Klopp và Guardiola đã cải thiện Premier League cũng như lẫn nhau như thế nào?

Thật dễ để quên, nhưng bóng đá Anh cách đây 10 năm không hề có vị thế tốt. Ít nhất là ở tính cạnh tranh.

Premier League đang phát triển mạnh mẽ về mặt tài chính, thể hiện bởi các hợp đồng bản quyền truyền hình lấn át tất cả các giải đấu lớn khác của châu Âu. Nhưng bất chấp lợi thế tài chính ngày một tăng, nước Anh vẫn không sản sinh ra những đội bóng mà bất cứ ai cũng có thể khẳng định là xuất sắc nhất thế giới.

Trong 2 mùa giải 2007 và 2008, 3 trong số 4 đội vào bán kết Champions League đều đến từ Anh. Liverpool vô địch giải đấu này năm 2005 - trong một mùa giải họ thậm chí còn không thể lọt vào top 4 ở giải VĐQG. Quỷ đỏ vùng Merseyside tiếp tục lọt vào trận chung kết năm 2007, còn Manchester United và Chelsea gặp nhau trong trận chung kết sau đó 1 năm. Nhưng sự áp đảo chỉ dừng lại ở đó.

Trong 9 năm tiếp theo, Premier League chỉ có 3 đội vào đến chung kết Champions League. Trong đó, có 2 lần Manchester United bị Barcelona áp đảo hoàn toàn. Sau này, Chelsea vô địch năm 2012, nhưng đó là một sự kiện không nói lên bất cứ điều gì về chất lượng bóng đá Anh.

Đến năm 2016, Premier League là hình mẫu về một giải đấu có tính cạnh tranh, sinh lợi và hấp dẫn. Nhưng nếu bạn đang tìm kiếm đỉnh cao của môn thể thao này, với những cầu thủ giỏi nhất, những ý tưởng hiệu quả nhất cũng như khả năng thi triển ở mức cao nhất - bạn phải đi đến một nơi khác ở Châu Âu.

Đó cũng chính là những gì Premier League đã triển khai. Năm 2016, các cựu HLV của Dortmund (Jurgen Klopp) và Bayern Munich (Pep Guardiola) bắt đầu mùa giải đầu tiên ở Anh. Phần còn lại như chúng ta vẫn nói, đó là lịch sử.

Trong 6 trận chung kết Champions League vừa qua, các đội bóng Anh giành chiến thắng tới một nửa, cũng như có 4 đội giành ngôi á quân. Kể từ khi Jurgen Klopp và Pep Guardiola đến Anh, Premier League đã trở thành giải đấu hàng đầu. Liverpool của Klopp và Manchester City của Guardiola đang thống trị châu Âu. Ý tưởng của 2 người đã định hình nên môn thể thao này.

Với việc Klopp rời Liverpool vào cuối mùa giải, trận đấu vào Chủ nhật tại Anfield có thể là chương cuối cùng trong cuộc cạnh tranh giữa 2 chiến lược gia vĩ đại nhất từ ​​trước đến nay. Cần biết rằng, 4 tập thể có tổng điểm cao nhất lịch sử Premier League đều thuộc về Klopp và Guardiola.

Sẽ còn rất lâu nữa chúng ta mới được chứng kiến hai đội mạnh ngang ngửa Liverpool và Man City cùng lúc. Vì thế, trước trận đấu có thể quyết định danh hiệu vào tối nay, hãy cùng nhìn lại cách cả 2 nhà cầm quân này định hình Premier League cũng như lẫn nhau.

Klopp đã thay đổi Premier League như thế nào?

Premier League đã nổi lên từ một thứ bóng đá có phần xấu xí. Trong giai đoạn thống trị đó, các HLV Rafael Benitez (Liverpool) và Jose Mourinho (Chelsea) đã ưu tiên các phương pháp tiếp cận có phần bị động hơn, trong đó tổ chức phòng ngự là nguyên tắc chính và mọi thứ khác đều đứng sau. Đây là 2 đội bóng mạnh, nhưng các trận đấu của họ thường rất khó để tận hưởng.

“Bóng đá được tạo nên từ cảm giác chủ quan và những ý tưởng. Ở đó, Anfield là pháo đài bất khả chiến bại”, Jorge Valdano, nhà vô địch World Cup người Argentina đã chia sẻ sau khi Chelsea và Liverpool chạm trán ở bán kết Champions League năm 2005. "Đặt một cục phân lên một cây gậy ở giữa sân vận động và sẽ có người nói với bạn rằng đó là một tác phẩm nghệ thuật. Không đâu: Đó là một cục phân treo trên một cây gậy.”

