Với bàn mở tỷ số trong chiến thắng của Arsenal trước Newcastle vào hôm Chủ Nhật tuần trước – một cú sút chìm từ khoảng cách hơn 22 mét – Martin Odegaard đã nâng tổng số pha lập công của mình tại Premier League mùa này lên con số 15.
Đây chính là thành tích săn bàn tốt nhất mà một tiền vệ của Arsenal tạo ra được kể từ sau khi Cesc Fabregas đạt tổng số bàn thắng tương tự vào mùa giải 2009-10, và ngôi sao người Na Uy chỉ còn đứng sau 5 cầu thủ - tất cả đều là các tiền đạo – trên bảng xếp hạng thành tích phá lưới ở giải VĐQG Anh mùa này. Nếu loại trừ đi các quả penalty, thậm chí ngay cả Frank Lampard hoặc Steven Gerrard cũng chưa từng có mùa giải nào ghi được chừng này bàn thắng.
Thành tích ấn tượng này đã phản ánh một sự thay đổi lớn trong lối chơi của tiền vệ 24 tuổi. Trước mùa giải này, Odegaard chưa bao giờ có được thành tích lập công đạt mức 2 con số tại giải VĐQG trong một mùa bóng. Đúng, anh là một cầu thủ sáng tạo giỏi. Nhưng chẳng phải một tay săn bàn bẩm sinh. Ít nhất thì những gì anh thể hiện trước mùa giải này đã cho thấy điều đó.
Nhưng với số lần đưa bóng vào lưới ở mùa giải này, bao gồm 5 pha lập công trong 5 trận gần nhất, Odegaard cần được đánh giá lại. Tiền vệ người Na Uy hiện đang đồng hạng với Gabriel Martinelli trong tư cách 2 cầu thủ có thành tích ghi bàn tốt nhất đội. Số pha lập công của Odegaard hiện đang nhiều hơn gấp đôi số lần anh đưa bóng vào lưới trên mọi đấu trường ở mùa giải trước.
Không có gì ngạc nhiên khi những so sánh giữa Odegaard và Kevin De Bruyne đang dấy lên rầm rộ sau những gì anh đã làm được trên sân đấu. Nếu loại trừ Erling Haaland, Odegaard có lẽ chính là đối thủ cạnh tranh lớn nhất của ngôi sao người Bỉ cho danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất năm của PFA.
Những điều này không hề vô cớ diễn ra. Trên thực tế, Mikel Arteta và ban huấn luyện của ông đã cố gắng phát triển khả năng đe dọa khung thành của Odegaard kể từ khi anh gia nhập CLB này vào 2 năm trước.
Ưu tiên của họ, chính là để Odegaard chơi gần khung thành hơn trên sân đấu.
“Tôi nghĩ giờ đây cậu ấy đã cảm thấy thoải mái hơn khi làm điều đó so với thời điểm mới gia nhập đội, bởi vì cậu ấy là kiểu cầu thủ luôn muốn đảm nhận những vai trò lùi sâu hơn, thích nhận bóng ở các khu vực thấp hơn,” Arteta chia sẻ trên Sky Sports hồi năm ngoái.
“Cậu ấy thoải mái khi hoạt động tại các vị trí đó hơn là khi phải chơi ở các vị trí trên cao. Nhưng chúng tôi đã ‘cải tiến’ được cậu ấy. Theo tôi, một Odegaard đá dâng cao mới là phiên bản tối ưu nhất đối với đội bóng này.”
Sự thay đổi đã diễn ra từ từ và có thể thấy rõ nó khi so sánh bản đồ nhiệt của Odegaard trong 3 mùa giải đã qua với nhau. Qua từng mùa giải, sự tham gia của anh vào khâu triển khai bóng của Arsenal đã giảm sút, nghĩa là thời gian hoạt động bên phần sân nhà của anh đã ngày càng ít hơn và chơi bên phần sân đối thủ ngày càng nhiều hơn.
Quá trình này đã được The Gunners đẩy nhanh bằng động thái ký hợp đồng với hậu vệ cánh Oleksandr Zinchenko vào mùa hè năm ngoái, “inverted full-back” này đã thường xuyên di chuyển vào phía trong sân đấu và trở thành một tiền vệ lùi sâu bổ sung khi Arsenal kiểm soát bóng, từ đó cho phép Arteta thu hẹp phạm vi hoạt động của Odegaard.
