Jose Antonio Reyes: Mảnh ký ức không thể phai nhòa ở Highbury

Mùa giải 2023/2024 đánh dấu tròn 20 năm kể từ thời điểm “Binh đoàn bất bại” của Arsene Wenger giành chức vô địch Premier League. Để kỷ niệm cột mốc đáng nhớ này, Arsenal đã gửi một chiếc áo kỷ niệm đến tất cả các thành viên trong đội bóng ngày đó. Mỗi chiếc áo đều in tên và số áo của từng cầu thủ ở sau lưng. Tuy nhiên trong số này lại có một chiếc áo đấu không thể được giao cho chính chủ... 

Đó là chiếc áo số 9, thuộc về Jose Antonio Reyes. Cầu thủ người Tây Ban Nha có lẽ là người kém may mắn nhất trong số các thành viên bất bại năm ấy. Anh qua đời trong một tai nạn xe hơi vào tháng 6 năm 2019, khi mới 35 tuổi. Những kết quả bốc thăm tại Champions League mùa này đã đưa Arsenal và Sevilla vào cùng một bảng đấu. Nên nhớ rằng, Sevilla là đội bóng mà Reyes bắt đầu sự nghiệp và cũng là nơi anh cảm thấy như là ngôi nhà thứ hai của mình. 

Trước trận đấu diễn ra trên SVĐ Ramon Sanchez Pizjuan hồi tháng 10/2023, HLV Mikel Arteta đã tặng chủ tịch Sevilla một bó hoa như một biểu tượng để chia sẻ nỗi đau chung của hai đội bóng. Thuở thiếu thời, thuyền trưởng của Arsenal từng ở chung phòng với Reyes khi cả hai tham dự các giải trẻ của ĐT Tây Ban Nha. Và sau đó, vào ngày thi đấu, đích thân giám đốc điều hành của Arsenal là Tim Lewis đã trao lại chiếc áo kỷ niệm của Reyes cho đại diện bên phía Sevilla. Đổi lại, đội bóng xứ đấu bò cũng dành tặng Arsenal một chiếc áo tương tự.   

Giám đốc thể thao của Arsenal, Edu Gaspar là một trong số những đồng đội của Reyes ở mùa giải 2003/2004 đã chia sẻ với The Athletic rằng: “Khi chúng tôi đối đầu với Sevilla, không thể không nhớ đến Jose. Cuộc sống đâu phải lúc nào cũng có niềm vui, nhưng chúng tôi vẫn nhớ đến cậu ấy qua từng khoảnh khắc đẹp nhất. Trong trận đấu, ngoài sân tập, rồi cả những lần trò chuyện về cuộc sống với nhau. Cậu ấy là một phần lịch sử của Arsenal, một thành viên đáng tự hào trong tập thể vô địch Premier League năm ấy. Khi Mikel thực hiện bài phát biểu trước chủ tịch Sevilla, hay khi chúng tôi trao tặng chiếc áo đấu, đó là một cách lưu giữ những khoảnh khắc đẹp trong bóng đá. Nó xuất phát từ trái tim của chúng tôi. Không phải lúc nào cũng dễ dàng để nói về những điều như vậy, nhưng đó là cần thiết. Chúng tôi có trách nhiệm phải giữ gìn những ký ức về cậu ấy luôn tồn tại. Điều đó thật đẹp”.  

Reyes sinh ra và lớn lên ở Utrera, một đô thị nhỏ thuộc thành phố Seville, thuộc khu tự trị Andalusia. Seville được xem là niềm tự hào du lịch của Tây Ban Nha, thế nhưng rất ít du khách di chuyển dọc theo hướng đông nam để đến thăm Utrera. Vậy nên, so với các vùng khác, người dân ở Utrera vẫn giữ được truyền thống, phong tục và lối sống của họ. Nơi đây được mô tả là cái nôi của điệu Flamenco và đấu bò. Chuyến hành trình từ Seville đến Utreva sẽ đưa bạn đi qua những cánh đồng hoa hướng dương vàng ruộm và những rừng cây ô liu trĩu quả. Nơi đây là một thị trấn công nghiệp cổ, với những ngôi nhà mang kiến trúc từ rất xa xưa.

