Khi thời điểm trận chung kết EURO 2024 diễn ra chỉ còn tính bằng ngày, chúng ta có thể khẳng định một điều: Các trung phong hàng đầu châu Âu vừa có một tháng thi đấu đáng quên.
 |
Cristiano Ronaldo rời giải với vỏn vẹn một kiến tạo. Kylian Mbappe đã giải tỏa cơn khát bàn thắng tại EURO, nhưng đó cũng là bàn duy nhất của anh ở giải đấu năm nay. Robert Lewandowski hầu như không để lại dấu ấn. Vua phá lưới vòng loại Romelu Lukaku trải qua 4 trận không ghi bàn. Benjamin Sesko và Rasmus Hojlund, những tiền đạo được đánh giá cao cũng không ghi bàn.
Đây không phải là câu chuyện quen thuộc về sự suy tàn của các tiền đạo truyền thống, một trong những nỗi lo dường như luôn xuất hiện trước thềm các giải đấu lớn. Bởi theo chiều ngược lại, Niclas Füllkrug, Álvaro Morata, Breel Embolo, Wout Weghorst và Michael Gregoritsch là những cái tên tạo ra ảnh hưởng nhất. Tóm lại, có vẻ như điều gì đó tinh tế hơn đang diễn ra. Bằng cách giải mã nó, chúng ta có thể khám phá ra một trong những chìa khóa cho trận chung kết.
Hãy bắt đầu câu chuyện bằng bảng xếp hạng Chiếc giày Vàng, nơi có 6 cầu thủ hiện đang dẫn đầu với 3 bàn thắng. Trong số đó, Dani Olmo (Tây Ban Nha) và Jamal Musiala (Đức) là những tiền vệ tấn công. Ivan Schranz (Slovakia) là một tiền đạo cánh. Cody Gakpo (Hà Lan) và Georges Mikautadze (Georgia) là những tiền đạo lùi, thích xâm nhập khung thành từ vị trí lùi sâu hơn. Không có ai trong số họ là một tiền đạo cắm truyền thống.
Người thứ sáu là Harry Kane, một trung phong thực thụ, người duy nhất miễn nhiễm với giai đoạn khô hạn bàn thắng của các tiền đạo cắm tại kỳ EURO này.
Tất nhiên, danh sách Vua phá lưới tại EURO 2024 đã cho thấy sự thay đổi so với những giải đấu gần đây được thống trị bởi các tiền đạo cắm. Tại World Cup 2022, Mbappe giành Chiếc giày Vàng trước Lionel Messi, với Julián Álvarez và Olivier Giroud là những người xếp sau. Ba năm trước, Ronaldo và Patrick Schick (CH Séc) là những cầu thủ ghi bàn hàng đầu tại EURO 2020, đứng trên một loạt các trung phong truyền thống như Lukaku, Kane và Karim Benzema. Kane giành Chiếc giày Vàng World Cup 2018, đứng trên Lukaku, Ronaldo và Mbappe.
Đó không hẳn là bức tranh tổng thể, nhưng tại EURO 2024, khán giả dường như đang được chiêm ngưỡng một kiểu tấn công khác, ưu tiên sự đa dạng hơn độ tin cậy. Phần lớn các đội tuyển cố gắng xây dựng hàng công xoay quanh một nguồn ghi bàn chính duy nhất (Pháp, Bồ Đào Nha, Đan Mạch, Ba Lan, Bỉ) đều gặp khó khăn.
Trong khi đó, những đội tuyển có nguồn ghi bàn đa dạng hơn (Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Hà Lan, Đức, Thổ Nhĩ Kỳ, Áo) lại gây ấn tượng. 13 bàn thắng của Tây Ban Nha được chia đều cho 9 cầu thủ khác nhau. EURO 2024 sẽ kém xa EURO 2020 về tổng số bàn thắng (114 so với 142), nhưng lại có nhiều cầu thủ ghi bàn hơn (83 so với 80 với một trận chưa đá).
Nhận định Tây Ban Nha vs Anh nghiêng một chút về phía La Roja, với những gì hai đội đã thể hiện từ đầu giải đấu, diễn biến trận chung kết Euro 2024 sẽ rất khó lường.
Trong một giải đấu cân bằng hơn, ngay cả những tiền đạo xuất sắc nhất cũng không thể chiếm ưu thế như họ đã làm trong các giải đấu trước. Những người đã thành công thì làm được điều đó theo cách hạn chế hơn. Füllkrug, Weghorst và Gregoritsch tỏa sáng khi vào sân thay người. Embolo và Morata đều đảm nhận vai trò hy sinh khi chạy chỗ, thu hút các hậu vệ cũng như tạo khoảng trống cho người khác. 3 cầu thủ Thụy Sĩ có nhiều pha dứt điểm mỗi trận hơn Embolo. Thậm chí, có tới 8 cầu thủ Tây Ban Nha có nhiều pha dứt điểm mỗi trận hơn Morata.
