Lamine Yamal: Xin được cởi áo choàng “Tiểu Messi”

Lamine Yamal là tài năng đặc biệt. Nhưng sự so sánh với Messi là không công bằng, cho cả El Pulga và chính cầu thủ trẻ này!

Nếu tiềm năng của Lamine Yamal là nguyên nhân khiến truyền thông và các CĐV cao hứng so sánh anh với Lionel Messi, thì ngay trong quá khứ chưa xa, có một bức ảnh đủ sức khiến họ… mất hứng. 

Mới 5 năm trước, cậu bé Yamal nhỏ nhắn - mặc chiếc hoodie màu xám của Nike, kèm quần dài in logo… Tottenham - lấm tấm mồ hôi tạo dáng cạnh Messi đang mỉm cười. Đó không phải dáng hình của một ngôi sao tương lai, hay quan trọng hơn, không phải một cầu thủ trẻ đủ tự tin mình có thể kế tục thần tượng.

Ban đầu khi mới được “đào mộ”, bức ảnh này bỉ thổi phồng như bằng chứng về “mối liên kết đầu tiên” hoặc một biểu tượng trực quan cho “sự vĩ đại gặp sự vĩ đại”. Nhưng khi mọi cơn cao hứng qua đi, chỉ giá trị thực còn trụ lại: Nó đơn giản là cung cấp thêm dẫn chứng cho một trong những vấn đề lớn nhất của bóng đá hiện đại - Barcelona và môn thể thao này vẫn luôn không ngừng tìm kiếm “Messi tiếp theo” của mình.

Yamal chỉ đơn giản là ứng viên mới nhất - một cầu thủ chạy cánh phải thuận chân trái, được đánh giá cao bởi khả năng rê bóng và sự khéo léo. Trọng tâm thấp và “bước một” rất mượt cũng khiến cậu khó bị truy cản; trong khi con mắt tinh tường với những đường chuyền sắc nét ở một phần ba cuối sân giúp cậu trở thành mối đe dọa đầy sáng tạo. Nhưng chúng ta hãy thật lòng đi: Tất cả những điều này nghe rất quen thuộc đúng không?

Sự cường điệu đến từ đâu?

Xavi rõ ràng đã nhìn thấy điều gì đó ở Yamal từ đoạn đầu mùa giải trước. Việc đưa những sản phẩm tốt nhất của lò La Masia vào các buổi tập của đội một vốn là điều hoàn toàn bình thường. Nhưng đáng nói là HLV trưởng Barca lại đảm bảo một vị trí đặc biệt bên cạnh các đàn anh cho Yamal. Cứ thế đến tháng 9/2022, Yamal đã có suất tập luyện thường xuyên, hằng ngày bên cạnh những Raphinha hay Robert Lewandowski, và chỉ còn dành những ngày cuối tuần trở về thi đấu cho đội U19 Barca. Khi ấy, cậu chỉ mới 15 tuổi!

Thời điểm đó, tờ AS nhanh nhảu cho rằng Barca đã tìm thấy “Ansu Fati” mới - một sự so sánh như đã nói, vừa mang tính tâng bốc vừa đáng lo ngại.

Trận ra mắt Barca của Yamal diễn ra vào tháng 4/2023 khi họ đã sớm lên ngôi vô địch quốc gia. Cậu trở thành cầu thủ trẻ nhất La Liga trong thế kỷ 21 khi vào sân thay người ở cuối cuộc đối đầu Real Betis. Yamal suýt nữa ghi bàn ở ngay lần chạm bóng thứ hai khi tung cú sút thẳng vào thủ môn bằng chân trái. Vài phút sau, anh cũng suýt có đường kiến tạo đầu tiên khi tỉa bóng xuyên hàng phòng ngự đến chỗ Ousmane Dembele, người dứt điểm không thành công từ cự ly gần.

Tất nhiên rồi, các đánh giá về màn trình diễn đầu tiên thật hào phóng. Tờ MARCA mô tả trận ra mắt của Yamal là “rực rỡ”, còn Xavi cho rằng cậu có thể “đánh dấu một kỷ nguyên mới” ở Camp Nou. 

Sự cường điệu bắt nguồn từ đó. Màn tỏa sáng mang về chiến thắng trong trận giao hữu Joan Gamper Trophy với Tottenham - 15 phút chứng kiến Yamal kiến tạo bàn gỡ hòa rồi đóng vai trò quan trọng trong hai bàn tiếp theo của Barca - được xem là tuyên ngôn phù hợp đến cả thế giới.

