Còn nhớ Lionel Messi của mùa giải trước chứ? Lần đầu tiên sau gần 2 thập kỷ, cầu thủ xuất sắc nhất mọi thời đại dường như đã… ẩn mình. Trên thực tế, anh vẫn chơi tốt trên sân đấu, thậm chí nói là tuyệt vời cũng không sai – hoàn toàn có căn cứ để chứng minh cho điều đó.
 |
Trong mùa giải đầu tiên khoác áo Paris Saint-Germain, Messi đã ghi 6 bàn và có 14 pha kiến tạo. Những con số đó tương đương với hiệu suất 0,84 bàn (không tính penalty) + kiến tạo mỗi 90 phút (viết tắt: NPG+A/90), và nó vẫn đưa anh lọt vào top 20 về thống kê này trong số tất cả các cầu thủ thi đấu ở Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu.
Tuy nhiên, khi đặt cạnh những mùa giải mà Messi đã trải qua kể từ năm 2008, nó chỉ xếp chót; trên thực tế, tính trong khoảng thời gian đó, đây là mùa giải đầu tiên anh đạt hiệu suất dưới 1,00 NPG+A/90. Đối với hầu hết các cầu thủ, việc vượt qua được con số đó sẽ đánh dấu một năm sự nghiệp thăng hoa và đáng nhớ, và là thời khắc họ vươn lên vị thế siêu sao. Vào tháng 10, Karim Benzema đã trở thành chủ nhân không thể bàn cãi của Quả Bóng Vàng, và anh được ghi nhận hiệu suất trung bình 1,11 NPG+A/90 ở La Liga 2021-22. Trong khi đó, tính từ thời điểm có màn ra mắt thế giới bóng đá chuyên nghiệp vào năm 2004 khi mới 17 tuổi, toàn bộ sự nghiệp của Messi đã được ghi nhận hiệu suất trung bình là 1,27 NPG+A/90.
Việc Messi ghi bàn và kiến tạo với một hiệu suất vô song đã trở thành điều quá quen thuộc ở Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu trong suốt 15 năm qua. Anh đã làm những điều đó vào mỗi cuối tuần, hết lần này đến lần khác, gần như liên tục không ngừng nghỉ – trong khi các ngôi sao khác thì thường xuyên lúc ẩn, lúc hiện trên “bức tranh”. Cho đến mùa giải trước, cái phong độ siêu phàm ấy đã bỗng dưng biến mất, khi anh có vẻ như đã “bật chế độ” “ẩn mình” ở Paris, cùng PSG dễ dàng giành được chức vô địch tại một giải đấu mà không ai đủ sức cạnh tranh với họ, bị loại khỏi Champions League ở vòng 16 đội khi bản thân không có nhiều điều đáng trách, và tạo nên những con số tương đương Jamie Vardy và Juanmi.
Nhưng chỉ có phiên bản Messi của mùa giải trước mới vậy thôi. Ba tháng sau, vào mùa giải này, phiên bản Lionel Messi đã in sâu vào ký ức của tất cả những người đam mê môn thể thao vua đã tái xuất!
VẬY, CHUYỆN GÌ ĐÃ XẢY RA Ở MÙA GIẢI TRƯỚC?
Với việc Messi đã bước sang tuổi 34 vào đầu mùa giải và bất ngờ trở thành đồng đội của một cặp cầu thủ tấn công sở hữu thể chất sung mãn là Kylian Mbappé và Neymar, có lẽ chẳng có gì bất ngờ khi siêu sao người Argentina bắt đầu chơi xa khung thành.
Kể từ năm 2010, “nơi sống” của Messi trên sân đấu là một khu vực mà một số nhà phân tích gọi bằng cái tên “zone 14” – khu vực trung lộ ngay trước vòng cấm. Đó chính là khu vực nguy hiểm nhất trên sân đấu ngoài vòng cấm, bởi vì nó thường nằm giữa hàng thủ và hàng tiền vệ của đối thủ, và nó giúp cho việc tiếp cận / xâm nhập vòng cấm, khai thác khoảng trống giữa các trung vệ và các hậu vệ cánh, cũng như hai cánh, trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Vì lý do này, lịch sử của các chiến thuật phòng ngự hiện đại chủ yếu là một phong trào hướng tới việc “xóa bỏ” zone 14 và lấp đầy nó với nhiều tiền vệ trụ. Chính vì thế, một cách đơn giản để hiểu điều gì đã khiến Messi trở nên xuất sắc đến vậy là anh vẫn có thể xoay sở, xử lý bóng cực tốt ở zone 14 bất chấp việc tất cả các nhà cầm quân trên thế giới đều đã làm tất cả mọi thứ có thể để ngăn điều đó xảy ra.
