Karel Poborsky nổi tiếng sau cú lốp bóng kinh điển ở Euro 1996. Trên FourFourTwo, cựu danh thủ đội tuyển CH Czech kể lại hành trình của mình tại giải đấu năm đó.
Khi tôi tới Preston cùng toàn đội CH Czech để tham dự Euro 1996, chúng tôi có cảm giác các đối thủ không thực sự coi trọng mình. Chúng tôi là một trong những đội bóng bị đánh giá thấp nhất, nằm trong một bảng đấu có Đức, Italy và Nga. Chúng tôi vui vì có mặt ở đó, một số đồng đội của tôi thậm chí còn không dỡ hành lý ra. Trong trận mở màn gặp Đức, chúng tôi thua 0-2 và tôi bị rút ra sau hiệp 1. Tôi thật sự rất thất vọng. Tuy nhiên, Euro 96 là giải đấu thay đổi cuộc đời tôi. Sau mùa hè tuyệt vời đó, mọi thứ đã không còn như trước nữa.
Tôi lớn lên ở Tiệp khắc và có trận đấu chuyên nghiệp đầu tiên cho Ceske Budejovice năm 17 tuổi. Lúc đó, tôi vẫn phải có mặt ở nhà máy vào 7 giờ sáng hôm sau vì đang học ở một xưởng sửa xe. Nhà nước ủng hộ thể thao nên chúng tôi chẳng có lý do gì để phàn nàn cả, dù vậy các cầu thủ không được phép ra nước ngoài trước năm 30 tuổi.
Sau năm 1989, cuối cùng chúng tôi cũng có thể ra nước ngoài và tận mắt thấy một thế giới khác, song mục tiêu chính của tôi không phải xuất ngoại. Đầu tiên, tôi gia nhập Viktoria Zizkov năm 1994, ghi 10 bàn trước khi gia nhập Slavia Prague mùa hè năm sau.
Năm 1996 thực sự rất quan trọng với sự nghiệp của tôi, không phải chỉ vì vòng chung kết Euro năm đó. Trước giải đấu, tôi có một mùa giải tuyệt vời ở Slavia khi đội bóng vô địch quốc gia sau 49 năm chờ đợi. Chức vô địch đó có ý nghĩa to lớn với các cổ động viên. Ngoài ra chúng tôi cũng lọt vào bán kết UEFA Cup và chỉ thua Bordeaux của Zinedine Zidane.
Chân dung Karel Poborsky.Ảnh: Getty Images
Tôi đá trận đầu tiên cho đội tuyển quốc gia vào đầu năm 1994, đó cũng là trận đấu đầu tiên của CH Czech sau khi được tách ra khỏi Tiệp Khắc. Chúng tôi thực sự hưng phấn trước trận đấu diễn ra ở Thổ Nhĩ Kỳ, các nhà báo cũng đi cùng chuyến bay với toàn đội để đồng hành. Trên chuyến xe đón từ sân bay, một số người phải đứng vì quá đông người, một điều khá hài hước khi so sánh với ngày nay. Và chúng tôi giành chiến thắng 4-1, trong đó tôi có 2 kiến tạo.
Nhưng mọi thứ không hề suôn sẻ ở vòng loại Euro 96. Trong trận đấu thứ 6, chúng tôi thua Luxembourg ở phút cuối cùng, đó thực sự là thất bại đáng xấu hổ. Chúng tôi nhận rất nhiều lời chỉ trích. Đội hình Czech đó thường xuyên đánh rơi điểm trước những đội yếu hơn, nhưng chúng tôi lại đá hay hơn nhiều khi đối đầu các đội bóng mạnh. Ví dụ trận đấu với Hà Lan là một ví dụ: chúng tôi đánh bại họ 3-1 trên sân nhà và hòa 0-0 ở Rotterdam, và kết thúc vòng loại với ngôi nhất bảng.
