Lionel Messi đã trở thành mẫu cầu thủ mà người ta từng kỳ vọng ở anh như thế nào?

Ở tuổi 32, sự “tiến hóa” của Messi có thể được xem là đã hoàn tất ở cái level hoàn hảo nhất. Quay lại những ngày anh còn là một cậu trai tuổi teens, không một ai nghĩ rằng anh sẽ trở thành … Lionel Messi. Anh thấp bé, có kỹ thuật và thi đấu rất sáng tạo – và vì thế, anh dường như sẽ chỉ đơn giản là một cái tên trong danh sách dài đằng đẵng những playmaker người Argentina chơi trong cái vai trò duy nhất mà người ta có thể nghĩ đến khi nhìn thấy họ là hoạt động ở ngay phía sau tiền đạo chủ lực. 
 

Nhưng sau đó, Messi đã phá tan mọi quan niệm và dự đoán bằng cách trở nên đủ giỏi để có thể đá ở bất cứ vị trí nào trên sân: Ở trung lộ, ở cánh, chơi cao nhất trên hàng công, và thậm chí, ngay cả khi đặt cầu thủ người Argentina ở vị trí hậu vệ trái, anh vẫn có thể làm chủ cuộc chơi. Việc định nghĩa cố định anh là một playmaker – cầu thủ kiến thiết lối chơi – chắc chắn sẽ khiến anh không đồng tình, bởi vì Messi sở hữu một bộ kỹ năng cực kì đa dạng. Loại “Playmaker” nào mà lại có thể phá vỡ kỷ lục phá lưới của đội tuyển Argentina, Barcelona và La Liga cơ chứ?
 

Để giữ vững cái hình ảnh tuyệt đỉnh đó, Messi đã có một thời gian dài tránh xa cái vai trò của một playmaker cổ điển tại Barcelona. Nhưng gần đây, điều đó đã thay đổi – và mang đến một sự hiệu quả đến mức phi thường.
 

Tại sao phải mất nhiều thời gian đến vậy để sự thay đổi này có thể diễn ra? Có lẽ bởi vì Messi quá xuất sắc, và việc thi đấu chỉ để thực hiện những kì vọng, dự đoán mà người ta áp đặt cho anh sẽ là một sự lãng phí rất lớn đối với tài năng của cầu thủ mang áo số 10 này. Là một người Argentina, anh không chỉ được xem là người kế vị của Diego Maradona, mà còn là của những playmaker kiệt xuất khác từng được nền bóng đá nước này sản sinh ra như Juan Roman Riquelme và Pablo Aimar. Đặc biệt là khi Aimar chính là thần tượng số 1 của Messi.
 

Tuy nhiên, vào những năm tháng ở cuối độ tuổi teens, Messi đã trở nên quá nhanh, đến mức mà việc bó buộc anh chỉ đá ở trung lộ là một sự phí phạm rất lớn;Và quá khó lường, đến mức chỉ để anh lúc nào cũng chăm chăm đi bóng qua đối phương cũng là một sự lãng phí không thể chấp nhận được. Khi ấy, anh là một viên kim cương thô, đầy thú vị và chưa được mài giũa. Khi đã quen với việc chơi ở cánh phải, động thái xử lý điển hình mà Messi thường thực hiện không phải là những đường chuyền xuyên phá hàng phòng ngự đối phương, mà là những bước chạy tuyệt đỉnh, bỏ lại tất cả đối thủ ở phía sau để hướng về phía khung thành.
 

Khi Messi bước sang đầu những năm tuổi 20 và trở thành một “số 9 ảo” dưới thời Pep Guardiola, việc phá lưới đối phương đã trở thành sở trường của anh. Vào năm 2011/2012, anh đã ghi được đến 50 bàn thắng ở La Liga. Anh không cần phải trở thành Maradona hay Pablo Aimar, khi mà Xavi và Iniesta đã đảm nhận việc “cầm cương” trận đấu ở phía sau anh. Hoạt động ở gần vòng cấm là một vai trò phù hợp một cách hoàn hảo với Messi, và cũng là với cả đội bóng, vào thời điểm ấy.
 

Anh tiếp tục đảm nhận vai trò này thêm nhiều năm sau khi Guardiola chia tay Barca, dưới thời Tito Vilanova và Gerardo Martino. Mặc dù Messi cũng đã thực hiện rất nhiều pha kiến tạo, nhưng anh vẫn có thiên hướng là một tiền đạo hơn là một playmaker. 
 

Nhưng vào thời của những nhà cầm quân đó, các đội bóng khác đã tìm ra cách để cản bước Barca – đặc biệt là Bayern Munich của Jupp Heyncke – và sự phụ thuộc quá mức vào Messi của họ đã trở thành một vấn đề lớn. 
 

Sau đó là đến World Cup 2014 và thời của Luis Enrique. 
 

Kì World Cup năm đó đã làm tăng thêm cái triển vọng về việc Messi sẽ thực sự đóng vai trò của một “số 10” ở Barca. Huấn luyện viên của đội tuyển Argentina, ông Alejandro Sabella, đã sắp xếp anh chơi ngay phía sau Gonzalo Higuain trong hệ thống 4-4-1-1. Khi Barca chiêu mộ về Camp Nou Luis Suarez để sát cánh với Messi và Neymar, có vẻ như ý tưởng hàng đầu sẽ là bố trí Messi đá ở phía sau hai người họ.
 

