Thật buồn khi sân Elland Road sẽ vắng bóng khán giả trong cuộc chạm trán giữa hai nhà tư tưởng của thế giới bóng đá là Marcelo Bielsa và Pep Guardiola. Song cặp đấu này vẫn sẽ hấp dẫn với những tình huống tranh chấp, những pha bóng phá vỡ tuyến thi đấu, những điều chỉnh của hai HLV và những câu chuyện bên lề giữa họ. Thật hiếm hoi khi sự cường điệu lại hợp lý đến vậy.
Song đây không phải lần đầu tiên Bielsa và Guardiola gặp gỡ. Những cuộc đối đầu trước đó của 2 người cũng đều rất được chú ý.
BILBAO, THÁNG 11 NĂM 2011
Sân vận động San Mames cuồng nhiệt. Các cầu thủ Athletic Bilbao và Barcelona rời khỏi sân, người họ ướt đẫm mưa và mồ hôi. Trận đấu khép lại với tỷ số 2-2, Lionel Messi gỡ hòa trong phút bù giờ. Athletic bị cướp đi chiến thắng một cách tàn nhẫn còn Barcelona đánh rơi 2 điểm quý giá trong cuộc đua vô địch.
Nhưng đây không phải thời gian để than vãn. “Bài thánh ca của bóng đá”, đó là cách Pep Guardiola gọi trận đấu này. Trong khi đó, Marcelo Bielsa khẳng định trận đấu “thật đáng yêu”. Đó chắc chắn là một trong những trận đấu hay nhất của LaLiga trong thập niên này, không phải vì nó hoàn hảo. Thực tế thì ngược lại.
Trận đấu ấy có những sai lầm, những cú tắc bóng thô bạo, một tấm thẻ đỏ muộn, những khoảnh khắc thiên tài và sự thăng hoa về mặt chiến thuật. Và dù mưa rơi nhưng cả 2 đội vẫn chạy, đuổi, pressing và phối hợp đồng đội nhuần nhuyễn như thể đó là trận đấu cuối cùng còn được đá.
Ở đường biên, Bielsa và Guardiola nắm tay giống như đang chia sẻ chung một thứ phép màu đặc biệt và mạnh mẽ. Guardiola nói với Bielsa là các cầu thủ Athletic Bilbao giống như những con thú. Bielsa đáp lại: “Các cầu thủ của cậu cũng vậy”. Sau đó, Guardiola khẳng định Barcelona của ông - một trong những đội bóng xuất sắc nhất - chưa bao giờ đối đầu một đối thủ dữ dội, hung hãn và quyết liệt đến mức nghẹt thở như vậy.
Đây là lần đầu tiên Bielsa và Guardiola gặp nhau trên cương vị huấn luyện viên. Bằng cách nào đó, họ đã chắt lọc những gì tinh túy nhất vào 93 phút đỉnh cao. Nó như một bản giao hưởng sử thi khiến tất cả phải nổi gai ốc, một bài ca ngợi bóng đá vĩ đại. Ngày hôm nay, tại Elland Road, cả 2 sẽ gặp lại nhau. Dự báo ở khu vực Leeds sẽ có cơn mưa lớn.
MAXIMO PAZ, THÁNG 10 NĂM 2006
Marcelo Bielsa có một thắc mắc. “Tại sao cậu - một người biết tất cả những thứ rác rưởi trong bóng đá, biết rõ sự thiếu trung thực của con người - lại muốn bước chân vào môi trường này và trở thành huấn luyện viên? Cậu thích máu lắm sao?”, chiến lược gia người Argentina hỏi Guardiola.
Guardiola đáp: “Em cần máu”.
Sau nhiều năm, nhà cầm quân người Tây Ban Nha đã khẳng định mình là một trong những HLV giỏi nhất thế giới trong khi tầm ảnh hưởng của Bielsa thì dần suy giảm. “Nếu có một HLV độc lập trong những ý tưởng của mình thì đó chính là Guardiola”, HLV trưởng Leeds United chia sẻ vào thứ 5 vừa qua.
14 năm trước, Guardiola khi đó vừa mới giải nghệ. Sau khi nhận được lời khuyên của Gabriel Batistuta - người đồng đội tại Al-Ahli - Guardiola đã quyết định tới trang trại của Bielsa ở Argentina. Có thể đó là cuộc gặp thay đổi lịch sử bóng đá.
Từ trưa cho tới nửa đêm, họ trò chuyện và bàn luận về những thứ bóng đá mà họ sẽ sử dụng: lối đá cường độ cao, mãnh liệt và phức tạp. Đôi khi máy tính của Bielsa dùng để giải quyết những bất đồng. Đôi khi họ sắp xếp đồ đạc để thể hiện quan điểm chiến thuật. Cuối cùng, trong vài giờ đầu buổi sáng, Guardiola trở lại khách sạn tại Buenos Aires trong tình trạng mệt mỏi. Ông nhắn cho một người bạn của mình: “Tôi vừa mới gặp một người hiểu biết về bóng đá nhất”.