Thời điểm Klopp đến, các đội bóng mạnh nhất đã ngừng chơi thứ bóng đá tệ hại, thiếu cảm hứng như vậy, nhưng các ông lớn nước Anh vẫn phải chạy theo phần còn lại của châu Âu. Những đội như Arsenal ưu tiên thứ bóng đá mượt mà hơn, nhưng họ thất bại ở đấu trường châu Âu khi phải đối mặt với những CLB mạnh hơn, vừa chuyền bóng giỏi vừa có tổ chức hơn.

Pressing tầm cao, chuyền bóng dọc sân, di chuyển liên tục, đồng thời đảm bảo người hâm mộ cảm nhận được điều gì đó. Nếu bạn đã xem Liverpool thi đấu ở bất kỳ thời điểm nào kể từ năm 2016, bạn sẽ hiểu rõ phong cách chơi bóng của Klopp. Nhưng hãy để các con số lên tiếng.

Theo Stats Perform, chỉ có 2 đội ở Premier League kể từ năm 2010 giành được quyền kiểm soát bóng ở 1/3 cuối sân hơn 250 lần trong 1 mùa giải: Liverpool 21/22 (287 lần) và Liverpool 19/20 (252 lần). Mọi người đều quen thuộc với khái niệm gây sức ép tập thể lên đối thủ để cố gắng giành bóng nhanh nhất có thể; đó là chiến thuật phổ biến nhất ở Premier League hiện đại. Trên thực tế, phần lớn các CLB đang được định hình bằng cường độ họ pressing.

Tuy nhiên, điều đó chưa xảy ra trước khi Klopp đến với giải đấu. Trong số 50 tập thể pressing hàng đầu ở Premier League kể từ năm 2010 - được xác định bằng số lần đoạt bóng thành công ở 1/3 cuối sân - chỉ có 4 tập thể trong số đó đến từ các mùa giải trước 16/17. Một trong số đó đến từ mùa giải đầu tiên của Klopp với Liverpool (15/16).

Trong mùa giải trọn vẹn đầu tiên của nhà cầm quân người Đức với Liverpool, trung bình một đội ở Premier League giành quyền kiểm soát bóng ở 1/3 cuối sân 3,5 lần mỗi trận. Trong mùa giải đầy đủ thứ tám và cuối cùng của ông, con số này lên tới 5,1.

Đó chính là cách tiếp cận đã khiến Leeds United xuống hạng, dù họ đứng thứ tư giải đấu về chỉ số này mùa trước. Pressing tầm cao giờ đây là một lựa chọn của bất cứ CLB nào trên bảng xếp hạng.

Guardiola đã thay đổi Premier League như thế nào?

Bất chấp những khó khăn của các CLB Anh ở châu Âu, nhiều người ở xứ sở sương mù vẫn nghi ngờ về năng lực của Guardiola. Chắc chắn rồi, HLV thành công nhất châu Âu đã tạo ra 2 tập thể siêu phàm tại Bayern Munich và Barcelona. Đó là những CLB thống trị quyền kiểm soát bóng chưa từng thấy và thường xuyên đè bẹp các đối thủ đến từ Premier League ở Champions League. Mặc dù vậy, điều gì sẽ xảy ra khi ông phải đối đầu với Stoke City và West Ham từ tuần này qua tuần khác?  

Trước khi Guardiola có trận đấu đầu tiên tại Man City, nhà cầm quân huyền thoại của Manchester United, Sir Alex Ferguson đã cố gắng cảnh báo chiến lược gia người Tây Ban Nha về những gì ông đang dấn thân vào.

“Man City đã tạo ra nỗ lực tuyệt vời để có được ông ấy, nhưng Pep sẽ thấy bóng đá Anh không hề dễ dàng,” ông nói. "Mọi nhà cầm quân nước ngoài đến Anh sẽ chia sẻ với bạn điều tương tự. Arsene Wenger đã nói về điều đó vài tháng sau khi đến và ngay cả Jose Mourinho cũng vậy. Pep sẽ thành công, nhưng tôi không nghĩ Pep sẽ tái hiện những gì ông ấy đã làm ở Barcelona. Vì đó là mức tiêu chuẩn khó tin – họ là đội bóng giỏi nhất.”

Trong mùa giải đầu tiên của Guardiola tại Man City (16/17), ông không gặp khó khăn gì khi thực hiện phương pháp kiểm soát bóng của mình. City dẫn đầu giải đấu ở chỉ số này khi giành tới 65% thời gian cầm bóng trong các trận đấu.

Mặc dù vậy, nó không đồng nghĩa với chiến thắng cho họ như cách chúng ta vẫn thường thấy. Man City đứng thứ ba, kém đội đầu bảng 15 điểm. Đối với một số người, điều này đã chứng minh sự hoài nghi của họ đối với HLV người Tây Ban Nha là có cơ sở. Những pha ban bật đẹp mắt có thể hữu ích bên ngoài nước Anh, nhưng nó không giúp bạn giành được danh hiệu ở đất nước này.

