Nghe Rafael Benitez trải lòng về “nghề nguy hiểm”

Bạn có thể gọi mùa giải Premier League 2019/20 là… mùa sa thải. Và nó hoàn toàn chính xác, khi mà chúng ta đã chứng kiến rất nhiều HLV tài danh bị mất việc. Unai Emery (Arsenal) và Mauricio Pochettino (Tottenham) bị sa thải vào cuối tháng 11. Tiếp đến là Marco Silva (Everton) và Quique Sanchez Flores (Watford) vào đấu tháng 12. Trước đó nữa là trường hợp của Javi Garcia (Watford). Mới nhất là câu chuyện tương tự của Manuel Pellegrini ở West Ham, hôm thứ Bảy vừa qua.
 

Khi tôi còn làm việc ở Tây Ban Nha, tôi cùng các đồng nghiệp của mình đều nhìn về bóng đá Anh với sự ghen tị: môi trường bóng đá này luôn dành cho các HLV sự kiên nhẫn. Giờ thì khác lắm rồi!
 

Với những khoản đầu tư khổng lồ vào bóng đá, tất cả các CLB của Premier League đều muốn vươn tới thành công nhanh nhất có thể. Sự kiên nhẫn, đặc biệt là với các HLV, đơn giản là không tồn tại nữa. Mỗi trường hợp mỗi khác, nhưng trong quan điểm của tôi, phần lớn các quyết định sa thải HLV (mùa này) dường như “được” đưa ra quá sớm. Thời gian chẳng chờ ai cả, nhưng rõ ràng thứ mà các HLV cần là thời gian để tương thích với môi trường cụ thể và từng bước đặt dấu ấn của họ. 

Tôi vẫn còn nhớ như in một câu nói của Jose Antonio Camacho rằng “bạn sẽ không bao giờ thực sự là một-Huấn-luyện-viên cho tới khi nào bạn… bị sa thải”. Phải thừa nhận, Jose, một HLV giàu kinh nghiệm nhất mà tôi từng biết, đã hoàn toàn đúng. Đấy là đúc kết giá trị của một người từng trải trong nghề. Cách bạn – một HLV – đối đầu với tin xấu (bị sa thải), cách bạn phản ứng trước những mời gọi về công việc mới chính là thứ định hình chuẩn xác nhất con người bạn - cá tính của bạn trong nghề này.
 

Dĩ nhiên, bị-sa-thải chẳng bao giờ là thứ cảm xúc tốt đẹp cả. Bạn sẽ buồn vô cùng, chắc chắn là thế. Lấy chính bản thân tôi làm ví dụ nhé. Tôi luôn cống hiến tất cả những gì tốt nhất của bản thân ở mọi CLB mà mình làm việc, dù đó là Extremadura, Liverpool, Newcastle hay Napoli. Và khi bạn làm việc chăm chỉ quên mình, bạn chắc chắn sẽ cảm thấy bất công khi nhận “trát” sa thải. Thất vọng là cảm giác đầu tiên. Nhưng khi cảm giác đó qua đi, từng chút từng chút một bạn nhìn lại công việc vừa qua, phân tích nó một cách khách quan nhất, đánh giá lại chính bản thân, bạn chắc chắn sẽ nhận ra mình đã phạm phải những sai lầm nào trên hành trình này. 
 

Và khi bạn đã trải nghiệm điều này (bị sa thải) thêm hai hoặc ba lần nữa, bạn sẽ ngộ ra rằng: đó đơn giản là một phần của cuộc sống. Đó là điều chẳng thể tránh khỏi trong công việc này. Bạn đâu thể kiểm soát tất cả, như tính toán của ông chủ CLB, thái độ của các CĐV hay những gì mà các phương tiện truyền thống nói và viết mỗi ngày. 

Điều khó khăn nhất với một HLV-bị-sa-thải, với tôi, có lẽ là trở lại trung tâm huấn luyện của CLB nói lời chia tay với cầu thủ hay các nhân viên của đội. Ở một số CLB, đó là màn giã từ đẫm nước mắt bởi mối quan hệ tốt đẹp chúng tôi đã gầy dựng trong một quãng thời gian dài trước đó. Hay chuyện bạn thu dọn văn phòng làm việc của mình lần cuối cùng trước khi ra đi – đó tuyệt nhiên là một khoảnh khắc rất buồn.
 

Thậm chí, đôi khi, ngay cả một tạm biệt bạn cũng chẳng có cơ hội để nói. Thường điều đó xảy ra khi bạn và các cầu thủ của CLB đang trong một kì nghỉ, nó khiến mối quan hệ chuyên nghiệp và sâu sắc giữa bạn và tập thể đội bóng đó kết thúc một cách đột ngột. Lúc ấy, bạn chẳng thể làm gì nhiều, ngoài việc gọi điện cho gia đình mình, có thể là vợ, mẹ hoặc anh trai bạn để thông báo về “tin xấu”. Và sau đó là một cuộc nói chuyện không-thể-thiếu với người đại diện của mình, để anh ta giải quyết các vấn đề liên quan trong hợp đồng với CLB.
 

