Jupp Heynckes: Người đàn ông thép đi tìm sự thừa nhận

Franck Ribery đón đường chuyền dài của đồng đội và thực hiện một cú đánh gót. Arjen Robben băng lên như một mũi tên, vượt qua cả Mats Hummels và Neven Subotic trước khi dứt diểm nhẹ nhàng hạ gục Weidenfeller. Chàng hói ăn mừng như sắp khóc dọc đường biên, cuối cùng anh cũng đã tìm được sự thừa nhận sau cú phạt đền hỏng ăn đúng một năm trước.

Thế nhưng trong cái giây phút mà Bayern Munich hoàn tất cú ăn ba với chức vô địch Champions League, có một người thậm chí đã phải chờ 32 năm đằng đẵng để có được sự thừa nhận của tất cả. Jupp Heynckes, cuối cùng sau bao thăng trầm, người ta cũng phải nhắc tới tên ông.

 

Ít ai biết rằng Jupp Heynckes đã từng là một tiền đạo khét tiếng của Bundesliga những năm thập niên 70. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông ghi tới 220 bàn trong 369 trận ở Bundesliga và là chân sút vĩ đại thứ 3 của giải đấu. Với 27 bàn trong mùa 1970/1971, Heynckes giúp Borussia Monchengladbach trở thành đội bóng đầu tiên bảo vệ thành công đĩa bạc Bundesliga. Tất cả những thành tích đó đổi lấy điều gì? Chẳng gì cả. 

 

Sau khi Gladbach lập nên kỳ tích cú đúp vô địch quốc nội, Bayern lập tức khiến họ đi vào quên lãng khi vô địch… 3 năm liên tiếp sau đó, và người giúp Hùm xám thiết lập thế thống trị không ai khác ngoài Gerd Muller. Trong 3 năm liền, “Vua dội bom” luôn đứng đầu danh sách vua phá lưới và phủ một cái bóng quá lớn lên những nỗ lực của Heynckes. Và cho đến khi Muller trở thành chân sút chủ lực trong chiến tích vô địch World Cup 1974 của Tây Đức, người ta đã không còn nhớ đến một Jupp Heynckes sát thủ vòng cấm ngày nào. Ông cũng có mặt trong đội hình đánh bại Hà Lan của Johan Cruyff huyền thoại, nhưng so với Gerd Muller hay những Franz Beckenbauer, Sepp Maier hay Paul Breitner, ông như kẻ vô hình.

 

Thế đấy, ngay từ khi còn là cầu thủ, Jupp Heynckes đã phải chịu số phận của một kẻ làm nền, dù cho tài năng của ông là không phải bàn cãi. Năm 1979, Heynckes quyết định giải nghệ để theo đuổi nghiệp huấn luyện, nhưng ngay cả khi không còn hình bóng Gerd Muller, số mệnh của ông dường như vẫn chưa thoát khỏi vận rủi.

 

Trong 8 năm khởi nghiệp, dù không thể giúp Monchenladbach trở lại thời kỳ hoàng kim, nhưng Heynckes luôn giúp cho đội chủ sân Borussia Park có mặt trong nhóm những đội dẫn đầu. Thành tích đó giúp ông lọt vào mắt xanh của Bayern Munich, và ngay lập tức ông chứng tỏ thực lực khi giúp Hùm xám vô địch quốc nội trong 2 năm liên tiếp. Những tưởng đó sẽ là một chương mới trong sự nghiệp của vị chiến lược gia sinh năm 1945, nhưng cuối cùng đó chỉ là những ánh hào quang hiếm hoi trước khi giông bão ập tới.

 

 

Đó là những lời mỉa mai mà Christoph Daum, cựu HLV Dortmund đã dành cho Heynckes, và cũng là câu nói tóm gọn bi kịch của ông ở Munich. Heynckes không phải là mẫu người dễ gây được thiện cảm, và cũng chính bởi thế mà ông dần bị cô lập ở Bayern trong mùa giải thứ ba. Stefan Effenberg làm loạn phòng thay đồ, Hùm xám rơi xuống giữa BXH khi chỉ thắng có 4/12 trận, và rồi trát sa thải đến với Heynckes như một điều tất yếu. 