Sự tương đồng giữa 2 người là sự cường điệu. Nhìn chung thì các đội bóng của Guardiola đã được tinh chỉnh về sắc thái hơn các đội của Bielsa: ít cuồng nhiệt, hỗn độn và hoang dã nhưng gắn chặt vào hàng tiền vệ của mình hơn. Và những đội bóng ấy cũng mạnh hơn.
Trong khi đó, các đội bóng của cả 2 chiến lược gia cùng chia sẻ chung “DNA”: các tiền vệ lùi xuống hàng hậu vệ, hậu vệ biên tấn công mạnh mẽ, đội hình dâng cao, tư duy kiểm soát trận đấu, tấn công toàn diện. Có lẽ nếu cả 2 chưa từng gặp nhau thì những điều này vẫn sẽ xảy ra. Nhưng có lẽ đó sẽ chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên.
MADRID, THÁNG 5 NĂM 2012
Trước trận đấu, Bielsa thậm chí còn bị ám ảnh hơn bình thường với câu hỏi về cách khắc chế Barcelona của Guardiola. Với Bielsa, phép ngoại suy chính là bội giáo. Không một yếu tố nào có thể thay thế tổng thể. Hãy hỏi ông về chuỗi 10 trận bất bại và ông sẽ kể ra 5 trận không thắng trước đó. Hãy hỏi ông về 3 bàn thắng mà Leeds ghi được ở Anfield và ông sẽ hỏi tại sao bạn lại bỏ qua 4 bàn thua mà họ đã nhận.
Và tin rằng Barcelona sẽ gây bất ngờ, Bielsa đã xem lại và mổ xẻ toàn bộ 63 trận đấu trước đó của mùa giải năm ấy, phân tích từng bàn thắng và bàn thua, lập danh sách hàng trăm tình huống di chuyển của các cá nhân. Arturo Vidal từng giải thích tại sao anh lại không xếp Bielsa ngang hàng Guardiola, Antoinio Conte hay Carlo Ancelotti. “Tất nhiên ông ấy biết rất nhiều về bóng đá. Tuy nhiên ông ấy bị quá”, Vidal nói về quãng thời gian thi đấu trong màu áo đội tuyển Chile dưới sự dẫn dắt của Bielsa.
Có thể ở một mức độ nào đó, Bielsa sẽ đồng ý với tiền vệ người Chile. “Tôi nhận ra rằng nắm được tất cả những thông tin đó không tự động khiến bạn giành chiến thắng”, chiến lược gia người Argentina nói sau thất bại 0-3 dễ dàng trước Barca. Và có thể thứ kìm hãm Bielsa không phải là khối lượng kiến thức mà là sự thiếu hiệu quả của chúng.
Sau trận đấu, giống như một sự đầu hàng về trí tuệ trước người chiến thắng, Bielsa trình bày những phân tích đầy đủ về Barcelona đầy ấn tượng. “Anh biết nhiều về Barcelona hơn em”, Guardiola nói. Bielsa trả lời: “Nhưng chúng vô ích”.
LEEDS, THÁNG 10 NĂM 2020
Sự kích thích đang lớn hơn bao giờ hết. Ham muốn hiểu biết cũng vậy. Bielsa thừa nhận ông cảm thấy “ngu ngốc” mỗi khi xem Man City thi đấu. Ông không hiểu Man City làm thế nào để tìm ra những giải pháp nhanh chóng, gọn gàng như vậy trước những hàng phòng ngự chặt chẽ, chơi lùi sâu.
Tất nhiên đây sẽ không phải vấn đề mà Guardiola sẽ phải đương đầu vào ngày hôm nay. Chúng ta đều biết rõ cách tiếp cận của Leeds và Manchester City cho trận đấu sắp tới: pressing quyết liệt, những đường chuyền trực diện và nhanh, một tiền vệ trụ và nhiều cầu thủ di chuyển tìm cách bẫy việt vị.
Điều chúng ta không biết là những chi tiết cụ thể hơn. Hướng tấn công, khả năng luân chuyển và những tình huống bóng hai. Liệu những bước chạy của Patrick Bamford có thể phá vỡ hàng phòng ngự mỏng manh của Man City? Liệu Man City sẽ vượt qua lớp pressing của Leeds thường xuyên? Ai sẽ là người chiến thắng trong cú tắc bóng đầu tiên.
Thật buồn khi sân Elland Road sẽ vắng bóng khán giả trong cuộc chạm trán giữa hai nhà tư tưởng của thế giới bóng đá. Song cặp đấu này vẫn sẽ hấp dẫn với những tình huống tranh chấp, những pha bóng phá vỡ tuyến thi đấu, những điều chỉnh của hai HLV và những câu chuyện bên lề giữa họ. Thật hiếm hoi khi sự cường điệu lại hợp lý đến vậy.
Dịch từ bài viết “Bielsa, Guardiola and a meeting that may have changed football history” của tác giả Jonathan Liew trên The Guardian.