Trong cuộc đối đầu với Liverpool hôm thứ 7 tuần trước, John Stones đã có một màn trình diễn hoàn toàn xứng đáng được mô tả là đạt đẳng cấp bậc thầy.
Trong những tuần gần đây, Stones đã đảm nhận vai trò “inverted full-back” trong hệ thống của Pep Guardiola, thường xuyên di chuyển từ vị trí hậu vệ phải bó vào phía trong sân đấu để trở thành một tiền vệ trung tâm và giúp Manchester City thống trị các trận đấu.
Mặc dù Stones ít tạo ảnh hưởng lên khu vực 1/3 cuối sân đối thủ hơn người tiền nhiệm Joao Cancelo (trước đây ngôi sao người Bồ Đào Nha thực hiện động thái bó vào phía trong sân đấu từ vị trí hậu vệ trái), phong cách riêng của tuyển thủ quốc gia Anh đã giúp Man City thăng hoa theo những cách khác.
Đó cũng là phong cách chơi bóng mà Guardiola rất đắc chí và nếu không có những cầu thủ như Stones, “Guardiola-ball” sẽ không thể thi triển. Không có “kiệt tác” Barcelona lừng lẫy, không có Man City mà chúng ta đang được chiêm ngưỡng.
Đó là một phần trong vẻ đẹp của David Silva và sau này là Ilkay Gundogan tại Man City, và đó là lý do tại sao một Guardiola 35 tuổi, khi viết lách với tư cách một chuyên gia phân tích bóng đá cho tờ El Pais của Tây Ban Nha vào thời điểm vừa mới giải nghệ sự nghiệp quần đùi áo số, đã ca ngợi Zinedine Zidane là “cầu thủ phòng ngự xuất sắc nhất của đội tuyển Pháp”.
“Nhờ cậu ấy, tuyển Pháp chưa bao giờ lâm vào tình trạng mất đi tính tổ chức,” Guardiola giải thích. “Cậu ấy gọi bóng, cậu ấy nhận được nó, cậu ấy chuyền nó đi, cậu ấy lại tiếp tục gọi bóng, lại nhận được nó và lại chuyền nó đi. Trong khi cậu ấy làm những điều đó, tính tổ chức của tuyển Pháp đã được đảm bảo chắc chắn.”
May mắn thay, Man City đã đăng video dưới đây lên tài khoản Twitter chính thức của họ vào Chủ Nhật, cung cấp cho chúng ta một ví dụ tuyệt vời về những gì mà Guardiola đã nói nhiều năm trước và chính xác lý do vì sao có thể nói Stones đã có một trận đấu xuất sắc vào cuối tuần trước.
Có thể trong mắt những khán giả không chuyên Stones chỉ đơn giản là thực hiện một loạt các đường chuyền ngang, còn những đóng góp khác thì rất ít ỏi – nhưng những đường chuyền ngang đó lại là một phần rất quan trọng giúp cho Man City có thể chơi hay đến thế.
Matias Manna, một trong những nhà phân tích đáng tin cậy của Argentina khi họ vô địch World Cup vào năm ngoái, có quan điểm về bóng đá rất giống với Guardiola và vào năm 2020, anh đã giải thích vẻ đẹp của những màn trình diễn như vậy với The Athletic.
“Những đường chuyền tổ chức nên mọi thứ,” Manna nhận định. “‘centrocampistas de control’ (các tiền vệ kiểm soát), tôi gọi họ như vậy đấy, là những người không bao giờ để mất bóng ở khu trung tuyến. Họ ở đó để khiến đối thủ mất đi tính tổ chức. Họ thực hiện các đường chuyền có khả năng đảm bảo tính tổ chức cho đội của mình và khiến đối thủ mất cân bằng. Những đường chuyền của họ đóng vai trò then chốt đối với mọi việc diễn ra trên sân đấu.”
“Khi phòng ngự bằng… những đường chuyền, chúng ta sẽ hạn chế được các pha phản công của đối thủ, bởi vì nếu việc chuyền bóng được thực hiện thật nhanh, với một chạm, thì dù cho đối thủ đoạt lại được bóng, đội hình của họ sẽ rất lộn xộn và các cầu thủ chẳng ở tại vị trí ưa thích của bản thân; họ rơi vào tình trạng vô tổ chức và không thể phản công một cách chuẩn chỉ.”