“Lần đầu tiên” của tôi là ở Real Valladolid. Đó là một trải nghiệm kỳ quặc. Valladolid vừa rớt hạng khỏi La Liga (1995/96, Benitez được bổ nhiệm ở giai đoạn 2 mùa giải - ND), và đang chuẩn bị cho mùa giải tiếp theo ở Segunda. Nhưng với việc một số CLB khác bị giáng xuống hạng bởi vấn đề tài chính, Valladolid được “tặng” suất tham dự La Liga 1996/97 thay vì phải chơi ở Segunda. Thời thế thay đổi và Ban lãnh đạo cũng đổi thay luôn. Tôi nhận quyết định nghỉ việc, ngày 15/8 thì phải, khi đang… ngủ trưa ở trung tâm huấn luyện CLB. 
 

Ở Osasuna (mùa 1996/97) thì lại là một kịch bản khác. LĐBĐ Tây Ban Nha quyết định giảm số lượng suất thăng hạng La Liga và thực tế này buộc BLĐ Osasuna phải thay đổi kế hoạch chỉ vài tuần sau khi mùa giải khởi tranh. Tôi dẫn dắt Osasuna được 9 trận thì nhận được một “cuộc hẹn” từ chủ tịch CLB. Ông và một số thành viên trong Ban giám đốc Osasuna đến thẳng nhà tôi tại Madrid, nắm tay tôi và nói lời xin lỗi vì buộc phải đưa ra quyết định sa thải. Đúng là chẳng vui vẻ gì nhưng cách thể hiện của họ thật đáng trân trọng. 
 

Tôi chẳng bao giờ nghĩ rằng điều đó (lần thứ hai liên tiếp bị sa thải chỉ trong 3 tháng - ND) là dấu chấm hết cho sự nghiệp huấn luyện của mình cả. Tôi còn nhớ, hồi ấy người đại diện cũ của mình đã nói thế này: “Cậu vừa mới bắt đầu mà đã bị sa thải tới 2 lần, thật khó để cậu có cơ hội tiến xa trong nghề này”. Và phản ứng của tôi là: “Anh sai rồi. Tôi dám chắc là mình sẽ thành công với nghiệp HLV”. Mạnh mẽ và kiên định, tôi có niềm tin 100% rằng mình có những phẩm chất đủ tốt, đặc biệt sự chăm chỉ và đam mê, để thành công. Phải rồi, cho tới khi tôi cùng Valencia đăng quang chức vô địch La Liga lần đầu tiên (2001/02), anh ấy vẫn là đại diện của tôi.
 

Cùng Valencia, chúng tôi đã chinh phục 2 La Liga và 1 cúp châu Âu (UEFA Cup). Nhưng tại Mestalla, cuộc sống đâu phải lúc nào cũng là màu hồng. Tôi còn nhớ, trong 1 trận đấu ở La Liga (ngày 15/12/2001 - ND), Valencia bị đội chủ nhà Espanyol dẫn 2-0 sau hiệp đầu. Chúng tôi ghi 3 bàn trong hiệp hai và thắng chung cuộc 3-2. Sau đó tôi biết được rằng, ban lãnh đạo CLB đã rời lô VIP ở giờ nghỉ giữa hiệp để bàn tính… chuyện sa thải tôi. Điều đó dĩ nhiên đã không xảy ra bởi Valencia đã thắng trận và thẳng tiến đến chức vô địch La Liga. Điều tôi muốn nhấn mạnh ở đây là, đôi khi kết quả một trận đấu có thể làm thay đổi hoàn toàn mọi thứ trong bóng đá, bao gồm cả sự nghiệp của một HLV.
 

Tôi là người không thể sống thiếu bóng đá, tôi đơn giản là luôn có ham muốn được làm việc. Khi tôi bị buộc phải rời Inter Milan, trong quãng thời gian chờ đợi lời mời từ một CLB mới, việc tôi thường làm là ở cùng vợ mình trong bếp, sắp xếp chén đĩa thành… sơ đồ bóng đá 4-4-2 đến mức bà ấy phát cáu mà la lên rằng: “OK! OK! Tôi hiểu rồi, ông hãy mau nhấc mông đi mà kiếm việc mới, cho thỏa cái đam mê của ông”. Thực tế đúng là như vậy đấy! Một tuần sau, tôi trở lại Premier League, làm HLV cho Chelsea.
 

Năm ngoái, khi còn làm việc ở Newcastle, tôi nhận được kha khá lời đề nghị từ các CLB khác của Premier League. Nhưng quan điểm của tôi luôn rõ ràng, trừ phi bị sa thải, tôi không muốn rời bỏ đội bóng của mình khi mùa giải đang diễn ra. Khi chia tay Newcastle, tôi thực sự bị thuyết phục bởi dự án lớn của Dalian Yifang và tôi muốn là một phần của nó. Với tôi Dalian Yifang là một lựa chọn tuyệt vời và tôi cam đoan 100% rằng tôi sẽ ở lại Trung Quốc ít nhất là đến khi bản hợp đồng (2 năm) hiện tại kết thúc.
 

Tôi có muốn trở lại làm việc ở Premier League một ngày nào đó? Chắc chắn rồi, nếu có cơ hội, nhưng đó là chuyện tương lai. Và trong bóng đá, thì chẳng ai có thể nói trước được điều gì cả. Có thể tôi sẽ tới Italia, dẫn dắt một CLB Tây Ban Nha, hoặc ở lại Trung Quốc lâu hơn nữa, chưa biết chừng. Điều mà tôi rút ra từ nghề này là mọi thứ của bạn – một HLV – sẽ hoàn toàn thay đổi, chỉ sau một tuần!