Nhưng Enrique đã quyết định triển khai đội hình 4-3-3 ở Barca, đưa Suarez sang cánh phải và để Messi đá cao nhất trên hàng công. Hệ thống đó đã thất bại, và vào tháng 1, vị trí của bộ ba tấn công đã được thay đổi: Messi được đưa sang cánh phải, còn Suarez chuyển vào trung lộ. Ngay sau đó, Barca đã thi đấu với một phong độ tuyệt đỉnh và giành được một cú ăn ba ở mùa giải ấy, còn Messi đã tạo ra một tầm ảnh hưởng thậm chí còn lớn hơn bao giờ hết lên các trận đấu. 
 

Trước đây, chưa bao giờ Messi phải lùi quá sâu để nhận bóng. Nếu như khi trước, Messi thường hoạt động ở 1/3 cuối sân đối phương, thì lúc này, anh đã hoàn toàn “thống trị” nửa phần sân của họ. Dưới thời Martino, anh đã thực hiện 49,3 đường chuyền/ 90 phút tại La Liga; còn lúc ấy, con số đó là 62,2. Khi Messi ghi được đến 43 bàn thắng và tạo ra 18 pha kiến tạo ở La Liga mùa giải 2014/2015, sự cân bằng giữa khả năng ghi bàn và kiến thiết lối chơi của anh đã đạt được một sự hoàn hảo chưa từng thấy.
 

Điều đó đã tiếp tục được duy trì cho đến khi Enrique kết thúc nhiệm kì của ông tại Barca vào năm 2017. Khi ấy, Messi đã bước sang tuổi 30, dù cho đôi chân đã trở nên chậm đi một chút, nhưng đầu óc của anh lại trở nên sắc bén, tinh tế thậm chí còn hơn trước. 
 

Vào lúc ấy, Ernesto Valderve đã đến và tiếp tục thực hiện những sự thay đổi lên hệ thống của Barca.

Kể từ mùa hè năm đó, Barca đã thi đấu phần lớn là với 4-4-1-1 hoặc 4-4-2, đưa Messi vào trung lộ đá cặp với Suarez, sau khi Neymar chuyển sang chơi cho Paris Saint-Germain. Khi ấy, Messi đã thật sự bước chân vào cái vai trò mà người ta từng dự đoán ngay từ những ngày đầu sự nghiệp là anh sẽ đảm nhận. Bộ kỹ năng của anh giờ đây đã phù hợp với nó còn hơn trước – và các số liệu thống kê được tạo ra ngày càng ấn tượng hơn. 
 

Giờ đây, Messi đã thật sự “kiểm soát” tất cả mọi thứ. Anh lùi sâu, liên kết lối chơi, đi bóng ở trung lộ, kiến tạo ra những cơ hội và tự mình ghi bàn. Anh là người “đứng top” ở La Liga trong số những cầu thủ được đá chính thường xuyên về số bàn thắng, số pha kiến tạo, số cú sút và số key pass trên 90 phút. Trong trận đấu diễn ra trên sân nhà trước Valladolid, Barca đã tung ra đến 20 cú sút; Messi đóng góp 12 trong số đó và đồng thời là người đã tạo cơ hội cho họ thực hiện 7 cú sút khác. Việc một cầu thủ đóng góp dấu giày đến 95% số cú sút của một đội bóng trong một trận đấu là một chuyện chưa từng xuất hiện trong kỷ nguyên thống kê bóng đá hiện đại.
 

Sự góp dấu giày vào khâu ghi bàn trên 90 phút của Messi ở mùa giải trước, 1.65, chính là con số cao nhất kể từ thành tích 50 bàn mà anh từng đạt được trước đó 7 mùa giải. Tuy nhiên, đừng quên rằng, trong quá khứ, anh đã thực hiện trung bình nhiều đường chuyền, nhiều pha kiến tạo, và nhiều bàn thắng trên 90 phút hơn so với bây giờ.  
 

Một số liệu cực kì quan trọng khác nhưng không được tính đến trên các bảng xếp hạng chính là số key pass (những đường chuyền tạo cơ hội dứt điểm) trên 90 phút của Messi: Kể từ mùa giải 2012/2013, Messi đã ở giữa hai mức là 2,51 và 2,62 – con số cao nhất của anh trước khi mùa giải năm ngoái diễn ra. Còn ở mùa giải 2018/2019, anh đã đạt đến con số 3,31. 
 

Con số đó đã nhấn mạnh thêm việc Messi đang đảm nhận một vai trò playmaker theo hướng truyền thống hơn. Ngôi sao người Argentina vẫn không phải là kiểu playmaker như Riquelme hay Aimar, nhưng khi mà anh đã lớn tuổi và khôn ngoan hơn, thì nhãn quan của anh đã trở thành một yếu tố đóng vai trò cực kì lớn và quan trọng trong các trận đấu. Đó chính là điều mà nhiều người đã dự đoán được khi đôi chân anh bắt đầu trở nên chậm hơn trước. 
 

Đây chắc chắn là một tin tốt cho Barca, bởi vì Messi sẽ có thể tỏa sáng trong vai trò này trong nhiều năm ngay cả khi tốc độ của anh bị suy giảm. Bạn có thể dễ dàng hình dung ra cảnh anh “đi dạo” trên sân, chờ bóng đến chân mình và thực hiện những đường phân phối đầy chuẩn xác, tinh tế cho các đồng đội. Nếu Messi bị bó buộc vào vai trò này ngay từ sớm, thì điều đó sẽ chỉ làm phung phí và hạn chế đi tài năng của cầu thủ người Argentina. Nhưng giờ đây, nó đã trở thành một phương án hoàn hảo khác để tận dụng đôi tối ưu tài năng tuyệt đỉnh của anh.