Leeds United là một câu lạc bộ rất phức tạp, một đội bóng đã bị tàn phá nặng nề bởi các cuộc đấu đá chính trị và khiến các huấn luyện viên phải chịu đựng rất nhiều những xáo trộn và ảnh hưởng tiêu cực. Nhưng ngay từ ngày đầu tiên, Bielsa đã được trao vào tay một thứ quyền lực tuyệt đối, nhờ vào danh tiếng vượt trội hơn bất cứ ai trong phòng thay đồ và ban lãnh đạo tại Elland Road.
Cuộc họp diễn ra bên trong một khách sạn ở Buenos Aires, bắt đầu dưới ánh nắng của 10 giờ sáng và kết thúc vào lúc chỉ còn 1 tiếng đồng hồ là đến nửa đêm. Họ có nghỉ ngơi ở giữa chừng để ăn uống, nhưng ngay cả sau đó, tất cả những gì mà họ nói với nhau đều hoàn toàn là về bóng đá – không phải theo nghĩa bóng hay trừu tượng, mà là những cuộc trao đổi với sự hăng hái, đam mê mãnh liệt và có một mục đích rõ ràng về công việc tại Leeds United. Marcelo Bielsa đã khiến cho tất cả những người tham gia vào cuộc trò chuyện cứ ngỡ như ông đã dẫn dắt đội bóng này từ rất lâu rồi.
Một phái đoàn đã được gửi đến từ Leeds để tiến hành đàm phán, bao gồm giám đốc thể thao Victor Orta và giám đốc điều hành Angus Kinnear. Khi Bielsa lần đầu tiên được câu lạc bộ của Anh liên lạc, ông đã ngồi suốt cả đêm để xem footage về mùa giải trước đó của Leeds, sau đó gọi điện cho Orta vào sáng hôm sau. Vào thời điểm họ gặp mặt trực tiếp ở Argentina, ông đã theo dõi tất cả mọi trận đấu, với tổng thời gian là 70 tiếng đồng hồ, của một mùa giải mà Leeds đang cố quên đi khi họ chỉ kết thúc ở vị trí thứ 13.
Orta và Kinnear đã hỏi Bielsa câu hỏi được xem là quan trọng nhất: “Ông biết gì về Championship?” Bielsa, với những tờ giấy được rải khắp mặt bàn, đã chỉ ra và phân tích từng đội hình chiến thuật mà tất cả các đội bóng ở giải đấu này sử dụng.
Người ta gọi Bielsa là “El Loco”, nhưng ông chỉ đơn giản là bị ám ảnh bởi bóng đá, chứ không phải theo nghĩa là một tên loạn trí. Mùa giải 2018/2019 của ông là câu chuyện về một vị huấn luyện viên tàn nhẫn, độc đoán, nhưng cũng rất đặc biệt và tuyệt vời đến độc nhất vô nhị, người đã bay 7000 dặm để gia nhập một đội bóng có thể khiến bất kì ai cũng phải say mê. Leeds United thật sự là một thứ thuốc gây “nghiện”: Mặc dù sẽ có một vài cảnh báo liên quan đến vấn đề sức khỏe, nhưng sẽ rất khó để rời đi một khi câu lạc bộ, thành phố và linh hồn của nó đã kết nối với bạn.
West Ham đã cố lôi kéo Bielsa một thời gian trước đó, nhưng họ chỉ vạch ra một mục tiêu mơ hồ về một vị trí “khá khẩm” tại Premier League. Chính vì vậy, ông hoàn toàn không có hứng thú gì với lời đề nghị của họ. Trong khi đó, yêu cầu của Leeds là rất rõ ràng: Kết thúc một thập kỷ rưỡi chật vật và hoàn toàn vắng mặt ở hạng đấu cao nhất nước Anh – Premier League. Đổi lại, đội bóng này đã đề nghị đến Bielsa mức lương cao nhất từng được trả cho một vị huấn luyện viên tại Elland Road.
Nhưng Bielsa không hề quan tâm chút nào đến chuyện tiền bạc và khiến ban lãnh đạo tại Leeds phải kinh ngạc, thích thú khi hoàn toàn thờ ơ với những điều khoản trong bảng hợp đồng của mình với đội bóng. Trong tâm hồn, Bielsa là một người rất lãng mạn, một người gốc Rosario – thành phố cảng nằm ở phía Tây Bắc của thủ đô Buenos Aires – đã hâm mộ cuồng nhiệt, đã thi đấu với tư cách là một cầu thủ và đã đảm nhận chiếc ghế huấn luyện viên tại câu lạc bộ địa phương, Newell’s Old Boys, thậm chí, trái tim của ông cũng đã trao trọn cho họ.