Nhưng nó cũng đòi hỏi sự thay đổi trong tư duy chơi bóng của chính bản thân cầu thủ nữa. Như Arteta đã chia sẻ trong cuộc họp báo sau chiến thắng 3-1 trước Chelsea gần đây: “Cậu ấy cần có tâm lý quyết thắng trong các trận đấu, chứ không chỉ mong muốn kiểm soát trận đấu. Tôi nghĩ cậu ấy đã thực sự trở thành một cầu thủ như vậy.”
Có thể thấy điều đó qua số pha dứt điểm, dữ liệu bàn thắng kỳ vọng và số bàn thắng thực tế ghi được của ngôi sao người Na Uy.
Mùa giải này, tần suất dứt điểm của Odegaard (2,76 mỗi 90 phút) đã nhiều hơn gần gấp đôi so với mùa giải đầu tiên chơi cho Arsenal (1,56 mỗi 90 phút). Dữ liệu “bàn thắng kỳ vọng” (Expected goals – xG) mỗi 90 phút của anh mùa này (0,30) cũng đã tăng gấp 3 so với con số của mùa 2020-21 (0,08).
Tần suất chạm bóng trong vòng cấm đối thủ của Odegaard cũng đã tăng lên đáng kể: 2,3 mỗi 90 phút vào mùa 2020-21, 2,1 vào mùa 2021-22 và 3,8 vào mùa giải này.
Pha lập công của anh trước Newcastle, gần giống với bàn thắng vào lưới Hugo Lloris trong chiến thắng 2-0 của Arsenal trước Tottenham hồi tháng 1, là một lời nhắc nhở về khả năng sút xa cừ khôi của chàng trai này. Kể từ đầu mùa giải trước, Odegaard đã có 5 pha ghi bàn từ bên ngoài vòng cấm.
Nhưng chính ở bên trong vòng cấm, sự tiến hóa thành một tiền vệ săn bàn của ngôi sao người Na Uy mới được thể hiện rõ ràng nhất.
Odegaard, từ trước vốn đã là một bậc thầy về nhãn quan và cảm quan không gian khi tìm cách xuyên phá hệ thống phòng ngự của các đối thủ, giờ đang tiếp tục thể hiện những phẩm chất tương tự trong các tình huống chớp cơ hội.
Hãy suy ngẫm về cái thực tế rằng tỷ lệ những cú dứt điểm bên trong vòng cấm của anh đã tăng từ 40% lên 52% ở mùa giải này – và 9 trong số 15 pha lập công của anh ở Premier League 2022-23 đã đến từ những pha dứt điểm một chạm bên trong vòng cấm.
Những con số có thể cho thấy sự chuyển đổi trọng tâm và nhấn mạnh khả năng mới được mài dũa để có mặt đúng nơi, đúng thời điểm của anh, giống như cách anh thể hiện trong mỗi pha ghi bàn của mình trong chiến thắng 3-1 trước Chelsea gần đây.
Đặc biệt, trong bàn mở tỷ số, Odegaard đã cho thấy sự thông minh trong cách di chuyển không bóng của anh.
Ngôi sao người Na Uy thực hiện một pha di chuyển muộn vào vòng cấm và, trong khi Mateo Kovacic đứng sai vị trí, anh đã ra hiệu cho Xhaka đưa bóng đến cho mình.
Tuy nhiên, ngay khi Xhaka tạt bóng, và Odegaard nhìn thấy Kovacic tiếp tục lao về phía khung thành Chelsea, anh đã đánh giá lại tình hình, chuyển động tinh tế để đảm bảo rằng mình sẽ nhận được bóng và có khoảng trống để dứt điểm.
Sở trường tìm kiếm khoảng trống trong vòng cấm đó đã được Odegaard thể hiện trong xuyên suốt mùa giải.
Trong bàn mở tỷ số trận đấu của anh trong chiến thắng 3-0 trước Bournemouth hồi tháng 8, ban đầu Odegaard đã bị Martinelli phớt lờ khi tiền đạo cánh người Brazil quyết định thực hiện một cú sút từ góc hẹp. Tuy nhiên, khi quả bóng dội ra ngoài, anh đã ở đó, xuất hiện đúng chỗ để sút bồi đưa nó vào lưới từ khoảng cách hơn 7 mét.