Bước vào Euro 96, chúng tôi cũng không khởi đầu suôn sẻ. Chúng tôi thi đấu với sơ đồ 4-4-2 trong trận đầu tiên gặp Đức, tôi đá cạnh Pavel Kuka trên hàng tiền đạo. Dù vậy, tôi đánh đầu rất kém nên khi đội chơi bóng dài hướng về phía trước, tôi không thể thắng nổi các pha không chiến trước các trung vệ Đức. HLV trưởng Dusan Uhrin thay tôi sau hiệp 1, tuy nhiên chúng tôi thua 0-2 và kế hoạch của chúng tôi không diễn ra như ý muốn.
Sau trận đấu, bầu không khí phòng thay đồ rất căng thẳng. Trước đó, tôi chưa bao giờ đá tiền đạo và sau đó tôi không bao giờ chơi ở vị trí đó nữa. Patrik Berger xuất trên ghế dự bị, dù anh đá hầu hết các trận ở vòng loại, và mọi người bàn tán rất nhiều về điều đó. Nhưng bức ảnh Uhrin và Patrik ngồi trong vườn khách sạn ở Preston đã xóa tan những lời ì xèo.
Chúng tôi thay đổi hệ thống ở trận đấu tiếp theo và màn trình diễn đã có sự cải thiện, dù vậy chúng tôi vẫn cần một chút may mắn để vượt qua vòng bảng. Ở trận thứ hai, chúng tôi dodsoid dầu Italy và đó là trận đấu mang tính then chốt. Chúng tôi không được phép thua. Chỉ sau 5 phút, chúng tôi vươn lên dẫn trước 1-0 nhờ bàn thắng của Pavel Nedved, tuy nhiên sau đó Enrico Chiesa đã gỡ hòa.
Karel Poborsky trong trận đấu với Italy tại Euro 1996. Ảnh: Getty Images
Sau đó, Italy có một cầu thủ bị truất quyền thi đấu và Radek Bejbl đã giúp CH Czech nâng tỷ số lên 2-1. Thủ môn của chúng tôi, Petr Kouba, ở trận đấu này có rất nhiều pha cứu thua quan trọng. Chúng tôi có phần may mắn, phải thừa nhận như vậy, nhưng chúng tôi đã chơi tốt hơn và thể hiện sự đoàn kết lớn hơn.
Trận đấu cuối cùng vòng bảng trước đội tuyển Nga là một trận đấu điên rồ. Chúng tôi dẫn trước 2-0 rồi sau đó đứng trước viễn cảnh phải xách vali về nhà khi bị lẫn ngược 3-2 khi chỉ còn 5 phút nữa. Và thêm một lần may mắn lại đứng về phía chúng tôi: Cú dứt điểm của Vladimir Smicer đã đi qua chân của hai cầu thủ vào lưới. Một cú xỏ kim kép!
Chúng tôi may mắn lọt vào tứ kết và đối đầu Bồ Đào Nha ở Villa Park. Chỉ cần nhìn qua danh sách đội của họ là biết họ mạnh ra sao. Luis Figo, Rui Costa, Fernando Couto, Vitor Baia - một trong những đội hình mạnh nhất lịch sử Bồ Đào Nha. Chúng tôi phải phòng thủ trong hầu hết thời gian trận đấu và Kouba đã giúp chúng tôi đứng vững. Kế hoạch của CH Czech rất đơn giản là chơi phòng ngự phản công, tuy nhiên chúng tôi chỉ có vài cơ hội. Chúng tôi sử dụng lối chơi phản bóng đá.
Sau đó khi hiệp 2 trôi qua được 8 phút, bóng đến chỗ tôi trong một pha phản công hiếm hoi. Xung quanh tôi là các hậu vệ nhưng tôi thấy Baia ở rất xa khung thành. Không thể sút trực tiếp được, nhưng một ý tưởng lóe lên trong đầu tôi. Tôi luôn thích tìm những cách dứt điểm mới. Tôi không quá mạnh mẽ vì thế tôi cố gắng tìm các giải pháp phía trước khung thành bằng kỹ thuật cá nhân. Tôi đã từng làm điều tương tự cho Viktoria Zizkov nên khi thấy Baia rời khỏi khung thành, tôi đặt mu bàn chân hoàn toàn dưới bóng, động tác giống “hất” hơn là đá bóng.