Cựu hậu vệ của Manchester United, Gary Neville nghi ngờ cách tiếp cận thiên về kiểm soát bóng của Guardiola. “Tôi tự hỏi liệu họ có thể chơi theo cách đó hay không,” ông nói. “Họ có thể chơi theo cách đó, với những cầu thủ đó và giành chức vô địch giải đấu này không? Đó sẽ là thử thách thực sự.”

Thủ thành huyền thoại của Manchester United (đúng vậy, những chỉ trích thường đến từ phe đối địch!?) Peter Schmeichel thậm chí còn đi xa hơn. Ông gọi Pep là “kẻ kiêu ngạo" vì không thay đổi cách tiếp cận khi đối mặt với những kết quả kém cỏi. “Đó là mẫu đàn ông thường nói rằng: 'Tôi biết rõ nhất. Cách chơi bóng của tôi là tốt nhất'.”

Giữa những lời chỉ trích dồn dập ở mùa giải 16/17, Guardiola vẫn giữ vững quan điểm. “Tôi đã giành được 21 danh hiệu trong 7 năm, tức là 3 danh hiệu mỗi năm khi chơi theo cách này,” ông nói. “Xin lỗi các bạn, nhưng tôi sẽ không thay đổi.”

Guardiola không thay đổi và ông đã giành mọi danh hiệu có thể. Đến mùa giải thứ hai ở Anh, Manchester City đã giành được 100 điểm, nhiều nhất lịch sử Premier League. Năm sau, họ giành được 98 điểm, số điểm nhiều thứ hai trong lịch sử giải đấu. Chúng ta cũng biết năm ngoái, họ đã giành cú ăn ba gồm có Champions League, Premier League và FA Cup. Họ đã vô địch giải đấu này 3 năm liên tiếp và nếu Liverpool không giành được 99 điểm trong mùa giải 19/20, có lẽ họ đang cạnh tranh cho chức VĐQG thứ bảy liên tiếp.

Bất chấp những thành công của Liverpool dưới thời Klopp, Man City của Guardiola vẫn đứng đầu, sau đó là Liverpool của Klopp và những đội bóng khác.

Điều thú vị là thành công của Man City không đến từ việc Guardiola thừa nhận rằng bóng đá Anh thực tế rất khác biệt. Trên thực tế, thành công của họ đến từ việc họ kiểm soát bóng nhiều hơn.

Mùa giải 16/17, Man City dẫn đầu giải đấu với 6,6 đường chuyền hoàn thành ở mỗi lần kiểm soát bóng. Đến các mùa giải sau đó, họ đều đạt con số 8,4 trở lên. Phần còn lại của giải đấu cũng làm theo:

Klopp và Pep đã thay đổi nhau như thế nào?

Về cơ bản, cường độ pressing tăng lên sẽ triệt tiêu số lượng đường chuyền và ngược lại. Nếu các đội pressing tốt, họ không cần tỏ ra quá mạnh ở khả năng kiểm soát bóng. Ngược lại, các đội chuyền bóng tốt sẽ giảm dần cường độ pressing.  

Thay vào đó, các đội đã trở nên hiệu quả hơn trong cả việc pressing lẫn chuyền bóng. Những đội chuyền bóng tốt có thể bị vô hiệu hóa bởi những đội pressing tốt, những đội pressing tốt vẫn có thể bị những đội thoát pressing tốt bằng những đường chuyền vượt qua, cứ như vậy.

Màn so tài giữa pressing và chuyền bóng khiến cuộc đối đầu giữa Liverpool và Man City trở nên hấp dẫn. Một đội muốn trận đấu của họ rơi vào trạng thái hỗn loạn hoàn toàn; đội còn lại thì muốn ôm quả bóng đến hết giờ. Nhưng theo thời gian, 2 đội ngày càng trở nên giống nhau.

Với Liverpool, sự thay đổi tỏ ra rõ rệt hơn. Họ không thực sự thành công cho đến khi tìm ra cách kiểm soát bóng hiệu quả. Nói đơn giản, bạn không thể tạo ra đủ số bàn thắng từ những pha chuyển tiếp để giành chức vô địch Premier League. Ngoài ra, một khi các đội biết bạn muốn gây áp lực tầm cao, họ sẽ không cho bạn nhiều cơ hội để gây sức ép.