 |
Tính từ năm 2010, Messi chính là cầu thủ thực hiện thành công nhiều đường chuyền vào vòng cấm nhất (1990). Anh cũng đứng thứ hai về số lần dứt điểm (2064), sau con số 2443 của Cristiano Ronaldo. Có thể thấy cái tên Lionel Messi khác biệt đến thế nào so với phần còn lại của Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu trong biểu đồ bên dưới (chấm đỏ ở góc trên cùng của phía bên phải biểu đồ):
 |
Tuy nhiên, tất cả đã đột ngột thay đổi vào mùa giải trước. Messi được ghi nhận đã thực hiện 7,8 đường chuyền vào vòng cấm mỗi 90 phút – con số thấp nhất của anh kể từ năm 2010, và là lần đầu tiên thống kê này của anh nằm dưới con số 10 kể từ mùa 2014-15, mùa giải mà anh đã ghi 45 bàn và có 18 pha kiến tạo ở La Liga. Số lần dứt điểm của anh cũng giảm mạnh, xuống còn 3,7, và đương nhiên là con số thấp nhất của siêu sao người Argentina kể từ năm 2010.
Tình trạng này cũng đã xảy ra với số lần qua người thành công – giảm xuống còn 2,7 trong khi mức trung bình tính từ năm 2010 là 4,7 – và số lần chạm bóng bên trong vòng cấm – 4,7, trong khi mức trung bình tính từ năm 2010 là 7,5 – của Messi.
Khi tầm ảnh hưởng của Messi xung quanh vòng cấm suy giảm, cách anh thi đấu đã ngày càng giống với một tiền vệ kiến thiết lùi sâu. Mùa giải trước, anh đã thực hiện thành công 10,8 đường chuyền vào khu vực 1/3 cuối sân đối thủ mỗi 90 phút – đây là con số nhiều nhất trong sự nghiệp của anh, và cao hơn hẳn mức trung bình tính từ năm 2010 của siêu sao người Argentina là 8,1. Trang FBref chỉ có dữ liệu về các đường chuyền tịnh tiến bóng kể từ mùa giải 2017-18, nhưng thống kê 9,5 đường chuyền tịnh tiến bóng mỗi 90 phút và 308 yard (hơn 281 mét) tổng quãng đường tịnh tiến bóng trung bình mỗi 90 phút ở Ligue 1 mùa 2021-22 đều là các con số cao nhất của Messi trong khoảng thời gian đó. Trong số những cầu thủ đã chơi ít nhất 750 phút ở mùa giải trước tại Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, không một ai được ghi nhận thống kê số lần chuyền bóng tịnh tiến trung bình mỗi 90 phút nhiều hơn Messi.
Vì vậy, về cơ bản, với Lionel Messi, bạn có một chân chuyền thượng hạng và là một trong 20 cầu thủ tấn công có năng suất cao nhất thế giới – tất cả hội tụ trong một cầu thủ.
CÒN MÙA GIẢI NÀY THÌ SAO?
Những điều đã biến mất vào mùa giải trước được đề cập ở trên đã quay trở lại!
Trong hơn 1000 phút đã chơi tại Ligue 1 mùa giải 2022-23, Messi đã thực hiện thành công 7,0 đường chuyền vào vòng cấm trung bình mỗi 90 phút, đây sẽ là con số cao nhất trong sự nghiệp của anh. Tần suất dứt điểm của anh cũng đã tăng lên, với con số được ghi nhận là 4,6 lần mỗi 90 phút. Và siêu sao người Argentina cũng đang được ghi nhận thống kê trung bình 7,6 lần chạm bóng mỗi 90 phút – cao hơn một chút so với mức trung bình của anh tính từ năm 2010.