Hệ quả của điều này là các tiền đạo không mang lại bất cứ một khía cạnh nào khác trong lối chơi, từ di chuyển không bóng, phòng ngự hay kết nối lối chơi đã bị phơi bày rõ ràng hơn bao giờ hết. Không ai lo lắng về cái tôi của Ronaldo năm 2016 khi anh truyền cảm hứng cho Bồ Đào Nha giành chức vô địch. Không ai quan tâm quá nhiều đến cái tôi của Mbappe khi anh lập hat-trick trong trận chung kết World Cup. Nhưng khi rơi vào hoàn cảnh khó khăn, các tiền đạo đa năng vẫn có thể đóng góp theo cách khác. Ngược lại, cầu thủ chỉ biết ghi bàn sẽ không có gì để cống hiến ngoài những bàn thắng.
Điều này dẫn chúng ta đến trường hợp thú vị mang tên Harry Kane. Còn nhớ, trong hiệp 1 trận mở màn của Anh trước Serbia, Kane chỉ có… 2 lần chạm bóng trong 45 phút đầu tiên. Mặc dù vậy, đó có lẽ đó là hiệp đấu hay nhất của Anh trong cả giải đấu này.
“Tôi giữ vị trí cao hơn một chút, vì họ thích phòng ngự một kèm một,” Kane nói sau trận đấu. “Tôi muốn giữ họ lùi sâu để Jude Bellingham và Phil Foden có thể có khoảng trống. Trận đấu hôm nay thiên về việc giữ bóng, buộc họ phải phạm lỗi và cố gắng hoàn thành trận đấu như chúng tôi đã làm.”
Đây là một Kane ‘vị tha’ điển hình: Đội bóng trước, cái tôi sau, hoàn thành xuất sắc một công việc có phần hạn chế. Nhưng đó cũng là lần cuối cùng chúng ta thấy điều đó. Vì lý do nào đó – chiến thuật, trạng thái trận đấu, bản năng, lòng kiêu hãnh – Kane bắt đầu thường xuyên lùi sâu hơn. Điều này làm hạn chế không gian dành cho Foden và Bellingham. Trong khi đó, thành công của Anh tại giải đấu này – cũng như sự phụ thuộc ngày càng lớn vào Ollie Watkins và Ivan Toney – chủ yếu dựa trên việc loại bỏ ý tưởng rằng Kane sẽ có mặt và cứu họ.
Gareth Southgate đã thay Kane trong cả 3 trận đấu loại trực tiếp. “Chúng tôi có nhiều lựa chọn khi cầm bóng, chúng tôi không cần tất cả mọi người tham gia đầy đủ vào trận đấu,” Southgate nói sau chiến thắng trước Serbia và những lời này ngày càng được thể hiện qua hành động của ông. Nước Anh thật may mắn khi sở hữu nhiều mối đe dọa tấn công đa dạng: Sự toàn diện của Kane, khả năng gây rối loạn trực diện của Ivan Toney, tốc độ và kỹ năng di chuyển của Ollie Watkins, tài năng thiên bẩm của Bellingham cũng như sự sáng tạo của Foden và Bukayo Saka.
Có lẽ Southgate đã học được từ câu chuyện của Bayern Munich mùa này, khi họ thay đổi toàn bộ hệ thống để phục vụ Kane và được tưởng thưởng bằng màn thể hiện cá nhân xuất sắc, nhưng CLB thì trắng tay vào cuối mùa. Tất nhiên, Kane vẫn đóng vai trò nhất định, dù là người ghi bàn hay kiến tạo, mở tỉ số hay ghi bàn quyết định. 3 bàn thắng của Kane ở EURO 2024 đều rất quan trọng. Nhưng câu chuyện của giải đấu này cho thấy tuyển Anh sẽ hưởng lợi, một khi Kane từ bỏ niềm kiêu hãnh của mình và đảm nhận một vai trò hạn chế hơn.
Chiến thắng của Anh vào Chủ nhật sẽ đưa Kane vào hàng ngũ các tiền đạo huyền thoại. Đó sẽ là một sự hoàn thiện, một sự khẳng định, kết thúc quá trình phấn đấu bền bỉ nhưng cũng đầy khổ đau của tiền đạo 30 tuổi.
Mặc dù vậy, có những điều vô cùng trớ trêu ở đây. Chỉ có chấp nhận những giới hạn của mình, Kane mới có thể vượt qua giới hạn cuối cùng của bản thân. Chỉ bằng cách đối diện với sự hữu hạn của mình, anh mới có thể trở nên bất tử.
Theo The Guardian