“Và nếu thiếu đi những tiền vệ kiểm soát này, nhiều cầu thủ trong đội, những người thích lao lên phía trên thật nhanh, sẽ không hiện diện tại đúng vị trí mà họ cần chiếm lĩnh khi đội để mất bóng, điều này chắc chắn sẽ dẫn tới một tình huống phản công đầy nguy hiểm, khiến các cầu thủ phòng ngự bị đối thủ áp đảo quân số.”
“Các đội bóng khác có khuynh hướng tách chuyện tấn công và phòng ngự thành những lĩnh vực riêng biệt, do đó họ chú trọng hơn vào khâu phòng ngự và trọng dụng những cầu thủ chẳng sở hữu tư duy chơi bóng đạt tầm cỡ này, nhưng tại Man City, kiểu cầu thủ đó rất được xem trọng và có tầm quan trọng rất lớn.”
Thông thường, vai trò này được giao cho các tiền vệ đá cao như – Silva, Gundogan và Zidane – nhưng phong cách thi đấu của Stones, và cách mà anh được triển khai ở trung tuyến, đồng nghĩa rằng anh cũng có thể cung cấp những phẩm chất tương tự cho đội.
| Chú thích: Tổng số lần nhận bóng của John Stones tại Premier League 2022-23. |
Theo thống kê của Opta, số lần ngôi sao người Anh để mất bóng chỉ chiếm 6,7% trong tổng số lần chạm bóng của anh tại Premier League mùa giải này (87/1300), đây là tỷ lệ thấp nhất trong số những cầu thủ có hơn 150 lần chạm bóng.
May mắn thay, đoạn video mà Man City đăng tải trên tài khoản Twitter chính thức của họ đã tóm tắt một cách tuyệt vời màn trình diễn của Stones, vậy nên chẳng cần thiết phải “mổ xẻ” nó sâu hơn nữa, tuy nhiên sẽ rất đáng để nghiền ngẫm một số chi tiết kỹ thuật tuy rất nhỏ nhưng có thể làm nổi bật hơn nữa lý do tại sao ngôi sao người Anh lại có một trận đấu cực hiệu quả, cũng như một số cách chơi đặc biệt mà có lẽ Guardiola đã chỉ đạo cho Stones và những cầu thủ khác thực hiện trong trận đại thắng Liverpool.
| Những đường chuyền của Stones trước Liverpool |
Đầu tiên, trong số 67 đường chuyền của Stones trước Liverpool, 29 (49%) trong số đó là những đường chuyền một chạm.
“Cứ 10 tình huống bóng mà cậu ấy tham gia, sẽ có 7 đường chuyền một chạm,” Guardiola viết về Zidane vào năm 2006. “7 đường chuyền một chạm theo phong cách Zidane. Còn trong 3 tình huống còn lại, cũng sẽ là những pha xử lý đậm chất Zinedine Zidane.”
15 đường chuyền khác của ngôi sao người Anh được thực hiện với nhịp chạm bóng thứ hai, nghĩa là có đến 65% trong tổng số đường chuyền của Stones trước Liverpool tại Etihad đã diễn ra rất nhanh, khiến những nỗ lực rượt đuổi của đội khách trở nên vô nghĩa và giúp Man City luân chuyển bóng một cách trơn tru (và tương đồng với phong cách “7 trên 10” mà Guardiola yêu thích ở Zidane).
Nếu phần còn lại của những tình huống bóng mà Zidane góp mặt là “những pha xử lý cũng đậm chất Zinedine Zidane” – thường là các bàn thắng ngoạn mục hoặc các pha rê dắt bóng đẹp mắt – thì phần còn lại của những đóng góp mà Stones mang đến vào thứ 7 tuần trước là các pha xử lý kém bắt mắt hơn nhiều. Tuy nhiên, độ hiệu quả của chúng vẫn rất đáng nể. Trong những tình huống mà việc chuyền bóng một chạm sẽ chẳng có ích lợi gì, anh đã giữ bóng cho đến khi một cầu thủ Liverpool tiến tới pressing mình rồi mới chuyền nó đi. Bạn có thể thấy điều này trong các video của Man City.
Nói tóm lại, Stones đã rất khôn ngoan trong việc nhận thức số lần chạm bóng mà mình nên thực hiện dựa trên các yêu cầu của từng tình huống.