Trên khắp Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, Messi đang đứng đồng hạng nhất với Kieran Trippier của Newcastle về số đường chuyền vào vòng cấm thành công, trong khi chỉ có Mbappé và Aleksandar Mitrovic của Fullham là những người dứt điểm nhiều hơn anh. Siêu sao người Argentina không còn vượt trội quá xa phần còn lại nữa, nhưng vẫn là cái tên độc tôn ở góc trên cùng phía bên phải của biểu đồ:
 |
Messi hiện đã có số pha lập công ở Ligue 1 (7 bàn) nhiều hơn so với thành tích của toàn bộ mùa giải trước, và anh đang dẫn đầu toàn châu Âu về số pha kiến tạo (10). Kết hợp tất cả những điều này lại với nhau, và Messi thân quen của chúng ta đã tái xuất – một siêu sao có hiệu suất ghi bàn + kiến tạo mỗi trận lớn hơn 1. Chỉ có Erling Haaland của Manchester City, Robert Lewandowski của Barcelona và Neymar được ghi nhận hiệu suất cao hơn con số 1,45 NPG+A/90 của Messi cho đến thời điểm hiện tại của mùa giải này.
Còn những thứ mà Messi đã bổ sung vào “kho vũ khí” của mình ở mùa giải trước được đề cập trong phần đầu của bài phân tích thì sao? Chúng vẫn còn nguyên ở đó. Anh đang thực hiện trung bình 10,1 đường chuyền vào khu vực 1/3 cuối sân đối thủ mỗi 90 phút, và xét trong toàn bộ sự nghiệp, con số này chỉ đứng sau thống kê mà anh tạo nên vào mùa giải trước. Và theo FBref, Messi được ghi nhận đã thực hiện 127 đường chuyền tịnh tiến bóng; Joshua Kimmich là cái tên đứng thứ hai khi xét trên toàn bộ Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu với con số 103, trong khi không một ai khác vượt qua con số 90.
Có một mô hình mang tên DAVIES được tạo ra bởi nhà phân tích Michael Imburgio trong nỗ lực đánh giá các cá nhân cầu thủ dựa trên tất cả các hành động khi có bóng của họ, nhưng thật đáng buồn vì hiện tại nó đang ngừng hoạt động do một số thay đổi đối với các nhà cung cấp dữ liệu khác nhau. Dữ liệu đã dừng cập nhật trước các trận đấu diễn ra vào cuối tháng 10, và cho tới thời điểm đó, những hành động của Messi khi có bóng được tính toán rằng có thể mang đến thêm 6,8 bàn thắng cho đội của anh, so với một cầu thủ trung bình. Và sau đó, vào ngày 29 tháng 10, trước đối thủ Troyes, Messi đã có thêm pha kiến tạo thứ 10 của anh ở mùa giải này và bên cạnh đó là một pha lập công với một siêu phẩm dứt điểm từ ngoài vòng cấm.
 |
Theo mô hình của Imburgio, chỉ có 2 cầu thủ khác vượt qua mức 5 bàn trong thống kê trên: Mbappé (5,9) và Haaland (5,2). Thật hợp lý, Mbappé 23 tuổi và Haaland 22 tuổi cũng chính là 2 cái tên được dự đoán sẽ là những ứng cử viên hàng đầu của cuộc đua Quả Bóng Vàng trong thập kỷ tới. Ngôi sao người Pháp đã đứng thứ 6 trong cuộc bầu chọn của năm 2022, trong khi tài năng người Na Uy đứng thứ 10. Những vị trí khác trong top 10 được chiếm giữ bởi các cầu thủ của Liverpool, Manchester City, Bayern Munich và Real Madrid – 4 đội bóng đã làm cho thời đại “hậu Messi” càng trở nên rõ ràng hơn. Siêu sao người Argentina thậm chí còn không lọt được vào top 25.
Còn bây giờ, chúng ta chẳng thể nào biết được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo. Trước hết là sự tập trung cho World Cup – và sau đó là những dấu hỏi.
Liệu anh sẽ chấp nhận ký hợp đồng mới với PSG? Hay anh sẽ quay lại Barcelona? Phải chăng sẽ có một cuộc hành trình ở MLS? Vẫn còn rất nhiều thời gian để suy đoán, còn bây giờ, tất cả chúng ta nên lùi lại một bước và cùng kinh ngạc với suy nghĩ này: Sau một mùa giải thi đấu như thể muốn “ẩn mình”, giờ đây Lionel Messi, ở tuổi 35, có lẽ vẫn đang là cầu thủ xuất sắc nhất thế giới.
Theo Ryan O’Hanlon, ESPN
Lionel Messi 