 

Những mâu thuẫn giữa tài năng và tính cách đó vẫn luôn song hành trong sự nghiệp đầy trắc trở của Heynckes. Ông có thể là người hùng khi đưa Athletic Bilbao vào tới trận chung kết UEFA Cup 1994, rồi ngay sau đó lại trở thành tội đồ khi phá nát đội hình trong mơ của Eintracht Frankfurt với những Anthony Yeboah, Jay-Jay Okocha, hay Maurizio Gaudino. Nhưng điều đó vẫn chẳng là gì so với câu chuyện của Heynckes với Real Madrid ở mùa bóng 1997/1998. Một người giúp đội bóng giành chức vô địch Champions League sau 32 năm chờ đợi xứng đáng nhận được sự tôn trọng chứ? Không phải ở Real, và cũng không phải với chủ tịch Lorenzo Sanz. Chỉ 8 ngày sau khi giúp Los Blancos đứng trên đỉnh châu Âu, Heynckes bị sa thải với lời tạm biệt phũ phàng của người đứng đầu “Nhà trắng”: “Nếu như không có chức vô địch châu Âu thì đây sẽ là một trong những mùa giải thảm hại nhất của đội bóng những năm gần đây”. 

 

Heynckes có lỗi khi Real chỉ cán đích thứ 4 tại La Liga, nhưng lỗi lớn nhất của ông là “dám” động vào Mijatovic, Seedorf hay Raul, những người vẫn được biết đến với biệt danh “Ferrari team” và được chống lưng bởi chính chủ tịch Lorenzo Sanz. Bi kịch ở Bayern lặp lại, và có lẽ lần thứ hai phải giơ đầu chịu báng đã khiến cho một Heynckes vốn cương nghị cũng phải gục ngã. Ông trượt dài với những thất bại tại Bilbao và Schalke, để rồi khi Monchengladbach xuống hạng với vị trí bét bảng, đó cũng là lúc Heynckes từ bỏ tất cả. Cái ngày Heynckes bỏ lại chiếc xe của mình ở văn phòng của Gladbach, ông cũng bỏ lại cả sự nghiệp huấn luyện đầy trắc trở của chính mình….

 

***

 

Một ngày cuối tháng 4/2009, Bayern Munich thất thủ 0-1 trước Schalke 04 và đứng trước nguy cơ không được dự Champions League mùa sau. Đó cũng là lần đầu tiên người ta thấy hình bóng của Jupp Heynckes sau gần 2 năm. Ông trở lại để ngồi vào chiếc ghế nóng mà Jurgen Klinsmann để lại, để cứu lấy con tàu đắm ở Allianz Arena. 5 trận cuối cùng của mùa giải, Bayern thắng tới 4 và kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 2 sau Wolfsburg. Báo chí ca ngợi sự trở lại ngoạn mục của Heynckes, nhưng quan trọng hơn, nó còn cho thấy một sự thay đổi hoàn toàn trong cách huấn luyện của ông. Không còn điệu bộ cứng nhắc và cũng chẳng còn tính khí nóng nảy, Heynckes giúp Bayern trở thành một khối thống nhất và trình diễn một lối chơi khoa học. Đó cũng là cú đề-pa để ông trở lại Allianz Arena và hoàn tất sứ mệnh còn dang dở nơi đây.

 

Mùa bóng 2011/2012, Heynckes lần thứ ba lên nắm quyền tại Bayern Munich và lập tức xây dựng một bộ khung mới với những tân binh như Manuel Neuer hay Javi Martinez. Hùm xám lột xác với lối chơi trực diện cực kỳ hiệu quả, và đã có lúc những CĐV tại xứ Bavaria nghĩ tới một cú ăn ba thần kỳ. Nhưng rồi sự đuối sức vào cuối mùa khiến Bayern phải trả giá, họ thất bại trước Dortmund trong cuộc đua tới cả hai danh hiệu quốc nội, và cay đắng nhất có lẽ là lần gục ngã trước Chelsea ở tại Champions League ngay tại Allianz Arena, khi Didier Drogba xuất hiện và khiến cho giấc mơ châu Âu của Hùm xám một lần nữa bạc màu. Lần đầu tiên sau Bayer “Neverkusen” năm 2002, người ta mới lại chứng kiến một đội bóng 3 lần về nhì chỉ trong một mùa giải.