Tiếp theo là tư duy di chuyển không bóng, chọn vị trí của ngôi sao người Anh. Các động thái di chuyển của anh và Rodri vào hôm thứ Bảy đã kết hợp với nhau rất ăn ý, khi hai người họ sát cánh tạo thành một “double pivot” (cặp đôi tiền vệ trụ) ở trung tuyến, nhưng một trong hai người sẽ thường xuyên dâng cao hơn người còn lại trong khi chờ đợi một đường chuyền.
Điều này mang đến nhiều lợi ích khác nhau, bao gồm – theo như trong trường hợp dưới đây – hình thành một tam giác phối hợp với một hậu vệ (hoặc thủ môn) và tạo ra lợi thế áp đảo quân số trước các chân pressing của Liverpool.
Nhưng sau đó, họ sẽ chơi ngang hàng với nhau khi một trong số hai người nhận bóng, để có thể ngay lập tức chuyền cho nhau, khiến các chân pressing của Liverpool phải tiếp tục vất vả đuổi bóng.
Các tam giác phối hợp này – với tư duy di chuyển khôn ngoan và khả năng xoay sở trước những động thái pressing của đối thủ - đã thường xuyên khiến chiều dọc đội hình của Liverpool bị kéo giãn, đã thế The Reds còn phải để mắt đến các động thái dạt cánh của Gundogan và De Bruyne, làm cho cả chiều ngang đội hình của họ cũng “đồng cảnh ngộ” chứ không chỉ có chiều dọc. Trong ví dụ dưới, ngoài tam giác Ruben Dias-Rodri-Stones, hãy để ý đến cả vị trí đứng gần biên của Gundogan ở góc trên cùng phía bên phải khung hình.
| (Chú thích: Stones lui xuống để anh và Rodri có vị trí ngang hàng nhau khi Ruben Dias thực hiện đường chuyền) |
| (Chú thích: Stones giữ bóng lại và sau đó, trong lúc cả Mohamed Salah và Cody Gakpo đều bị anh thu hút, Stones đã chuyền tới cho Rodri đang có khoảng trống thuận lợi với nhịp chạm bóng thứ hai.) |
Do đó, Stones đã có thể liên tục nhận bóng ở những khu vực cho phép anh thực hiện các hành động phát huy thế mạnh của mình. Đây là lý do tại sao, trong đoạn video của Man City, anh đã thường xuyên có được những khoảng trống rộng mênh mông tại khu trung tuyến, và trông thật oai vệ.
Và việc có sự hiện diện của hai cầu thủ cực kỳ tài năng ở trung lộ đồng nghĩa rằng Man City có thể để cho Gundogan và De Bruyne thường xuyên đá dạt cánh, điều này cũng cho phép họ nhanh chóng kết nối với các cầu thủ chạy cánh của đội. Chúng ta đã có một bài viết phân tích chuyện này ở bài viết mổ băng về chiến thắng của Man City trước Liverpool vào hồi đầu tuần.
Tại Premier League mùa giải này, Erling Haaland không chỉ làm mỗi việc xô đổ các kỷ lục ghi bàn. Anh còn khiến cho mọi người mắc phải hội chứng “inattentional blindness” (mù thiếu chú tâm). Đây là thuật ngữ dùng để chỉ hiện tượng mọi người không thể nhận thấy một điều nằm rõ rành rành ngay trước mắt, đơn giản là vì họ không có hứng thú tìm hiểu về nó hoặc không dành cho nó đủ sự chú ý.
Man City rất sẵn lòng triển khai bóng một cách kiên nhẫn bằng cách sử dụng các hậu vệ và cặp đôi tiền vệ trụ của họ cho đến khi có được cơ hội thực hiện một đường chuyền lên cho Gundogan hoặc De Bruyne, khi ấy đợt tấn công sẽ được phát triển rất nhanh, với việc quả bóng được đưa tới cho Jack Grealish hoặc Riyad Mahrez ngay lập tức.
Đấu pháp của Man City trên sân đấu chắc chắn sẽ thường xuyên được Guardiola biến đổi, tinh chỉnh thay vì giữ nguyên hết trận này tới trận khác, vai trò / vị trí của Stones cũng vậy – chẳng hạn như tận dụng khả năng chuyền bóng đa dạng cự ly của anh tại vị trí trung vệ - nhưng rõ ràng là anh đang tỏa sáng trong “vai trò lai” hiện tại và, với việc Cancelo đã ra đi, anh thậm chí đã trở nên quan trọng hơn nữa đối với đội chủ sân Etihad.
Theo Sam Lee, The Athletic