Tổ tiên của Reyes là những người du mục Di-gan. Họ sống và làm việc theo cảm xúc, thích ca hát, nhảy múa và hòa mình với thiên nhiên. Nhưng cũng chính vì đó, cuộc sống của họ khá lạc hậu và vất vả. Gia đình của Reyes cũng không ngoại lệ. Có những câu chuyện về người cha của Reyes, ông Francisco là một thợ điện, phải gánh nước ra khỏi ngôi nhà của mình mỗi khi trời mưa để tránh việc bị ngập. Cuộc sống khó khăn khiến cậu bé Jose Antonio không được đi học thường xuyên, thay vào đó phải lăn lộn bên ngoài để mưu sinh cùng bố mẹ. Nói một cách chính xác, Reyes gần như bỏ học từ nhỏ. Bất chấp nhiều giáo viên địa phương từng đến tận nhà yêu cầu ông Francisco nên quan tâm nhiều hơn đến việc học của con trai mình, tuy nhiên mọi chuyện chẳng bao giờ tiến triển. 

Bất hạnh hơn nhiều đứa trẻ cùng trang lứa, nhưng bù lại Reyes lại có được thiên phú chơi bóng. Sau khi phụ giúp công việc của gia đình, người ta luôn thấy một thằng nhóc nhỏ con với nước da ngăm đen, xách theo quả bóng đi cùng lũ bạn quanh đó, trước khi hòa mình vào các trận đấu diễn ra ở những con hẻm chật hẹp. Edu đã nói về điều này như sau: “Ở Brazil, chúng tôi gọi những người như Reyes là cầu thủ bóng đá đường phố. Lối chơi, kỹ năng và cách cậu ấy thi đấu chuyên nghiệp đã được hình thành từ chính những năm tháng niên thiếu. Bạn biết đấy, Reyes không ngại đi bóng trước những hậu vệ chơi rắn tại Premier League. Đó là một con người dũng cảm”. 

Reyes gia nhập học viện đào tạo trẻ của Sevilla khi mới 10 tuổi. Đội bóng xứ Andalusia không chỉ mở ra cánh cửa tương lai cho Reyes, mà còn giúp anh trở thành một con người hoàn thiện thông qua những điều tưởng chừng đơn giản nhất: dạy đọc, dạy viết và cải thiện chất giọng Andalusia cực kỳ khó nghe. Đáp lại tấm chân tình đó, Reyes nhanh chóng bộc lộ tiềm năng chơi bóng. 

Liên tục được đôn lên cấp độ cao hơn trước tuổi, đến năm 14 tuổi, Reyes đã là ngôi sao sáng giá nhất của lứa cầu thủ U16, giành danh hiệu vua phá lưới giải đấu trẻ do Nike tài trợ. Cựu giám đốc tuyển dụng của Arsenal, Francis Cagigao là người đã phát hiện ra tiềm năng của Reyes, đồng thời đề xuất việc ký hợp đồng với HLV Arsene Wenger và phó chủ tịch David Dein. Tuy nhiên, khi ấy Reyes còn quá nhỏ, thậm chí chưa ký hợp đồng chuyên nghiệp với Sevilla. Arsenal sẽ phải chi tiền bồi thường cho đội bóng Tây Ban Nha để sở hữu một cậu nhóc vị thành niên. Điều này khiến họ do dự và để cơ hội vụt qua. Chỉ 2 năm sau đó, Reyes trở thành hiện tượng tại Sevilla với màn ra mắt đội một khi mới chỉ 16 tuổi, 4 tháng, 29 ngày. Cho đến ngày nay, đó vẫn là kỷ lục chưa thể bị phá vỡ.