 

Jupp Heynckes đau đớn, nhưng ông còn đau hơn gấp bội khi Bayern Munich một lần nữa không đặt niềm tin ở mình. Sau thất bại trước The Blues, Hùm xám bổ nhiệm Matthias Sammer làm giám đốc thể thao, cũng là phương án “phòng hờ” nếu như Heynckes bị sa thải. Và khi mùa 2012/2013 mới đi được nửa chặng đường, Pep Guardiola chính thức được bổ nhiệm làm thuyển trưởng của Bayern từ mùa giải năm sau. Heynckes đã 68 tuổi, và tuyên bố đó chẳng khác nào một quyết định nghỉ hưu sớm dành cho ông. Một người đã dành cả cuộc đời để chiến đấu giữa vinh quang và tủi nhục, một người đã gạt bỏ niềm tự ái để trở lại vào cứu lấy đội bóng lúc gian nguy, và giờ đây, ông buộc phải nghỉ hưu sớm chỉ vì Uli Hoeness không muốn mất Pep vào tay đội bóng khác.

 

Nếu như bị đặt vào tình huống đó, liệu có bao nhiêu người đủ can đảm để hoàn tất nửa mùa giải còn lại? Nhưng với Heynckes, thời khắc bị dồn vào thế đường cùng cũng là lúc ông cùng với các học trò có những màn trình diễn ấn tượng nhất. Họ tạo ra một kỷ lục vô tiền khoáng hậu khi vô địch Bundesliga sớm tới 8 vòng đấu. Họ nghiền nát lối chơi ban bật nhỏ của Barcelona với hai trận đại thắng với tổng tỷ số 7-0 và đánh dấu sự lên ngôi của lối chơi pressing toàn mặt sân. Và cuối cùng, họ đối mặt với những nỗi ám ảnh lớn nhất với một tinh thần thép. 

 

2 lần thất bại trong 3 trận chung kết Champions League gần nhất, 2 năm liền là bại tướng của Dortmund, và Bayern gạt phăng những nỗi sợ đó bằng chiến thắng ngọt ngào trên sân Wembley. Khoảnh khắc khi Robben solo giữa rừng áo vàng và tung đòn quyết định, đó là lúc tất cả những thiệt thòi trong sự nghiệp của Jupp Heynckes được đền đáp. Chính ông là người tạo nên tập thể đầy bản sắc này, chính ông đã cấm người thân nhắc tới thất bại trước Chelsea trước mặt các cầu thủ, và cũng chính ông là người truyền cho những học trò bản lĩnh để vượt qua thời điểm khó khăn nhất. Sau cú ăn ba về nhì là một cú hattrick danh hiệu lịch sử, cuối cùng Bayern đã không đi vào vết xe đổ của Leverkusen tròn 10 năm trước, đơn giản vì họ có Heynckes trên băng ghế chỉ đạo.

 

Cả một cuộc đời, Jupp Heynckes luôn phải đứng sau cái bóng quá lớn của người khác. Ông bị Gerd Muller che mờ thời còn là cầu thủ, bị so sánh với HLV huyền thoại Udo Lattek ở Gladbach, trở thành người đóng thế khi Real không có được Ottmar Hitzfeld và 3 lần bị Bayern Munich thay thế giữa chừng. Nhưng trong vỏn vẹn 5 tháng cuối sự nghiệp, rốt cuộc thì Heynckes cũng có được sự thừa nhận mà ông hằng theo đuổi suốt hơn ba thập kỷ. 

 

Lịch sử sẽ ghi nhớ Jupp Heynckes như HLV đầu tiên dành cú ăn ba cùng một đội bóng Đức, và là một trong năm HLV giành chức vô địch C1/Champions League với 2 CLB khác nhau. Còn với những người yêu mến Die Mannschaft thực sự, họ vẫn sẽ luôn nhớ về Jupp Heynckes bên cạnh những cái tên huyền thoại khác như Franz Beckenbauer, Lothar Matthaus hay Matthias Sammer, những người đàn ông thép làm nên tinh thần Đức bất diệt.