Tôi không có ý định lốp trái bóng cao như vậy, tôi sợ nó bóng sẽ đi ra ngoài vì bóng bay thực sự cao, tuy nhiên may mắn là bóng đi và trong khung thành. Trong khoảnh khắc đó, suy nghĩ đầu tiên của tôi không phải là đó là bàn thắng đẹp mà tôi chỉ cảm thấy hạnh phúc vì chúng tôi dẫn trước.
Cú lốp bóng kinh điển của Poborsky trước Bồ Đào Nha ở Euro 1996. Ảnh: Getty Images
Khi tiếng còi chung cuộc vang lên, toàn đội vỡ òa trong niềm vui chiến thắng. Chúng tôi vẫn ở lại giải đấu trong khi nhiều đội mạnh hơn thì đã bị loại, và Pháp là đối thủ của chúng tôi ở bán kết. Đây là cuộc đấu về chiến thuật hơn là một trận bóng giải trí, song chúng tôi đã thắng họ trên chấm luân lưu. Tôi đã rất lo lắng trước khi thực hiện lượt đá của mình. Tôi không phải một chuyên gia đá 11m nhưng tôi đã ghi bàn. Khi Reynald Pedros sút không thành công trong lượt của Pháp, chúng tôi đã lọt vào chúng kết và một lần nữa gặp lại đội tuyển Đức.
Chúng tôi đã thua họ ở vòng bảng, nhưng lúc này thì tình thế khác rồi. Chúng tôi đã tự tin hơn và biết nhiều người Anh cũng muốn chúng tôi đánh bại đội tuyển Đức. Có thông tin Nữ hoàng Anh và Tổng thống Vaclav Havel của chúng tôi cũng dự khán. Trong thời điểm ấy tôi không nhận ra sự đặc biệt của điều đấy. Khi nhìn những bức ảnh của buổi lễ trước trận, tôi vẫn cảm xúc. Suốt nhiều năm, cảm giác duy nhất tôi mang theo là sự cay đắng vì thất bại chung cuộc.
Chúng tôi đã tin mình có thể đánh bại họ và đúng là CH Czech đã dẫn trước sau một giờ đồng hồ. Tôi nhanh hơn Matthias Sammer và anh ấy phạm lỗi với tôi giúp chúng tôi được hưởng phạt đền. Thành thực là pha phạm lỗi ở ngoài vòng cấm nhưng tôi đã ngã vào bên trong. Tôi nghĩ những vận động viên nhảy xa sẽ thích cũ ngã của tôi - tôi muốn bị phạm lỗi trong vòng cấm!
Khi Berger sút thành công, chúng tôi tin mình có thể chiến thắng. Nhưng áp lực từ Đức ngày càng nhiều hơn và không bất ngờ khi Oliver Bierhoff đã đánh đầu gỡ hòa. Tôi bị thay ra sau phút 88 và phải ngồi xem hiệp phụ từ bên ngoài. Song, thời gian không kéo dài quá lâu vì Bierhoff đã ghi một bàn thắng vàng.
Có những người nghĩ Kouba đã phạm sai lầm trong bàn thua ấy, nhưng tôi không đồng ý vì trái bóng đã bị đổi hướng. Anh ấy đã từng cứu thua 99 tình huống như thế, nhưng trong tình huống 100 thì không thể. Nhưng hãy nhớ là nếu không có Kouba, chúng tôi sẽ không lọt vào chung kết. Anh ấy đã có giải đấu xuất sắc, nhưng đa số cổ động viên chỉ nhớ về cái kết.
Thua trận là cảm giác khó vượt qua. Chúng tôi trở về Prague và nhận được sự chào đón đặc biệt từ người hâm mộ ở Quảng trường Old Town, nhưng phải rất lâu sau vết sẹo trong lòng tôi mới được chữa lành.