Sau khi Newell’s lấy tên của Bielsa để đặt cho sân vận động của họ vào năm 2009, ông đã đáp lại bằng cách bỏ ra hơn 2 triệu bảng tiền túi để tài trợ cho một cơ sở hoàn toàn mới tại sân tập của câu lạc bộ này. “Tôi chỉ đang trả nợ, chứ không phải tặng một món quà,” Bielsa giải thích. “Bởi vì họ là đội bóng đã định hình tôi.”
Sau khi Newell’s lấy tên của Bielsa để đặt cho sân vận động của họ vào năm 2009, ông đã đáp lại bằng cách bỏ ra hơn 2 triệu bảng tiền túi để tài trợ cho một cơ sở hoàn toàn mới tại sân tập của câu lạc bộ này. “Tôi chỉ đang trả nợ, chứ không phải tặng một món quà,” Bielsa giải thích. “Bởi vì họ là đội bóng đã định hình tôi.”
Và có một thứ gì đó tại Leeds đã chạm đúng vào cái “gu” của Bielsa. Họ là một đội bóng nổi tiếng nhưng đang ở trong thời kì khó khăn, các cổ động viên đang ngày càng lún sâu vào sự tuyệt vọng và khát khao tìm thấy một lối thoát. Đối với ông, đây là một công việc đầy … lãng mạn.
Phong cách và sự tận hiến chính là những phẩm chất khiến cho người ta phải nhắc đến Bielsa. Ông là một nhà tư tưởng hiện đại, đã áp dụng những chiến thuật của thế kỉ 21từ tận … đầu những năm 90. Tuy nhiên, đối với một người dựa nhiều vào bản sắc như ông, thế giới của Instagram lại là một thời đại đầy lạ lẫm.
Thomas Christiansen, HLV của Leeds ở nửa đầu mùa giải 2017/18, đã phải ra đi vào giữa tháng 1 năm 2018 vì không chịu nổi những áp lực của công việc này. Còn Bielsa, ông luôn mặc đúng một bộ quần áo thể thao quá khổ ở mọi lúc mọi nơi, trên đường biên, trong các cuộc họp báo, trên các đường phố bên ngoài sân tập của Leeds, hay thậm chí là trong quán café vào mỗi chủ nhật.
Ban đầu, câu lạc bộ đã bố trí cho Bielsa ở tại Rudding Park, một spa cao cấp gần Harrogate, nhưng ông đã mau chóng cảm thấy mệt mỏi với cuộc sống trong khách sạn và yêu cầu được cấp một chỗ ở nằm gần với khu phức hợp đào tạo ở làng Thorp Arch của The Whites. Ông đã tìm được một căn hộ ở Wetherby và khăng khăng đi bộ 45 phút cả đi và về mỗi ngày để đến sân tập, đội mũ, đeo headphone và mang balo.
Lời đề nghị cho quá giang từ các nhà báo đi ngang qua đều bị Bielsa từ chối với một lời cảm ơn. “Không cần đâu, tôi thích đi bộ hơn,” Ông nói với họ. Tuy nhiên, ông đã dành rất nhiều thời gian để làm việc tại văn phòng của mình, đến mức mà người ta phải cung cấp riêng cho ông một chiếc giường, một phòng khách nhỏ và một căn bếp nhỏ tại khu phức hợp đào tạo Thorp Arch – Bielsa thực sự “ngủ cùng công việc” theo đúng nghĩa đen.
Lời đề nghị cho quá giang từ các nhà báo đi ngang qua đều bị Bielsa từ chối với một lời cảm ơn. “Không cần đâu, tôi thích đi bộ hơn,” Ông nói với họ. Tuy nhiên, ông đã dành rất nhiều thời gian để làm việc tại văn phòng của mình, đến mức mà người ta phải cung cấp riêng cho ông một chiếc giường, một phòng khách nhỏ và một căn bếp nhỏ tại khu phức hợp đào tạo Thorp Arch – Bielsa thực sự “ngủ cùng công việc” theo đúng nghĩa đen.