Màn trình diễn ấy đủ để giữ cậu trong danh sách đội một cho chặng khởi đầu mùa 2023-24. Yamal nhanh chóng trở thành cầu thủ trẻ nhất xuất phát, kiến tạo rồi ghi bàn tại La Liga trong lịch sử Barca. Sự thuyết phục lên đến đỉnh điểm khi cậu nhận được thư mời lên ĐTQG Tây Ban Nha.

Sau đó, Yamal lại ghi bàn trong trận ra mắt La Roja. Rồi vài tuần sau, anh đồng ý các điều khoản trong hợp đồng chuyên nghiệp, với mức giải phóng trị giá đến 1 tỷ euro (mức tối đa được cho phép ở bóng đá Tây Ban Nha). Đến đây rồi thì không còn nghi ngờ gì nữa, “truyền thuyết” về một “Tiểu Messi” lại chính thức bắt đầu!

Dừng lạm phát danh xưng

Chúng ta không thể kể hết những cầu thủ từng được gọi là “Tiểu Messi” trong suốt 20 năm qua, nhưng có thể khẳng định một điểm chung: Tất cả đều đã thất bại trong việc chạm đến tiêu chuẩn vời vợi chưa từng thấy ở El Pulga. Thậm chí ngay lúc này đây, khi Lamine Yamal mới 16 tuổi, cũng chẳng hề vô duyên nếu đặt sẵn một giả định rằng cậu sẽ không thể tiến đến tận cùng trên chặng đường kế tục đàn anh. Với tất cả những đòi hỏi ấy, bằng tất cả những phẩm chất ấy, đuổi theo Messi là điều không tưởng. Ansu Fati - “Tiểu Messi” gần với Yamal nhất đã ngã chổng vó, dù có lợi thế chưa từng thấy là kế thừa chính số áo của El Pulga.

Nhưng bi quan cho tương lai mới mở ra của Yamal không phải chủ đề ngày hôm nay. Tin rất vui cho gia đình cậu, bạn bè và người hâm mộ của cậu: Rất có thể ngay từ lúc này, hành trình tương đồng với Messi sẽ kết thúc!

Đầu tiên, cần tái khẳng định rằng trải nghiệm của Yamal ở Barca cho đến nay là một điều quen thuộc - đặc biệt với những cầu thủ bước ra từ La Masia. Fati, Alejandro Balde và Gavi đều đã nổi lên theo cách tương tự, bứt phá ở tuyến trẻ trước khi thực sự sẵn sàng, lập những kỷ lục và đều được đặt kỳ vọng cao một cách đáng sợ. Fati ngay lập tức được trao áo số 10 sau khi Messi ra đi; Gavi, bằng cách nào đó, được miêu tả là Xavi tiếp theo dù lối chơi có nhiều khác biệt. Ngay cả Pedri, người không phải từ lò La Masia nhưng được ra mắt Barca khi còn rất trẻ, cũng “trông giống” hiện thân của Andres Iniesta.

Yamal thì khác. Điểm tranh cãi rõ ràng ở đây là vị trí thi đấu của cậu. Những tiền vệ mượt mà theo khuôn mẫu của Pedri và Gavi luôn sớm nổi lên ở bóng đá Tây Ban Nha, nhưng những cầu thủ chạy cánh khỏe khoắn lại không phải sở trường của đất nước này. Chính vì lý do đó mà những so sánh Yamal và Messi đã đang được bỏ qua từ sớm!

Như vậy là, dù cũng có một khởi đầu vô cùng hứa hẹn trong sự nghiệp ở Barca và ĐTQG, Yamal có thể sẽ rời bỏ cái bóng của Messi. Trong khi những người tiền nhiệm chịu gánh nặng khổng lồ, rồi dành phần lớn sự nghiệp cố rướn nhưng không đời nào chạm nổi đỉnh cao đó, Yamal lại quá giỏi trong việc… là chính mình.

Xin không được làm “Tiểu Messi”

Thực tế nếu bỏ qua chuyện so sánh, nếu chỉ muốn lấy cảm hứng, Yamal có thể tham khảo trường hợp khá gần mình là đàn anh Bukayo Saka! 

Thực vậy, mặc dù cũng cầm bóng xuất sắc và có con mắt săn bàn thực thụ, Yamal lại không phải một tiền đạo xuất chúng như Messi. Mà tuyển thủ QG Anh cũng chẳng phải một cầu thủ chạy cánh thuần túy… Thay vào đó, Saka lại làm rất nhiều điều khác biệt giúp anh trở nên nổi tiếng như rê mà “không cần” chạm bóng, tận dụng những đường băng cắt sắc bén và những cú xoay người thông minh để tạo những góc cua.