Dù vậy ở cấp CLB, rất nhiều đội bóng muốn có tôi - Bordeaux, một vài đội ở Tây Ban Nha, 5-6 đội ở Italy và vài CLB ở Anh. Nhưng khi lời đề nghị của Manchester United được đặt trên bàn, rõ ràng tôi phải chọn nó rồi.
Tôi đã gặp Alex Ferguson trong giải đấu. Ông ấy tới khách sạn của đội CH Czech ở London vài ngày trước trận chung kết và hỏi liệu tôi có hứng thú gia nhập United không. Tôi trả lời có, và các cuộc đàm phán bắt đầu. Tôi tập trung vào trận chung kết trước Đức nhưng cũng thấy vinh dự khi một người như ông ấy tới London chỉ để gặp tôi 2-3 phút. Ông ấy cũng chúc tôi may mắn trong trận chung kết.
Cuối cùng, tôi chỉ ở Manchester United 18 tháng. Tôi gần như không thể chắc suất trong đội hình xuất phát khi ở đó có David Beckham. Nhưng tôi không thấy oán hận gì. Các cầu thủ đã chào đón tôi và tôi luôn nỗ lực hết sức, thậm chí là khi chỉ vào sân trong 20 phút cuối trận.
Còn về bàn thắng của tôi ở Euro 96 thì phải nói thế này. Antonin Panenka từng bảo ông ấy tự hào vì cú đá 11m nỏi tiếng của mình đã giúp Tiệp Khắc vô địch Euro 76, tuy nhiên ông cũng hơi tức vì nó đã che lấp toàn bộ các bàn thắng còn lại của ông. Tôi có thể hiểu cảm giác ấy. Đến nay, trong mọi cuộc phỏng vấn tôi vẫn được hỏi về bàn thắng đó của mình.
Nhưng tôi nhớ có lần đến Indonesia, khi nhân viên an ninh mở hộ chiếu của tôi ra, anh ta hỏi: “Anh có phải Poborsky đã ghi bàn thắng đó không?” Lúc đó tôi rất tự hào vì nó đã giúp tôi nổi tiếng khắp thế giới.
Trong khi Pep Guardiola đang cố gắng chấm dứt chuỗi phong độ tệ hại nhất của CLB trong 1 thập kỷ, Cole Palmer, Jadon Sancho, Romeo Lavia và Tosin Adarabioyo đang cùng HLV Enzo Maresca làm nên cuộc cách mạng tại Chelsea.
Điều đáng ngạc nhiên nhất trong pha ghi bàn tuyệt đẹp của Jadon Sancho trước Tottenham Hotspur không phải là bản thân cú sút chìm, đưa quả bóng đi theo quỹ đạo vòng cung từ bên ngoài vòng cấm bay chạm cột xa khung thành của Fraser Forster rồi bật vào lưới. Mà chính là việc anh đã quyết định dứt điểm trong khoảnh khắc đó.
“Trận đấu tiếp theo. Một tuần mới và cuộc sống mới”. Đó là thông điệp của HLV Ruben Amorim gửi đến Marcus Rashford sau khi loại tiền đạo này khỏi đội hình Man United ở trận derby Manchester vào Chủ Nhật tuần trước.
Sau trận thua ngược 1-2 trước MU ở derby Manchester đêm Chủ nhật vừa qua, Pep Guardiola cay đắng nói rằng ông là một HLV không đủ giỏi. Liệu đấy là một lời thừa nhận mang màu sắc chán nản trong bối cảnh vận đen đeo bám, hay quả thực, Pep đã “hết bài” và không còn đủ khả năng giúp City ngự trị trên đỉnh cao?
Ở mỗi đội bóng trước đây, HLV Arne Slot luôn có một “số 9” biết cách ghi ít nhất 20 bàn/mùa. Còn tại Liverpool bây giờ, ông dường như vẫn chưa dứt khoát chọn được ai giữa Diogo Jota và Darwin Nunez làm “số 9”.