Khi danh tiếng của chàng trai đến từ Utrera ngày càng nổi bật sau những màn trình xuất sắc trên sân cỏ, mối quan tâm của các đội bóng lớn tại Châu Âu dành cho cậu cũng vì thế mà tăng lên. Trong số này, Arsenal của Arsene Wenger luôn là đội dẫn đầu. Vào tháng 1/2004, khi Reyes 20 tuổi, cuối cùng Pháo thủ thành London cũng hiện thực hóa được mong muốn của mình. Cựu giám đốc tài chính của Sevilla, ông Del Nido Carrasco giải thích: “Việc bán Reyes là giải pháp bắt buộc để cứu vãn tình hình tài chính khó khăn của CLB. Khoản lỗ lũy kế khi ấy đã là hơn 40 triệu euro. Chúng tôi đã làm tất cả để bán Reyes với mức giá 22,5 triệu euro. Đó là thương vụ mua bán lớn nhất trong lịch sử Sevilla. Nhưng nó cũng để lại nỗi đau cho những ai yêu mến đội bóng này. Ngày Reyes ra đi, người hâm mộ bao vây SVĐ để biểu tình. Họ mất bình tĩnh và đập phá mọi thứ. Khi chứng kiến chiếc xe chở Reyes lao đi, một nhóm người đã bất chấp nguy hiểm để chặn đầu ô tô”. Là người trực tiếp tiến hành toàn bộ quá trình đàm phán, từ lúc đặt vấn đề cho đến khi thương vụ hoàn tất, David Dein đã rất sốc với sự cuồng nhiệt mà người dân Seville dành cho Reyes.

Jose Maria del Nido gọi thương vụ bán Reyes là điều buồn nhất ông phải làm khi còn ngồi trên ghế chủ tịch Sevilla. Ông nói:“Chúng tôi thậm chí đã nói chuyện với Reyes nhiều lần về quyết định bán cậu ấy cho Arsenal. Việc chuyển sang một đất nước mới, tiếp xúc với một nền văn hóa mới, chưa bao giờ là dễ dàng. Hơn nữa, đó là một chàng trai trẻ hướng nội. Cậu ấy đã quen sống cùng bố mẹ và các anh chị em. Nhưng chúng tôi không thể làm khác”.

Trong bài phỏng vấn đầu tiên khi đặt chân tới London vào một ngày lạnh giá, Reyes đã rất thật thà khi nói rằng: “Hôm nay, tôi là chàng trai hạnh phúc nhất thế giới này, nhưng đồng thời cũng là người buồn nhất”. Rõ ràng, Sevilla chiếm một vị trí quan trọng trong tâm trí cầu thủ sinh năm 1983. Không chỉ là nơi chấp cánh ước mơ được chơi bóng của một thằng nhóc nhà quê, đó còn là nơi dạy dỗ anh mọi thứ về cuộc sống. Khi được hỏi liệu rằng bản thân có tự tin để trở thành một ngôi sao tại Arsenal, Reyes trả lời đầy khôn khéo và khiêm nhường: “Ngôi sao? Tôi sẽ nghĩ đến chuyện vươn tới những đám mây trước đã!”.

Edu Gaspar cũng hồi tưởng lại: “Khi bước vào giai đoạn Giáng sinh, toàn đội cảm thấy thấm mệt vì phải căng sức ở nhiều đấu trường khác nhau. Arsene Wenger hiểu rằng đội bóng cần thêm viện binh ở kỳ chuyển nhượng mùa đông. Và rồi cậu ấy đến, mang theo nét bóng đá tươi mới của bóng đá Tây Ban Nha”. Chưa đầy 1 tháng kể từ ngày đặt chân đến Highbury, Reyes đã ghi dấu ấn trong màu áo Arsenal. Đó chính là cú đúp bàn thắng vào lưới Chelsea tại vòng 5 FA Cup, diễn ra vào ngày 15/02/2004. Adrian Mutu mở tỉ số cho Chelsea thời điểm trước giờ nghỉ giữa hiệp, để rồi Reyes sắm vai người hùng giải cứu Arsenal bằng 2 bàn thắng liên tiếp chỉ trong vòng 5 phút (từ phút 61 đến phút 66). 