Nhìn cận những con số hay những tác động của Saka, Yamal cũng có thể nhận ra thành công vượt bậc của đàn anh: Cầu thủ 22 tuổi đã đóng góp 50 bàn thắng chỉ riêng ở Premier League kể từ đầu mùa 2021-22, cũng như ghi trung bình một bàn thắng một một kiến tạo mỗi 100 phút. Có lẽ, Barca sẽ nhận ít lời phàn nàn hơn nếu họ có “Saka tiếp theo” trong đội hình.

Trong khi đó quá rõ ràng rồi, Messi là người ngoài hành tinh. Những thống kê ở của anh ở Barcelona ngày xưa không ngay lập tức đạt đến đẳng cấp thế giới, nhưng như đã biết, họ rất sớm nhận ra mình đã sở hữu tài năng bậc nhất trong thế hệ. Yamal thì không giỏi đến thế: Ở mùa giải chuyên nghiệp trọn vẹn đầu tiên ở tuổi 19, Messi ghi 14 bàn và có 3 kiến tạo ở La Liga sau 23 lần ra sân; trong khi đó sau gần hai tháng, Yamal mới ghi 1 và kiến tạo 1 bàn sau 5 trận. 

Nhưng nên nhớ, Yamal đang ở độ tuổi trẻ hơn rất nhiều. Cậu cũng cần được quản lý đúng cách với số phút ra sân phù hợp thay vì nhồi nhét - điều cực kỳ cần thiết và giảm thiểu rủi ro (bị ngợp, chững lại hay chấn thương) trong tiến trình phát triển của một cầu thủ trẻ không-phải-Messi.

Đến đây thì cần kết luận ngay, Yamal chắc chắn không phải cầu thủ xuất sắc bằng hoặc hơn Messi. Cũng không phải một người có thể tệ hơn rõ rệt. Mà đúng hơn, cậu là một tài năng lớn, người đang muốn và cần được phép “tu luyện” con đường của riêng mình - một con đường sẽ đưa cậu đi đúng hướng để trở thành cầu thủ đẳng cấp thế giới.

Đó rất có thể là người đầu tiên giải lời nguyền “Tiểu Messi” từng phủ bóng lên sự nghiệp của những Bojan Krkic, Giovani Dos Santos, Munir El Haddadi, Riqui Puig hay gần nhất là Asu Fati.

Yamal thực tế dường như có đủ phẩm chất và tiềm năng để thành công hơn tất cả các trường hợp “Tiểu Messi” thất bại trước đây: Khả năng một chọi một, bản năng ở một phần ba cuối sân cũng như kỹ năng chuyền bóng là rất ấn tượng; và mặc dù cậu dứt điểm có vẻ kém hơn Fati, cũng không thể loại trừ khả năng Yamal cải thiện kỹ năng săn bàn trong tương lai.

Nhưng quan trọng hơn, Yamal đã đang hóa giải lời nguyền bằng động tác đơn giản là lễ phép cởi bỏ tấm nhung bào. Sự giảm kỳ vọng và áp lực từ đám đông bên ngoài đang là yếu tố cực kỳ quan trọng cho tiến trình phát triển của cậu. Bằng chứng là dù Yamal có khởi đầu xuất sắc ở cả cấp CLB lẫn ĐTQG, Barcelona đang không nhất thiết cần cậu trở thành trụ cột ngay lập tức (như những gì từng diễn ra với Fati).

Raphinha - khi hoàn toàn khỏe mạnh - mới là lựa chọn được ưu tiên hơn cho vị trí tiền đạo cánh phải. Đó là điều HLV Xavi đã xác nhận bằng hành động rất nhiều lần. Và với sự hiện diện của Ferran Torres hay Joao Felix, hàng công của Barca cũng đang tương đối có chiều sâu. Họ còn đang chờ Vitor Roque cập bến từ Athletico Paranaense (Brazil) vào tháng Một.

Dự đoán sơ sơ, Yamal khá lắm sẽ ra sân được tối đa 40 trận ở mùa này - cách khá xa so với con số 62 trận mà Saka đã có ở mùa trước, và 60 trận Pedri đã chơi ở mùa đầu tiên khoác áo Barca.

Thực tế đó mang đến điều gì? Đơn giản là mỗi khi mệt, Yamal có thể ngồi dự bị. Khi thiếu thể lực và cảm hứng, Yamal có thể được nghỉ ngơi. Và một Yamal hơi khác thường cũng có thể được che chắn khỏi ánh đèn sân khấu.

Đó là một tài năng đang có điều kiện cần thiết và phù hợp để phát triển. Tài năng đó không phải “Tiểu Messi”.

Trần Thuận (lược dịch từ GOAL)