Giải pháp đầu tiên cho Liverpool là xây dựng một hàng tiền vệ chắc chắn và tạo điều kiện hết cỡ cho 2 hậu vệ cánh ở 1/3 cuối sân. Andy Robertson và Trent Alexander-Arnold hiện đang dẫn đầu về số pha kiến tạo của một hậu vệ trong lịch sử Premier League. Với 2 cầu thủ sáng tạo này, Liverpool đã lần lượt vô địch Champions League và Premier League trong 2 mùa giải.

Bước tiếp theo là đem về Thiago - cầu thủ được Guardiola yêu thích ở Bayern chơi ở hàng tiền vệ cùng 2 hậu vệ cánh. Điều này đã tạo ra tập thể xuất sắc nhất của Liverpool trong mùa giải 21/22: Họ đã giành 2 danh hiệu mà Klopp chưa từng giành được (Carabao và FA Cup) và chỉ còn cách chức vô địch Premier League và Champions League vài cm.

Đội bóng của Klopp vẫn chưa thực sự từ bỏ ý tưởng pressing tập thể. Dù chỉ số lên xuống qua các mùa, cách chơi này vẫn diễn ra rất mãnh liệt. Mặc dù vậy, sự cải thiện ở khả năng kiểm soát bóng chính là điều đã biến họ trở thành một trong những CLB xuất sắc nhất thế giới. Trong 2 mùa giải trọn vẹn đầu tiên của Klopp với Liverpool, họ đạt trung bình 6,1 đường chuyền ở mỗi lần kiểm soát bóng, nhưng chưa có mùa giải nào dưới 6,5 đường chuyền kể từ đó.

Trong khi Liverpool chật vật với các đội yếu hơn ở Premier League, khó khăn của Man City nằm ở chính Liverpool. Trong 10 trận đầu tiên ở Anh của 2 chiến lược gia này, Liverpool thắng 5, Man City thắng 2 và còn lại là hòa.

Ở một khía cạnh nào đó, sự tiến hóa của Man City chính là lời đáp trả với Liverpool. Mỗi mùa giải trôi qua, Man City ngày càng cẩn thận hơn với việc cầm bóng. Họ luân chuyển bóng chậm hơn trên sân, từ năm này qua năm khác và các trận đấu của họ ngày càng có ít bóng hơn. Năm nay, họ di chuyển bóng lên trên với tốc độ 0,84 mét mỗi giây và các trận đấu của họ có 76 lần kiểm soát bóng mỗi đội - thấp nhất trong kỷ nguyên Guardiola và thấp nhất ở Premier League mùa này:

Liverpool giết chết Man City trong những trạng thái chuyển tiếp; City lại làm mọi thứ có thể để giết chết những trạng thái chuyển tiếp. Tuy nhiên, cho dù kiểm soát bóng ít hơn bao giờ hết, Man City lại đang giành quyền kiểm soát bóng ở 1/3 cuối sân nhiều hơn bao giờ hết: 7,1 lần mỗi trận, con số làm lu mờ 2 thành tích tốt nhất của Liverpool kể từ năm 2010.

Họ cũng đang sử dụng chiến thuật chính của Klopp - giành quyền kiểm soát bóng ở 1/3 cuối sân - một cách có chọn lọc và hiệu quả hơn bao giờ hết. Trong khi đó, Liverpool vẫn sống trong tình trạng hỗn loạn - trung bình chỉ có hai đội có số lần kiểm soát bóng mỗi trận nhiều hơn con số 94 của họ, nhưng trong sự hỗn loạn đó, họ vẫn tìm thấy nhiều khoảnh khắc kiểm soát hơn trước.

Do đó, tối nay, chúng ta có thể thấy Liverpool ghi bàn từ những pha ban bật phức tạp và kéo dài. Chúng ta có thể thấy Man City ghi bàn từ một đường chuyền dài hoặc một pha cướp bóng ở phần sân đối phương. Hoặc chúng ta có thể thấy điều ngược lại. 8 năm trôi qua, Klopp và Guardiola đã thúc đẩy và biến đổi lẫn nhau, cũng như biến đổi giải đấu.

Những trận đấu như vậy luôn phải xem, vì phong cách tương phản cũng như sự đấu tranh không ngừng từ 2 CLB luôn cố gắng áp đặt lối chơi lên cả giải đấu. Liverpool đang dẫn đầu và Man City đứng thứ hai với khoảng cách chỉ 1 điểm. Đây một lần nữa là trận đấu quan trọng nhất của mùa giải Premier League. Nhưng lần này sẽ khác với những lần trước: Chúng ta chưa bao giờ thấy sự cạnh tranh kinh khủng như vậy và sau Chủ nhật, chúng ta có thể sẽ không thấy điều gì giống như vậy nữa.

Lược dịch bài viết: “How Klopp, Guardiola improved the Premier League, and each other” của Ryan O'Hanlon (ESPN)