“Một pha sút xa đẳng cấp từ ngoài vòng cấm. Các đồng đội trên sân chứng kiến bàn thắng ấy và thầm nghĩ rằng đây chính là chàng trai mà Arsenal cần đến. Cậu ấy đã đem đến Arsenal thứ năng lượng tích cực. Mọi người đều cần thời gian thích nghi, nhưng Jose không cần bất cứ thứ gì. Tôi chắc chắn 200% rằng cậu ấy đã giúp chúng tôi kết thúc mùa giải như cách chúng tôi đã làm”, Edu nói tiếp. 

Mặc dù Reyes không được đá chính thường xuyên trong phần còn lại của mùa giải 2003/2004, nhưng anh vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo đội bóng vẫn bất bại. Reyes ghi bàn 2 trong 3 trận cuối cùng của mùa giải cho Arsenal. Anh ấy đã tạo dựng được những mối quan hệ tốt trong phòng thay đồ, đặc biệt là với những người nói tiếng Tây Ban Nha như Edu và Lauren.

Edu nhớ lại:“Khi cậu ấy ngỏ lời muốn gia nhập nhóm, chúng tôi đồng ý ngay lập tức. Chúng tôi có xuất phát điểm tương tự nhau. Các cầu thủ Brazil thường xuất thân nghèo khó và cậu ấy cũng từng trải qua câu chuyện tương tự. Cậu ấy rất bản lĩnh, đồng thời cũng giản dị, khiêm tốn và dễ gần. Đôi khi chúng tôi khá buồn cười vì cách cậu ấy cố gắng giao tiếp. Cậu phải học tiếng Anh thôi!”. Và Reyes chỉ nói: “Nó quá khó, quá khó!” 

Reyes bắt đầu nổi bật hơn vào đầu mùa giải 2004/2005. Anh là cầu thủ xuất sắc nhất trong trận tranh Community Shield với Manchester United, và ghi bàn thắng thứ tư khi Arsenal lội ngược dòng đánh bại Middlesbrough 5-3 ở vòng đấu thứ 2 Premier League. Cầu thủ người Tây Ban Nha lừa bóng, khiến hậu vệ Michael Reiziger mất đà đổ gục trên sàn, trước khi tung cú sút bằng chân phải vào góc xa khung thành. Đó chính là phẩm chất bóng đá mà một người Di-gan đem lại!

Chuỗi trận bất bại của Arsenal tại Premier League kết thúc ở con số 49 sau thất bại 0-2 trước Man Utd tại Old Trafford. Đoàn quân của Sir Alex Ferguson đã quyết tâm ngăn cản thành tích này chạm ngưỡng con số 50 bằng mọi giá. Họ đã có một trận đấu xấu xí theo đúng nghĩa đen. Rất nhiều pha vào bóng thô bạo để ngăn cản các cầu thủ Arsenal, đồng thời khiến tâm lý của thầy trò Arsene Wenger dao động. Gary Neville từng viết trong cuốn tự truyện của mình rằng: “Tôi biết mình phải chơi rắn trận ấy. Vì thế tôi buộc phải làm cho Reyes đánh mất sự tự tin. Đấy là một cầu thủ tài năng, nhưng người ta hoài nghi tinh thần của cậu ta. Và nhiệm vụ của tôi là phải khai thác điểm yếu ấy”.

Có một điều mà người ta truyền tai nhau rằng sau trải nghiệm kinh hoàng hôm đó, Reyes không bao giờ lấy lại được phong độ và cảm hứng chơi bóng tại Arsenal. Điều này là sai sự thật. Đó là cầu thủ từng chơi chân trần trên những sân bóng đầy cát sỏi tại Utrera. Một vài chấn thương, một vài trải nghiệm đáng sợ không bao giờ có thể đánh gục Reyes. Điều thực sự khiến Reyes sa sút lại xuất phát từ căn bệnh nhớ nhà. Anh ghét thời tiết tại nước Anh. Sự thích nghi về ngôn ngữ, văn hóa và ẩm thực cũng diễn ra không như kỳ vọng. Ban huấn luyện của Arsenal không thể thuyết phục Reyes sử dụng những bữa ăn giàu dinh dưỡng ở nhà bếp CLB. Thay vào đó, anh lựa chọn món ăn do mẹ anh nấu sẵn mang theo.