Khi phái đoàn của Leeds United trò chuyện cùng Bielsa tại Buenos Aires, ông đã nói với họ rằng, mình muốn thực hiện một vài sự thay đổi cho sân tập Thorp Arch của họ. Trước sự ngạc nhiên của họ, Bielsa đã mang ra bảng thiết kế của chính sân tập này mà ông thu thập được để bày ra trong cuộc thảo luận, và ngay sau đó, ông tiếp tục yêu cầu phía Leeds United phải có các thay đổi, cung cấp những chiếc giường để các cầu thủ của mình có thể nghỉ ngơi giữa những buổi tập, kèm theo đó là một khu giải trí với bàn bi-a, Playstation, và kì quặc nhất, là một chiếc bếp củi mà Bielsa hy vọng rằng các cầu thủ trong đội sẽ thay phiên nhau duy trì lửa trong đó.
| Clarke của Leeds |
Leeds bắt đầu xây dựng tất cả mọi thứ mà Bielsa yêu cầu trong vòng vài tuần kể từ sau cuộc gặp gỡ của hai bên và hoàn tất dự án này vào dịp giáng sinh, mặc dù đã có một tuần delay, bởi vì Bielsa đã phàn nàn rằng công tắc đèn giữa mỗi chiếc giường đã bị đặt lệch tâm. Thứ tiếp theo trong danh sách những thứ cần nâng cấp là một bể bơi đã được xây dựng từ cái thời mà cựu chủ tịch Peter Ridsdale đang vung tiền không tiếc tay, và giờ đây đã trở nên quá cũ kĩ và lỗi thời. “Câu lạc bộ phải tính đến cái thực tế là các cầu thủ đã giành rất nhiều thời gian ở đây,” Bielsa nói.
Những buổi tập của ông cũng là một yếu tố rất đáng nhắc đến, cùng với đó là sự thành công của chúng. Giai đoạn chuẩn bị tiền mùa giải của Leeds United đã kéo rất dài và cực kì khắc nghiệt, Bielsa đã tăng số buổi tập lên gấp ba lần so với thông thường và buộc nhiều cầu thủ phải ở lại khách sạn gần đó qua đêm. Hầu hết bọn họ được yêu cầu phải giảm cân và body fat trong khi Bielsa miệt mài chuẩn bị cho họ những gì tốt nhất, lối chơi based-possession, thứ đã giữ cho Leeds luôn góp mặt trong top 6 của Championship từ tuần đầu tiên cho đến cuối mùa giải.
Hậu vệ phải Luke Ayling đã giảm đến nửa stone. Thủ môn Jamal Blackman, một bảng hợp đồng cho mượn từ Chelsea, đã giảm khoảng 18lbs trước khi bị gãy chân vào tháng 11, phải ngồi trên băng ghế dự bị trong khi Bielsa vẫn đang trông chờ anh hoàn thành nhiều mục tiêu khác. Leeds chỉ nghỉ duy nhất 1 ngày vào tháng 8, 4 ngày vào tháng 2 và là đội đầu tiên kéo dài thời gian tập luyện đến như vậy.
Với một lịch trình dày đặc và cường độ tập luyện khắc nghiệt như vậy, những huấn luyện viên khác có thể sẽ phải đối mặt với sự nổi loạn của các cầu thủ. Nhưng danh tiếng của Bielsa đã giữ cho mọi thứ nằm trong trật tự một cách hoàn hảo, và điều quan trọng nhất, là những phương pháp của ông đều đã được chứng minh về sự hiệu quả.
Bản thân Bielsa chính là khoản đầu tư lớn nhất của Leeds vào mùa hè năm ngoái, một niềm hy vọng mà cổ đông lớn nhất của họ, Andrea Radrizzani, đã quyết định trao trọn niềm tin và đặt cược vào đó tất cả mọi thứ mà ông có. Khoảng 7 triệu bảng đã được chi ra để mua tiền đạo Patrick Bamford từ Middlesbrough vào tháng 7, nhưng họ đã bù đắp số tiền đó bằng cách bán Ronaldo Vieira, một tiền vệ 21 tuổi, cho Sampdoria.
Bamford là một trong 2 bảng hợp đồng lâu dài mà họ đã ký, và Blackman là một trong 4 bảng hợp đồng mà họ mang về theo dạng cho mượn, một gương mặt mới tiếp tục được bổ sung vào tháng 1 với sự xuất hiện của thủ môn người Tây Ban Nha Kiko Casilla từ Real Madrid.
Bamford là một trong 2 bảng hợp đồng lâu dài mà họ đã ký, và Blackman là một trong 4 bảng hợp đồng mà họ mang về theo dạng cho mượn, một gương mặt mới tiếp tục được bổ sung vào tháng 1 với sự xuất hiện của thủ môn người Tây Ban Nha Kiko Casilla từ Real Madrid.
Bielsa, về cơ bản, đã phải dẫn dắt một đội bóng đầy yếu kém và chỉ cán đích ở nửa cuối bảng xếp hạng Championship trong mùa giải trước đó, sau đó kéo họ lên vị trí đầu bảng vào giáng sinh. Trong suốt nhiều tuần, hậu vệ trái Barry Douglas là gương mặt mới duy nhất được ông đưa vào đội hình của mình.
