gian giữa hiệp.
Cách tiếp cận này giúp ông có được một trong những mùa giải thành công nhất trong gần 4 năm ngồi trên ghế nóng ở Espanyol. Có một sự hiệu quả trong lối chơi của Bầy Vẹt, nhưng đó cũng là một sự hiệu quả đầy tính giải trí, dựa trên việc Pochettino có được sự chắc chắn ở hàng thủ cũng như sự linh hoạt ở hàng tấn công trong khi vẫn giữ vững những tôn chỉ của mình.
Espanyol kết thúc ở vị trí thứ 8 với hiệu số âm 9 và chỉ cách đội xuống hạng Deportivo đúng 6 điểm trong một mùa giải La Liga đầy căng thẳng. Nhưng HLV của họ vẫn được ca ngợi. Ở mùa này, Pochettino đã tạo được sự thân tình nơi các CĐV cũng như số lượng cầu thủ do chính lò đào tạo Espanyol tạo ra cũng như một nền tảng thể lực sung mãn xuất phát từ những bài tập với cường độ cao và hiệu quả.
Tuy nhiên, mùa 2011/12 lại hoàn toàn ngược lại với những gì ông nghĩ tới. Espanyol dù khởi đầu mùa giải suôn sẻ ở nhóm đầu bảng, vẫn bị rơi xuống vị trí thứ 14 ở cuối mùa. Dù không phải là một thảm họa, nhưng điều này thực sự đánh dấu một sự kết thúc của triều đại Pochettino ở Espanyol. Nguyên nhân xuất phát từ việc đội bóng phải thường xuyên bán đi các cầu thủ chủ lực trong lối chơi của ông, một vấn đề đến giờ vẫn dai dẳng ở sân Cornellà-El Prat. Rõ ràng, Pochettino đã thực sự bất lực với những vấn đề mà Blanquiazules gặp phải, nhất là khi mọi thứ đang dần nằm ngoài tầm kiểm soát của ông.
Espanyol dù vậy, vẫn có được một trận hòa 1-1 trước người hàng xóm khổng lồ Barcelona ở trên sân nhà Cornella, và như Balague chỉ ra:"Chưa có một HLV nào cướp nhiều điểm khỏi tay Barcelona của Pep Guardiola", và với những gì ông trình diễn khi chỉ có từng ấy trong tay, theo Balaguer, thực sự "là một thành quả tuyệt diệu." Đặc biệt là thành tích sân nhà, được cải thiện một cách nhanh chóng dưới thời Pochettino. Một điều mà hiện tại ông cũng đang làm rất tốt với Tottenham.
Khoảng thời gian của Pochettino kết thúc vào tháng 11 năm 2012 với chỉ hai trận thắng trong tổng số 12 trận thi đấu, đứng cuối trên BXH La Liga. Sau đó chỉ vài tháng, ông đã được Real Madrid để mắt tới khi Đội Bóng Hoàng Gia đang cần tìm một sự thay thế cho Jose Mourinho, một sự trùng hợp thú vị khi chính ông cũng đang được Man United nhắm đến khi họ tìm một sự thay thế cho chính...Mourinho.
Khởi đầu tệ hại đã khiến cho những bản hợp đồng sáng giá bị ngưng trệ. 10 cầu thủ đã rời Espanyol vào mùa hè, gây ra sự mất cân bằng và phá vỡ mọi sự tiến bộ mà vị HLV trẻ đã xây dựng kể từ ngày đặt chân đến sân Cornellà El-Prat.
"Tôi đã gắn kết với bóng đá đủ lâu để biết rằng một HLV sẽ phải có ngày ra đi," Pochettino nói đầy chua chát trong buổi họp báo chia tay Espanyol. "Chúng tôi đã có những quyết định có thể có lợi cho đội bóng." Cả hai bên đều đồng thuận, và Espanyol sau đó một lần nữa kết thúc mùa giải ở vị trí 14.
Sự buồn rầu chiếm trọn Espanyol trong ngày Pochettino rời đi. Ông đã là một biểu tượng của nửa Xanh-Trắng thành Barcelona. Hơn cả một HLV, hơn cả một hậu vệ. Ông còn là một người truyền lửa, một người lạc quan trong bối cảnh kinh tế khó khăn ở Espanyol. Và quan trọng hơn, theo Balague, những thành quả của ông không bao giờ bị quên lãng. Southampton đặt cược vào vị HLV trẻ chưa có danh tiếng ở Anh, một quyết định bổ nhiệm gây nhiều tranh cãi cũng nhiều như việc Hull bổ nhiệm Marco Silva vậy.
Tầm ảnh hưởng của Pochettino lên Premier League kể từ khi chuyển đến Southampton, và giờ là Tottenham, thật sự rất to lớn. Nó khiến cho ông trở thành một trong những HLV tân tiến và được đánh giá cao nhất Châu Âu hiện tại. Tottenham của ông hiện tại, cũng như Espanyol thời trước, được xây dựng dựa trên đôi chân của các cầu thủ trẻ. Và cũng như Espanyol, họ có được một lối chơi kỷ luật nhất nước Anh hiện tại.
Nếu Pochettino có thể vươn lên tới đỉnh cao sự nghiệp cầm quân như người ta dự đoán, thì có thể coi Espanyol như nền tảng cho nhũng năm đầu của ông. Ngày rời khỏi sân Cornellà El-Prat, ông đã đưa ra một lời hứa rằng, dù đã rời CLB, ông sẽ vẫn "luôn có mặt khi Espanyol cần ông".
Lược dịch và biên soạn từ bài viết:"Mauricio Pochettino: the Espanyol diaries" của Callum Rice-Coates đăng trên These Football Times
KDNX (TTVN)