Vào tháng 2/2005, Reyes là đối tượng của một loạt cuộc gọi chơi khăm từ đài phát thanh Cadena Cope của Tây Ban Nha. Một kẻ mạo danh tự xưng là giám đốc bóng đá Emilio Butragueno của Real Madrid đề cập đến chuyện đưa anh trở lại Tây Ban Nha. Mẹ của Reyes, bà Mari cũng cực kỳ hưởng ứng và nói với đài phát thanh rằng bà sẵn sàng từ bỏ cuộc sống sang trọng tại nước Anh để trở về Tây Ban Nha nếu điều đó là sự thật. Rốt cuộc câu chuyện oái oăm đó nhanh chóng bị phanh phui và mọi chuyện chẳng đi đến đâu cả. Tuy vậy, nó cũng chứng minh một điều là Reyes và gia đình của anh rất muốn trở lại quê nhà.

Để rồi câu chuyện tưởng đùa lại hóa thật. Sau đó 1 năm, Real đặt vấn đề với Arsenal về trường hợp của Reyes. Arsene Wenger không thật sự muốn chia tay tài năng mà ông đã làm tất cả để sở hữu trước đó 2 năm, nhưng sau cùng vẫn đồng ý vì đó là nguyện vọng của Reyes. Để rồi Reyes hồi hương với bản hợp đồng cho mượn với thời hạn 1 năm. Julio Baptista cập bến Highbury theo chiều ngược lại như một phần trong thỏa thuận trao đổi người. 

 Chỉ gắn bó với Real Madrid một mùa, nhưng Reyes cũng đã có những kỷ niệm đẹp tại đây.

Bất chấp Reyes hóa thân thành người hùng với cú đúp bàn thắng vào lưới Mallorca tại vòng đấu cuối cùng để ấn định chiến thắng 3-1 cho Real, qua đó giúp đội bóng hoàng gia Tây Ban Nha vô địch La Liga mùa giải 2006/2007, tuy nhiên anh không được giữ lại Bernabeu sau khi thời hạn cho mượn kết thúc. 

Những năm sau đó, Reyes liên tục lang bạt tại Atletico Madrid và Benfica, trước khi trở về với mái nhà Sevilla vào tháng 1/2012. Ngày Reyes tái ngộ Sanchez Pizjuan, đội bóng hào hứng thông báo: “Chào mừng chàng trai Andalusia đã trở về nhà”. Ở tuổi 28, Reyes đã trở thành một người đàn ông chững trạc, điềm đạm hơn trước rất nhiều. Del Nido Carrasco đã nói rằng: “Khi rời Sevilla, cậu ấy chỉ là một chàng thiếu niên mới lớn. Trải qua nhiều năm, đặc biệt là sau chuyến hành trình tới London, cậu ấy đã trưởng thành hơn rất nhiều. Viên ngọc quý của người dân Seville giờ đã là một người đàn ông bản lĩnh”.  

Gần một thập kỷ trôi qua, rất nhiều thứ tại Ramon Sanchez Pizjuan đã thay đổi, nhưng tình yêu mà người hâm mộ Sevilla dành cho Reyes vẫn còn đó. Tại nơi tình yêu bóng đá bắt đầu, Reyes cùng Sevilla chinh phục 3 chức vô địch Europa League liên tiếp từ năm 2014-2016.

Đó có lẽ là những ngày tháng hạnh phúc nhất trong sự nghiệp của chàng cầu thủ đa tài nhưng đoản mệnh này. Ngay cả khi không thành công trong việc tạo dựng tên tuổi tại Arsenal, tuy nhiên anh vẫn để lại Highbury những mảnh ký ức không thể phai nhòa. Anh là một phần của đội hình bất bại 2003/2004. Anh chính là Jose Antonio Reyes!

Lược dịch từ bài viết: “Jose Antonio Reyes: Sevilla’s son, Arsenal’s Invincible” của tác giả James McNicholas and Guillermo Rai, The Athletic.