Leeds đã đưa Bielsa về với niềm hy vọng rằng, với sự dẫn dắt của một người được xem là “thầy” của những tên tuổi lừng danh như Pep Guardiola và Diego Simeone, màn trình diễn của các cầu thủ - những người chưa hề đạt được một thành tích nào dưới thời các vị huấn luyện viên trước đó – sẽ được nâng cao đáng kể. Thế nhưng, với cái tầm và vị thế quá cao của Bielsa, Orta đã không trông mong gì vào việc Leeds có thể lôi kéo được ông khi Radrizzani yêu cầu vị giám đốc thể thao này gọi điện cho nhà cầm quân người Argentina. “Tôi nghĩ việc đưa ông ấy đến đây là một nhiệm vụ bất khả thi,” Orta khẳng định.
Bielsa đã huấn luyện các cầu thủ của ông luyện tập theo cái cách mà ông muốn họ thi đấu. Ông vắt kiệt sức họ, áp dụng một số lượng lớn các chiến thuật và sử dụng một đội ngũ trợ lý đông đảo để có thể huấn luyện riêng cho từng cá nhân các cầu thủ. Sự cải thiện rõ rệt của các cầu thủ so với 12 tháng trước đã được ghi nhận là nhờ vào cách làm việc và những phương pháp phù hợp mà Bielsa đã áp dụng với họ. Vào thứ 4 hàng tuần, sẽ có 45 phút được dành ra cho một buổi “muderball”: 11vs11 và không hề có đá phạt, quả bóng sẽ luôn ở trong cuộc chơi, di chuyển trên sân liên tục. Nhà cầm quân người Argentina đã sử dụng một trong các trợ lý của mình để điều hành, giám sát trận đấu, nhưng những pha bay người xoạc bóng hay tranh cãi, va chạm trên sân đều được diễn ra tự do mà không bị ngăn cấm.
Tuy nhiên, dù cho đã bắt cả đội phải luyện tập với một cường độ vô cùng dồn dập và khắc nghiệt, nhưng Bielsa cũng chỉ sử dụng một nhóm nhỏ các cầu thủ cố định cho đội hình thi đấu của ông tại Championship, cả đội có ít hơn 20 cầu thủ chuyên nghiệp và mỗi khi có bất kì sự thiếu hụt nhân sự nào, Bielsa sẽ yêu cầu học viện đào tạo trẻ cung cấp thêm người. Đã có 7 cầu thủ U-23 được ra mắt trong đội 1 ở mùa giải qua, mặc dù còn rất non nớt, nhưng cũng đủ dùng, và Bielsa đã khăng khăng phản đối quan điểm cho rằng việc xoay vòng đội hình là một hành động cần thiết. “Khi một đội bóng liên tục chiến thắng, sẽ chẳng cầu thủ nào cảm thấy mệt mỏi cả.” Ngoài ra, theo ông, một đội bóng càng ít “người thừa” thì sẽ càng ít người cảm thấy bất mãn, bực tức.
Cuộc cách mạng của Bielsa không phải là không xuất hiện những vấn đề. Có khá nhiều những chấn thương đã xuất hiện ngay từ giai đoạn chuẩn bị tiền mùa giải, mặc dù đội ngũ y tế đã nói rằng đó chỉ là những tổn thương mô mềm – một tín hiệu cho thấy các cầu thủ đã bị đẩy đến giới hạn mà cơ thể của họ có thể chịu đựng – thấp hơn mức độ trung bình. Chính bản thân Bielsa cũng đã vướng vào một số rắc rối, khi một trong các trợ lý của ông đã bị cảnh sát “hỏi chuyện” trong lúc đang làm nhiệm vụ “do thám” tại sân tập của Derby County, 24 giờ trước khi The Rams bị đánh bại 2-0 tại Elland Road.
Vụ việc này đã được đặt tên là “Spygate”, nhà cầm quân người Argentina cũng thừa nhận rằng ông đã cử các nhân viên của mình đi theo dõi các buổi tập của mọi câu lạc bộ tại Championship – mặc dù với những biện pháp bảo mật tại các khu phức hợp đào tạo khác nhau, các “gián điệp” của Bielsa chỉ có thể theo dõi được 11 đội – và Leeds đã bị phạt 200.000 bảng bởi Football League vì hành vi mà theo lời của cơ quan này là “vi phạm nghiêm trọng các tiêu chuẩn được đề ra.”
(còn nữa)
Lược dịch từ bài viết “A year with Marcelo Bielsa: the inside story of Leeds United's revival” của tác giả Phil Hay, đăng tải trên Four Four Two.
NAM KHÁNH (TTVN)