Khát khao ghi bàn ngày càng tăng của tiền vệ người Na Uy đã được thể hiện trong pha lập công thứ hai của anh cũng trong chiến thắng trên sân Vitality Stadium đó.
Sau khi nhận thấy pha đỡ bóng mạnh chân của Gabriel Jesus bên trong vòng cấm, anh đã ngay lập tức chớp lấy thời cơ, lao đến và tung ra một cú dứt điểm một chạm đánh bại thủ môn đối thủ trước khi đồng đội người Brazil chạm tới bóng.
Tâm lý đó cũng đã được thể hiện trước Wolves vào tháng 11. Sau khi Fabio Vieira tung ra một quả tạt, Odegaard đã vượt lên trước Bukayo Saka để thực hiện một cú dứt điểm cận thành.
Nhưng bất chấp những bàn thắng mà Odegaard đã ghi, các màn trình diễn của anh, và sự phù hợp của ngôi sao người Na Uy với vai trò đội trưởng, đôi khi vẫn bị một số người hâm mộ nghi ngờ. Gần đây nhất là sau trận thua 4-1 trước Manchester City.
Mặc dù đúng là anh đã chơi kém trong trận đấu đó, nhưng sẽ không một cầu thủ nào dám tự xưng mình có tầm ảnh hưởng lớn hơn Odegaard trong việc giúp Arsenal tiếp tục cuộc đua vô địch. Thậm chí, trong trận hòa 3-3 với Southampton, chính anh là người đã giúp họ thoát thua trong những phút cuối cùng của trận đấu.
Việc chỉ có hai cầu thủ - Haaland và Ivan Toney của Brentford – có thành tích ghi bàn trên sân khách ở mùa giải này tốt hơn con số của Odegaard (9) cho thấy sự khao khát chinh phục những nhiệm vụ khó khăn của anh và tâm lý đó đã được thể hiện rõ ràng vào Chủ Nhật tuần trước. “Màn trình diễn của một đội trưởng,” chuyên gia bình luận Jamie Carragher của Sky Sports nhận xét về màn trình diễn của Odegaard tại St James' Park.
Tuy nhiên, điều ấn tượng nhất chính là việc Odegaard có thể nâng tầm khả năng săn bàn của mình mà chẳng phải hy sinh khả năng sáng tạo.
Trên thực tế, chỉ có 2 cầu thủ là Kevin De Bruyne của Manchester City và Bruno Fernandes của Manchester United là tạo ra được nhiều cơ hội từ các tình huống mở (chances created from open play) hơn Odegaard tại Premier League mùa giải này.
Trong đoàn quân của Arteta, ngôi sao người Na Uy vẫn đảm nhận nhiệm vụ kết nối tuyến giữa và hàng công với nhau. Ngoài những bàn thắng mà anh đã ghi, Odegaard còn là người có nhiều được chuyền thành công ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ (final-third passes completed) nhất tại giải đấu. Ngoài ra, anh còn đứng thứ ba về số pha chọc khe thành công (successful through-balls).
Trên hết, theo dữ liệu do Opta cung cấp, Odegaard chính là cầu thủ Arsenal góp dấu giày vào nhiều tình huống tổ chức tấn công mở dẫn tới những cú dứt điểm nhất ở mùa giải này.
Kế đến là sự cần mẫn đến phi thường mà anh thể hiện trong các hoạt động không bóng. Odegaard chính là cầu thủ có tổng quãng đường di chuyển trên sân đấu nhiều nhất trong đội ngũ Arsenal. Anh cũng chính là người cướp bóng tại khu vực 1/3 cuối sân đối thủ nhiều nhất tại Premier League mùa giải này.
Tuy nhiên, chính với quả bóng dưới chân, ở trong và xung quanh vòng cấm đối thủ, Odegaard đã đưa đẳng cấp của anh lên một tầm cao mới trong mùa giải này. Bậc thầy sáng tạo của Arsenal giờ đây cũng là tay săn bàn nguy hiểm nhất của họ.
Theo Nick Wright, Sky Sports.